Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ddiwedd

ddiwedd

Yn y blynyddoedd hynny byddai llawer yn mynd i'r traeth o ddiwedd Ebrill hyd ddechrau Mehefin i ddal llymriaid, a chawn innau godi gyda'r wawr i fynd efo 'Nhad - y fo yn palu efo fforch datws a minnau'n dal y llymriaid arian, gwylltion a'u rhoi yn y bwced.

Er bod optimistiaeth ar ddiwedd y gerdd, cydnabu'r bardd buddugol fod yna anesmwythder wedi'r Rhyfel.

Yr oedd yn deyrnged haeddiannol, wrth gwrs, i weinidog Wesleaidd ac i'w statws fel Cymro a llenor ar ddiwedd y tri degau.

Dyna ddiwedd ar ei phopeth.

Hyd ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg telesgopau plygu oedd y mwyaf poblogaidd, sef telesgopau sy'n defnyddio lensau i gasglu a phlygu'r golau a chwyddo'r ddelwedd.

Digon fydd cyfeirio yma at y nodyn a geir ar ddiwedd copi o Dares Phrygius a Brut y Brenhinedd a ddarganfuwyd yn gymharol ddiweddar: 'Y llyuyr hwnn a yscriuennwys Howel Vychan uab Howel Goch o Uuellt...

Wrth arwyddo Cytundeb Belffast (neu Gytundeb Gwener y Groglith) roedd prif bleidiau gwleidyddol y gogledd, a holl bobl Iwerddon trwy refferendwm ddiwedd mis Mai eleni, yn derbyn y lle blaenllaw a roddwyd i'r Wyddeleg yn y Cytundeb.

Ar ddiwedd y gêm nid oes un gair yn sefyll yn ddigyswllt mewn gwagle.

Ond nid dyna ddiwedd y peth.

Ar ddiwedd y cofnodion, ceir sylwadau fel a ganlyn: 'Godidog yn ei swyddogion, llafurus yn eu casgliadau, a gradd o lewyrch, er nad cymaint a fu.

Ond i mi, os oes hafal y goleuni glasfelyn sy'n ffrydio trwy'r Engadin o'r gorllewin ddiwedd prynhawn dros aber a moryd Afon Mawddach y daw hwnnw.

Mae pethau'n gyfartal iawn ar ddiwedd diwrnod cyntaf y prawf criced rhwng Lloegr a Pakistan yn Faisalabad.

Byddai'n ddigon hawdd llunio beriniadaeth weddol arwynebol ar y ffilm hon a'i gadael hi ar hynny: miwsig nostalgaidd Michael Storey; actio gafaelgar Iola Gregory a Dafydd Hywel; adeiledd carcus-dynn y ffilm a delweddau canolog y madarch a'r rhosod; y garreg fedd glyfar ar ddiwedd y ffilm ar ddelw sgrin sinema a'r geiriau THE END yn cloi'r llun yn daclus thematig...

Yn ôl Gibbs, fydd yr anaf ddim wedi gwella'n llawn tan ddiwedd mis Mai.

Dioddefodd gystudd creulon ar ddiwedd ei oes.

Yr oedd y cyfarfod yng Nghaerdydd ddiwedd mis Chwefror yn un o gyfres o gyfarfodydd cyhoeddus a drefnwyd yn fuan wedi dechrau'r flwyddyn i wadu honiadau'r Dirprwywyr a'u tystion.

Dŵad ymlaen ata' i wnaeth hi ar ddiwedd sesiwn o Taro i Mewn yn Festri Salem, un bore Mawrth, i ddiolch am y cwmni a'r gymdeithas gan ychwanegu, ar yr un gwynt, na ddaru hi ddim deall gair o'r Myfyrdod Cymraeg.

Roedd hi'n weithgar iawn yn ei chapel, sef Bethania, ac mi gadwodd fflam ei ffydd Gristnogol tan ddiwedd ei hoes, er gwaetha'r cyfnodau mynych o afiechyd.

