Pe chwelid y gymundod Gymreig fel y darfyddai â bod yn genedl byddai bywyd y rhai a enid yn y dyfodol ar y penrhyn hwn yn sylweddol dlotach.

Eu hiaith a'u diwylliant oedd prif amddiffyniad urddas a dynoliaeth y Cymry yn wyneb goresgyniad diwydiannaeth a chyfalafiaeth ysgeler y ganrif ddiwethaf, ond polisi anwar y Llywodraeth oedd eu diddyfnu oddi wrth eu diwylliant a'u diwreiddio o'u hanes fel y chwelid y gymdeithas genedlaethol.