(Er i adfynach chwerw a adawodd y gymdeithas rhyw flwyddyn ledaenu si ymysg mân fynachod Enlli fod y Priodor wedi'i erlid o Rydychen ar ôl cwta dau dymor dan amgylchiadau pur amheus a dweud y lleia'.) Ond roedd hynny flynyddoedd maith yn ôl, pa 'run bynnag.

Un o brif ddigwyddiadau newyddion y flwyddyn oedd ymddiswyddiad Ron Davies yr Ysgrifennydd Gwladol ar y pryd, y'r amgylchiadau a arweiniodd at ei ymddiswyddiad a'r frwydr a ddilynodd dros arweinyddiaeth y blaid Lafur yng Nghymru.

Gellir egluro'r peth hefyd yn nhermau amgylchiadau cymdeithasol y cyfnod.

oedd un o'r rhesymau pam y gwelwyd symud i'r chwith ar gychwyn y 1980au (fel digwyddodd gyda gweddill y mudiad cenedlaethol yr adeg honno) a dechreuwyd canolbwyntio ar amgylchiadau cymdeithasol ac economaidd sy'n ffurfio cyd-destun iaith, gyda sylw cynyddol ar faterion fel tai a thwristiaeth.

Roedd - - yn teimlo y dylai'r cynhyrchydd yn y fath amgylchiadau hawlio unrhyw gostau banc a llog yn ôl.

O dan yr amgylchiadau, yr unig beth caredig i'w wneud fyddai bod wedi ei gadael hi ar ei phen ei hun i lyfu ei chlwyfau ac nid ceisio esmwythau cydwybod, a dangos i'r byd ein bod ni'n bobl 'neis' yn y bon drwy arllwys ein cydymdeimlad nawddoglyd ar ei phen." "Doedd dim rhaid iddi dderbyn ein croeso..." "Ond roedd y ferch yn dal i'n caru, er ei gwaethaf hi ei hun, ac yn cael ei thynnu fel gwyfyn at fflam noeth.

O hynny ymlaen, llywiwyd ei ddyfodol gan ei amgylchiadau teuluol, i raddau helaeth, a pharodd yr amgylchiadau hynny i'r alwad o King's Cross, pan ddaeth, fod yn un anodd penderfynu yn ei chylch.

Mae hi yn sicr yn stori o lwyddiant o dan amgylchiadau sy'n swnio'n ofnadwy.

'Roedd y rhaglen gyntaf i gyflwyno'r pwnc, trwy gymharu cyfoeth a thlodi a thrwy gyflwyno y syniad o'r hyn sy'n normal - amgylchiadau a sefyllfaoedd y byddem ni yma yng Nghymru yn ystyried yn normal ond sy'n hollol wahanol i'r hyn a ystyrir yn normal yn y byd ar y cyfan yn nhermau incwm, tai, trafnidiaeth, hyd oes ac yn y blaen.

Ond rhaid esbonio ychydig am yr amgylchiadau gwahanol sydd yma.

Ond eto, mae'n ffaith fod llawer iawn o gwmniau a chymdeithasau sydd yn rhoi gwasanaeth benthyg arian yn gwneud hynny mewn modd cwbl anghyfrifol, heb ystyried amgylchiadau'r cwsmer na'i allu i ad-dalu.

Nid oeddynt fel crefyddwyr, ychwanegodd, wedi sylweddoli aruthredd yr amgylchiadau a'u goddiweddodd, ac o'r herwydd yr hyn a wnaed oedd chwarae'n ddiymadferth â'u hymylon heb sylweddoli fod wyth deg y cant o'r boblogaeth y tu allan i'r eglwysi.

Efallai mair syndod mwyaf un dan yr amgylchiadau oedd maint y gefnogaeth i'r bechgyn coch.

Ond os gadawn ni i foroedd gallu a chariad Duw olchi trosom a thrwom, gall y rhieni drawsnewid unrhyw sefyllfa a rhoi nerth arbennig i ni i gario ymlaen a brwydro, beth bynnag yw tristwch neu ddigalondid yr amgylchiadau.

Y tasgau y byddai disgwyl i ddysgwr eu cyflawni fyddai'r tasgau y byddai angen i siaradwr yr iaith eu cyflawni mewn amgylchiadau diffiniedig.

Adwaith cyntaf Manawydan oedd goddef yr amgylchiadau drwg, ond o'r diwedd yr oedd yn rhaid iddo ddod o hyd i'r gelyn a'i wynebu.

