Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ddiwydiannol

ddiwydiannol

Mewn man arall yn y Deg Pwynt Polisi, dywedir fod cyfalafiaeth ddiwydiannol a chystadleuaeth economaidd rydd oddi wrth reolaeth llywodraeth gwlad (h.y.

Efallai bod hyn yn esbonio paham yr oedd cynifer o weinidogion yr achosion ymneilltuol yn nyffryn Aman a'r cylch yn ystod y cyfnod cyn-ddiwydiannol yn wŷr di-goleg.

At ddiwedd ei lyfr y mae Dr Morgan yn mynd i blu'r haneswyr hynny sy'n ceisio esbonio'r diwygiadau crefyddol fel adwaith pobl mewn argyfyngau cymdeithasol neu ddiwydiannol.

Yr oedd y Gymru y cyfrannodd y dynion hyn at ei bywyd yn mynd trwy gyfnewidiadau trawiadol, yn gymdeithasol, yn ddiwylliannol ac yn ddiwydiannol.

Cododd cenhedlaeth yn y Gymru ddiwydiannol Seisnigedig heddiw sy'n amharod i gydnabod lle'r capeli a'r iaith yn ffurfiant cymdeithas eu rhan hwy o'r wlad.

Trwy ailadrodd y symudiadau o Lyn ddwy genhedlaeth yn ddiweddarach ym mherson Jane, mae Kate Roberts wedi creu argraff o newid parhaol, o gymdeithas ddiwydiannol newydd yn cael ei ffurfio trwy symudiadau pobl.

Erbyn diwedd y ganrif, fodd bynnag, wedi i'r diwydianwyr a'r cyfoethogion ddod i'r sêt fawr, adeiladau pur wahanol i'r tai cyrddau moel a phlaen hyn a godwyd ar lawr y dyffryn, a'u pensaerni%aeth Gothig yn adlewyrchu byd gwell y gymdeithas ddiwydiannol newydd.

Roedd y gyfres 17 rhan yn edrych yn ôl ar y 1,000 o flynyddoedd diwethaf yng Nghymru a arweiniai at 1985 pan gynrychiolodd diwedd streic y glowyr guriadau olaf calon ddiwydiannol y wlad.

Ac yn ei gyfrol y mae hyd yn oed wedi mentro dweud rhywbeth am y Gymru ddiwydiannol.

Jevon o Gastell-nedd am nad oedd genethod y fro ddiwydiannol yn derbyn hyfforddiant mewn gwniadwaith a gweu.

Er bod Cymru'n wlad ddiwydiannol ers canrif a hanner, ni theimlodd y beirdd erioed yn gyfforddus gyda'r bywyd hwnnw.

Gwerthoedd unigolyddol yr oes ddiwydiannol a chyfalafol honno oedd gwerthoedd y Cymry.

'Roedd yn ardal ddiwydiannol a chanddi'r ffatri arfau fwyaf yn y byd.

Ar ôl ymddangosiad y Llyfrau Gleision, polareiddiwyd y ddadl, ac er bod nifer o offeiriaid yn Gymry gwladgarol, a rhai ymdrechion dilys ar droed gan yr Eglwys er ceisio gwasanaethu'r Cymry yn yr ardal ddiwydiannol, yr oedd offeiriadaeth Eglwys Loegr fel corff wedi colli pob cydymdeimlad gan yr Ymneilltuwyr.

Wrth i'w cynulleidfaoedd chwyddo, tyfai'r gweinidogion yn fwyfwy dylanwadol, a daeth yr ardal ddiwydiannol yn faes cenhadaeth deniadol i ŵyr brwdfrydig a dysgedig megis Thomas Rees, Cendl, Noah Stephens a Robert Ellis (Cynddelw), Sirhywi, John Jones (Ioan Emlyn), Glynebwy a William Roberts (Nefydd), y Blaenau.