Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

brawd

brawd

Yn y cyfarfod gweddi yn gweddio'n effeithiol yr oedd y brawd Peter Williams, Mount Pleasant, ac yr oedd Ysbryd Duw yn ei ddefnyddio ef i'w waith trwy ei weddi, oblegid fe ddywedodd eiriau a afaelodd yn enaid rhai oedd yn gwrando arno, ac yn eu plith yr oedd Richard Owen, Y Waun (ifanc pryd hynny), Owen George Jones ac eraill.

Ty Apple yn reit fawr.Y teulu i gyd yn byw yno - hi, ei brodyr, gwraig a phlentyn ei brawd hynaf yn ogystal a'i mam a'i thad.

Rhyw gul-de-sac oedd Troed y rhiw a rhaid oedd troi'n ol at y Red Cow, a chofiais mai hon oedd y dafarn a fynychid gan brodyr fy mam a lle y dysgodd ei brawd John sut i ddawnsio, camp yr ymffrostiai ynddi drwy ei oes.

Y fam yn y cerbyd gyda'r rhai lleiaf, y tad yn gyrru un wagen, Iago yn gyrru y llall, a David Rhys y brawd hynaf yn gyrru y drol, a'r ddwy chwaer hynaf, Mary ac Elisabeth ar gefn ceffyl ar yn ail i yrru y gwartheg ar ceffylau.

Brawd Stacey.

Roedd Mr Smith yn weddw Dilys, tad annwyl Diana, brawd Doris a thaid a hend daid annwyl iawn.

Wedyn 'roedd Ellis brawd fy Nain Crowrach, wedi priodi Catherine Brynawel ac 'roedd brawd Catherine, sef Thomas John Williams, yn ail fet ar long berthynol i Thomas Morel,Caerdydd, yr SS Llansannor.

Yno hefyd oedd eu brawd W.

Fe ddaeth rhyw bobol o'r Eisteddfod a dweud wrtho, ‘mae gynnon ni newydd da i chi, mae eich brawd wedi ennill y Goron'. Roedd o wrth ei fodd, wrth gwrs, a mi fuon nhw'n trafod y peth am rhyw bum munud neu ddeg.

Tyd imi gael cip.' Gwthiodd Elen ei brawd o'r neilltu ac ysgwydodd y llwyn yn synllyd.

Roedd y brawd a ddwrdiai ffawd eu dadau wrth y ffenest wedi sylwi ar rywbeth go bwysig.

Nid oeddwn wedi cael ond ychydig siarad â hi er pan fu farw ei brawd.

Dyna fu'n gyfrifol fod un brawd wedi cael clod am redeg "hanner can milltir" at y teliffon i alw'r frigâd pan aeth ei dy ar dân.

Rydw i'n ei gofio fo'n mynd i'r America y tro dwytha', a f'ewyrth Hugh, brawd Mam, yn mynd hefo fo ac yn rowlio berfa a thrync metal mawr arno.

Mawl i Ti, fy Arglwydd, am ein brawd nobl, yr Haul, Mawl i Ti am ein chwaer, y Lleuad, a'r sêr i gyd, Mawl i Ti am ein chwaer, Dwr...

canol a rhyw bump ohonom yn y tu ol wedi ein cau i gewn efo drws bach twt a'n brawd Madryn Gwyn ar gefn ceffyl yn canlyn y trap mawr.

Bleddyn yw enw brawd Llew.

'A dyna'r gofid,' meddai ei brawd, Tom, '- blaenau'r cymoedd, lle'r oedd y Gymraeg ar ei chryfa', gafodd eu heffeithio gan y meddiannu..

Efallai taw brawd i gefnder pedwaredd gwraig ei dad oedd ond brawd 'run fath.

"Roeddech wedi gadael chwarter o'r cyfan i'w brawd, Miss Jones.' 'Dim ots am hynny, Miss Roberts.

Braidd yn anarferol ar achlysuron fel hyn, trefnwyd oedfa fore ar y dydd Mercher gyda D. J. Roberts (Aberteifi ar ôl hynny) yn cymryd y rhannau arweiniol ac Irfon Gwyn Jones, brawd y darpar-weinidog, yn traddodi'r Siars i'r Eglwys.

Ddechrau'r mis, wedi gwaeledd hir, bu farw brawd i Mr Thomas, sef Mr Stanley Thomas o Niwbwrch.

