Ers pasio'r ddeddf hon, newidiodd hinsawdd ieithyddol Gwlad y Basg.

Ers dros dwy flynedd buom yn casglu enwau ar ddeiseb fawr dros Ddeddf Iaith Newydd -- dewch i Gaerdydd i'w chyflwyno i'r Cynulliad ac i ddangos cefnogaeth i'r galwad.

Ni ellir cosbi cyrff cyhoeddus yn ariannol am beidio â chydymffurfio â'r ddeddf.

Yn dilyn y rali bydd nifer o aelodau'r Gymdeithas yn cychwyn ar daith gerdded i Lundain i gyflwyno'r alwad am Ddeddf Iaith Newydd i'r senedd yn San Steffan.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod y Ddeddf bresennol mor ddiwerth nes bod yn anweledig.

Gwelwn Ddeddf Iaith Newydd i'r Gymraeg fel ffordd synhwyrol ac angenrheidiol o greu hinsawdd ffafriol ble gall y Gymraeg ffynnu.

Yn wleidyddol, roedd y penwythnos yn llwyddiant mawr, a gobeithio y bydd yr ad-drefnu sy'n cael ei argymell yn y cynnig newydd yn ffordd i ni osod seiliau cadarn i'r ymgyrch angenrheidiol yma dros ddeddf iaith sy'n perthyn i'r ganrif hon.

Dewch i wrthdystio yn erbyn banciau a chymdeithasau adeiladu Dinbych i gefnogi'r ymgyrch dros Ddeddf Iaith Newydd.

Anglicanaidd yng Nghymru yn dod i rym, ond oherwydd y Rhyfel ni weithredwyd y ddeddf hyd 1920.

Nid oes seiliau i adeiladu arnynt yn y Ddeddf.

Cyhoeddodd Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru ddatganiadau ar y Ddeddf Elusennau, Y Ddeddf Iaith a'r loteri genedlaethol arfaethedig.

Ymysg yr hyfforddiant allanol cafwyd cyrsiau ar ddefnyddio meddalwedd cyfrifiadurol, gwerthuso, cynllunio gofal cymdeithasol, codi arian, cadw llyfrau ac ar oblygiadau'r Ddeddf Plant.

Mae'r Ddeddf yn diffinio anghenion addysgol arbennig fel anawsterau ac anableddau dysgu sy'n llawer mwy na'r rhai a brofir gan y mwyafrif o ddisgyblion o'r un oedran.

Ymunwch â ni ar faes Eisteddfod yr Urdd, ac yna ar strydoedd y brifddinas, i godi llais dros Ddeddf Iaith Newydd.

Mae'r Ddeddf Plant yn gosod rheidrwydd ar yr awdurdodau lleol i gadw cofrestr o blant gydag anableddau yn eu hardal.

Y mae ymgyrch y Gymdeithas yn erbyn gorthrwm Saesneg y llysoedd cyfraith a holl gyndynrwydd y barnwyr a'r plismyn i gadw braint a rhagoriaeth iaith y Ddeddf Uno yn deffro anesmwythyd ar feinciau ynadon.

Os yw am ddilyn y rhesymeg yna i'r pen yna dylai alw ar i Aelodau Seneddol Toriaidd ymatal rhag pleidleisio ar Ddeddf Addysg i Gymru.

Ni ellir gorbwysleisio pwysigrwydd rôl llwyodraethwyr a rhieni dan y Ddeddf Addysg newydd.

Nid oedd dim yn y ddeddf hon i atal unrhyw un rhag symud gwrthrychau o longddrylliad hanesyddol neu achosi difrod difrifol cyn belled ag y byddai ef neu hi yn rhoi gwybod am y darganfyddiadau i'r Derbynnydd Llongddrylliadau lleol.

Felly, tyfodd y patrwm a alwn yn "Ddeddf Disgyrchiant", a chymryd ond un enghraifft.

Heddiw cyfarfu dirprwyaeth o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg - oedd ar daith gerdded o Gaerdydd i Lundain dros Ddeddf Iaith - â chwmni ffôn symudol Vodafone.

Cynigiwyd sylwadau hefyd ar ddeddf iaith ddrafft Bwrdd yr Iaith Gymraeg.

Bwriad y penwythnos oedd rhoi cychwyn ar ymgyrch fawr gynta'r mileniwm - sef y frwydr dros ddeddf iaith newydd.

Yn ystod wythnos yr Eisteddfod, sylwodd Cymdeithas yr Iaith ar gefnogaeth gynyddol i'w galwad am Ddeddf Iaith.

