Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

bwnc

bwnc

Problemau iaith sydd yn benodol i bwnc yr unigolion sydd ar y cwrs wrth ddysgu trwy gyfrwng y Gymraeg neu'n ddwyeithog.

A chyda'r Trefnydd Busnes, Andrew Davies, yn cyhoeddi y cynhelid trafodaeth ar bwnc cig eidion ar yr asgwrn cyn gynted a bo hynny'n briodol daeth y sesiwn cyntaf - dof a digon anniddorol mewn gwirionedd - o gwestiynau i'r Prif Ysgrifennydd i ben.

Cyn tewi, hoffwn sôn am un Americanwr arall a oedd yn seren ddisglair yn ei ddydd ac sy'n bwnc trafod o hyd: John Fitzgerald Kennedy.

Ar gyfer pob pwnc a arolygir, mae'n rhaid cwblhau taflen grynodeb ar bwnc a'i chyflwyno fel rhan o Gofnod o Dystiolaeth yr Arolygiad.

Yn yr hen ysgolion gramadeg, yr oedd dysgu iaith dramor yn rhan o'r cwricwlwm craidd ac yn bwnc a gai ei astudio gan bawb bron hyd at ddiwedd y bumed flwyddyn.

Ni thybir ei fod yn uniongyrchol berthnasol i bwnc yr ysgrif hon, gan nad yr un o angenrheidrwydd yw'r hyn a ddywedir yn yr Hen Destament am y syniad o genedl â'r hyn a ddywedir am y syniad o Israel.

Yng Nghymru yr oedd Dafydd ap Gwilym wedi dod i'r amlwg fel bardd sech a bardd natur mwyaf llenyddiaeth Gymraeg ac wedi dod yn bwnc ymchwil i ysgolheigion yn ogystal ag yn un o ffynonellau ysbrydoliaeth y Rhamantiaid, beirdd 'Y Nos, Y Niwl, a'r Ynys', chwedl Mr Alun Llywelyn-Williams.

Un o'r rhai hynny y bydd dyn bob amser yn edrych ymlaen at ei weld oedd Tomos Roberts; nid er mwyn na thrafodaeth bwyllog ar bwnc na hyd yn oed sgwrs am bethau bob dydd, ond er mwyn cyfarfod y dyn ei hun.

Mae hi'n haws pregethu ar bwnc yr iaith yn gyhoeddus nag yn y cartra.

Golygai hynny wneud yr Ymgyrch yn bwnc plaid.

Mae'r emynau'n cwmpasu holl gyfoeth y bywyd Cristionogol yn ei bryder a'i orfoledd, yn ei ofnau a'i sicrwydd, ei anawsterau a'i lwyddiannau, yr union bwnc y canodd mor dreiddgar amdano yn Theomemphus.

Dim manylion ynglŷn â'r mater ond mae cael gwybod yn foddhaol - briwsionyn ar bwnc sydd wedi creu distawrwydd rhyngom.

Gall y safleoedd fod yn ymwneud ag unrhyw bwnc neu ddiddordeb - ond rhaid iddynt fod yn safleoedd Cymraeg neu'n gwbl ddwyieithog.

Y mae astudio peirianwaith a phroblemau datblygu yn bwnc arbenigol iawn, gyda'r arbenigwyr yn y maes addysgol hyd yn hyn yn brin.

Prif bwnc y bennod hon yw twf astudiaethau tafodieithol o ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg ymlaen.

Dyma fardd nad yw'n ceisio bod yn arloesol yn ei bwnc na'i fesur.

Cymerwn ddwy enghraifft ar bwnc y genedl a chenedlaetholdeb.

Roedd un o storïau mwyaf dwys y flwyddyn, hanes dychrynllyd Josie Russell ond un sy'n rhoi hwb i'n gobeithion yn bwnc rhaglenni radio a theledu rhwydwaith: adroddodd Josie's Story yr hanes ar BBC Un a defnyddiodd BBC Radio 4 ddyddiaduron personol a theimladwy Shaun a Josie Russell yn Life with Josie.

mae'r llyfr wedii ymchwilion drwyadl, ac maen amlwg fod yr awdur yn wirioneddol frwdrydig am ei bwnc.

Yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg daeth cwestiwn addysg a'r famiaith yn bwnc llosg ymhlith mwy nag ugain o genhedloedd diwladwriaeth yn Ewrop.

Yn wir, cymaint oedd ei ymroddiad yn ei faes a'i bwnc fel y cyflwynai bedwar os nad chwe llyfr newydd, a oedd yn cynnwys rhagor o luniau o'i waith, i bob myfyriwr ar gychwyn ei gwrs, a'r gost i gyd yn cael ei thalu ganddo ef ei hun.

Sefydlwyd perthynas dynoliaeth ag adnoddau adnewyddol ac anadnewyddol ein planed, yn bwnc canolog ar lefel ein milltir sgwâr ac ar lefel y pwerau mawrion.

Ddechrau'r flwyddyn, fe ofynwyd i ysgolion Cymru lunio safle gwe ar unrhyw bwnc, ar yr amod bod y safleoedd yn Gymraeg neu'n drwyadl ddwyieithog.

Yn y pumdegau cynnar 'roedd diddordeb mawr mewn gwyliau chwilio am drysor ac o ganlyniad cafodd archaeoleg môr y ddelwedd o fod yn bwnc llawn melodramatics tanfor lle cesglid pethau od.

Yn ei henaint dangosodd gryn ddewrder yn ei ymlyniad wrth gydwybod ar bwnc heddwch a rhyfel, ond er iddo dreulio blynyddoedd yng Nghymru nid ymddengys iddo ymglywed o gwbl â'r cyffro cenedlaethol na dangos y diddordeb lleiaf ym mhwnc cenedlaetholdeb mewn egwyddor na gweithred yng Nghymru.

Cymraeg yn bwnc craidd mewn ysgolion Cymraeg ac yn bwnc sylfaen yn y gwedd ill.

Brwydr gymdeithasol a gwleidyddol oedd y Rhyfel Degwm, a chynigiai bwnc gwirioneddol rymus i nofelydd Cymraeg fynd i'r afael ag ef.

Daeth y Gymdeithas Brydeinig er Hyrwyddo Gwyddoniaeth i Gaerdydd i ddathlu Wythnos Wyddoniaeth eleni, ac, yn awyddus i roi'r pwnc o fewn cyrraedd pawb, dangosodd BBC Cymru Mad on Science, a gynhyrchwyd gan Cambrensis, a sicrhaodd brwdfrydedd heintus y cyflwynydd Gareth Jones gynulleidfa fawr i bwnc difrifol.

Byddai'r gwrandawyr yn gwybod ar unwaith wrth glywed 'Morgan Hyderus' yn sôn fod y Cymry'n caru yn y gwely, mewn ffordd mor wahanol i'r Saeson diwair, mai parodi oedd o dystiolaeth William Jones, ficer Nefyn, ac ni allai fod unrhyw amheuaeth ynglŷn â'r sylwadau ar y Gymanfa Bwnc gan 'Haerllugrwydd Cableddog Troedyraur' (t.

~oedd Hawen yn ceisio gwrthrychedd ar bwnc yr iaith gan feirdd a fuasai wrthi ers blynyddoedd yn teilwra ffeithiau ar gyfer gwisgo'u cyd-wladwyr â'u cysuron sicr hwy.

Ac yna â ymlaen i fanylu ar bwnc yr iaith, gan ateb chwe chwestiwn a ofynnodd ei ohebydd, gwr o Wrecsam,

Ond y mae hanes yn bwnc sydd wedi cynyddu mewn bri yng Nghymru yn ystod yr wythdegau, ac wedibod yn destun trafod brwd, fel petai bellach yn bwnc gwir berthnasol inni oll.

Gwerth y Pecyn Hwn i Chi Bwriad y pecyn hwn yw eich helpu chi yn y gwaith o drefnu addysg ddwyieithog a chreu ymwybyddiaeth yn athrawon eraill yr ysgol o sut y gallai: y defnydd a wneir o iaith hybu dealltwriaeth o bwnc a sut y gallai pwnc helpu i ddatblygu iaith, yn arbennig yr ail iaith.

Cynhelid gwasanaeth bob pnawn Sul ac ysgol Sul, ac yn ôl arfer ardaloedd de Cymru byddai Cymanfa Bwnc bob blwyddyn, gyda pharatoi mawr ar ei chyfer.

