Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

awdurdodau

awdurdodau

Tawodd y dyrfa wrth weld hyn gan ildio'r groesfan a'r gatiau i'r awdurdodau erbyn naw o'r gloch.

Mae'r awdurdodau iechyd yn poeni fod yr arfer o ddefnyddio tatws parod ar gynnydd gan fod y mwyafrif o bobl eisoes yn tueddu i fod yn brin o fitamin C.

Mae'r Panel yn cydnabod fod lles economaidd a chymdeithasol cymuned y Parc yn bwysig er mwyn cadwraeth effeithiol a mwynhad o'r Parciau, ac na ddylid edrych ar ymwneud Awdurdodau'r Parciau yn y maes hwn fel prif swyddogaeth ond fel swyddogaeth gefnogol i asiantaethau eraill.

Awdurdodau Coleg Aberystwyth yn atal y cylchgrawn Y Wawr oherwydd ei ferniadaeth ar y Rhyfel.

Canolfan Ewropeaidd Cymru - Sefydlwyd Canolfan Ewropeaidd Cymru fel consortiwm o awdurdodau cyhoeddus, rhanbarthol a lleol.

Ymwrthododd Cymdeithas yr Iaith â'r taeogrwydd hwn a gweithredodd yn gadarn gan orfodi'r awdurdodau i roi parch i'r Gymraeg.

Ond cyn i'r ddirprwyaeth adael Aberystwyth 'roedd newyddion drwg wedi ein cyrraedd, sef bod y Weinyddiaeth Addysg wedi gwrthod caniata/ u i'r Awdurdodau Addysg wario arian y trethdalwyr i roi cymhorthdal i awduron na chyhoeddwyr, nac i gyhoeddi ein hunain, am fod y cyfan hyn yn anghyfreithlon!

'Roedd swyddogaethau cynllunio a thai awdurdodau lleol yn amlwg ymhlith y cwynion a dderbyniwyd yn ystod y flwyddyn.

Rhagdybiai y diwygiadau hyn rwydwaith o weision suful ar y raddfa ranbarthol a digonedd o ŵyr yn y pentrefi a fedrai ddarllen gorchmynion yr awdurdodau ynghylch iechyd, amaethyddiaeth a phethau 'buddiol' eraill.

Awdurdodau yn poeni am lefel y glaw asid a oedd yn effeithio ar lynnoedd.

Dylid gorfodi Awdurdodau Addysg, Cynllunio, Tai, Hamdden Gwasanaethau Cymdeithasol i ymgynghori â'r Fforymau Ieuenctid ar faterion perthnasol i anghenion pobl ifanc.

Deddf yr Eisteddfod yn dod i rym ac yn caniatáu i awdurdodau lleol i gyfrannu tuag at yr Eisteddfod Genedlaethol lle bynnag y cynhelid hi.

Ers Deddf Tai 1998 mae'n ddyletswydd ar awdurdodau lleol i ddarparu lle i fyw i'r digartref.

O ganlyniad, fe fyddai'r awdurdodau yn medru gwahardd y Gymdeithas, a gwneud yr holl aelodau yn derfysgwyr dros nos, tra eich bod yn cysgu'n braf yn eich gwely.

Mae'r Ddeddf Plant yn gosod rheidrwydd ar yr awdurdodau lleol i gadw cofrestr o blant gydag anableddau yn eu hardal.

Gall hi adael hynny i'r awdurdodau lleol Cymreig a'r pleidiau politicaidd yng Nghymru.

Croesdoriad yn cynrychioli nifer o asiantau oedd yno: awdurdodau addysg, adrannau gwasanaethau cymdeithasol, colegau addysg bellach, colegau hyfforddi, y cyfryngau, maes Cymraeg i Oedolion, y sector wirfoddol, cymdeithasau rhieni.