Rhowch eich enw ar y ddeiseb i fynnu gwasanaeth Cymraeg gan y cwmnïau ffôn, ac i alw am Ddeddf Iaith Newydd i'r Ganrif Newydd.

Rhowch eich enw isod i alw ar Oftel i fynu gwasanaeth Cymraeg gan y cwmnïau ffôn, ac i alw am Ddeddf Iaith Newydd i'r Ganrif Newydd.

Darparodd Duw, yn ei oruchwyliaeth drugarog, ffyrdd i ddileu'r halogiad hwn drwy aberthau penodedig, fel y'u nodwyd o fewn i'r ddeddf Iddewig.

Roedd Y Weinyddiaeth Amddiffyn wedi honni nad oedd y Ddeddf Cydraddoldeb Hiliol yn berthnasol i'r Gyrcas gan eu bod yn ymuno âr fyddin ac yn ei gadael hi yn Nepal nid ym Mhrydain.

Dewch i wrthdystio yn erbyn banciau a chymdeithasau adeiladu Bangor i gefnogi'r ymgyrch dros Ddeddf Iaith Newydd.

Diddymodd y Ddeddf hon gategori%au statudol anabledd fel sail ar gyfer addysg arbennig, gan roi system i adnabod anghenion addysgol arbennig disgyblion unigol yn eu lle, ac yna penderfynu ar y ddarpariaeth briodol o addysg arbennig sydd ei hangen er mwyn cwrdd â'r anghenion hynny.

Byddwn yn galw am Ddeddf Iaith newydd ac yn gofyn am Grwp Tasg i arolygu a chydlynnu y cyfieithu yn y Cynulliad.

Does neb wedi egluron iawn sut y digwyddodd y newid hwn achos nid yw'r teitl gwreiddiol wedi ei newid yn y Ddeddf a greodd y Cynulliad.

Ym 1993 cafwyd y Ddeddf Iaith ddwytha.

Synied am y genedl yn nhermau'r iaith Gymraeg y mae Sion Dafydd Rhys yma: y mae iaith a chenedl yn gyfystyr iddo, ac y mae'n cydnabod bod bygythiad gwaelodol i'w bodolaeth yn y math o feddylfryd unoliaethol a ymgorfforir, er enghraifft, yn y Ddeddf Uno.

Ymgasglodd bron i 200 o bobl ar strydoedd Caerdydd dydd Sadwrn (Ionawr 6ed 2001) i brotestio dros Ddeddf Iaith Newydd a'r diffyg Cymraeg ar strydoedd trefi a dinasoedd Cymru.

Mae'r ddeddf yn cydnabod Basgeg fel priod iaith Gwlad y Basg, yn rhoi statws swyddogol i'r iaith ynghyd â Sbaeneg ac yn datgan nad oes modd gwahaniaethu ar sail iaith.

Dylai'r Cynulliad gynorthwyo i sbarduno symudiad yn Ewrop am Ddeddf Iaith i Ewrop gyfan fydd yn sicrhau statws cyfartal i holl ieithoedd Ewrop.

"Ni chydnabyddir yn y Ddeddf, yn y targedau cyrhaeddiad nac yn y rhaglenni astudio, fod man cychwyn nifer o'r disgyblion yn bell islaw'r disgwyl yn gyffredinol.

Mae'r ddau achos yma unwaith eto yn tanlinellu'r ffaith nad yw'r Gymraeg yn gyfartal â'r Saesneg yng Nghymru, a hynny er gwaetha'r ffaith bod y Ddeddf Iaith wedi'i phasio ers dwy flynedd.

Ers y ddeddf gyntaf gwelwyd trawsnewidiad ieithyddol o ran defnydd cyhoeddus o'r iaith a gosod hawliau allan yn glir.

Nos Wener Mawrth 12fed am 7.30pm Cyfarfod Cyhoeddus yn yr Hen Neuadd yr Hen Goleg i drafod yr angen am Ddeddf Iaith Newydd.

Gyrrwyd crynodeb o Ddeddf Eiddo at bob awdurdod unedol gan alw arnynt i bwyso ar y llywodraeth ganol am fwy o rym gweithredol yn eu hardaloedd ac i ystyried anghenion cymunedau wrth lunio polisïau tai.

Doedd dim byd newydd yn y thema - yn ymhlyg yn y ddeddf a fynnodd gyfieithu'r Beibl i'r Gymraeg, sydd yn cael y clod am gadw'r iaith, roedd yna fwriad i roi'r Beibl yn Gymraeg i mwyn i ...