Yn yr hen ysgolion gramadeg, yr oedd dysgu iaith dramor yn rhan o'r cwricwlwm craidd ac yn bwnc a gai ei astudio gan bawb bron hyd at ddiwedd y bumed flwyddyn.

Mae ysgrifennydd Bangor, Alun Griffiths, wedi dweud bod y clwb am ddechrau edrych am reolwr newydd - gyda'r rheolwr presennol, Meirion Appleton, yn cymryd swydd fel swyddog datblygu ieuenctid ddiwedd y tymor.

Fe fydd yna andros o lanast, ond dyna ddiwedd y Coraniaid hefyd, a fyddi di a dy bobl ddim gwaeth." "Wyt ti'n siŵr?" "Yn berffaith siŵr.

"Doedd dim amdani%, meddai ar ddiwedd un ohonyn nhw "ond cychwyn tuag adref".

Mae sylw pellach ynglyn â'r dyfyniadau ar ddiwedd y nodiadau.

Arwyddai marwolaeth John Davies (Mai 15, 1644) ddiwedd pennod yn hanes llên yng Nghymru.

Cafodd ei eni a'i fagu yn Llanrwst, ar ddiwedd y ddeunawfed ganrif, yn un o unarddeg o blant.

Trefnir cyfarfod o'r is-bwyllgor hwn ddiwedd Medi.

Mae hyfforddwr Caerdydd, Lyn Howells, wedi cyhoeddi y bydd e'n gadael y clwb ar ddiwedd y tymor, ar ôl dwy flynedd wrth y llyw ar Barc yr Arfau.

Golygai ddiwedd y gwareiddiad uchelwrol mewn ardal neu gyndogaeth a thrychineb i drefn a sefydlogrwydd mewn cymdeithas.

Ar ddiwedd fy nghyfnod fel Cyfarwyddwr PDAG hoffwn fynegi fy ngwerthfawrogiad diffuant i'r Cadeirydd, i aelodau'r hen bwyllgor a'r newydd, i aelodau'r amrywiol weithgorau, i'm cydweithwyr yn y swyddfa ac i bawb a gyfrannodd i waith y pwyllgor o'i ddechreuad ansicr dair blynedd yn ôl.

Mae'r Hen Dywodfaen Goch yn y rhan yma o'r wlad yn cynnwys amryfaen cwarts, sy'n graig galed iawn a ffurfiwyd ar ddiwedd y cyfnod Defonaidd tua phedwar can miliwn o flynyddoedd yn ôl.

Ddiwedd y mis bydd noson fawr ym Mhafiliwn Corwen.

Ar ddiwedd y flwyddyn, dangosai disgyblion yr arbrawf agweddau a oedd yn arwyddocaol fwy cadarnhaol tuag at ddysgu Ffrangeg na rhai'r grwp rheolaeth.

Hyd yn oed ar ddiwedd ei oes, ac yntau erbyn hynny yn byw ym Mhenarth, ac yn briod a'i drydedd wraig, Mary Davies, merch un o'i aelodau yn King's Cross, Saesneg oedd iaith y defosiwn teuluol a doi'r darlleniadau fel arfer o gyfieithiad Moffatt.

'Roedd y Prifeirdd Geraint Bowen a Dic Jones wedi gallu creu portread rhamantaidd, delfrydol ac oesol-gadarn o'r amaethwr a'i fyd, ond erbyn hyn rhaid oedd gofyn y cwestiwn: 'Tra bo dynoliaeth a fydd amaethu'? Mae Ceri Wyn Jones yn ymdrin â'r gofidiau a'r anawsterau a oedd yn llethu ffermwyr ar ddiwedd y ganrif, baich a oedd yn drech na llawer ohonynt.

Dyma ddiwedd dy antur.

Mi fydd yr wyl yn cael ei chynnal yng ngerddi Stad y Faenol ger Bangor dros benwythnos Gwyl y Banc ddiwedd Awst.