Yn yr un cyfnod, aeth Morris Williams, perchen Gwasg Gee ers rhyw flwyddyn ar y pryd, yn aelod o gyngor Bwrdeistref Dinbych; a gallodd roi gwybod am ei lwyddiant i'r Tri yn eu carchar, drwy lunio stori fer am lwyddiant y Blaid Ddirwestol mewn etholiad yn Nhretomos (Tomos Gee, wrth gwrs) a'i hanfon i'r Eisteddfod Genedlaethol i'w beirniadu gan DJ Williams, yntau wedi cael caniatâd yr awdurdodau i feirniadu o'r carchar.

Fel gwyddost ti, ma'r 'Dolig ydisgyn ar y Sul, ac y mae'r awdurdodau goruchel acw wedi trefnu i gael y cinio nos Lun am saith.

Oherwydd hynny, galwa'r Gymdeithas ar y Swyddfa Gymreig i drefnu symposiwm o'r awdurdodau cynllunio lleol, y Bwrdd Iaith, y Mentrau Iaith, a'r Gymdeithas er mwyn trafod syniadau newydd i ddefnyddio'r gyfundrefn cynllunio ar gyfer defnydd tir i ddiogelu a meithrin y Gymraeg.

Dywed yr hen awdurdodau bod yn rhaid cael tywydd caled, a'r lein yn rhewi ym modrwyau'r enwair.

daeth ei ddawn yn y cyfeiriad yma i sylw awdurdodau'r coleg, ac felly, pan aeth y swydd honno yn wag, fe'i penodwyd hefyd yn athro athroniaeth naturiol ", neu ffiseg, fel yr adwaenwn ni y pwnc.

Mae'r problemau hyn yn codi yn bennaf o ganlyniad i werthu uniongyrchol o'r canolfannau mewn achosion lle mae cost cludiant yn ddrud iawn, a hefyd yng nghyswllt Cynllun Adnoddau CBAC oherwydd bod effeithiolrwydd y system yn dibynnu ar swyddogion yr Awdurdodau sy'n gyfrifol am y dosbarthu i'r ysgolion.

GLWAD WYLLT Dywed yr awdurdodau gorau mai'r mynyddoedd gwlyb hyn a'r tir sobr o sal sydd yn Urmyc gan mwyaf, sydd wedi cadw'r iaith yn fyw.

Ar ryw olwg, mae'n galondid fod cynifer o'r problemau mae'r awdurdodau yn eu hwynebu yn codi o'r galw mawr a chynyddol am addysg Gymraeg.

'ofynwn i chi felly sianelu'r gwariant ychwanegol yng Nghymru drwy'r Awdurdodau Addysg Lleol ar gyfer datblygu gwasanaethau ar lefel sirol i gefnogi ysgolion e.e. athrawon symudol sy'n arbenigo ar ddysgu Cymraeg a phynciau eraill, canolfannau adnoddau a hybu cydweithio rhwng yr ysgolion.

Y ddadl amlycaf ym meddwl y mwyafrif ymhlith y genhedlaeth gyntaf o arolygwyr oedd yr un foesol: wedi'r cwbl, roedd bron pob un ohonynt yn glerigwr mewn urddau a oedd wedi ei gymeradwyo gan awdurdodau'r Eglwys: ond ym meddwl y mwyafrif o'r beirniaid roedd yr hirben a'r moesol wedi'u cydgymysgu.

Rheswm arall a roddir am dywallt gwaed, fel yn achos yr ymosodiad ar Shadrach Lewis, oedd dicter yn erbyn person am iddo drosglwyddo gwybodaeth i'r awdurdodau neu dystiolaethu mewn llys barn yn erbyn troseddwr: '...