O ganlyniad i'r Ddeddf, mae statws a phroffil yr iaith wedi cynyddu'n sylweddol a gall y sawl sy'n siarad Cymraeg yng Nghymru yn awr ddisgwyl gwasanaethau helaethach nag erioed drwy gyfrwng y Gymraeg gan gyrff sy'n darparu gwasanaethau cyhoeddus.

Fodd bynnag, buan y daethpwyd i helaethu gofynion manwl y ddeddf a hawlio fod pob defnydd cyhoeddus o'r Gymraeg i'w ochel.

O hyn ymlaen bwriadwn ehangu'r ymgyrch i gynnwys targedau eraill sydd â pholisïau dwyieithrwydd annigonnol, ac sy'n dangos gwendidau'r Ddeddf Iaith a'r Bwrdd Iaith a grëwyd yn ei sgîl.

Ar ffurf dogfen hynafol, bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cyflwyno ei gofynion sylfaenol i'r Cynulliad Cenedlaethol, yn dilyn lawnsio ymgyrch am Ddeddf Iaith 2000 mewn rali ym Mlaenau Ffestiniog ddechrau'r flwyddyn.

Y bwriad yno yw cynnal protest yn erbyn un o'r cwmniau ffôn symudol er mwyn dangos fod angen am Ddeddf Iaith fydd yn ymestyn i'r sector breifat.

Yn ol y Ddeddf Sylfaenol perthyn yr hawl i ddeddfu i'r Lander bob amser pan fo hynny'n bosib, oni neilltuwyd ef gan y Cyfansoddiad i'r Senedd Ffederal; dyna adlewyrchu egwyddor subsidiarity.

'A ydych yn meddwl,' meddai wrtho, 'y buaswn yn torri rhyw ddeddf neu yn pechu wrth alw cyfarfod gweddi heno yn Ysgol y Nant?

Wrth lansio'r ddeiseb fe alwodd Dafydd Morgan Lewis, Swyddog Ymgyrchoedd y Gymdeithas, ar i Rhodri Morgan, Prif Ysgrifennydd Cymru, gadw at y gair a roddodd pan drafodwyd y Mesur Iaith (a ddaeth yn Ddeddf Iaith 1993) yn y Senedd ar Orffennaf 15ed y flwyddyn honno.

Oherwydd hyn, y mae pobl yn ein plith sy'n galw am newid y ddeddf a'i gwneud yn bosibl i feddyg derfynu bywyd dioddefwyr nad oes gwella arnynt.

Y mae'r teitl i'r Ddeddf yn nodi (yn Saesneg, nid oes fersiwn ar gael yn Gymraeg) prif swyddogaeth y Bwrdd Iaith statudol:

Y gobaith y tymor nesaf yw cyfarfod â swyddogion Cyngor Gwynedd a rhoi ein gofynion am Ddeddf Eiddo yn glir iddynt.

O hynny ymlaen, gwaith swyddogion y Goron oedd cyhoeddi a chynnal pob llys barn yn yr iaith Saesneg, meddai'r ddeddf, gan ychwanegu,

Daeth 2,000 ac wedyn 4,000 i ralïau mawr yng Nghaerdydd, a dechreuodd pob math o bobl dorri'r gyfraith wrth brotestio dros Ddeddf Iaith Gyflawn.

Yna fe aethon ni ymlaen i drafod y ddeddf iaith bresennol, a basiwyd yn 1993, ac sydd felly yn perthyn nid yn unig i'r ganrif ddiwetha' erbyn hyn, ond hefyd i oes wahanol.

Buan y daeth y cyfreithwyr, y gweinyddwyr a'r dosbarthiadau breiniol i ystyried siarad Cymraeg mewn cylchoedd swyddogol fel her i awdurdod y ddeddf ac felly fel bygythiad i awdurdod y wladwriaeth.

Y perygl amlwg yw fod y Ddeddf Seisnig hefyd yn cynnwys Cymru, sy'n golygu mai unig rôl y Cynulliad fydd gweinyddu polisiau wedi eu llunio yn Lloegr.

Mae tri aelod amlwg o Blaid Cymru wedi anfon negeseuon o gefnogaeth i Rali Ddeddf Iaith sy'n cael ei chynnal gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg ym Maes Parcio'r Queen's Blaenau Ffestiniog am 2 o'r gloch Dydd Llun Ionawr 3ydd.

Gelwir y patrwm yn "Ddeddf Disgyrchiant".