Yn arwyddocaol cyhoeddwyd codi'r gwaharddiad hwnnw ddiwedd 1992 gan Syr Patrick Mayhew, a hynny fel rhan o'r negodi manwl rhwng y Llywodraeth Brydeinig a Sinn Féin a arweiniodd at gadoediad cyntaf yr IRA a'r broses heddwch a gynhyrchodd Gytundeb Belffast.

Does dim pwynt dweud wrth rywun am fynychu dosbarth unwaith yr wythnos am flwyddyn os ydy e neu hi am fod yn rhugl ar ddiwedd y flwyddyn honno.

Nodir hefyd ar ddiwedd pob adran y prif gyrff y mae'r Bwrdd yn dymuno cydweithio â hwy.

Effeithiodd nifer o newidiadau eraill yn weladwy ar lif y gêm yn union fel a ddigwyddodd pan fu newidiadau tebyg tuag at ddiwedd y gêm yn erbyn yr Unol Daleithiau.

Prif bwnc y bennod hon yw twf astudiaethau tafodieithol o ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg ymlaen.

* trefnwch gyfarfod adolygu gyda'ch person cyswllt ar ddiwedd y lleoliad.

Unig bwrpas y tai cyrddau a godwyd yn yr ardal ar ddiwedd y ddeunawfed ganrif a dechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg oedd bod yn fannau cyfarfod i ddynion gael clywed Gair Duw yn cael ei ddehongli.

Targedau cyrhaeddiad, Datganiadau o Gyrhaeddiad a datganiadau ar ddiwedd Cyfnodau Allweddol;Y berthynas rhwng iaith leiafrifol â gyrfaoedd yn y sector cyhoeddus; h.y a ydyw'n cynyddu dibyniaeth yr iaith ar lywodraeth leol a chanolog, ac os ydyw, beth yw'r canlyniadau i awtonomi'r grŵp iaith hwnnw?

'Dyna ddiwedd - alla i ddim cymryd mwy.'

Daeth adref ar ddiwedd y prynhawn a darganfod ei wraig yn ei dagrau - "Be sydd cariad?" meddai yn ddiniwed.

Yn wir, dylai fod yn amlwg o'r ddogfen hon fod mwy i weledigaeth y Bwrdd o natur a lle'r iaith Gymraeg ar ddiwedd y cyfnod dan sylw na chynnydd yn nifer ei siaradwyr.

Fel yng ngweddill Ewrop, roedd teimlad cenedlaethol wedi sgubo trwy'r wlad ar ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg, pan ddechreuodd adfywiad llenyddol a chelfyddydol galedu yn symudiadau gwleidyddol.

Ond mae cytundebau nifer o chwaraewyr yn dod i ben ddiwedd y tymor a mi fyddan nhw'n awyddus i greu argraff.

Ganwyd Phil ar ddiwedd y ganrif o'r blaen pan oedd nerthoedd grymus yn dygyfor ar bob llaw, mewn cymdeithas a gwlad a byd, ac ni allent lai na dylanwadu ar drigolion y cyfnod.

Yn yr ysgolion newydd, pwnc dewisol oedd iaith fodern, i'w dderbyn neu ei wrthod ar ddiwedd y drydedd flwyddyn (fel pob pwnc arall ac eithrio Saesneg a mathemateg).

Mae na hen edrych ymlaen am y gystadleuaeth i grwpiau yng Nghlwb Ifor Bach, Caerdydd, ddiwedd y mis yma.

Yr unig reswm arall pam y'u galwyd nhw yno, oedd i chwerthin ar un jôc amlwg yn araith Mr Blair, a chlapio ar ddiwedd ei gyfraniad.

Pan ddaeth â nhw adref ar ddiwedd y rhyfel i'w dangos hwy iddi, roedd hi wedi mynd.