At hynny, y mae'r Gymdeithas wedi galw am y canlynol: bod y Swyddfa Gymreig yn comisiynu ac yn noddi prosiect ymchwil ar 'Ddefnydd yr Iaith Gymraeg mewn Cynllunio'; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol roi ystyriaeth i'r Gymraeg yn eu Cynlluniau Datblygu Unedol, gan mai'r Gymraeg yw priod iaith Cymru a'i bod hi'n etifeddiaeth gyffredin i holl drigolion Cymru; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol gynnal arolwg o gyflwr yr iaith yn eu hardaloedd, a llunio strategaeth iaith a fydd yn ffurfio polisïau i warchod a hyrwyddo'r iaith yn eu hardaloedd; - bod y Swyddfa Gymreig yn rhoi fwy o arweiniad i'r awdurdodau cynllunio lleol, ac yn cyhoeddi canllawiau fwy manwl ar ba fath o bolisïau y dylid eu mabwysiadu er gwarchod a hyrwyddo'r iaith.

Dim syndod, felly, taw diffyg tai i'r gweithwyr oedd prif broblem yr awdurdodau lleol.

Yn anffodus, er imi geisio tynnu sylw'r awdurdodau priodol at bwysigrwydd Tre'r Ceirij nid oes yr un arwydd i'w weld hyd heddiw i egluro gwerth y pentref i'r genedl nac ychwaith gynnig wedi'i wneud i rwystro'r fandaliaeth o daflu rhai o'r cerrig o'r amddiffynfa dros y dibyn!

Er i'r teimlad yma o fod allan yn yr oerfel fod yn gyffredin, bu cryn gefnogaeth i athrawon meithrin o du argyhoeddiad ymgynghorwyr ac athrawon ymgynghorol yr Awdurdodau Addysg Lleol.

Dyma'r gloch y gorfodwyd i'r awdurdodau comiwnyddol ei chanu ar y dydd y clywyd fod Cardinal y ddinas, Karol Woytyla, wedi ei ethol yn Bab dros yr Eglwys Gatholig.

'Roeddynt yn sylweddoli'r siom a fyddai hyn i'r Awdurdod, yn llwyr gytuno ynglŷn â'r angen, ond o'r farn mai trwy gydweithrediad rhwng yr holl Awdurdodau Addysg yng Nghymru dan nawdd Corff Cenedlaethol fel Gyd-Bwyllgor Addysg Cymru y dylid symud ymlaen, yn hytrach nag unrhyw Awdurdod Addysg yn gweithredu ar ei ben ei hun.

Tuag wyth o'r gloch y nos, fodd bynnag, symudodd yr awdurdodau'n benderfynol i ddymchwel teyrnasiad y picedwyr.

Colegau Addysg Bellach, Awdurdodau Addysg Leol a Chymdeithas Addysg y Gweithwyr sy'n gyfrifol am y cyrsiau darnynol, tra bo'n sefydliadau addysg uwch yn darparu cyrsiau dwys a chyrsiau uwch.

Pan gwblheir y rheini sydd ar y gweill ar hyn o bryd, bydd dau draean o'r llochesau yng Nghymru wedi ru darparu drwy gymdeithasau tai yn hytrach nag awdurdodau lleol.

Mae ei wybodaeth ddiwinyddol yn hynod eang, er mai ei hoff awdurdodau oedd diwinyddion Calfinaidd y Cyfandir.

Bu cynadleddau o holl awdurdodau lleol Cymru dan lywyddiaeth Arglwydd Faer Caerdydd yn protestio yn erbyn mesur Lerpwl.

Hyd yn oed mwy bygythiol ar y pryd oedd nerfusrwydd yr awdurdodau gwladol ynglyn â gweithgareddau'r gwahanol fudiadau anghydffurfiol.

Mae'r awdurdodau yn Mhalesteina wedi gwadu eu bod eu bod nhw'n gysylltiedig âr ffrwydriad.

Drwy Gynllun Adnoddau CBAC, bydd rhai adnoddau yn cyrraedd yr ysgolion yn ddi-dâl (drwy warant o'r Awdurdodau Addysg) a hefyd fe fydd yr un adnoddau ar werth gan lyfrwerthwyr (drwy ganolfan ddosbarthu'r Cyngor Llyfrau) am yr un pris â'r fersiwn Saesneg.