Sefydlwyd: Ym 1992 o dan Ddeddf Addysg Uwch A Phellach.

Yn y cyfamser, mae yna waith manwl wedi bod yn digwydd ar ddiffnio rhannau o'r Ddeddf Iaith gyda chyfreithwyr ar ran y Bwrdd a'r Swyddfa Gymreig wrthi.

Cofiwch arwyddo'r ddeiseb dros Ddeddf Iaith Newydd.

Rwyn falch iawn o'r cyfle hwn i anfon gair o gefnogaeth i ymgyrch y Gymdeithas i ddiwygio'r Ddeddf Iaith.

Rydym fel Cymdeithas am ganolbwyntio ein ymdrechion ar ymgyrchu dros Ddeddf Iaith berthnasol i'r ganrif newydd - ac i'r Gymru ifanc ddemocrataidd newydd - a dyma fydd ein prif ymgyrch eleni ac fel ymateb i'r her hon rydym yn miniogi ein trefniadaeth ac yn cychwyn ar ymgyrch y prynhawn yma.

Yn ystod mis Mai bydd y Gymdeithas yn cynnal cyfres o ralïau dros Ddeddf Iaith Newydd.

Gyda charfan o osodwyr plât yn y blaen, rhuthrodd y picedwyr at yr heddlu a'r milwyr, gan lwyddo i ailfeddiannu'r groesfan Gofynnodd y Capten Burrows i Thomas Jones ddarllen y Ddeddf Derfysg, ond-gwrthododd Jones gan nad oedd y trais yn ddigon i gyfiawnhau gwneud hynny.

Yn y cyfarfod - fydd yn cael ei gynnal am 12.30 Dydd Mercher bydd y Gymdeithas yn egluro pam yr ydym yn galw am Ddeddf Iaith berthnasol i'r unfed ganrif ar hugain.

Pwysleisiwn mai deddf i osod seiliau egwyddorol clir a fframwaith cadarn newydd ar gyfer twf a datblygiad yr iaith Gymraeg sydd ei hangen, ac nid ychwanegu darnau at yr hen Ddeddf. 12.

Ymgasglodd pawb y tu allan i'r Llyfrgell Genedlaethol (sumbol o ddyheadau'r genedl ar ddechrau'r ganrif, a lle mae nifer o'n haelodau mwyaf brwdfrydig yn gweithio) i alw am ddeddf a fyddai'n gwireddu ein dyheadau yn y ganrif newydd hon.

Mae hyd yn oed y cynlluniau iaith eu hunain yn dda i ddim am na all y Bwrdd Iaith eu monitro'n iawn. Pa fath o Ddeddf Iaith sydd angen i'r ganrif newydd?

Dyna felly lwyddo o'r diwedd y polisi a osodwyd yn nod i Lywodraeth Loegr yng Nghymru yn y mesur a elwir yn Ddeddf Uno Cymru a Lloegr yn y flwyddyn 1536.

Dyma'r union eiriad yn y ddeddf honno:

Mae ffurflenni Cymraeg ar gael drwy'r swyddfeydd lleol yn Gymraeg - o dan ddeddf 1993.

I bob pwrpas mae'r hen ddeddf yn creu ac yn cynnal anghyfiawnder. 09.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn dathlu Dydd Owain Glyndŵr eleni drwy drefnu Rali dros Ddeddf Iaith y tu allan i'r Cynulliad Cenedlaethol yng Nghaerdydd am 11 o'r gloch, bore Dydd Sadwrn Medi 16eg.

Mewn cyfarfod cyhoeddus drefnwyd gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg yng Ngwesty'r Angel Caerdydd nos Fawrth Mai 16eg - cyfarfod i lansio deiseb Cymdeithas yr Iaith Gymraeg dros Ddeddf Iaith Newydd, deddf a fyddai yn rhoi statws swyddogol i'r Gymraeg - fe gafwyd cefnogaeth gref gan Elin Jones, llefarydd Plaid Cymru ar yr iaith Gymraeg, a Christine Humphreys ar ran y Rhyddfrydwyr Democrataidd.

Dywedwyd yn union hynny yn y Ddeddf Uno, yn y Llyfrau Gleision, a throeon lawer.

Darllenwch mwy am yr angen am Ddeddf Iaith Newydd i'r Ganrif Newydd.

Bydd y cerddwyr sy'n dibynnu ar y nerth yn eu traed yn cario sgrol sy'n galw am Ddeddf Iaith Newydd i'r unfed ganrif ar hugain.