Ailenynnwyd cynhesrwydd y cymdeithasu eto eleni wrth i'r actorion a'r criw technegol ddod ynghyd ddiwedd Mawrth a dechrau Ebrill i chwythu anadl einioes i eiriau'r sgript a dod â'r gymdeithas chwarelyddol, fel y'i portreadwyd gan T...

Digwyddodd hyn bron ar ddiwedd y gwyliau ac er bod y fam a'r tad yn sylweddoli y dylent roi cyfrif am yr achlysur ar unwaith i'r awdurdodau yn y Cei, eto sylweddolsant y byddai yn rhaid iddynt aros yn hwy yn Sir Aberteifi nag y trefnasent, felly, dyma benderfynu mynd â chorff y famgu adref gyda nhw a chymryd arnynt ei bod wedi marw gartref gan hysbysu'u meddyg teulu o'r ffaith bod marwolaeth wedi digwydd a gofyn iddo ef ddelio â'r mater ar ôl cyrraedd gartref.

Ar ddiwedd yr ail sesiwn mae O'Sullivan ar y blaen, deg ffrâm i chwech.

Ar ddiwedd y dydd yr oedd swper i'r helwyr yn y Bedol, ac anfonodd yr Yswain un o'i weision i'r Wernddu gyda chenadwri at Harri am iddo ddyfod i'r swper yn ddi-ffael.

At ddiwedd ei lyfr y mae Dr Morgan yn mynd i blu'r haneswyr hynny sy'n ceisio esbonio'r diwygiadau crefyddol fel adwaith pobl mewn argyfyngau cymdeithasol neu ddiwydiannol.

Mae sibrydion bod chwaraewr canol-cae Cymru, Craig Bellamy, am symud o Coventry - tasai'r clwb yn disgyn o'r Uwch-gynghrair ddiwedd y tymor.

Bydd John Toshack yn newid ei swydd efo Real Sociedad ar ddiwedd y tymor.

Ar ddiwedd wythnos o boen meddwl y mae'r bachgen yn sylweddoli na fydd ef fyth yn fynach nac yn offeiriad.

Dyma nhw'n dod at ddiwedd y rhestr ac, ar ôl troi'r tudalen, at y rhestr o eiriau yn dechrau â 'B'.

Y gwir amdani, a dyna ran o ergyd ganolog Dr Morgan yn ei lyfr, yw fod math newydd o bregethu wedi dechrau blodeuo at ddiwedd y ddeunawfed ganrif a bod haid o bregethwyr wedi mabwysiadu'r dull hwnnw.

Hoffwn fanteisio'n arbennig ar y cyfle hwn i ddiolch i ddau o'n haddysgwyr amlycaf, yr oedd y Gymraeg yn agos iawn at eu calonnau, am eu cyngor cadarn a'u cefnogaeth barod i waith y pwyllgor ar bob achlysur, sef Mr Illtyd Lloyd (Prif Arolygydd Ysgolion Cymru a ymddeolodd yn gynt eleni) a Mr Gareth Lloyd Jones (Ysgrifennydd Cyd-bwyllgor Addysg Cymru a fydd yn ymddeol ddiwedd Awst).

Felly yng Nghymru, tybiaf y dylid meddwl am o ganol i ddiwedd Mai fel yr adeg addas ar gyfer caledu'r planhigion.

Nid oedd yr ardal yn un boblog a chofiaf Ernest Roberts yn pwysleisio droeon petai Pwllheli yn methu talu ei ffordd, y byddai hynny'n ddiwedd ar unrhyw obaith am gynnal y brifwyl mewn cylch gwledig o hynny ymlaen.

Sawl tro y cofir y geiriau ar ddiwedd darllediad, "Y cyfeilyddion oedd Maimie Noel Jones a Ffrancon Thomas".

Mae Gruff yn brysur iawn ar hyn o bryd gan ei fod yn troi ei law at actio ac yn ffilmio ar gyfer ffilm fydd yn cael ei dangos ddiwedd y flwyddyn.