Ar ôl paned o de, a oedd fel tenti riwbob, a mygyn, dyma ffarwelio â'r brawd a phawb yn ddigalon am nad oeddynt yn aros yn hwy.

Aeth brawd i fam Euros, er bod ei dad yn faijer pen-pwll, ac yn gyfrifol am gyflogi'r glowr, yn dramp am beth amser.

``Druan oedd Miss Hughes!'' ``Beth a wnaiff Miss Hughes yn awr?' ' ``Wel, mi fydd Miss Hughes, druan, yn unig ar ôl colli ei brawd.' ' ``Pwy gaiff Miss Hughes i edrych ar ôl y business?

Daeth i lawr o'i chartref yn Llandeilo'r Fân yn ddiweddar i dþ ei brawd, Tom Davies, ym Mhontsenni, i sôn wrthyf am y fro a'u hatgofion ohoni.

Yn un â'i bobl fel eu cyfaill a'u brawd, cyfunwyd yma fotifau'r kpr a'r g'l.

Ni chymerasai ddim diddordeb yn y pethau yr arferai Abel a minnau ymgomio yn eu cylch; a bu+m yn synnu lawer gwaith wrth feddwl mor ddiamgyffred oedd hi am y pethau yr oedd ei brawd yn enwog ynddynt.

Gwyddent yn iawn beth oedd ym meddwl eu brawd hynaf - nid oedd yn beth braf o gwbl bod ar y ffordd i nôl Iona.

"Ydy, Elystan." "Mi ddaw'r hogiau adre' o'r Deheubarth, adre o'r rhyfel gyda hyn efo byddin y Tywysog, Gwgon." "Ia, yn fuddugoliaethus." "Ac heb ddim i'w wneud am nad oes ar y Tywysog eisiau brwydro 'chwaneg yn erbyn ei hanner brawd yng nghyfraith, brenin Lloegr." "Fedar y sawl a aned i ryfal ddim diodda' segura.

peth arall, roedd brawd ann griffiths yr emynyddes yn llofrudd, ac mae cyfeiriad at hynny yn y stori, sy'n dangos i mi mor agos y mae'r aruchel at yr arswydus, y gwar at yr anwar.

Hen ferch seml a diniwed oedd hi, ac nid oedd yn debyg i'w brawd Abel mewn dim ond yn ei ffyddlondeb a'i charedigrwydd.

Syniadau ar sut i gael cefnogaeth ac ennill gwobr Ceisiwch gael cymorth eich teulu a'ch ffrindiau; eich partner, plant, mam, tad, chwaer, brawd, ffrindiau, cyd-weithwyr - unrhyw un, ond ceisiwch gael rhywun i arwyddo'ch cytundeb.

Yna fe gododd brawd arall, ac fe lediodd emyn: 'Dewch hen a ieuanc, dewch/At lesu, mae'n llawn bryd./Rhyfedd amynedd Duw/ Ddisgwyliodd wrthym cyd.' Ac fe'i canwyd hi drosodd a throsodd a hynny gydag arddeliad mawr, a'r hen chwiorydd oedd yno yn canu dan siglo'u hunain, a'u dagrau'n rhedeg i lawr eu gruddiau.

Roedd yno fachgen o Drefor yn gweithio; ei enw oedd Dic Bach Abram, brawd i dad John Abram y postmon.

Yna fe gododd y brawd yr oedd John Hughes wedi gofyn iddo gymryd rhan; fe ofalodd nad oedd dim bwlch i roi cyfleustra i fethiant ddyfod i mewn.

Mae'n bosibl mai'r mwyaf trwyadl yn ei esboniadau oedd Robin neu Robert Jones o Gaernarfon, brawd Elwyn Jones y datganwr adnabyddus o Lanbedrog.

O'i gyfieithu, doedd hanes Ifan, y brawd fenga, ddim yn ffit iddo fo'i hun ei glywed o.

Mi fydda hi wedi licio cael rhoi bloda ar fedd Harri, ond chafodd hi erioed weld bedd ei brawd.