Rhaid oedd i reolwr y gwersyll eu stampio - er mwyn i'r awdurdodau wybod lle 'roeddem wedi bod.

Digwyddodd hyn bron ar ddiwedd y gwyliau ac er bod y fam a'r tad yn sylweddoli y dylent roi cyfrif am yr achlysur ar unwaith i'r awdurdodau yn y Cei, eto sylweddolsant y byddai yn rhaid iddynt aros yn hwy yn Sir Aberteifi nag y trefnasent, felly, dyma benderfynu mynd â chorff y famgu adref gyda nhw a chymryd arnynt ei bod wedi marw gartref gan hysbysu'u meddyg teulu o'r ffaith bod marwolaeth wedi digwydd a gofyn iddo ef ddelio â'r mater ar ôl cyrraedd gartref.

Gellid gwrthod cyflogi rhywun os oedd perygl, yn nhyb yr awdurdodau, y byddai'r person hwnnw yn ymgymryd â gweithgareddau gwrth-gyfansoddiadol yn y dyfodol.

Ychydig iawn o amynedd oedd gan awdurdodau'r ysbyty â'r math hwn o ynfydrwydd, ac yn hytrach nag ymddiried ynddynt hwy penderfynodd ef geisio cael y cyffuriau angenrheidiol yn ddirgel, a thrin yr aflwydd ei hun.

Mae gan yr awdurdodau yma y cyfle i ailfeddiannu grym.

Ystyriwn mai gwaith o natur cyhoeddus a wneir gan asiantau fydd yn ceisio am gomisiwn i roi gwasanaethau cymorth i ysgolion a cholegau unigol, megis hyfforddiant-mewn-swydd, ymgynghori neu arolygu (dan gomisiwn i SPAEM, i'r Cynghorau Cyllido neu i awdurdod lleol), gan fod y fath wasanaethau wedi'u cynnig hyd yn ddiweddar gan gyrff cyhoeddus, awdurdodau addysg lleol yn enwedig ac, yn achos arolygu ysgolion a cholegau, AEM a oedd yn atebol i'r Goron.

Un o elfennau mwyaf chwerthinllyd y mesur oedd y modd yr ymgorfforid y cyfansoddiad yn y prifathro ac aelodau unigol o'r awdurdodau addysg.

Mae angen i'n hysgolion ni gydweithio yn lle cystadlu, a dibynnant lawer ar wasanaethau cefnogol Awdurdodau Lleol.

Yr ydym felly, yn ogystal â darparu rhaglen lawn o weithgareddau i hybu'r Gymraeg yn y gymuned, mewn cydweithrediad ag awdurdodau ac asianteithiau eraill, yn weithgar ym meysydd datblygu'r economi, gwella'r amgylchfyd a thai a chynllunio.

* awdurdodau addysg lleol sy'n darparu lleoedd mewn ysgolion a gynhelir trwy'r grant bloc gan y Trysorlys ac mewn canolfannau addysg ieuenctid;

Parodd hyn i Schneider ac eraill gymharu trylwyredd yr awdurdodau yn hyn o beth â'u hymdrechion i ymchwilio i gefndir cyn-Natsi%aid.

Felly y sefydlwyd New South Wales, ac yn ddiweddarach Van Diemen's Land a gorllewin Awstralia, yn garchar eang i drigolion yr hen wlad y mynnai'r awdurdodau eu gwaredu.

Yr hyn sy'n drawiadol yn y cyd-destun penodol hwn yw iddo yn ei lythyr cyntaf ar sir Gaernarfon rybuddio'r awdurdodau yn Llundain fod y Gymraeg yn cael ei defnyddio i annog teyrnfradwriaeth - a'r troseddwr pennaf oedd Thomas Gee.