Roedd gwarth mewn bod yn ordderch ac roedd syrthio oddi wrth ras drwy anlladrwydd yn nodi dyn hyd ddiwedd oes.

Erbyn i'r chwarae orffen ddiwedd y dydd yr oedd Sri Lanka mewn dyfroedd dyfnion ar 98 am chwech.

Ddiwedd y flwyddyn ariannol, enillodd A Light in the Valley, y cyntaf o dair rhaglen a gyfarwyddir gan Michael Bogdanov, wobr y Rhaglen Ranbarthol Orau yng ngwobrau rhaglenni blynyddol y Gymdeithas Deledu Frenhinol.

Cytunodd hithau, a daeth yn ôl i Dyddyn Bach ddiwedd y mis.

Fe fyddwn i'n dadlau fod Eirin Peryglus yn gweddu i ddiwedd yr 80au a dechrau'r 90au, tra bo Llwybr Llaethog o flaen eu hamser.

Meddyliai am ei dad wedyn, wedi cael telerau gosod, rhai gwael yn aml, na wyddai yn y byd a gâi efe dâl am ei lafur ar ddiwedd mis.

Gellir galw'r gwaith yn fath o nofel hanes, gan mai adeg y Rhyfel Byd Cyntaf yr ysgrifennwyd ef, a'i fod yn cyfeirio'n ol at ddiwedd wythdegau'r ganrif ddiwethaf.

Ond ddiwedd yr wythnos hon y llynedd pan oeddwn ar wyliau yn yr Alban yr oedd yno goblyn o le wedi i hogan bedair ar bymtheg oed redeg bron yn boeth at Tiger Woods ar ddeunawfed grîn y Scottish Open a rhoi clamp o sws iddo fo a dawnsio o'i gwmpas.

Cyfnod penllanw'r pregethu teithiol hwn oedd y blynyddoedd o ddiwedd rhyfeloedd Napoleon hyd agoriad y rheilffyrdd ym mhedwardegau'r ganrif.

Ar ddiwedd sgwrs Mr Bevan mwynhawyd paned o de a bisgedi a diolchwyd i Mr Bevan ar ein rhan gan Mrs Mary Roberts.

Yn wir, mae'r neges yn glir ar ddiwedd pob stori fwy neu lai, gan fodloni'r darllenydd am ei fod yn derbyn atebion ac nad yw'n cael ei adael yn rhwystredig.

At bwrpas dilyniant o bennod i bennod gellir dangos hyd at funud o ddiwedd pennod ar ddechrau'r bennod nesaf heb dal ychwanegol.

Er enghraifft, bu Owen Prys yn y Coleg Normal, Bangor, a Herber Evans yn y Coleg Normal, Abertawe, ac yn naturiol at ddiwedd y ganrif daw colegau Prifysgol Cymru i'r darlun.

Un gwahaniaeth gwerth tynnu sylw ato yw bod yna amryw o arwyddion o ddiwedd yr haf a dechrau'r gaeaf yng Ngwlad Pþyl yn darogan y tywydd ymhell i'r flwyddyn ganlynol.

mewn canlyniad i'r arbrawf lwyddiannus, cytunodd llywodraeth ffrainc i roddi blwyddyn o brawf i'r ddyfais, ac ar ddiwedd y cyfnod prawf, fe'i derbyniwyd yn ddiamheuaeth.

Bydd y garfan honno'n cael ei chyhoeddi ddiwedd Ebrill.

Ar ddiwedd y Rhyfel crewyd nifer o sefydliadau cydwladol, er enghraifft, y Gronfa Ariannol Gydwladol a'r Banc Bydeang, gyda'r bwriad o osgoi'r ansicrwydd a'r amryfal chwyldroadau ym myd cyfnewid tramor.

Hwn yw'r cyfansoddiad a orfodwyd ar Orllewin yr Almaen ar ddiwedd yr ail Ryfel Byd er mwyn sicrhau na cheid yno ddim eto weld gwladwriaeth gref, gor-ganolog ac unbenaethol.

