Yn bedwerydd, ceir pedair senedd daleithiol wedi eu sylfaenu ar bedair talaith hanesyddol Iwerddon gyda chyfrifoldeb tros ddosrannu arian, penderfynu ar gynlluniau datblygu taleithiol a goruchwylio gwaith heddlu'r Cynghorau Ardal.

Rhan o'r bwriad oedd cynnal eisteddfodau gan bob Cymdeithas Daleithiol yn ei thro.

Gwedd ddryslyd a fyddai i hanes Gorsedd y Beirdd pe baem yn ceisio ei adrodd gan anwybyddu'r ffaith mai'n daleithiol neu'n 'gadeiriol' y gweithredai'r mudiad yn y dechrau ac yn ystod cyfran helaeth o'r ganrif ddiwethaf.