'Mor frwd meddai Puleston Jones yn Y Seren wrth adrodd gweithgareddau'r cyfarfod cyntaf, 'mor frwd ydyw yr yspryd Cymreig yma ar hyn o bryd, fel y dywedir i un brawd o ganol brysurdeb paratoi at ei arholiad ddiweddaf, roi un bore ar ei hyd i astudio prydyddiaeth Gymreig Gwn ddarfod i un arall ddarllen gweithiau barddonol Goronwy i gyd bron mewn un diwrnod" "Chwi synnech', meddai eto wrth adrodd am gyfarfod diweddarach, 'mor gyflawn o addysg ydyw papurau fel hwn (sc.

Yn ôl y chwedl, daeth Branwen yn ôl i Fôn ar ôl yr ymladd mawr rhwng ei brawd, Bendigeidfran, a Matholwch, gan farw o dorcalon ar lan afon Alaw.

Doedd neb yn hapus iawn gyda charwriaeth Sabrina a Meic Pierce - yn arbennig felly ei brawd Wayne.

Daethai ef a'i modryb Alme i flasu unwaith eto swyn eu cynefin, cael cwmni Howel y brawd ieuengaf a'u tendio gan Hannah a merched eraill y Teulu.

A chofiais am Ramon, brawd Fidel, yn disgrifio sut y byddai'r awdurdodau'n dod o hyd i ddillad nofwyr tanddwr wedi eu claddu yn y tywod.

Un noson ym mis Gorffennaf roedd Debbie a'i brawd Darren yn ymweld â'u mam-gu, Mrs Mary Regan, a oedd yn saith deg pedwar mlwydd oed.

Sicrhaodd fod mwy nag un o'i naw brawd a chwaer yn cael swyddi bras.

Mae'n wir i'm mam lwyddo i roi enw 'crand' i'm brawd a aned dair blynedd o'm blaen, a chofiaf iddi ddweud wrthyf beth oedd yr enw hwnnw.

Bwytâi bopeth a gâi ac yn raddol daeth yn ddigon cref i wynebu ysgol eto ac i chwarae'n hapus â'i brawd.

Mae pob un brawd a mynach Sistersaidd rwyf i'n ei adnabod yn cefnogi Glyn Dwr.

A'm brawd yn dweud wrthynt 'Nage, rym ni'n siarad Cymraeg'.

Merch yw hi sydd yn ei hanfod yn debyg i Mary Williams Blaenycwm, a chyfnither Morgan yn Y Tri Brawd, sef un sydd wedi'i chodi uwchlaw amgylchiadau'r teulu gwerinol yn rhinwedd addysg Saesneg mewn ysgol breswyl.

Yn ein plith ym Mangor yr oedd myfyriwr o'r enw Henry Aethwy Jones, brawd o Lerpwl, a feddai gyflawnder tra helaeth o hunanhyder, ac un a fentrai drafod ei athrawon fel cydradd, a hynny mewn Cymraeg oedd yn camdreiglo'n rhyfedd.

Ymsefydlodd rhai o'r Sbaenwyr yno a dyna sut y ceir Llydawyr o dras yn dwyn enwau fel Perez, Kourtez ac ati,' Sbaen yw fframwaith nofel fer hunangofiannol Youenn Drezen, Sizhun ar Breur Artuo (Wythnos y Brawd Arthur).

(Brawd Sharon, yr actor Iwan Roberts, sy'n chwarae rhan Dafydd fel oedolyn yn y cynhyrchiad.)

Yn haf 1998, darganfu Emma nad Diane a Graham oedd ei rhieni ond Terry, brawd Diane, a'i wraig Yvonne.

Gwthiodd Elen ei brawd o'r neilltu ac ysgwydodd y llwyn yn synllyd.

Ward Williams, Pensarn, Abergele, brawd yng nghyfraith Puleston.

Brawd Bleddyn.

Mi gymrodd dipyn o amser i'w gwneud rhwng hel bocsus o siopa'r pentre a bod amser y brawd oedd yn y chweched dosbarth yn yr 'ysgol ganolraddol' yn brin, a hefyd nad oedd yr arfau þ lli a morthwyl a spocshef a chþn coed ddim llawer iawn gwell na'r arfau oedd gan y Bardd Cocos yn gwneud trol þ lli a chryman a morthwyl oedd ganddo fo.

Y gwas priodas oedd Dewi Jones, ffrind y priodfab, a'r ystlyswyr oedd Gwyn Vaughan Jones, brawd y priodfab a Mark Jones, brawd y briodferch.

Yn ôl rhai beirniaid cyfoes awgrymir perthynas annaturiol, losgachol, rhwng brawd a chwaer y Wernddu yn y sgwrs rhyngddynt a gan sylwadau'r traethydd.

