Daethpwyd i ymddiddori yn y gorffennol er ei fwyn ei hun, daethpwyd i astudio dogfennau, daethpwyd i grynhoi 'ffeithiau', ac i ddilorni cynlluniau dwyfol a chwedlau dynol.

"Fe gafodd fy nhad ei feirniadu a'i ddilorni am ei fod wedi tynnu' r glowr i lawr oddi ar ei bedestal.