Cydiodd Ifor yn y bwced ac aeth at y tap i'r sied ddefaid.

Edrychid ar Sam gan ei ffrindiau fel un wedi drysu am ei fod yn sôn am "ddefaid y Ci Drycin", sef y cymylau, ac am g vmwl yn tisian, am y ferch ledrithiol yn galw arno--"Fachgen

Un tro yr oedd yr helfa ddefaid i lawr ar y caeau isaf yn barod i swyddog o'r Weinyddiaeth ddod i'w cyfrif yn fanwl.

A dyna pam yr oedd Malcym yn gorfod cario pwcedeidia o ddŵr o'r tap yn y sied ddefaid ar draws yr iard i'r camal sychedig yn y beudy.

Mae'n rhaid i'r amaethwr drin ei ddefaid ond rhaid gwneud hynny yn y modd mwya diogel iddyn nhw hefyd, meddai llefarydd ar ran Undeb Cenedlaethol y Ffermwyr.

Roedd e bob amser yn galw'i ddefaid yn `gyfeillion'.

Roedd e'n foi digon smart, yn barchus gan bawb yn yr ardal, yn feirniad da ar ddefaid a thipyn go lew gydag e yn y banc.

Cofiai hefyd am ddefaid ac þyn yn gorwedd i farw tan berthi'r meysydd a'r pryfed sydd yn ymbesgi ar lygredigaeth y cnawd yn ymgasglu tan y gwlân cyn i'r corff oeri.

Dyma un o'r bridiau olaf o ddefaid cyntefig a oroesodd o'r cyfnod.

Mae'r nifer o ddefaid a gedwir yng Nghymru'n uchel iawn o'i gymharu â niferoedd yng ngwledydd eraill Prydain.

'Os na'm dŵf!" gwaeddodd Malcym a rhedag ar ôl Ifor i'r sied ddefaid.

Mae defaid yn cael eu cadw bron ymhob rhan o'r wlad ond mae gwahaniaeth mawr rhwng dulliau cadw a mathau o ddefaid.

Cofiai Myrddin Tomos am ddefaid yn pryfedu; am eu dwyn i fuarth y fferm, eu dal, torri'r gwlân o amgylch y cynrhon a oedd wedi ymgladddu yn y cnawd, eu pigo allan â'r gwellau a rhwbio pridd melyn yn y man pryfedig.

Mae hyn yn adlewyrchu'r ffaith fod cyfran uchel o dir Cymru'n cael ei ddefnyddio i gadw defaid a'r ffaith ei bod yn bosib cynnal rhifau cymharol uchel o ddefaid ar y tiroedd hyn.

Taniodd y twll, ac yn eu dychryn rhuthrodd criw o ddefaid o'r cae gerllaw dros y wal bron ar gefn Evan Hughes.

Er ei fod yn briod ac yn dad i blant, dim ond rhyw unwaith y mis yr âi adre; roedd yn amhoblogaidd ymysg y dynion eraill oherwydd ei falchder, a hoffent ddweud mewn smaldod na fedrai oddef gadael ei ddefaid.

Ni fu erioed yn ddigon anfaterol chwaith i droi o fyd ei ddefaid, a gwastraffu'i amser prin ar feithrin perthynas a neb oll.

Gwaredent ddefaid oddi ar y dwylo drwy wneud plastar rhisgl helygen a finegr a'i roi ar y defaid.

Yn rhyfedd iawn, fyddai ganddynt byth gþn da iawn yng Nghwrt Isaf er cymaiant o ddefaid oedd ganddynt.

Enillai'r mwyafrif llethol ohonynt eu bywoliaeth drwy drin y tir a bugeilio gwartheg neu ddefaid.

Wali, Rhys a minnau'n cerdded mil o ddefaid hesb i'r mynydd.

Yr effaith yn gorfodi rhwystro 250,000 o ddefaid yng Ngogledd Cymru.

Nid yn gymaint i'r pedwar cant a hannar o ddefaid.

Nid oedd trydan mewn lleoedd i odro nac i goginio nac i oleuo a bu llawer o ddefaid o dan gladd am ddyddiau mewn ffermydd isel iawn.

Yno rhestrir cystadlaethau ar gyfer pedwar ar ddeg o wahanol fathau o ddefaid a darddodd o Gymru - rhai anghyffredin fel y Defaid Torddu a'r Defaid Balwen ymhlith rhai cyffredin megis Defaid Mynydd Cymreig.

O BEN Y DALAR: Mae ymdrechion yr undebau amaeth i gael yr Ysgrifennydd Gwladol, John Redwood, a'r Gweinidog Amaeth, Gillian Shepard, i ailgyflwyno dipio gorfodol ar gyfer clafr ar ddefaid yn cael peth gwrandawiad.

Onid yn ei fferm ef yr oedd y ci wedi cyflawni cyflafan hollol afreolaidd un noson a lladd hanner dwsin o ddefaid gyda'i gilydd?

Roedd y sied ddefaid yn newydd.

Roedd o wedi diflannu i rwla, yn mwydro rwbath am droi rhyw feheryn at rhyw ddefaid, dôshio rhyw giât, weldio rhyw fuwch, injectio rhyw dractor a thrwshio rhyw oen.

faint o ddefaid oedd gan Richard Nannau, Cefndeuddwr, a faint o weision oedd gan Robert Fychan, Caerynwch.