Mi fyddai colli un goron mewn amgylchiadau amheus yn ddigon i lawer un, ond beth am golli dwy?

Sylweddoli mai gorfod brwydro yn erbyn amgylchiadau a rhagfarnau fel hyn yr oedd gwirfoddolwr fel Paul, a oedd yn Somalia am chwe mis cyn dechrau ar gwrs gradd yn mhrifysgol Lerpwl.

Mae'r amgylchiadau a arweiniodd at sgrifennu 'Cofio' yn ddiddorol.

Cwestiynau fel 'Gan bwy, wrth bwy, ac o dan ba amgylchiadau y llefarwyd y geiriau a ganlyn - "Ai gwir yw, y preswylia Duw ar y ddaear?" "Ai ceidwad fy mrawd ydwyf fi?" "Ai cyfreithlon rhoddi teyrnged i Gesar?" neu - 'Ysgrifennwch nodiadau ar Feibion y Proffwydi, Jehofa Jire, Salome, Cleopas.'

Amgylchiadau arweiniodd at y canlyniad yma a rhaid cydymdeimlo â Wrecsam.

Wel mi gan nhw eu gorfodi dwi'n credu, gan amgylchiadau, i ddod i delerau efo'r sefyllfa oherwydd faswn i'n meddwl, er na allaf siarad o brofiad, ymhlith yr hen oedd y styfnigrwydd yma, yr hen bobl yn ei chael hi'n anodd i symud a newid enwad, neu newid adeilad, addoldy, ond tydi bobl ifanc yn malio fawr ddim am bethau fel hyn, a 'dwn i ddim beth fydd dyfodol yr Eglwys neu'r Capeli os ydi'r bobl ifainc yn troi i fod yn Gapelwyr neu Eglwyswyr unwaith eto.

A chlywed am yr hwch a'i pherchennog wnaeth o, ar y cynta', yn hytrach na'u gweld nhw, ac o ganlyniad, bu'n rhaid i'r ddau duthio ar ôl y bus am gryn hanner canllath neu well cyn cael mynediad iddo.) Gwaith digon dyrys oedd cael hwch i ddal bus o dan amgylchiadau cyffredin ond pan oedd honno â'i hanner ôl wedi'i glymu mewn bag peilliad roedd y gorchwyl yn anos fyth.

Maent yn disgrifio rhai o'r amgylchiadau yno'n well ac yn fwy treiddgar na'r hyn sydd yn ymddangos mewn papur newydd:

Carem fel Cymdeithas nodi i ni fynd i Hendygwyn gan wybod yr amgylchiadau a sicrhau, trwy ddefnyddio adnoddau technegol, y byddai lle i'r holl gystadleuwyr a'r gynulleidfa i weld y cystadlu mewn neuaddau ar wahan i'r brif neuadd, a oedd, gyda llaw yn dal nid deucant ond tri chant a hanner.

Peth arall a ystyrir yn sylfaenol yw, pe byddai un gwyddonydd yn gwneud un mesuriad mewn un labordy, ac un arall yn gwneud yr union fesuriad mewn labordy arall o dan yr union amgylchiadau, yna byddai'r ddau yn cael yr un atebiad.

Nid oedd yr amgylchiadau cymdeithasol ac economaidd oedd ohoni yng Ngogledd Cymru yn gyfryw i feithrin na chynnal arlunydd o ddifri.

Hawdd deall ei dristwch o gofio y cyfoeth profiadau oedd ar gael i lenorion mewn diwydiant wedi ei lethu gan streiciau, anghydfod, brawdgarwch ac ymwneud pobl â'i gilydd mewn amgylchiadau a esgorai ar arwriaeth arbennig.

Yn fynych iawn fe gai Cymreictod y Cymry ei wasgu ohonynt gan amgylchiadau economaidd a chan y drefn addysgol.

Wedi siarad am y peth yma a'r peth arall, gofynnodd Dafydd i mi yn y man pa beth a fwriadwn ei wneud; a oeddwn yn ystyried mai doeth ynof o dan yr amgylchiadau oedd mynd i'r coleg.

Onibai bod Cymdeithas Pêl-droed Lloegr yn lliniaru oherwydd natur arbennig yr amgylchiadau.

