Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

amaeth

amaeth

Mae Gweinidog Amaeth Ffrainc wedi cyhoeddi'n swyddogol y bydd gêm Ffrainc a Chymru ym Mharis ddydd Sadwrn.

CYDYMAITH BYD AMAETH: CYFROL 3 Huw Jones Gol.

Bu Dewi Wyn Jones, Swyddog Amaeth y Sir cyn ei benodi'n ddarlithydd yng Ngholeg Meirionnydd, a chryn ddiddordeb i hybu aredig fel gweithgaredd i aelodau'r mudiad ar ddechrau'r saithdegau hefyd.

Pris arall a dalwyd yw'r newid ym mherthynas amaeth â bywyd gwyllt a'r tirlun.

Gofynnai hynny am lawer iawn o weithwyr ac o ganlyniad roedd byd amaeth a chefn gwlad yn llawer mwy lluosog eu poblogaeth.

Twynog Davies, uwch swyddog gyda'r Weinyddiaeth Amaeth, yn un o'r arweinyddion.

Ond mi ddywedodd yr Ysgrifennydd Amaeth, Christine Gwyther, cyn y bleidlais y gallai'r cynnig ond nodi dymuniad y Cynulliad i wahardd cnydau wedi'u haddasu'n ennynol.

Er bod y byd amaeth yn cychwyn ar gyfnod o newid mawr, gyda'r defnydd a wneid o beriannau wedi lledaenu er mwyn lleihau'r angen i fewnforio bwyd yn ystod y Rhyfel, gan arwain yn anochel at leihau'r nifer o weision a weithiai ar ffermydd a pheri i'r Llywodraeth ddarparu prisiau sefydlog am gynnyrch fferm, cyflwyno portread eithaf rhamantaidd o fyd yr amaethwr a wnaeth Geraint Bowen.

Yn dilyn y gwaharddiad nid oedd ond mater o amser hyd nes y byddai'r Weinyddiaeth Amaeth a'r Swyddfa Gymreig yn gwneud profion, ac o ganlyniad i'r sibrydionnid oedd ond mater o amser hyd nes y cawsai rhywun ei ddal.

Er i mi gael addysg amaeth wyddonol rhaid cyfaddef fy mod yn cymryd cryn sylw o natur a'r hen ddywediadau.

Roedd gwahardd y defnydd o hormonau hybu tyfiant yn benderfyniad i'w groesawu gan y diwydiant amaeth yn gyffredinol.

Gan fod amaeth Gymreig mor ddibynnol ar y gyfundrefn gynhaliol (y grantiau) - ofnir i'r newidiadau yn y PAC achosi yn y man gwymp pellach yn incwm y ffermwyr ac yn eu nifer.

Proffit ar y diwydiant cythreulig 'arfau' a pryd y gwelwn broffit ar y diwydiant Amaeth, sydd yn ol un aelod seneddol Toriaidd, Richard Body, o Sir Norfolk y 'Laime Duck' mwyaf o holl ddiwydiannau ein gwlad.' Nid yw felly yn anodd dod i'r penderfyniad fod y Diwydiant Arfau, Y Lluoedd Arfog, ac Amaethyddiaeth yn diwydiannau y gellir cael elw gwleidyddol Toriaidd ohonynt, ac ar yr un pryd wrth faeddu digon ar Undebaeth a newid rheolau a chyfreithiau'r wlad y mae'n hawdd dylanwadu ar y 'Floating Vote'.

Ap Dewi a JB Owen Ysgol Gwyddorau Amaeth a Choedwigaeth Coleg Prifysgol Cymru, Bangor.

Yn ystod yr wythdegau yn arbennig, sylweddolwyd bod rhaid ymateb i'r difrod a achoswyd gan yr amaeth newydd hwn i'r amgylchfyd.

Yn ogystal â bod yn Arweinydd Clwb Bryncir, yr oedd galw am wasanaeth y ddiweddar Miss Elizabeth Lloyd Williams i roi hyfforddiant i aelodau rhai o'r clybiau eraill yn rhinwedd ei swydd gyda'r Weinyddiaeth Amaeth fel Swyddog Cynghori ynglŷn â llefrith.

Cydymaith Byd Amaeth. Cyfrol 3 llac - rhywogaeth gan Huw Jones.

(iii)Caniatau'r ceisiadau canlynol dan yr amodau a nodir ar eu cyfer yn y Gofrestr Ceisiadau:- Cais amlinellol - newid defnydd tir gwag ar gyfer diwydiant Cais llawn - arwydd wedi ei oleuo'n allanol Cais llawn - estyniad i falcon Cais amlinellol - tŷ annedd Cais llawn - manylion mynedfa a ffyrdd ystad, ac ail-leoli cyffordd ffordd gyhoeddus ar gyfer parc bwyd/amaeth gyda lladd-dŷ (Datganwyd diddordeb yn y cais hwn gan y Cynghorydd JR Jones ac ymneilltuodd o'r cyfarfod yn ystod y drafodaeth a'r pleidleisio).

Cawsom ddarlithwyr, hyfforddwyr gwych yng ngwahanol adrannau byd amaeth ac y mae llawer brawddeg a chyngor yn canu yn y cof o hyd.

Er bod y pwyllgor amaeth yn gweithredu fel contractwyr dros gyfnod y rhyfel gwneid y rhan fwyaf o'r gwaith gyda cheffylau ac arfau hen ffasiwn.

Etholwyd Llywodraeth Lafur yn 1945, gyda chymeradwyaeth trwch poblogaeth Cymru, a sefydlu'r wladwriaeth les a'r gwasanaeth iechyd cenedlaethol, yn creu sustem i gefnogi'r diwydiant amaeth, yn gwladoli nifer o ddiwydiannau – polisïau sy'n cael mesur helaeth o gefnogaeth, o leiaf tan y 1970au.

Ond am bob diffyg gyda'r Geiriadur Idiomau y mae lleng o rinweddau yng Nghydymaith Byd Amaeth - horwth o eiriadur gan y Parchedig Huw Jones a fu'n taesu mor ddiflino eiriau ac ymadroddion byd amaeth.

O BEN Y DALAR: Mae ymdrechion yr undebau amaeth i gael yr Ysgrifennydd Gwladol, John Redwood, a'r Gweinidog Amaeth, Gillian Shepard, i ailgyflwyno dipio gorfodol ar gyfer clafr ar ddefaid yn cael peth gwrandawiad.

I raddau helaeth ymateb i argymhellion y llywodraeth 'roedd y ffermwr unigol - datblygwyd peirianwaith eang o grantiau a chyngor ac o addysg, yn wreiddiol dan adain Llundain, ac yn ddiweddarach o dan ddylanwad Brwsel a'r Polisi Amaeth Cyffredin (PAC/CAP).

Enghraifft syml o hyn yw catalogau sioeau amaethyddol, sy'n adlewyrchu newidiadau ym myd amaeth gyda chatalogau cynnar a dosbarthiadau niferus yn orlawn o geffylau gwedd tra bod catalogau diweddarach yn cynnwys mwy o ddosbarthiadau ar gyfer mnerlod bychain i'r plant.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi ymateb i'r hyn ddywedodd y Gweinidog Amaeth, yn ystod ymgyrch etholiadol Ewrop, ei bod yn ystyried ailgyflwyno dipio gorfodol pan ddywedodd y byddai'n ymateb i awgrymiadau oddi wrth y diwydiant.

Chwithau ffermwyr ieuainc heddiw, daliwch i gynnal safon eich tir a'ch stoc, a byddwch yn barod at yr amser y daw eto barch at fyd amaeth.