Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

alw

alw

Roedd hwn yn filfeddyg wrth natur a llawer iawn o alw am ei wasanaeth.

Ond ofnaf y buaswn i, yn y cyflwr hwnnw, wedi herio Goliath i ymryson yn ei ddull ei hun a'i wahodd i alw Og, Brenin Basan ato, i'w helpu.

Gofynnwyd drannoeth i feddyg y teulu i alw ac fe welodd hwnnw arwyddion o'r Eryrod ar fy nghefn.

Gydag amser daeth gwleidyddion a haneswyr i'r arfer o alw Prydain yn genedl er na bu erioed yn gymundod cenedlaethol.

A bu cymaint o alw am leoedd yn yr Ysgol Santas Clôs yn Llundain y maen nhw wedi bod yn troi pobl i ffwrdd yn dilyn blynyddoedd digon tawel cyn hyn.

Wi'n dweud hyn am 'i bod hi wedi gofyn i ti helpu gyda threfniade'r angladd - a chan fod rheiny nawr ar ben, fydd gen ti ddim esgus dros alw'n rhy amal yn Maenarthur.'

Doedd yna fawr o alw am ei wasanaeth ac roedd hynny o gyflog a gâi yn fychan iawn.

Mae'r Ffrancwyr yn ei alw yn Yvain de Galles.' 'Beth am y Cymry?

Nid gwamalu a fyddai cymysgu'r llythrennau, a'i alw yn 'Aruthr' Oni ddaeth trwy adfyd chwerw heb suro un mymryn, a llwyddo i weithio yn swyddfa'r heddlu, a dod yn rym dewinol mewn sawl maes?

Bydd yr Arglwydd yn ei alw yntau'n fuan canys heneiddiodd cyn ei amser.

Rhowch im eiliad neu ddwy eto.' Troes y fydwraig yn ol i'r llofft flaen, a'm tad yn dal i oedi'n ansicr ar y grisiau; ond cyn hir clywodd ei llais awdurdodol yn ei alw i mewn i'r ystafell.

EFFEITHIAU: Yn fras, gellir rhannu effeithiau fel a ganlyn:- llai o lygredd a thagfeydd traffig, llai o alw am gerrig mâl, gwell ansawdd bywyd yng nghefn gwlad a hyrwyddo ymwybyddiaeth o'r amgylchedd drwy gynllunio teithiau cludiant cyhoeddus i hybu canolfannau ymwybyddiaeth o'r amgylchedd.

Dyma'r union ddyn fyddai'n cael ei alw'n 'Calamity Carlos' a 'Mad Menem' yn ddiweddarach gan y wasg Brydeinig.

Byddai arweinwyr y mudiad i godi eglwysi newydd - a dderbyniai gryn gymorth gan y Llywodraeth yn cyson alw sylw at esgeulustod digywilydd y diwydianwyr a wrthodai ddarparu rhagor o addoldai yn ardaloedd eu gweithfeydd.

Yn ardal Dolgellau hefyd, mae yna gyffro wrth i bobol edrych yn fanwl ar bob wyneb dieithr rhag ofn i Richard Gere neu Sean Connery alw heibio'r National Milk Bar am baned rhwng ffilmio golygfeydd o'r epig Arthuraidd, First Knight.

Fuasai swyddogion Horeb yn caniata/ u?' A dyma'r hen frawd yn ateb ar unwaith â llawenydd y byddai popeth yn iawn, am iddo alw cyfarfod.

Os yw am ddilyn y rhesymeg yna i'r pen yna dylai alw ar i Aelodau Seneddol Toriaidd ymatal rhag pleidleisio ar Ddeddf Addysg i Gymru.

Mae honno'n cynnwys hunanladdiad, ambell reg a'r hyn y bydd parchusion yn ei alw'n 'fratiaith'.

Ni elli wrthsefyll y llais sy'n dy alw ymlaen ac mae'n rhaid i ti ddilyn y Belen Olau.

A gaf i alw eich sylw chi at hanes Mr a Mrs Trefor Beasley.

cwch sy'n mynd o'i ran ei hunan ond sydd bob amser yn dod 'nôl, ond iti alw arno...