Un o oblygiadau'r ddeddf hon oedd ordeinio trwy gyfraith mai eglwys ddwyieithog, o leiaf yn ei gwasanaethau cyhoeddus, fyddai'r Eglwys yng Nghymru o hynny allan.

Rhaid i'r Cynulliad bwyso ar fyrder am Ddeddf Iaith 2000 i sicrhau y bydd y Gymraeg yn goroesi am fil o flynyddoedd eto.

Cynhaliwyd cyrsiau cymorth cyntaf, defnyddio cyfrifiaduron, i wirfoddolwyr ac ar y Ddeddf Elusennau.

Anerchir y rali gan Branwen Niclas, Cadeirydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg, Elin Haf Gruffydd Jones, arweinydd ymgyrch y Gymdeithas dros Ddeddf Iaith Newydd a nifer o Gymry amlwg eraill.

Mae Statud Awtonomi Gwlad y Basg a'r ddeddf iaith yn nodi mai Basgeg yw iaith naturiol Gwlad y Basg; ac mai ieithoedd swyddogol Gwlad y Basg, yw Basgeg a Sbaeneg.

Erbyn y ddeunawfed ganrif ceir digon o dystiolaeth i effeithiau'r Ddeddf Uno ar yr iaith.

Cyfarfod cyhoeddus fydd hwn sy'n galw am Ddeddf Iaith Newydd ac yn cymharu sefyllfa Cymru gyda sefyllfa Gwlad y Basg.

(ii) Adroddiad y Prif Swyddog Iechyd Amgylchedd yn rhoddi braslun o hawliau'r Cyngor o dan y ddeddf.

Wynebodd Jessie gyfnod yng ngharchar am ei rhan yn yr ymgyrch dros Ddeddf Iaith Newydd.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn defnyddio'r cyfarfod fel cyfle i lansio yn swyddogol ei hymgyrch dros Ddeddf Iaith ac i holi'r gwleidyddion am ddatblygiad polisïau yn ymwneud â'r iaith Gymraeg yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Ond yr oedd y Methodistiaid yn cynnal seiadau preifat a gellid eu herlyn o dan hen Ddeddf y Confentiglau.

Awdurdodwyd y Prif Swyddog Cynllunio i roddi hysbysiadau yn y Wasg o unrhyw gais a fydd, yn ei farn ef, o ddiddordeb arbennig i bentref, ardal neu'r Dosbarth (mae hyn yn ychnwanegol i unrhyw geisiadau y bydd yn rhaid eu hysbysebu'n unol â gofynion y Ddeddf - gan yr ymgeisydd neu'r Cyngor).

Nid estynnwyd y Ddeddf Gonsgripsiwn i'r Chwe Sir.

Un o dasgau cyntaf y Pwyllgor ddylai fod i ail-edrych ar Ddeddf yr laith Gymraeg 1993 gyda'r bwriad o'i diwygio a'i chryfhau.

Dywedodd Huw Lewis, un o arweinwyr yr ymgyrch dros Ddeddf Iaith, wrth baratoi am y daith gerdded gyda Chymdeithas yr Iaith Gymraeg: 'Yr ydym wedi troi ein taith gerdded o Gaerdydd i Lundain yn daith noddedig er mwyn i'n cefnogwyr gael cyfle i gefnogi Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn ariannol.

Ond þ a dyma'r pigiad sydd yn ngholyn y ddeddf þ os ceirr y modurwr yn euog gan lys barn, bydd y ddirwy'n uwch (yn sylweddol uwch, mae'n debyg) nag a fuasai'r ddirwy ar y pryd.

Heb unrhyw amheuaeth, yr oedd y Rhyfel yn grwsâd yn erbyn rhuthr y gwrth Dduw Natsi%aidd, a gelyn rhyddid, ond ymofidiodd am fod canlyniadau'r Rhyfel, sef casineb, rhagfarn, bydolrwydd, anobaith, colli ffydd yn Nuw a dyn, pylu'r ddeddf foesol a diystyru'r ysbrydol ar gynnydd.

Bydd rhai o'r aelodau hynny o Gymdeithas yr iaith Gymraeg sy'n cerdded o'r Cynulliad Cenedlaethol yng Nghaerdydd i'r Senedd yn Llundain fel rhan o'r ymgyrch dros Ddeddf Iaith Newydd yn troi'r siwrnai yn daith noddedig.

Fodd bynnag, buan yr hoeliwyd sylw'r llywodraeth a'r prif bleidiau gwleidyddol ar y drafodaeth ynghylch y ddeddf fewnfudo newydd y bwriedid ei phasio.