Pery FIM (SIV), sy'n aelod arall o'r teulu, afiechyd tebyg i AIDS mewn mwnci%od, tra pery eraill afiechydon mewn cathod, ac yn y blaen.

Ond, pan heintiwyd y dyn gwyn oedd yn ymwelydd â'r ardal, perwyd afiechyd ynddo ef a dyna gychwyn epidemig AIDS ymysg y dyn gwyn.

Y canlynol yw'r achosion fynychaf: afiechyd (fel dolur y galon, is thyroidedd, ac anallu i symud); methiant y corff i adnabod gostyngiad gwres yn ddigon cyflym, fel na all y person grynu a chymryd mesurau i ymdwymo; cyffuriau (fel Largactil a'r ddiod feddwol i ormodedd); a'r achos pwysicaf oll, sef cwymp y tymheredd i radd rhy isel i'r corff fedru ymdaro ag ef.

Roedd hi'n weithgar iawn yn ei chapel, sef Bethania, ac mi gadwodd fflam ei ffydd Gristnogol tan ddiwedd ei hoes, er gwaetha'r cyfnodau mynych o afiechyd.

Yn falch o'i gweld yn well ar ôl blynyddoedd hir o afiechyd.

Pan oedd o ddeg i ddeuddeg ar hugain oed cafodd afiechyd trwm.

Eto i gyd, yr oedd rhai dosbarthiadau yn llawer mwy tebygol o ddioddef o'r afiechyd.

Rhag ofn y gall unrhyw afiechyd gwreiddiau fod wedi ymsefydlu yn y bagiau tyfu mae'n ddoeth peidio dyfnyddio cymysgedd felly o gompost ar gyfer yr un math o blanhigion, neu eu perthnasau.

(Yng ngwledydd Canolbarth Affrica, y mae'r tyfiant hwn yn effeithio ar blant yn hytrach nag oedolion, ac nid oes sicrwydd fod y ddau yn union yr un afiechyd.) Eto, y rheswm sylfaenol dros ymddangosiad y tyfiant yw cyfundrefn imwn ddiffygiol.

Felly, tristwch oherwydd afiechyd 'i mam gafodd y bai am y diffyg chwerthin, a'r hanner ofan yn y llyged a phethe felly.

Byddai trochi eu gwreiddiau mewn past calomel yn gymorth i'w gwarchod rhag afiechyd y gwreiddyn clwb.

Ramsey MacDonald yn ymddiswyddo oherwydd afiechyd; Stanley Baldwin yn ei olynu.

Torrodd yr afiechyd poenus hwn ar draws ei efrydiau.

Arolwg yn dangos fod un o bob deuddeg o blant ysgolion cynradd Prydain yn dioddef o afiechyd a diffygion lluniaeth.

Mae'n gwneud i'r croen heneiddio ac rwy'n croesawu diwrnod i roi sylw i'r afiechyd.

Rowland Hughes adref i Gaerdydd o'r Nature Cure Clinic yn swydd Bedford, â'i obeithion am adferiad iechyd oddi wrth yr afiechyd blin a'i poenai, yn chwilfriw.

Yna, sylweddolodd yr ymchwilwyr nad afiechyd yn effeithio ar un dosbarth arbennig o'r boblogaeth yw AIDS, ond afiechyd a all effeithio ar unrhyw un a gaiff ei heintio â gwaed neu hylifau corfforol heintiedig eraill.

Nid yw'n syndod, efallai, fod Kennedy a'i gefnogwyr wedi ceisio cuddio'r ffaith ei fod yn dioddef o'r afiechyd hwn, er iddynt fod yn ddigon parod i gyfaddef ei fod yn dioddef llawer gan nam poenus yn ei gefn.

Yn y Gorllewin, afiechyd a ymddangosodd gyntaf ymysg dynion cyfunrywiol oedd AIDS.

Dyna felly a gaed yn y ddrama - dilyn hynt a helynt dwy chwaer oedd wedi troi eu cefnau ar ei gilydd ers deng mlynedd ac yn dychwelyd i ymweld â'u mam oedd yn dioddef o afiechyd.

Ofn yr anwybod, ofn y duwiau - yr hyn a alwai'r Groegwyr gynt deisidaimonia; yr hen ofn hwnnw a fu'n llechu yn y galon ddynol erioed ac a fydd eto, bid siwr: ofn newyn, tlodi a dioddefaint; ofn poen, afiechyd a marwolaeth.

Er bod afiechyd ac amgylchiadau Rhyfel yn ei rwystro rhag mwynhau'r ysgoloriaeth deithio, ychydig oedd gan Gymru i'w gynnig yn artistig.

Mae llawer o afiechyd wedi bod yn ddiweddar - symptomau ffliw ac mae'r tair ohonom wedi dioddef yn ogystal â llawer o'r plant yn VIC - dydyn ni ddim yn licio mynd i'r ystafelloedd a pheswch 'germs' drostyn nhw i gyd!

Yn ogystal â lliniaru poen y galarwyr, mae'r tân yn puro, yn diheintio ac yn rhwystro afiechyd rhag ymledu.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ramsey MacDonald yn ymddiswyddo oherwydd afiechyd; Stanley Baldwin yn ei olynu.

'Roedd holl ddelwedd Kennedy'n seiliedig ar nerth ac atyniad ieuenctid ond y gwir yw ei fod yn dioddef o afiechyd gwirioneddol ddifrifol, sef clefyd Addison.

'Chlywais i erioed mohono fo'n cwyno hefo dim afiechyd, ac mi fuo'n gweithio yn y chwarel nes cyrraedd oed ymddeol heb golli un munud oddi wrth ei waith.

Yn ôl Dafydd Roberts, meddyg yn Ysbyty Singleton, Abertawe: Mae gormod o bobol yn marw o'r afiechyd yma ond ddylai neb farw gan ei fod ar y croen.

Nid oedd ei afiechyd yn ei lwyr gaethiwo a'i lethu: 'nawr yn llewygu ar fin tranc', meddai wrth R.

Brwydr yn erbyn afiechyd y phoen fu hanes bywyd Ieuan Gwynedd hefyd.

Dywedid mai cael rhyw afiechyd mawr pan yn ifanc a barodd y dull o fyw rhyfedd a gymerodd.

Dyfnhawyd y pruddglwyf gan sgil-effeithiau ei afiechyd.

Fel yr awgrymwyd uchod, y mae'n bosibl fod y firws FID, neu HIV, yn endemig yng Nghanolbarth yr Affrig ers blynyddoedd, ond heb ymddangos fel petai'n peri afiechyd difrifol yn y boblogaeth gysefin.

Nid wy'n siwr ai da ai peidio oedd ein bod heb waith, oherwydd yr oedd pawb yn ddychrynllyd o wan, a nifer mawr iawn yn dioddef o afiechyd.

oedd mewn angen oherwydd afiechyd neu anfatais.

Yn yr Almaen a Gwlad Pwyl heddiw defnyddir gwraidd betys a'r sudd ymron yn ddyddiol i hybu gallu'r corff i wrthsefyll afiechyd.