Rhowch eich enw ar y ddeiseb i fynnu gwasanaeth Cymraeg gan y cwmnïau ffôn, ac i alw am Ddeddf Iaith Newydd i'r Ganrif Newydd.

Dyna fu'n gyfrifol fod un brawd wedi cael clod am redeg "hanner can milltir" at y teliffon i alw'r frigâd pan aeth ei dy ar dân.

Rhowch eich enw isod i alw ar Oftel i fynu gwasanaeth Cymraeg gan y cwmnïau ffôn, ac i alw am Ddeddf Iaith Newydd i'r Ganrif Newydd.

Y teulu, bryd hynny, oedd Elis Owen a'i wraig, chwaer ei wraig ac "RC" fel y byddem ni yn ei alw.

Nid bod meidrol a fedr weld cwt sinc a'i alw'n commodious bungalow.

Cofiaf yn dda ei bod wedi fy siarsio i alw i'w gweld ar fy ffordd i'r orsaf wrth imi fynd i ddal y trên wrth ymuno â'r fyddin.

Yma, hefyd, yr oedd aelodau ar fin gadael, y digwyddais alw yn ystafell y merched, a gweld mor gymen a thwt yr oedd popeth wedi ei drefnu ym mag dillad Nesta.

Os yw'r amrywiadau'n ddigon o faint i alw am esboniad, rhaid edrych am y rhesymau paham y digwyddasant.

Cafwyd tywydd braf a bob dydd buont yn cerdded ychydig filltiroedd allan i'r wlad gan alw mewn tafarndai gwledig am luniaeth a chael croeso cynnes gan y Gwyddelod ar ôl pwysleisio nad Saeson mohonynt.

Dymar drydedd ffilm Dalmatians ond y mae llawer ohonom o'r farn nad oedd gwir alw am y fersiwn actorion-go-iawn yn 1996 gystled oedd y fersiwn animeiddiedig wreiddiol.

Agorodd y drws yn araf, a cheisiodd gadw ei lais yn naturiol wrth alw "Meg!" Ond doedd dim ateb.

Gellid galw rhai dwsinau o droeon a gweld y cert neu'r olwynion ar eu hanner, rhyw gychwyn arnynt, yna mynd at orchwyl a mwy o alw i'w orffen.

I ddangos nad oedd dim drwgdeimlad, er bod pawb yn gwybod fod, gwnaeth Affos frawd-yng-nghyfraith ei wraig yn Swyddog Cynllunio gyda'r teitl o Bennaeth ac er mai dyna'r teitl isaf yn y wlad mynnodd Ynot o hynny ymlaen gael ei alw wrth ei deitl, a phan arwyddai lythyr, swyddogol neu breifat, torrai ei enw, 'Ynot Benn.' Rhyfeddodd erioed i'r Brenin Affos gydsynio iddo briodi i mewn i'r teulu brenhinol, ond wedi'r cwbl roedd Arabrab yn ddychrynllyd o hyll, a'r blynyddoedd yn cerdded.

Rydych yn sefyll rwan wrth ochr y lle y byddem ni yn ei alw yn Graig y Cyfyng ac mae Craig Rhwng-ddwy-afon ychydig ymhellach.

Gyrrwyd crynodeb o Ddeddf Eiddo at bob awdurdod unedol gan alw arnynt i bwyso ar y llywodraeth ganol am fwy o rym gweithredol yn eu hardaloedd ac i ystyried anghenion cymunedau wrth lunio polisïau tai.

Dyma'r rheswm am ei alw'n 'Feibl yr Esgobion'.

Roedd ei theyrngarwch yn mynnu ei bod yn cysylltu â hwy hefyd, felly ffoniodd hi Megan Harris, ei chymdoges, a phwyso arni i alw arnynt.

Derbyniodd Ali'r esboniad nes i'r heddlu alw chwarter awr yn ddiweddarach gan ofyn a oedd popeth yn iawn.

Y dyddiad cyntaf posibl i gael pwyllgor oedd y dydd olaf o Awst, sef dydd Gwener, a gwelaf yn awr wrth edrych drwy'r ffeil am y cyfnod, yr hysbysiad o gyfarfod cyntaf oll y Pwyllgor Llyfrau Cymraeg: Is-Bwyllgor o'r Pwyllgor Addysg oedd hwn, fel y dywedwyd, ond sylwch mai'r Llyfrgellydd oedd yn ei alw, a'r Llyfrgell, nid y Swyddfa Addysg, oedd y man cyfarfod.

