Cyfrol newydd o gerddi gan fardd a beirniad amlwg.

Yr ydym bawb ohonom bellach yn derbyn pwynt y beirniad Victoriaidd, E.

Meurig Prysor, sef prifathro Coleg Dewi Sant, Llanbedr, oedd y beirniad.

Hwn - Azariah Richards wrth ei enw, ond 'Ap Menai' ar dafod pawb - oedd perchennog, golygydd, beirniad gwleidyddol, diwinyddol, cymdeithasol, a llenyddol Y Gwyliwr.

Tystiodd y beirniad, O.

Craff a gofalus yr arddangosodd y beirniad hwn, sut bynnag, mai yn y gyfres ryfedd hon o sonedau 'y ceir y mynegiad mwyaf trwyadl a brawychus yn Gymraeg o thema'r briodas rhwng serch ac angau.'

Galwodd Mrs Q D Leavis, gwraig y beirniad F R Leavis, sylw at ryfeddod y dosbarth hwn yn Lloegr, ac nid oedd ei ryfeddod yng Nghymru yn llai.

Daethai'r wlad i wybod amdano hefyd, erbyn hyn, fel beirniad llenyddol ac yr oedd bellach ar ei ffordd i'w sefydlu ei hun fel llenor o bwys.

Hyd yn oed yn y cyfnod cynnar hwn, yr oedd ganddi ddigon o hyder i allu beirniadu'r beirniad.

Mae Bardi McLennan yn cydnabod mai Walter Glyn oedd cymwynaswr pennaf y Daeargi Cymreig, fel hanesydd o Goleg y Drindod Caergrawnt, Rhydychen, beirniad, awdur erthyglau a llysgennad mwyaf y brîd.

Mynegodd ef ei argyhoeddiad, a'i ddilyn gan bob beirniad o bwys, mai'r bardd yw'r un â'r gallu ganddo i feddwl yn drosiadol, i glymu dau argraff efo'i gilydd yn undod clos - i weld henaint yn ddeilen grin ar drugaredd gwynt, i weld bedwen yn lleian, i glywed cân ceiliog yn y pellter yn dristwch mwyn hiraeth, i deimlo yn hen gapel gwag, i droi Angau yn weinidog yn dod i'w gyhoeddiad.

Daeth dan feirniadaeth hefyd oherwydd "gwastraff arian" gyda chyfaill o'r enw Kevin Myers, colofnydd gyda'r Irish Times, y beirniad halltaf a mwyaf huawdl.

Bariton, Banciwr, Beirniad Yn ogystal â bod yn ganwr galluog mae arbenigwyr ym myd y gân fel JOHN STODDART a T GWYNN JONES yn pwysleisio bod Towyn hefyd yn feirniad praff.

Wedi'r cwbl, ni all beirniad neu gritig wneud dim yn well na hynny yn ei oes.

Gethin Clwyd fydd y beirniad eleni.

Lloyd Jones gyflawni ei waith fel beirniad oherwydd gwaeledd).

Yn y rhaglenni radio, ymunodd y beirniad ar hanesydd Hywel Teifi Edwards âr bardd Alan Llwyd, i drafod gwahanol bynciau dadleuol yn hanes yr Eisteddfod.

Serch hynny, nid beirniad ifanc carlamus a'i lluniodd, ac y mae'n bwysig yn natblygiad y beirniad aeddfed.

Awgrym beirniad yn y National Post oedd y dylai Bellow - a gyhoeddodd ei nofel gyntaf yn 1944 - ac eraill tebyg iddo roir gorau iddi er mwyn ei gwneud yn bosib i'r cyfryngau roi mwy o sylw i awduron ifanc, newydd.

Beirniad y gystadleuaeth a phrif symbylydd yr e-gwyl yw ‘Y Bilwg', un o breswylwyr chwedlonol yr Annedd.

I'r beirniad llenyddol, sydd â'i ddiddordeb pennaf mewn gwaith o safon llenyddol uchel, y mae llawer o'r defnyddiau hyn islaw sylw - ac yn gwbl deg felly.

'Yn groes i'r drefn arferol, mae modd i bawb ddarllen y cynnyrch wrth iddo gael ei ollwng o ddwylo'r beirdd a chael cyfle unigryw hefyd i gynnig eu sylwadau answyddogol ar y cynnyrch ymhell cyn i'r beirniad swyddogol wneud ei waith," meddai llefarydd.

Parhaodd y thema ddrama yn Unwaith Yn Ormod, drama gyntaf y bardd, beirniad llenyddol ac awdur sgrîn Alan Llwyd ar gyfer y radio ai stori dditectif gyntaf - dau brofiad newydd iddo.

Ar un ystyr yr oedd y ffasiwn llenyddol a llenyddol-ysgolheigaidd yn Lloegr yn tueddu i gadarnahu barn llenorion a beirniad Cymru fod i Ddafydd ap Gwilym safle unigryw yn y traddodiad llenyddol Cymraeg, ond ar yr un pryd yr oedd yn tueddu i gadarnhau'r argraff o chwilio'n ddigon manwl, ddod o hyd i effeithiau dylanwadau cyfandirol arno.

Cerdd am John Roberts, y chwaraewr rygbi rhyngwladol a aeth yn genhadwr, ^wyr Iolo Caernarfon, beirniad a phrifardd eisteddfodol, yw 'Y Dyrfa'. Disgrifir gêm rygbi yn Twickenham ynddi, a hynny gan ddefnyddio termau rygbi wedi eu lled-Gymreigio.

Adroddwyd fod yr un Llyfr Lloffion a ddaeth i law gan gangen Llanrug wedi mynd at y beirniad, Gethin Clwyd.

Ar y teledu, adeg ei farw, clywais un beirniad yn ei gymharu ag Euros Bowen!

Yn ei fyned ef, fe gollodd Cymru ysgolhaig a beirniad a llenor.

Mynych oedd y gwyliau drama tair act, a brwd, hyd at waed bron, oedd ymrwymiad y cyhoedd i'w cwmni%au bro, a pheryglus oedd hynt y beirniad druan fyddai'n gorfod hollti blew wrth bvwyso a mesur rhagoriaethau'r cystadleuwyr.

Yn y rhaglenni radio, ymunodd y beirniad a'r hanesydd Hywel Teifi Edwards â'r bardd Alan Llwyd, i drafod gwahanol bynciau dadleuol yn hanes yr Eisteddfod.