Nid yw'n dilyn y buasai'r deallusion Cymraeg a edmygai'r beirdd a'r llenorion hynny yn ystod y blynyddoedd rhwng y ddau Ryfel wedi ymddwyn yn yr un modd mewn amgylchiadau cyffelyb.

Serch hynny, i fudiad a froliai ei fod yn anelu at chwyldroi amgylchiadau cynhaliol yr iaith Gymraeg, rhaid cyfaddef mai gwendid oedd y diffyg canolbwyntio ar syniadaeth.

Yn yr amgylchiadau hyn, a'r Basgiad yn ymladd dros ei hunaniaeth Fasgaidd, "y mae iddo siarad ei iaith ei hun yn weithred chwyldroadol".

eithr nid o dan amgylchiadau o'u dewis nhw, ond yn hytrach o dan amgylchiadau a drosglwyddir o'r gorffennol'.

Cynllun Rhyddhad o Waith mewn Amgylchiadau Arbennig

'Y gweld cyntaf' a ddaeth iddo, fel yr esboniodd mewn llythyr at Mary Lewis, a oedd yn gyfrifol am y cynhyrchiad, oedd, 'nad oes ddianc rhag enbydrwydd arswydus economeg y gors.' Dyma sail yr athroniaeth feirniadol a fynegwyd yng Nghwm Glo: 'Gweld cefn gwlad yn dihoeni a wneuthum,' meddai ac o ganlyniad meithrin ymwybyddiaeth o'r graddau y dylanwedir ar fywyd yr unigolyn gan amgylchiadau sydd y tu hwnt i'w reolaeth ef.

Gwelodd Lisa, trwy ei lygaid ef, yr awyrgylch dlodaidd, y peiriannau llaw hynafol, ac amgylchiadau gwaith cyntefig y gweithwyr.

Dyma ddewis o bum cerdyn gan Mumph ar gyfer gwahanol amgylchiadau.

Roedd amgylchiadau'n newid.

Cred y Gymdeithas y gall pob damwain yn y gwaith gael ei hosgoi a bydd amgylchiadau unrhyw ddamwain, boed honno yn un a arweiniodd at niwed neu beidio, yn cael eu harchwilio a lle bo modd, cymerir camau gan y rheolwyr i leihau'r posibilrwydd o ddamwain debyg yn ailddigwydd, (a gweler Trefniadau Argyfwng).

Prin ei bod hi'n dlawd, gan iddi briodi'n ŵr cyntaf uchelwr pur gefnog o Lanfair Talhaearn o'r enw William Davies (neu Wiliam Dafydd Llwyd) ac i hwnnw ei gadael mewn amgylchiadau digon cysurus tra byddai.

Ni wyddai Miss Hughes ond y nesaf peth i ddim am y busnes, ac ofnwn pan fu farw Abel na wyddai hi ond ychydig am ei amgylchiadau; ac eto yr oedd hi'n fenyw dda ac yn llenwi'r cylch y galwyd hi iddo yn rhagorol.

Does 'mo'r fath beth a hunan-leiddiad yn bod, wrth natur - amgylchiadau a digwyddiadau sy'n gyrru pobl i wneud peth felly." "Rwy'n siarad am actores oedd yn ei chael hi'n rhy rhwydd i fyw rhannau dramatig a apeliai i'w dychymyg, yn hytrach nag ymdrechu i wneud rhywbeth o'i bywyd ei hun." "Ac rwy i'n son am ddigwyddiadau a'u canlyniadau.

Ac wrth reswm, yr oedd ysbryd herfeiddiol y glowyr yn ganlyniad nid yn unig i'r tipyn chwerwedd ynghylch y plocynnau pren ond hefyd i annhegwch didostur holl amgylchiadau eu llafur a'u tal.

Gwêl y genhedlaeth iau lai o'r gwirionedd, am eu bod mor benderfynol i roi'r bai ar ei gilydd, ar amgylchiadau, ac ar y Gors.

Gwelir felly bod yr amgylchiadau uchod yn ddelfrydol ar gyfer sefydlu clybiau ardal.

Ym marn Lingen, o gofio'r awyrgylch a'r amgylchiadau y treuliai merched ifanc Cymru eu mebyd ynddynt, yn lle rhyfeddu at yr hyn y dywedai pobl amdanynt, dylasent sylweddoli y buasai'n syndod petaent heb fod felly.

Serch hynny, yn amgylchiadau canol y ganrif, roedd sefydlu'r Swyddfa Gymreig yr anhepgor cyntaf i lwyddiant polisi o fagu cyfrifoldeb yng Nghymru am fywyd Cymru.

