Yn y gwanwyn mae'r blagur yn chwyddo ac yn agor i orchuddio'r goeden a chanopi o ddail.

Bydd y beirdd yn sôn am yr haul yn gosod aur ar y dail, neu'r lleuad yn gosod arian, ond gŵyr pawb call mai ffansi bardd yw hyn ac nad oes mewn gwirionedd ond rhyw fymryn o oleuni melyn neu wyn yn syrthio ar ddail coeden gyraints duon yng ngardd y bardd.

Tyf y blodau pedair petal bob yn ail ar y goes sydd a deilios main fel pinnau arni a chylch oi ddail ar y gwaelod.

Fel y gwelwch yn y llun mae'r goeden yn ymddangos yn farw gan ei bod wedi ei dinoethi o ddail - mae'n enghraifft o goeden goll ddail.

Ef yw'r pren bywiol y mae ei ddail "i iacha/ u'r cenhedloedd." Mae'n dilyn na all Cristionogion fod yn segur heb gynorthwyo yn y gwaith gwefreiddiol o sicrhau fod y neges am y Gwaredwr yn cyrraedd pawb.

Paratowyd gwely o ddail.

Gwþr caredig oedd gwþr Sir Gaerfyrddin; gwþr cymwynasgar, tylwythgar, teulugar, cymdogion da, boneddigion y tir; gwragedd diwyd, doeth a ffrwythlon; pobl heb ddail ar eu tafod, yn lletygar i grwydriaid, yn talu dyledioon, yn rhoi arian ar fenthyg heb wystl ond ymddiriedaeth, yn cynorthwyo'i gilydd; y bobl a fu'n dioddef gorthrwm a thrais y meistri tir a'r stiwardiaid, yn ymladdd yn erbyn anghyfiawnder, yn aberthu pob dim er mwyn egwyddor ac yn dal at eu hargyhoeddiadau hyd y carchar a'r bedd.

Llai o ddail y flwyddyn gyntaf, a llai fyth yr ail a'r drydedd nes bod y cangau llwm fel parlys gaeaf yn llawnder haf.

Ac os mai syfrdan yw lliwiau'r hydref yng Nghymru, beth am y syfrdan o weld y coedwigoedd llydan ddail yn nhaleithiau dwyreiniol Unol Daleithiau America.

Yn Hydref aeth trên oddi ar y cledrau yn Virginia Water, Surrey, wedi iddo lithro ar ddail gwlyb.

"Ma' meddyginiaeth yn 'i ddail, mi wyddost," rhybuddiodd, "a fedrwn ni ddim fforddio bod hebddo.

Hydref ddail, dorf eiddilaf - sy'n eu trem Yn swn troed y gaeaf, Treulient eu horiau olaf Ar ingol ddor angladd haf.

Yn y gwanwyn a'r haf fe welir nifer o chwyddau ar ddail a blagur y dderwen.Gelwir y rhain yn farblis coed neu afalau derw.