Tra oedd yr hyn a gafodd ei alw'n 'drafodaeth lloches' yn mynd rhagddi yn y Bundestag, parhau a wnaeth ymosodiadau'r Neo-Natsi%aid.

'A ydych yn meddwl,' meddai wrtho, 'y buaswn yn torri rhyw ddeddf neu yn pechu wrth alw cyfarfod gweddi heno yn Ysgol y Nant?

Roedd yna alw o fewn y byd addysg yng Nghymru am ddarpariaeth gyffelyb yn y Gymraeg.

Dywed fel y byddai'n cysgu wrth yr olwyn pan oedd y Mêt neu'r Capten yn llywio, er mwyn iddo fod wrth law i alw ar y llall os oedd angen.

Llyncodd Dan ei boer a gofalodd fod ei dei yn syth cyn cael ei alw i mewn i'r ystafell.

Yn ne Cymru un person mae mynych alw arni i ddarostwng ysbrydion yw Tina Laurent, Y Cymer, ger Port Talbot.

Rhoddodd y Diwygiad fywyd newydd i'r hyn y gallwn ei alw yr olwg Brydeinig neu Frytanaidd ar hanes hefyd.

ar eu taith yno bu'n rhaid i henry richard ac elihu burritt alw ym mharis gan fod cyfarfod croeso wedi cael ei drefnu ar eu cyfer ac yno i'w derbyn roedd m.

Eds mae ei ffrindiau yn ei alw, ae Eds ydy o i ni'r heddlu.

Ac, yn ystod y dydd, mae yna naws gyfeillgar wrth i bobol alw heibio siopau fel Marks & Spencer, W H Smith, Dorothy Perkins, Burtons, Boots ac archfarchnadoedd fel Tesco a Safeway.

Does 'na fawr o alw yn fy maes i.

Trueni, mewn gwirionedd, nad oedd gen i amser i chwarae yr hyn syn cael ei alw yn Egg Invaders ller ydych chi, y chwaraewr, yn gondom syn saethu at hâd gwrywaidd er mwyn amddiffyn wy benywaidd rhag rhaib y dihiryn Sberman.

Crawc fyddem ni yn ei alw.

Yr oedd gwasanaeth cynullydd a allai alw ar ryw gymaint o gymorth ysgrifenyddol a gweinyddol yn anhepgor.

Un o'r nerthoedd gyriannol yn hanes dyneiddiaeth Gymreig yw'r hyn y gellir ei alw'n 'fyth Brytanaidd' erbyn heddiw.

Y diciâu yn gyffredin yng Nghymru ac yn cael ei alw y 'Welsh disease'. Haerwyd fod amodau byw yn un i bentrefi Môn yn 'worse than (those of) the native quarters of Shanghai'. Amcangyfrifid fod 450,000 o bobl wedi gadael Cymru yn ystod 'blynyddoedd y locustiaid' ers 1921.

Penderfynodd alw gyda'r gweinidogion yn y plas yn gyntaf man.

Erstalwm iawn yr oedd gan un o feddygon y Blaenau 'ma offer ar ei ddrws ffrynt i hwyluso pobol i alw arno yn oriau mân y bore.

Yna, gofynnit i'r trefnydd iaith alw cyfarfod o'r athrawon ieithoedd modern lleol.

Ond yna fe ddechreuodd pobl droi at fathau eraill o danwydd, olew yn arbennig, a bu llai a llai o alw am lo, a bu'n ergyd farwol i'r diwydiant.

Be gawn ni'i alw fo?

Mae bywyd sy'n cynnwys y digwyddiadau maen nhw'n ei ddymuno yn un y gellir ei alw'n 'annibynnol'.

Mae'r llinyn o chwe phentref yn medru cynnwys gwybodaeth unrhyw daith i ddosbarthu Delta - gellir ei alw'n 'DNA' sy'n cynnwys gwybodaeth enetig taith arbennig.