Yr un modd yn awr, mae Cymdeithas yr Iaith yn datgan fod amgylchiadau cyfoes yn milwra'n erbyn barhad o'r drefn bresennol o ysgolion gwledig ac, oni weithredir yn wahanol, y gallai llawer iawn ohonynt gau gyda chanlyniadau trychinebus i'r cymuedau y maent yn eu gwasanaethu.

O dan amgylchiadau o'r fath, gall y siawns o farw o dan y driniaeth fod cymaint â deg gwaith yn uwch nag y byddai o dan amodau mwy ffafriol.

Geilw rhai am weithredu mewn dulliau eithafol dan rai amgylchiadau i gyrraedd eu dibenion, tra dadleua eraill pai pwyll a chymedroldeb yw'r arfau gorau.

Swyddogaeth gwladwriaeth yw gwasanaethu'r genedl, fel y mae'r wladwriaeth Brydeinig yn gwasanaethu Lloegr, a thrwy hynny gryfhau a chyfoethogi ei bywyd cymdeithasol a thraddodiadol Yn amgylchiadau'r ugeinfed ganrif y mae bron yn amhosibl i genedl ymgynnal heb wladwriaeth i'w gwasanaethu; edwino a dirywio yw tynged pob cenedl ddi-wladwriaeth.

Dyma Hiraethog yn datblygu adroddiad estynedig sydd yn adlewyrchu amgylchiadau'r byd sydd ohoni.

Anodd yw disgrifio amgylchiadau blynyddoedd y rhyfel i'r aelodau presennol.

Byddai'n gwbl annoeth o dan amgylchiadau felly i gnocio ar ddrws Siwsan Diek.

Mae'n gweithio mewn ffatri 'er mwyn cyfarwyddo ag amgylchiadau bywyd gwaith'.

Ond rhaid cofio nad yw'r Gymdeithas erioed wedi bodoli mewn gwagle ac mai cryfder, nid gwendid, yw'r gallu i newid i wynebu amgylchiadau newydd.

Morris Jones, ysgrifennydd Pwyllgor y Fyddin, y Llynges a'r Awyrlu eu dygnwch a'u dyfalbarhad o dan amgylchiadau anodd, ond er cystal y gwaith hwnnw trawyd nodyn o dristwch gan bob un caplan.

Yma dychwela'r saith cymeriad, 'i gecran cweryla', pob un wedi'i ddedfrydu i ddychwelyd am byth i'r amgylchiadau nad oeddynt yn gallu eu derbyn tra oeddent yn fyw.

Mae hanes y briodas yn digwydd ar lefel myth yn hytrach na nofel, sef fel patrwm o ddigwyddiadau ag iddynt ystyr symbolaidd nas gwireddwyd yn uniongyrchol drwy gysylltiadau ac amgylchiadau cymdeithasol y byd sydd ohoni.

Yn ôl y syniadau newydd, erfyn oedd iaith i'w ddefnyddio yn ôl dymuniad y cyfathrebwr, a newidiai anghenion hwnnw yn ôl ei amgylchiadau.

I rywun â chryn gydymdeimlad, fel oedd gan Symons, roedd amgylchiadau broydd gwledig a diwydiannol Cymru yn adwythig eu dylanwad.

Y tebyg yw y byddai'r ddau wedi cytuno a Pierre Teilhard de Chardin : "Resonance to the all is the keynote of pure religion and of pure poetry." Yn achos Waldo daw hyn i'r golwg ar wastad ei ymateb i amgylchiadau, e.e.

O dan yr amgylchiadau hyn mae'r Cristion yn rhydd i ail-briodi.

Ar hyn o bryd mae llawer o'r technegau yn ddrud ac ni ellir cyfiawnhau'r costau heblaw mewn amgylchiadau arbennig neu ar gyfer ymchwil.

Tasg go wahanol yw llusgo dan amgylchiadau felly i lusgo ar draws gwlad.

Yno y bu+m innau lawer tro yn cael blas ar sgwrs gyda'r gof a'r saer athronydd hwn, un a allai fod wedi esgyn i gadair athroniaeth mewn rhyw goleg neu gilydd pe bai amgylchiadau wedi caniata/ u hynny pan oedd yn ifanc.