Aeth ei brawd allan yng nghanol storm fellt a tharanau i brynu pinafal imi wedi i Apple d dweud fy mod yn hoff ohonynt.

Braidd yn anffodus oedd hi efallai bod y cyntaf i ymaflyd yn y faner honno'n ddyn o egwyddorion cryfion, yn rhywun na fedrai weld bod rhai o'r pethau a adroddwyd yn y llyfrau a ddysgodd iddo sut i fyw, am gariad brawd at frawd ac at elynion yn tueddu i golli'u grym mewn awr o gyfyngder cenedlaethol'.

Dyma'r arwydd cyntaf fod y brawd ieuengaf yn gwrthod dilyn y llwybr a gymerwyd eisoes gan Henry Rees, a ennillasai ymddiriedaeth John Elias fel cynrychiolydd yr hen gyfundrefn ymhlith y Methodistiaid.

Saesneg oedd iaith fy ffrindiau i gyd, hyd yn oed y rhai a âi i'r un capel â mi; Saesneg a siaradwn bob amser â'm brawd am chwaer; yn wir, Saesneg oedd iaith yr aelwyd i raddau helaeth iawn, yn anorfod felly, gan fod yno gymaint o fynd a dod a chynifer o'n hymwelwyr yn Saeson neu'n dramorwyr.

Yna fe weddi%odd y brawd hwnnw, a'r llanw yn codi yn anesboniadwy i ni y rhai oedd yn bresennol.

Brawd Llwyd o briordy Llan-faes, Ynys Môn, yw'r cyntaf i siarad â ni.

Bellach mae'r pedwar brawd a chartref ym Mangor.

Doedd dim pwynt mewn gofyn hanes y brawd gan fod y term brawd yn golygu llawer o berthnasau yn iaith y wlad.

Ar ôl ychydig o siarad aeth y brawd ati i atgyweirio'r gwely a'r tro hwn rhoes waelod tipyn cadarnach iddo.

Bu marwolaeth sydyn ei brawd yn ergyd drom iddi, a chydymdeimlwn yn ddwys â hi; ac felly y gwnâi eraill fel yr oedd yn ymddangos; oblegid ``llawer a ddaethant i'w chysuro hi am ei brawd''.

Owen Martell Cadw dy ffydd, brawd Gwasg Gomer.

Hanner brawd Mai.

Yna hi sy'n gyfrifol am dro%edigaeth merched yr Hafod ac yn y diwedd yn cymell yr hen ddyn eu tad a Bob eu brawd i droi at y capel ac at grefydd.

Heb air o ddiolch i'm brawd am fod mor graff, symudodd y gwrachod eu bysedd yn ôl i'r golofn ar ymyl y ddalen.

Roedd brawd iddo hefyd yn Athro mewn Anatomeg naill ai ym Mhrifysgol Leeds neu Newcastle.

Cerdd wedi'i sylfaenu ar wrthgyferbyniad yw hon eto, a'r gwir yw fod "ffeiraid llwyd' Peate yn gymaint Fodryb Sali ag oedd Brawd Llwyd Dafydd ap Gwilym a Williams Parry.

Nid aelodau o'r blaid oedd yr holl siaradwyr o bell ffordd; yn eu plith, roedd William George, brawd Lloyd George; TP Ellis, Rhys Hopkin Morris, AS Ceredigion ar y pryd, ET John, a Kevin O'Sheil, Dirprwy Fine Gael o'r Da/ il Wyddelig.

Derbyniais gyffyrddiad y Crist byw gan y Brawd Mandus mewn lle heb fod ymhell o Fryste.

Ar ôl i'r brawd Richard Owen godi i fyny fe ganwyd 'Dyma gariad fel y moroedd', ac wedi dyblu a threblu ar hwnnw fe daeth John Roberts Blaenau i weddio, ac yr oedd y brawd hwnnw y noson honno fel y mae hyd heddiw, yn hynod o afaelgar, ac yr oedd yn gweddi%o â'i lais uchel bod sôn am ddiwygiad yn y Sowth, ac fe ddywedodd lawer gwaith:

Gellir dadlau fan hyn fod yr ymadrodd Nid yw y brawd neu chwaer yn gaeth yn golygu eu bod yn rhydd o'r cyfamod priodas.