Daeth paraseicoleg hefyd yn bwnc sy'n cael mwy a mwy o sylw, gyda llawer yn ymddiddori'n arbennig mewn amgyffred uwch synnwyr - y gallu i amgyffred heb ddefnyddio'r pum synnwyr arferol: golwg, clyw, blas, teimlad ac arogli - (ESP) yn ei amryfal ffurf: telepathi; rhagwelediad (precognition): clirolwg ( y gallu i weld yr hyn sydd o'r golwg); clirglyw (y gallu i glywed yr hyn sydd y tu hwnt i'r clyw arferol); gweld paroptig neu weld heb lygad (y gallu i weld drwy groen); a meddylnerth (y gallu i effeithio'n uniongyrchol ar fater, megis ei symud, ac i allu dweud hanes gwrthrych drwy ei ddal yn y llaw yn unig).

(Er mai barddoniaeth yw prif bwnc y papur, nid amhriodol fydd tynnu sylw at rai gweithiau rhyddiaeth hefyd, pan fo'r rheini yn dangos syniadau tebyg i'r rhai a geir yng ngweithiau'r beridd.) Cafodd beirdd y genhedlaeth honno eu haddysgu cyn i syniadau modern ynghylch addysg ddisodli'r clasuron o'u lle blaenllaw yn y rhan fwyaf o ysgolion y wlad.

Cryfder y bardd yw ei ffraethineb wrth fynegi ei farn ar bwnc agos at ei galon.

Wel mae'n bwnc craidd yntydi.

Y dull gwyddonol yng nghyd-destun eich prif bwnc chwi eich hun Lle Gwyddoniaeth yn y cwricwlwm a'r berthynas rhwng y gwahanol wyddorau a rhwng gwyddoniaeth a thechnoleg, mathemateg a phynciau eraill Datblygiadau diweddar mewn meysydd megis technoleg gwybodaeth, micro- electroneg, a biotechnoleg Perthynas gwyddoniaeth a thechnoleg a bywyd bob dydd ar bob lefel Defnyddio'r amgylchfyd ar gyfer dysgu Asesu Sgiliau sylfaenol asesu a sut i'w cymhwyso wrth ddysgu Sgiliau cadw golwg ar gynnydd a chyrhaeddiad disgyblion a'u cofnodi, gan gynnwys swyddogaeth gwaith cartref Sgiliau angenrheidiol ar gyfer cloriannu gwerth gwersi, defnyddiau dysgu a meysydd llafur Iechyd a Diogelwch Yn ogystal â gwybodaeth am ddeddfwriaeth ynglŷn ag iechyd a diogelwch yng nghyd-destun yr ysgol, cynhelir sesiynau ar gyfer pob myfyriwr gwyddoniaeth ar beryglon arbennig labordai bioleg, cemeg, ffiseg ac astudiaethau maes Ymarfer diogel wrth wneud gweithgareddau ymarferol gyda disgyblion Storio a chynnal cemegau a chyfarpar Gofalu am greaduriaid a phlanhigion cyffredin y labordy Egwyddorion sylfaenol ac ymarfer Cymorth Cyntaf Datblygiad Personol a Phroffesiynol Paratoi'r myfyriwr ar gyfer profiad ysgol Datblygu hyder fel athro ac ymwybyddiaeth o gryfderau a gwendidau personol wrth ddysgu Hyrwyddo cyfranogi bywiog gyda chydweithwyr wrth ddatblygu a dysgu cwricwla newydd, cynlluniau gwaith, ymarferion theoretig ac ymarferol Bod yn ymwybodol o'r cynnydd mewn ymchwil addysgol, yn arbennig ym maes dysgu'r gwyddorau Astudiaethau Addysg a Datblygiadau Arloesol Bod yn ymwybodol o bwysigrwydd dysgu 'sgiliau proses' mewn gwyddoniaeth Dod yn gyfarwydd a mentrau megis, Cofnodi Cyrhaeddiad, Disgwylir i bob myfyriwr archwilio posibiliadau Gwybodaeth Technoleg, eu heffaith ar arddulliau addysgu a dysgu, a dod i'w defnyddio'n hyderus.