Yn yr amgylchiadau nid syn yw clywed fod Daniel Owen wedi dechrau colli ei gwsg yn ceisio barddoni er mwyn cipio'r llawryf mewn gwahanol gystadlaethau: Nid oes edefyn cyson o ddylanwad a dynwarediad clasurol yn rhedeg trwy leynyddiaeth Gymraeg, o'r math sydd yn hawdd ei ganfod mewn llenyddiaethau eraill megis y Saesneg, y Ffrangeg neu'r Almaeneg.

Nid yw'r amgylchiadau na'r cyflwr byw na'r dulliau byw wedi newid fawr.

Merch yw hi sydd yn ei hanfod yn debyg i Mary Williams Blaenycwm, a chyfnither Morgan yn Y Tri Brawd, sef un sydd wedi'i chodi uwchlaw amgylchiadau'r teulu gwerinol yn rhinwedd addysg Saesneg mewn ysgol breswyl.

Ond, yn lle arbrofi gyda gwahanol fodelau o gydweithio yn ôl amgylchiadau lleol mae'r Awdurdod wedi penderfynu ymlaen llaw fabwysiadu un model yn unig a elwir yn 'ffederasiynau' h.y. cysylltiad ffurfiol rhwng cylch o ysgolion o dan un pennaeth sy'n ymdebygu i un ysgol aml-safle.

Hyd yn oed o fewn y sector cyhoeddus, caiff y Gymraeg ei defnyddio pan y bydd yn 'rhesymol ymarferol o dan yr amgylchiadau'. Rhaid cyfiawnhau defnyddio'r Gymraeg o fewn y telerau hyn.

(iv)I adnewyddu trwyddedau gyrwyr cerbydau hacni ond bod unrhyw achos lle bu newid yn yr amgylchiadau i'w ystyried gan yr Is-bwyllgor.

Buom wrthi am fisoedd yn paratoi ar gyfer yr achlysur arbennig hwn, a than y fath amgylchiadau yr oedd yn wyrthiol inni lwyddo i wneud cymaint.

Yn ail trwy reolaeth leol ysgolion y maent yn gorfodi mwy o arian i gael ei ddyranu i ysgolion yn ôl y pen y disgybl gan ddiystyru amgylchiadau cymdeithasol ysgolion a'r disgybion.

Mae'n anodd esbonio beth a barodd imi ysgrifennu'r llyfr hwn yn fy henoed, ac eto bu'r ysfa a'r dyhead ynof ers blynyddoedd i groniclo gwaith dwylo'r gorffennol yn y cylchoedd hyn, ac i ddarganfod mewn dogfen a chofnod ôl yr ymdrechion i wella amgylchiadau bywyd o genhedlaeth i genhedlaeth.

Ceisia'r awdur hefyd dynnu ar amrywiaeth o ffynonellau gwreiddiol, nifer ohonynt yn rhai llenyddol, megis yr Anterliwt, a phob un o'r rhain yn dangos y mod y mae llenyddiaeth yn adlewyrchu amgylchiadau cymdeithasol y cyfnod ac yn eu dehongli.

Er bod afiechyd ac amgylchiadau Rhyfel yn ei rwystro rhag mwynhau'r ysgoloriaeth deithio, ychydig oedd gan Gymru i'w gynnig yn artistig.

Yn y Vita Cadoci fe adroddir enfances y sant a diddorol yw sylwi bod anifail, sef buwch, yn cael ei gipio oddi wrth y dyn a fydd yn athro i Gadog y nos y genir y bachgen, amgylchiadau sy'n peri inni feddwl ychydig am Bryderi a Theyrnon.

Cwrdd â'r FSO heddiw a hynny dan amgylchiadau anffodus.

Yr oedd ei fywyd mewnol mor fyw fel na allai beidio a'i fynegi ei hun mewn gweithredoedd yn ei ymateb i amgylchiadau.

Mae'n sylweddoli fod yna gyfnewidiadau mawr yn digwydd yn Rwsia ar hyn o bryd ac mai profiad o ddiwylliant ac amgylchiadau pur wahanol sydd yn ymaros pob un ohonynt, ond fel cenhadon hedd maent yn ffyddiog yn eu cenhadaeth ac yn diolch am y cyfle, a'r fraint o fod yn rhan o'r gwaith, a'r gweithlu.

Gall amgylchiadau newid.