'Roedd ymyl dalennau Beibl Genefa yn llawn o nodiadau esboniadol, Calfinaidd eu diwinyddiaeth a gwrthglerigol eu naws, ac fe fuont yn gryn dramgwydd i'r awdurdodau eglwysig pan geisiwyd ym mlynyddoedd cynnar Elisabeth I sefydlu trefn eglwysig Brotestannaidd y gallai Pabydd ei derbyn heb dreisio gormod ar ei gydwybod.

Ei hymateb negyddol oedd i osgoi cyfrifoldeb a dweud mai mater i Awdurdodau Lleol oedd hyn.

Y gwir amdani yw y galle'r awdurdodau gymryd eich trwydded deithio chi a fi, a dweud wrthon ni i le o fewn gwledydd Prydain y cawn deithio, a sicrhau fod awdurdodau gwledydd eraill yn gwrthod rhoi caniatâd i ni fynd mewn i'w gwlad.

Disgwyliwn i'r Cynulliad beidio canoli grym mewn un lle a galwn am ddatganoli'r Cynulliad ar dri safle drwy Gymru a galwn ymhellach am ddatblygiad o drefn wleidyddol lle datganolir grym i gymunedau Cymru drwy'r Cynghorau Cymuned a'r Awdurdodau Lleol.

(c) Mynychu cyfarfod o unrhyw gymdeithas o awdurdodau y mae'r Cyngor yn aelod ohoni.

'Roedd agwedd awdurdodau'r Brifysgol tuag ato, yn ôl y Deon Church, fel cyhoeddi rhyfel agored.

Ar hyn o bryd mae pecyn adnoddau yn cael ei baratoi a fydd yn gymorth i ganghennau a darpar ganghennau a chafwyd nawdd gan nifer o awdurdodau lleol ar gyfer cyhoeddi'r pecyn.

Yn wir, mor ansicr yw'r athrawon nes y maent yn datblygu tuedd i gyflwyno rheolau llymach hyd yn oed nag y mae'r awdurdodau yn eu harbed rhag trafferthion fel rhai Kleff.

Anogwn yr Awdurdodau Addysg Sirol i hyrwyddo arbrofi gyda gwahanol fodelau o glystyru ysgolion - yn amrywio o gydweithio at ddibenion penodol yn unig drwodd at ffederasiynau ffurfiol gydag un strwythur staff.

Dychwelodd, gan weiddi dros y ffens oedd yn ein gwahanu fod yr awdurdodau'n mynnu tâl o gan doler cyn caniatÐu iddi groesi.

Mae'r Undeb yn credu'n gryf y dylai'r clafr barhau i fod yn glefyd sydd raid ei hysbysu i'r awdurdodau ac y dylai fod pwerau i rwystro symud defaid er mwyn gallu trin diadelloedd sydd wedi eu heintio.

Fy nehongliad i o'r bradychiad a'r dienyddiad (os caf roi fy nghasgliadau'n foel, heb ymhelaethu dim yma) yw i Jwdas Isgariot benderfynu traddodi Iesu i ddwylo'r awdurdodau yn y gobaith y byddai terfysg yn codi yn y ddinas o'i blaid ac y byddai'r rhyfel mesianaidd yn dilyn; i'r terfysg ddyfod o dan arweiniad Barabas a'i drechu'n ddigon buan gan filwyr Pilat; i Iesu wrthod yn y brawdlys a cherbron y dyrfa arddel y fesianaeth filwrol a'r deyrnas ddaearol wedi ei seilio ar rym arfau; ac i'r gwrthodiad hwn beri siom chwerw i'r bobl.

Er hynny, 'roedd angen i'r awdurdodau lleol perthnasol ac eraill yn yr ardal barhau i bwyso ar y llywodraeth i gyfiawnhau gwerth y rheilffordd i'r gymdeithas.