Ac er bod John Williams yn rhwygo ymaith ei fasg rhagrithiol yn y cyfarfod dathlu ar ddiwedd y nofel, nid edifarhau ei fod wedi bradychu'r achos a wna, nid ymddiheruo i'r gwrth-ddegymwyr eraill ei fod wedi tynnu gwarth ar yr egwyddorion y buont hwy'n brwydro'n ddiffuant drostynt, ond ymdrybaeddu mewn hunan-gyffes sy'n arddangosfa lafoeriog o'i ostyngeiddrwydd a'i onestrwydd!

Yr oedd hyn ddiwedd y tridegau pan oedd carcharau yn garcharau fel y byddai'r mwy traddodiadol yn ein plith yn dweud.

Roedd gan y Frenhines Elisabeth I, hyd yn oed, alcemegwr llawn amser yn ei llys ond mae'n amlwg na fu ef yn llwyddiant mawr, oherwydd cael ei gau yn Nhwr Llundain fu ei ddiwedd ef.

Am y clod hunanol a enillai Geraint mewn twrnameintiau y sonnir ar derfyn adran gyntaf y 'rhamant' ac wrth gyfeirio at ysblander ei lys yn yr ail adran, ond ar ddiwedd y chwedl y mae Geraint yn wir lywodraethwr ac yn rhannu'r clod â'i wraig.

Paratoi amserlen o ddyddiadau cyhoeddi hyd at ddiwedd 1996 i sicrhau deg rhifyn y flwyddyn (dau ohonynt yn rifynnau dwbwl). Er ein bod ychydig ar ei hôl hi, byddwn wedi dal i fyny erbyn cyhoeddi'r rhifyn nesaf.

O drefnu taith yn ofalus ac amseru pethau'n berffaith, fe fyddai modd cael `gorau deufyd' - lluniau rhesi di-ddiwedd o feddau, o dorwyr beddau wrthi'n claddu'r meirw, o blant a'u rhieni'n gorweddian rhwng byw a marw, a'r lluniau cynta' o wynebau gwynion yn cyrraedd gyda'r lori%au i adfer gobaith.

Y mae'r amser sy'n angenrheidiol i fywyd ddatblygu yn ffracsiwn uchel o oes seren fel yr Haul, felly os yw'r adweithiau cemegol yn rhy araf ni fydd bywyd ond prin wedi dechrau cael ei sefydlu pan ddaw ei ddiwedd sydyn yn sgil marwolaeth yr Haul.

Ar ei ffordd i lawr i'r ystafelloedd ymolchi ar ddiwedd y dydd aeth am dro o gwmpas y Neuadd Ymgynnull i gael cip slei ar hysbysfyrddau'r tai.

Arhosodd Llanaelhaearn yn ardal amaethyddol wasgarog hyd at ddiwedd y ganrif ddiwethaf pryd y trawsffurfiwyd y cylch yn llwyr gan ddyfodiad y chwareli ithfaen ar hyd yr arfordir.

Ar ddiwedd y diwrnod roedd hi'n braf iawn cael sythu'r coesau a cherdded yn ol i'r gwesty yn hytrach na rhewi wrth aros ugain munud am y bws.

Byddwn yn y cysgod o hyn i ddiwedd y daith, yn wir ychydig iawn o haul a wêl yr ochr yma i'r dyffryn i lawr i Nant Peris dros fisoedd y gaeaf.

Rafflwyd y trefniannau sidan ar ddiwedd y cyfarfod a phenderfynodd yr enillydd, sef Mrs Jean Clarke, roi ei gwobr i gynaelod sydd ar hyn o bryd yn gaeth i'w thy.

Ac ar ddiwedd mis, mor anodd oedd dioddef cuchiau'r marciwr cerrig oni fyddai ganddo ddigon o gyfrif, a gorfod begera'n llythrennol am glytiau wedyn.