Weithiau, bydd angen mwy o wybodaeth neu agwedd newydd ar bwnc a fyddai'n rhoi gogwydd ychydig yn wahanol i'r stori o'i chymharu â fersiwn y sianel arall.

Arwynebol yw eu sgwrs, y tywydd yw'r prif bwnc, ac mae'r hyn a ddywedant yn ystrydebau noeth.

Hen stori felly mewn gwisg newydd a hynny ar bwnc addas i bobl ifanc heddiw.

Gwyddwn fod gan yr Athro, ac yntau'r feirniad diarbed ar bob math o ragrith ac annidwylledd ym mywyd y genedl, bethau go gyrhaeddgar i'w dweud ar bwnc llosg yr iaith.

Mewn byd lle 'rydym yn dod i ddibynnu fwy-fwy ar ein gilydd y mae astudio problemau'r newynog, sy'n cynnwys hanner poblogaeth y byd, yn dod yn bwnc pwysicach o hyd.

Y mae hefyd yn bwnc lle gall ennyn brwdfrydedd y myfyrwyr fod yn waith hynod o anodd oherwydd y reddf sydd yn hanfod pob un ohonom i amddiffyn ein hunain rhag gofidio gormod am boenau pobl eraill.

Datrys cyfyng-gyngor Enid a chywiro bywyd Geraint yw mater y 'rhamant'; dyna bwnc y drydedd adran y mae'r ddwy flaenorol wedi bod yn arwain ato.

Yr unig bwnc trafod oedd undod Arabaidd yn erbyn y gelyn Iddewig.

Mae'n bwnc reit ffasiynol.

Parhaodd cyfres newydd o The Slate â'r patrwm a ddechreuwyd llynedd o ffilmiau o'r ansawdd uchaf ar bwnc unigol: Karl Jenkins y cyfansoddwr a'r arweinydd, y darluniwr Jim Burns, yr animeiddwraig Joanna Quinn, y cyfarwyddwr ffilm Peter Greenaway, a'r nofelydd Dick Francis, bob un yn adnabyddus yn rhyngwladol, ond â'u gwreiddiau yng Nghymru.

Pwysigrwydd mwyaf y penderfyniadau hynny, mae'n debyg, oedd iddynt ostegu'r storm a oedd yn bygwth codi ers cryn amser oherwydd croesdynnu rhwng gwahanol garfanau yn y Blaid ar y ddau bwnc.

Mae hyn wedi tynnu sylw at bwnc trafod arall

Yr oedd adroddiad un paragraff ar gyfarfodydd pregethu, neu erthygl goffa fach am rywun yn yr ardal, neu bwt ar ryw bwnc diwinyddol yn gwbl dderbyniol.

Ar ôl crynhoi'r dystiolaeth am agwedd yr Eglwys Fore at ryfel a dangos ei hymlyniad diwyro wrth heddychiaeth, a dweud ychydig am ddechreuadau heddychiaeth fodern, daw'r awdur at ei brif bwnc.

A phan gafodd yr athro achlysur i longyfarch Hector ar ateb i ryw bwnc bach nid oedd terfynau i lawenydd y disgybl newydd, a phan ofynnodd un o'r merched yn y dosbarth i Hector, wedi'r wers, am help a chyfarwydd ar bwynt a barai anhawster iddi, teimlodd yntau, am y tro cyntaf, efallai, ias o'r pleser a ddaw o awdurdod o oleuni cywir ar y broblem.

Yr unig beth negyddol a ddwedwn i am y gyfrol yw fod rhan rhy helaeth ohoni yn yr adran "Amrywiadau", gyda nifer fawr o gerddi wedi eu seilio ar y pennill "Bachgen Bach o Felin y Wig" ond wedi dweud hynny, mae unrhyw un sydd yn gallu gwneud cywydd neu awdl ar y fath bwnc, a chodi gwen ar yr un pryd, yn haeddu canmoliaeth fawr.

Yno, roedd popeth y byddai ei angen, gan gynnwys rhestr o arbenigwyr i'w holi ar bob math o bwnc.

Taflen grynodeb ar bwnc

Enillodd ysgoloriaeth i Fangor a throi oddi wrth hanes, ei ddewis bwnc gwreiddiol i astudio Cymraeg.