Mae Rheol XV yn eu rhybuddio i beidio â thrafod eiddo wedi ei smyglo ac y mae Rheol XVI yn trafod ymddygiad tuag at yr awdurdodau gwladol.

Rhoddir pwyslais ar bartneriaeth rhwng yr holl gyrff (ysgolion, AALl, awdurdodau iechyd dosbarth, adrannau gwasanaethau cymdeithasol, cyrff gwirfoddol ac, wrth gwrs, rhieni).

Yn wyneb y duedd cynyddol i ganoli grym ac i danseilio awdurdod awdurdodau lleol trwy ganiatau i'r farchnad-rhydd cael rhwydd hynt i reoli, ni fydd adroddiadau ar yr iaith Gymraeg, ynddynt eu hunain yn sicrhau dyfodol i'r iaith.

Wrth symud y trên o'r orsaf, hawliai rhai pobl wedyn roedd yr awdurdodau wedi torri cytundeb â'r pwyllgor Taflwyd y dyn tân i'r ddaear tra crynai'r gyrrwr yng nghornel y cerbyd tanwydd o dan gawod o dalpau glo, gan waedu o'i ben.

Ond, ar yr un pryd, y mae rhywbeth gwrthnysig yn y ffordd y mae'r awdurdodau yn Lloegr yn mynnu cuddio'r wybodaeth am bolisi%au'r blaid oddi wrthym.

Tynnwyd sylw y llynedd at y cwynion a dderbyniwyd parthed methiant rhai awdurdodau cynllunio i ufuddhau i bolisi%au cynllunio a chwynion bod rhai penderfyniadau cynllunio yn wrthnysig.

Mae'n dda fod yr awdurdodau, y pryd hynny, wedi gweld yn dda i gefnogi'r fath ymchwil.

yn fanwl i'r ddogfen ymgynghori, gan fynegai pryder neilltuol ynglŷn â'r diffyg arian newydd ar gyfer y cynllun, a'r ffaith ein bod yn parhau i ddibynnu ar Awdurdodau Lleol am ran (ac yn y man, cwbl) o'r cyllid.

Dim ond dechrau Tachwedd, ar ôl derbyn llythyr gan y cyfieithydd, y cafodd wybod pam - roedd yr awdurdodau yn ei amau o fod yn ysbi%wr Prydeinig, ac am gyhuddo'r cyfieithydd o crimes against the state.

Anodd iawn oedd ceisio dadlau yn erbyn penderfyniad yr awdurdodau.

Cawn enghreifftiau hefyd o'r pwysau sy'n cael ei roi ar awdurdodau lleol o du llywodraeth ganolog.

Bwriad yr wythnos yw denu pobl o bob oed ac o bob cefndir i ddefnyddio eu llyfrgell leol ac i dynnu sylw awdurdodau at bwysigrwydd i gymunedau lleol.

Llawn mor fygythiol yw agwedd meddwl cynghorau sir ac awdurdodau lleol y parthau Cymraeg.

Canlyniad hyn yw y medr yr awdurdodau gyflwyno pob math o reolau newydd, megis gofyn i athrawon dagw ffeil bersonol ar bob un o'u disgyblion, gan wybod na fydd unrhyw wrthwynebiad o du'r athrawon rhag ofn i hynny gael ei ddehongli fel amharodrwydd i fod yn driw i'r cyfansoddiad.

Mae Awdurdodau Lleol yn disgwyl arweiniad gan y Cynulliad ac, yn dilyn Brad Bwlchygroes, mae gobaith y daw cynnig newydd yn awr gan y Glymblaid sydd mewn grym.

Gyda chyrhaeddiad oes newydd mewn llywodraeth leol, bachwyd ar y cyfle i ddwyn pwysau ar yr awdurdodau unedol i fabwysiadu egwyddorion Deddf Eiddo ac i'w cynnwys yn eu polisïau tai a chynllunio.

