Os oedd y dorf yn ffyrnig, yna ffars a gafwyd yn y Cyngor ei hun wrth i'r cynghorwyr weiddi ar draws ei gilydd ac i'r offer cyfieithu anghyfarwydd gael ei ddefnyddio am y tro cyntaf fe ymddengys.

Ond o leiaf bydd hyn yn dangos teyrngarwch y cynghorwyr at y Gymraeg ac yn gosod sylfaen i'w ddefnyddio yn erbyn unrhyw fygythiad i newid cymeriad ardal gyda datblygiadau anghydnaws ac annerbyniol i'r gymuned leol.

Yn erbyn y cynnig: Y Cynghorwyr WA Evans, Simon Glyn, EH Griffith, JR Jones, SM Jones-Evans, Alwyn Pritchard, Owain Williams.

Y mae cynghorwyr sir Rhydaman, Llafur wrth gwrs, yn eithafol eu gwrth-Gymreigrwydd.

Geisio sefydlu Fforwm Addysg i Gymru i ddwyn pwysau ar y Llywodraeth i ddarparu adnoddau digonol Mewn cyfnod pan fo'r Cynghorau newydd yn gyffredinol yn cael eu llesteirio gan fanylion ad-drefnu, mae cynghorwyr Ceredigion yn haeddu clod am geisio gweledigaeth o drefn addysg deg ar gyfer y dyfodol.

Senedd Ewrop yw'r un agosaf a chyn hir iawn mater pwysig etholiad cynghorwyr i'r Ynys Mon newydd.

Hyderai'r Cadeirydd y byddai mwy o aelodau'r Pwyllgor Rheoli yn medru dod i'r Cinio Nadolig nesaf er mwyn iddynt gyfarfod a'r Cynghorwyr.

Gwynedd Syniad o gyfarfod â grwp cynghorwyr Plaid Cymru sy'n rheoli'r Cyngor -- dim symud ffurfiol eto.

Ai cynghorwyr?

'R oeddem yn swnian yn bamaus ar y cynghorwyr hynny a oedd ar yr Is-bwyllgor Ysgolion Cynradd i ailfeddwl.

P'run bynnag, dal i swnian ar y cynghorwyr fu'n rhaid i ni, a thybiaf ein bod wedi gweld neu gysylltu â phob cynghorydd o Landudno i Borthmadog ac i lawr ­ Ben Uyn, ar wahân i ryw ddau neu dri.

Diolchwyd i Gary Holdsworth o'r Asiantaeth Fudd-Daliadau am ei bresenoldeb.Bu iddo fynychu cyfarfod o'r gweithwyr i annerch cynghorwyr ar y DSS a'r sustem fudd-daliadau.

Mae'r Swyddfa Gymreig wedi rhoi'r bel yn nwylo'r Cynghorwyr - boed iddynt ymateb yn ddoeth ac yn gadarn.

Yn y cyngor gwledig y perthyn Llangennech iddo y mae'r cynghorwyr i gyd yn Gymry Cymraeg: felly hefyd swyddogion y cyngor.

Hysbysodd y Cadeirydd yr aelodau iddi fynychu Seminar ar Adolygiadau Datblygiad ar y Cyd ar gyfer cynghorwyr ychydig cyn y Nadolig.

Yn ystod yr helyntion diweddar yng Nghyngor Sir Gaerfyrddin meddai un o'r cynghorwyr ei bod hi'n 'anghyfreithlon' cynnal cyfarfodydd cabinet yn Gymraeg.

Ond nid dwsinau o ddringwyr, ond heidiau wrth y fil fydd yn nadreddu i fyny o Ben y Gwryd dros y bwlch tua El Dorado Leading Leisure yng Nglyn Rhonwy os caiff Cynghorwyr Arfon eu ffordd.

Diolchodd i Gary Holdsworth ar ran y cynghorwyr i gyd am ei arweiniad gyda'r amrywiol ymholiadau.

Gellid amau bod y bennod hon eto'n enghraifft o allu'r prif weithredwr i ddefnyddio cynghorwyr Sir Gâr.

Cynghorwyr statudol y Llywodraeth ar gynnal harddwch naturiol, bywyd gwyllt a'r cyfle i fwynhau cefn gwlad Cymru a dyfroedd ei glannau.

Mae'n amlwg i'r protestwyr godi ofn ar y cynghorwyr ac fe welwyd newid cyfeiriad a phwyslais.

Ni ddaeth dim budd o'r cyflwyno, ac mae'n debyg fod y Rhyfel wedi rhoi'r caead ar y sôn arbennig hwnnw am ad-drefnu trydan; ond mae'n werth adrodd yr hanes er mwyn pwysleisio fod arweinwyr y Blaid yn methu sylweddol mor anwybodus oedd crynswth pobl Cymru, a'r cynghorwyr lleol yn eu plith, am y Blaid.

Dyna'r neges ar y posteri wrth i ddau gant o brotestwyr aros am y Cynghorwyr y tu allan i Gyngor Sir Gaerfyrddin fore Llun 31 Ionawr.

Eitha peth, meddai, oedd atgoffa cynghorwyr Caernarfon bod cyfoeth a ddaeth trwy Doc Fictoria a'r Cei Llechi wedi ei ennill ar gefn chwarelwyr y lechan las o Ddyffryn Nantlle a Llanberis.