* gynnal sesiynau adborth cyson yng nghanol ac ar ddiwedd gwersi a fyddo'n rhoi cyfle iddynt: -ddarganfod pa syniadau a chysyniadau sydd yn anodd i'r disgyblion eu meistroli ac sydd angen sylw pellach, -ddarganfod pa unigolion sydd angen cynhaliaeth a chymorth ychwanegol (a hynny mewn amgylchiadau caredicach i'r disgybl na sefyllfa athro-ganolog, ddosbarth cyfan);

Nid yng Nghymru'n unig y cafwyd y math yma o amgylchiadau cymdeithasol a'u canlyniadau alaethus ar addysg - dyna oedd profiad cyffredin bron pob un o'r broydd ffatri%ol neu lofaol trwy Loegr benbaladr, a hynod o debyg oedd y geiriau a ddefnyddid yn adroddiadau'r arolygwyr ysgolion i'w disgrifio hwythau - broydd fel swydd Stafford a'r 'Black Country' drwyddynt draw, a rhannau o swydd Durham a siroedd gogledd Lloegr, ac wrth gwrs, trefi mawrion a dinasoedd Lloegr.

Ni ellid amau dilysrwydd ei ddisgrifiadau o amgylchiadau byw y werin, gan fod arolygwyr eraill yn eu cadarnhau: yn wir, fel y cawn weld, byddai'r adroddiadau eraill yn dyfnhau'r argraff fod y bobl yn gwbl amddifad o gyfleusterau cymdeithas.

Smaliwch mai ceisio astudio sylfeini'r t yr oeddech, a chodwch â chymaint o urddas ag sydd bosibl dan yr amgylchiadau.

Neu, a chofio rhybudd T Gwynn Jones ynglŷn â pherygl olrhain dylanwadau, a ydyw'n bosibl fod yr un amgylchiadau ag a roes fod i ganu'r Trwbadwriaid ym Mhrofens, wedi rhoi bod i ganu tebyg neu led-debyg yng Nghymru?

ASIANTAETHAU A MENTRAU Cyngor y Llywodraeth Ganol Er gwaetha'r amgylchiadau hyn, mae'n amlwg y bydd rhaid i ddatblygu cyfleoedd gwaith newydd ddigwydd o fewn fframwaith polisiau presennol y llywodraeth.

Nid oes bwriad, yn y cynlluniau presennol, i glustnodi adnoddau i Aberconwy ond gallai amgylchiadau newid hyn.

A dyna ydan ni'n ei wneud, a dwi'n gweld fod tor-cyfraith dan unrhyw amgylchiadau ddim yn dderbyniol.

Y mae cymaint o waith dadansoddi'r gwariant a'i briodoli i'r gwahanol dasgau nes ei bod yn amhosibl i'w cynnwys yn y llyfrau; dan yr amgylchiadau hyn, y mae'n rhaid cadw set o lyfrau costio ar wahân i'r cyfrifon ariannol.

Neu, yn y pegwn arall, pan fo'r amgylchiadau'n fwy difrifol þ dod â'r achos gerbron llys, doed a ddêl.

Cam pwysig yn y broses hon oedd yr un a ddaeth â Kitchener i sylweddoli fod yna fwy nag un deimensiwn i'r rhwyd o amgylchiadau mae'r unigolyn yn byw ynddo.

Serch hynny, roedd yna esgus gyda'r tywydd yn oer dros ben â'r amgylchiadau yn anodd i'r bowlwyr.

Sut y gallant ddygymod ag amgylchiadau sy'n ei gwneud hi'n angenrheidiol i'w llenorion eu lladd eu hunain?

Yn anffodus, fel y gwyddom, nid dyna ydi realiti yn ein hysgolion, gydag athrawon yn gorfod ymdrechu a brwydro o dan amgylchiadau anodd a di-gefnogaeth.

Bedydd tân fyddai ymddangos dan y fath amgylchiadau i'r sawl a fu'n disgwyl ei gyfle'n amyneddgar ers tro byd, ond gallai fod yn brofiad dirdynnol i'r mwyaf swil o staff y swyddfa.

Y pwynt yr wyf i'n ceisio'i wneud yw hwn, sef fod Kate Roberts yn Ffair Gaeaf a Stori%au Eraill, fel yn ei llyfrau eraill i gyd (bron), yn llenor dychmygus sy'n cadw'n o glo/ s at amgylchiadau bywyd ac at amodau bywyd ei dewis gyfnodau a'i dewis lefydd fel yr oeddynt mewn gwirionedd.