Ymgasglodd pawb y tu allan i'r Llyfrgell Genedlaethol (sumbol o ddyheadau'r genedl ar ddechrau'r ganrif, a lle mae nifer o'n haelodau mwyaf brwdfrydig yn gweithio) i alw am ddeddf a fyddai'n gwireddu ein dyheadau yn y ganrif newydd hon.

Er na fydd tribiwnlys Cymraeg na Chymreig, pan fydd tribiwnlys yn eistedd yng Nghymru ac yn delio ag achos Cymraeg, mae'r ddeddfwriaeth yn rhoi iddo'r hawl i alw ar arbennigedd Cymraeg ac yn gosod dyletswydd arno i ystyried anghenion penodol plentyn o Gymro.

Yr oeddan nhw yn priodoli prysurdeb eleni i'r ffaith fod yna fwy o alw nag a fu, y dyddiau hyn, am Nadolig Traddodiadol.

Mae nifer y copi%au llawysgrif o'r ddau destun hyn, ac eraill ar yr un thema, yn dyst i boblogrwydd eithriadol chwedlau'r Greal yn Ffrainc yn ystod y drydedd a'r bedwaredd ganrif ar ddeg, ac yn ystod y ddwy ganrif hynny hefyd fe welwyd tuedd - bron na allwn alw'r peth yn ffasiwn - i gyfieithu gweithiau llenyddol o'r Ffrangeg i ieithoedd brodorol eraill gorllewin Ewrop a'r tu hwnt, a'r Gymraeg yn eu plith.

Fe fydd rhaid ymdrechu ymdrech galed i gyflawni'r agenda syml 'da ni wedi'i osod i ni'n hunain -- wn i ddim ydych chi am ei galw hi yn frwydr ai peidio, ond fe fydd rhaid gwneud y gwaith beth bynnag da chi am ei alw fo.

Wedi i fy mam guro, daeth merch ieuanc i'r drws, ac wedi deall ein neges, anfonodd blentyn i alw'r prifathro atom.

Dolur a achosir gan fath arall o gariad sy'n gwneud i Lewis Glyn Cothi alw ar Ddwynwen cariad tad tuag at fab a fu farw'n ifanc (gweler erthygl Dr Dafydd Johnston yn y rhifyn hwn - Gol.):

Dull y rhan fwyaf o genhedloedd wrth alw rhywun atynt ydyw rhoi arwydd â'r fraich gan ddal cledr y llaw tuag i fyny.

Chwarddai rhai'n y dref pan sonient amdano, a'i alw yn hen ffŵl am ei fod yn siarad hefo pob anifail fel pe byddai'n blentyn.

Mae hynny'n anodd i ni ei gredu heddiw mewn dyddiau pan yw cyplau ifanc nid yn unig yn cael cyfathrach rywiol - neu secs fel y bydda i'n i alw fo - ar ein teledu bob nos ond yn comowtio'n noeth ar rowndabowts hefyd gan beri pob math o dagfeydd traffig.

Yno, bydd yn ymuno â chorau eraill i'w ffilmio gan gwmni teledu o Gymru yn canu gwaith crefyddol sy'n cael ei alw yn Misa Criolla.

Yr oedd cloch electric o ystafell Anti i'n tŷ ni, er mwyn iddi alw am help os byddai angen.

Ymerawdwr Rhufain ar y pryd oedd Domitian, dyn didostur a ryfygai i alw ei hun Ein Harglwydd a'n Duw.

Y math o dwrw gafodd ei alw'n ganu pop fu'n bennaf gyfrifol am ddinistrio'r distawrwydd.

Llwyddodd Megan i weld Mrs Oliver er gwaethaf atgasedd honno o ateb y drws, ond er iddi alw fwy nag unwaith yng nghartref Edward Morgan, ni chafodd ateb.

''Does dim byd i'w rwystro fo alw yma amdanat ti, os hoffi di.'

Aeth i'r ystafell ymolchi ac ystyriodd alw ar Tom i ofyn a hoffai e ddod allan gyda hi.

Eu henw nhw arno fo oedd cacuro de carnero neu Cachu Defaid fel byddai Taid Dulas yn 'i alw fo achos bod i Sbaeneg o mor glapiog.

Felly, bydd gan yr heddlu hawl i alw ar fodurwr i ddangos ei drwydded mewn swyddfa heddlu o fewn saith niwrnod.