Cyfeiriais eisoes at drefniant yr Awdurdodau Siapaneaidd fod nifer o ferched o blith y Koreaid yng nghyrraedd y gwersylloedd yn hwylus at ddifyrrwch rhywiol milwyr y Fyddin Imperialaidd.

Doedd y rhan fwyaf o'r Palestiniaid ddim wedi derbyn mygydau nwy gan yr awdurdodau, ac un masg oedd gan Siwsan a'i theulu rhyngddyn nhw.

Ategu gwaith awdurdodau tai trwy ddarparu cartrefi o safon i bobl leol sydd ar incwm isel ar gost y gallant ei fforddio, boed ar rent neu ar gyfer prynwyr tro cyntaf, ynghyd ag ateb angen pobl sydd ag anghenion arbennig gan geisio gwneud hynny o fewn stoc bresennol yr ardal, yn y dull mwyaf effeithiol, efo gwasanaeth sydd yn atebol i'r defnyddwyr a'r cymunedau lleol gan rannu'r adnoddau'n deg rhwng gwlad a thref.

Gwaethygodd y berthynas rhyngom a'r awdurdodau wedi i ni ddychwelyd i Tehran.

O Gymru, oddi wrth yr awdurdodau lleol ac oddi wrth eu swyddogion, y deuai'r gwrthwynebiad, yn gras, yn ddialgar, yn chwyrn.

Yn y ddeddfwriaeth hon rhoddir grymoedd newydd i lywodraethwyr ysgolion a chyfundrefn o ddatganoli cyllid, sef Rheoli Ysgolion yn Lleol (RHYLL), sydd yn symud y penderfyniadau cyllido oddi wrth yr awdurdodau addysg lleol i ysgolion unigol.

Ar ôl y pum mlynedd cyntaf gweddol dawel, cyffrowyd awdurdodau'r Brifysgol a'r esgobion fwyfwy yn erbyn y mudiad gan nifer o ddigwyddiadau.

Yn ystod y flwyddyn, tynnwyd sylw'r Swyddfa Gymreig yn gyson at bwysigrwydd y cynlluniau sydd gan yr awdurdodau i gynnal gwasanaeth athrawon bro a sefydlu canolfannau i hwyr-ddyfodiaid er mwyn goresgyn anawsterau sy'n codi o brinder athrawon a mewnlifiad disgyblion di-Gymraeg i ardaloedd Cymraeg.

Cafwyd nawdd gan Awdurdodau Lleol ar gyfer y rhaglen i hyfforddi gwirfoddolwyr a chyhoeddi pecyn o adnoddau a llawlyfr gweithgareddau ar gyfer y canghennau.

Un canlyniad i hyn yw fod perygl datgymalu'r rhwydwaith o athrawon cynhaliol a sefydlwyd dros nifer o flynyddoedd mewn awdurdodau addysg lleol.

Mi roedd cynnig bore yma ynglyn â chyfrifoldebau yr awdurdodau unedol newydd yn bwysig am ei fod yn gosod y cyfrifoldeb reit ar y gwaelod.

o Rocet yn ei ddweud mai 'gyrru dogfen bolisi sych at awdurdodau lleol' y mae'r Gymdeithas - ond mae'r potensial yma, yn y flwyddyn nesaf, o weddnewid sut mae Cymru yn cael ei rheoli.

Disgwyliwn i'r Cynulliad annog a diwygio Awdurdodau Lleol yng Nghymru hefyd i weithredu yn unol â'r egwyddorion uchod.

Y cwestiwn rwan, i Mr Hunt ac i awdurdodau lleol Cymru.

Ymgyrch arall sydd ar y gweill yw pwyso ar yr Awdurdodau Unedol Newydd i gael polisïau iaith cryf wedi eu seilio ar egwyddor Dwyieithrwydd Naturiol Cymunedol.

Gofynnir i bob awdurdod anfon rhestr o'i destunau o flaen llaw ac yna fe drefnir system o baru gydag awdurdodau a thestunau tebyg.