Wnaeth hi ddim petruso o gwbl ac am fod ganddi gar gofynnais iddi alw am Mrs West a Mrs Dixon hefyd Ffonio Mrs Dixon i adael iddi wybod am y trefniadau a hithau; chwarae teg iddi, yn ymddiheuro am y tro anffodus wythnos i heddiw.

Os yw hynny'n wir, nid yw diolch yr Esgob Morgan, na diolch Cymru, ronyn llai iddo, oblegid ef oedd arloeswr y gwaith a da gan un o bennaf ysgolheigion ein hoes ni ei alw yn "Gymro mwyaf ei oes." Un arall o gynorthwywyr yr Esgob Morgan oedd Edmwnd Prys.

Eglurodd Louis wrthyn nhw'n yr ysbyty pam yr oedd ei dad wedi bod ar ei ben ei hun drwy'r nos heb neb i alw am gymorth.

Cyrhaeddodd y farn negyddol ei phenllanw yn nisgrifiad RM Jones ohono fel 'Elfed ein rhyddiaith', er nad aed mor bell a'i alw'n 'llofrudd y nofel' chwaith!

"A chofia di, miss, yn Lloegr gest ti waith" Mor wahanol oedd eu hagwedd pan ddechreuodd Ger alw.

Fe ddarganfu ymhen blwyddyn mai mwy buddiol fyddai iddo symud i Goleg arall lle roedd eglwysi Annibynnol i'w cael yn amlach ac y byddai mwy o alw am ei wasanaeth, a dewisodd fynd i Goleg y Brifysgol Abertawe.

Digwyddais alw i mewn y diwrnod o'r blaen - a rwyn ymddiheuron gyhoeddus yn awr i'r ddau tu ôl i'r cownter am dorri ar draws eu sgwrs trwy holi am gopi o Restr Testunau Eisteddfod Dinbych y flwyddyn nesaf - a chael yr ateb, Dydyn nhw ddim allan eto, gan un o'r ddau.

Bron na allwn ei alw'n serchogrwydd newydd.

Mae aelodau o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg sy'n cerdded o'r Cynulliad Cenedlaethol yng Nghaerdydd i'r Senedd yn Llundain wedi derbyn gwahoddiad oddi wrth Vodafone i alw heibio i'w gweld yn Newbury dydd Mercher 20/09/00.

Go brin y byddwn i wedi dychmygu flwyddyn yn ôl wrth i Olygydd Y Tafod alw fy ngholofn i yn 'Gair o'r Gofod' ar gorn fy llys enw, Rocet, y byddai'r gair o'r gofod yn datblygu i fod yn Air o'r Seibr Ofod.

Bu'n rhaid rhoi'r gorau i'r bwriad o alw yn y Cynulliad.

Cofiwch fod gan y tair carfan yna resymau gwahanol dros alw am ddatganoli grym.

Trwy alw ei bobl ei hun at ei chenhadaeth arbennig ymhlith y bobloedd ceisiai ollwng yn achubol rydd ar yr holl ddaear nerthoedd y Deyrnas, y grymoedd yr oedd ef ei hun yn gyforiog ohonynt.

Gallai, petai anhrefn yn mynd y tu hwnt i allu'r cwnstabliaid lleol i'w reoli, alw'r fyddin i gynorthwyo trwy ddarllen y Riot Act.

Ymhen wythnos daeth penaethiaid y colegau at ei gilydd, ac heb aros am eglurhad gan yr awdur, cytunasant i gondemnio'r Traethawd a'i alw'n anonest.

Mi aeth trigolion Glan Aber, Porth Tywyn, at yr heddlu i gwyno am y bachgen, sy'n cael ei alw'n lleol yn Dick Turpin.

Dechreuodd y corachod daro'u traed yn erbyn y ddaear wrth weld eu gwobr yn diflannu o flaen eu llygaid ond gan alw ar y lleill ac ysbarduno'i ferlyn, arweiniodd Caradog y ffordd heibio iddyn nhw.

Trodd at ei chyfeillion gan alw, 'Mae'r soldiwr yma'n mynd i Scotland.' Ar hyn, daeth hogyn ychydig yn hŷn na mi i gyfeiriad y ferch a minnau.