Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

deall

deall

Lwyddodd i ffonio naw o'r pymtheg ac roedd pob un ohonynt, ar wahân i Mrs Andrews a oedd yn dibynnu, 'yn dibynnu, Vera fach', arni i gael ei thŷ'n barod cyn ei pharti Nos Galan, wedi deall a derbyn y sefyllfa.

I drigolion Eifionydd, chwithdod oedd deall bod y Doctor E.

Brandon ac eraill, fe welir yn fwyfwy eglur mai amhosibl yw deall ei obaith diwethafol heb sylwi ar y cysylltiad rhyngddo â chenedlaetholdeb Israelaidd ei oes.

Rwy'n hollol sicr fod y meddwl dynol dan straen fawr pan fo'n ymgodymu â materion nefol uwch clogwyni Deall.

Cyfeddyf hi 'fod ynddi bethau sy'n dal yn dywyll i mi, er pob ymdrech i'w deall yn iawn' ac meddai Gwenallt gynt, 'mae symboliaeth ei soned 'Mabon' dipyn yn dywyll i mi'.

'Hefyd, o'n i'n meddwl i sawl cic gosb fynd yn ein herbyn ni ac o'n i ddim yn deall pam.

Siawns na fyddai'r Tywysog Bach a Man Friday yn deall ei gilydd.

Onid tosturi a deall pobl fach unigol oedd cyfrinach yr Iesu?

Dim ond fy ngherdyn i ydw i isio - cerdyn banc.' Dydw i ddim wedi deall.

"Rwy'n dechrau deall 'nhad," meddai wrth y cŵn.

Hannah ddim yn deall!

Ar ôl deall pwy ydoedd, bu Rolf Mengele yn llythyru â'i dad am flynyddoedd, cyn penderfynu mynd i Dde America i'w weld.

a, rydw i'n deall.

Gwylio a deall y sêr Er ei bod hi'n bosib gwylio'r sêr gyda dim mwy na llygaid ac amynedd, mae seryddion wedi dysgu llawer mwy ers i Galileo droi ei delesgop ar y wybren uwchben am y tro cyntaf a gweld pethau nad oedd yn bosib eu gweld gyda'r llygaid yn unig.

Mae'r cyhyrau wedyn yn troi'n ewynnau, ac mae'n ofynnol deall a dysgu a dilyn eu rhediad hwythau.

Ar yr un pryd bydd yn rhaid ceisio deall yn well arwyddocâd canlyniadau Cyfrifiad 1991.

Dŵad ymlaen ata' i wnaeth hi ar ddiwedd sesiwn o Taro i Mewn yn Festri Salem, un bore Mawrth, i ddiolch am y cwmni a'r gymdeithas gan ychwanegu, ar yr un gwynt, na ddaru hi ddim deall gair o'r Myfyrdod Cymraeg.

'Na ddyn gonest i chi, yn dweud ar unwaith 'i fod e ddim yn deall.

Pan ydach chi mewn lle tramor a ddim yn deall, rydych chi jyst yn mynd ati i wneud eich gwaith.

Ond gan iddynt fod yn dyst i wyrth porthi'r pum mil digon anodd yw deall eu syndod, ac anos yw deall eu caledwch a'u dallineb ysbrydol.

Y mae stôr o wybodaeth gan bob siaradwr, sy'n ei alluogi i gynhyrchu a deall nifer annherfynol o olyniadau newydd yn ei iaith, ac â'r wybodaeth fewnol honno'n bennaf (competence yw term Chomsky) nid â'r sylwedd a gynhyrchir gan y siaradwr (performance yw gair Chomsky) y mae a wnelo gramadeg.

Dyma un arall o'r erthyglau na chafodd eu hailgyhoeddi, ac mae'n hawdd deall pam, gan fod ynddi ambell osodiad a fuasai'n anathema i'r Saunders Lewis diweddarach.

Erbyn hyn, roeddwn yn barod am rywbeth i'w fwyta ac roedd y ddau ohonom wedi deall ei bod yn anobeithiol cael llymaid na thamaid yn y lle.

o'u darllen: amrediad, cywirdeb a rhwyddineb eu darllen; eu gallu i ddarllen, deall ac ymateb i amrywiaeth o destunau mewn amrywiol ffyrdd;o'u hysgrifennu: swm ac amrediad eu hysgrifennu; eu gallu i ysgrifennu'n gywir ac yn briodol at wahanol ddibenion.

Cynulleidfaoedd da drwy'r haf a'r gaeaf cyntaf hwnnw, ac yna'n sydyn ym mis Mawrth, nifer fawr o bobl ddim yn eu seddau, a finne'n methu deall beth own i wedi gwneud, beth own i wedi dweud - ai gwir rhybudd Merfyn wedi'r cyfan?

Bu deall y darlun hwn yn dipyn o benbleth i'r esbonwyr, a'r duedd fu edrych arno fel enghraifft o barodrwydd y mynaich canoloesol i weu chwedlau er hyrwyddo eu buddiannau eu hunain.

Bydd yn rhoi cyfle i bawb feddwl am yr hyn y maent yn anelu ato a bydd yn gosod disgyblaeth ar y gwahanol adrannau, fel bod y penaethiaid yn deall y sefyllfa ac yn osgoi gweithredu'n groes i'w gilydd.

Mae'n bwysig iawn fod aelodau'r Pwyllgor yn deall o'r cychwyn bod modd defnyddio'r Gymraeg neu'r Saesneg yn y cyfarfod a gellir atgyfnerthu hyn yn weledol drwy osod copi o bolisi iaith y Cynulliad (pan ddaw) neu eiriau Deddf Llywodraeth Cymru ynghylch defnydd y ddwy iaith, neu Reol Sefydlog 8.23 -- 'Caiff aelodau'r pwyllgorau, a phersonau eraill sy'n annerch y pwyllgorau siarad Cymraeg neu Saesneg, a bydd cyfleusterau cyfieithu ar y pryd ar gael ar gyfer trafodion Cymraeg.

Cynllunio'ch diet Cyn eistedd i lawr i gynllunio'ch patrwm colli pwysau, gwnewch yn siwr eich bod wedi deall y Canllaw i golli pwysau'n llwyddiannus ac wedi deall yr awgrymiadau sydd yn y Cynllun deg pwynt.

Nid oedd yn deall pam, yn iawn, ond dilynodd gyfarwyddiadau Llefelys yn fanwl.

Rydach chi'n deall y teimladau sy'n mynd trwyddyn nhw ond does yna ddim byd sy'n ddealladwy ichi o ran yr iaith.

I ni sy'n byw heddiw anodd deall ymddygiad fel hyn gan þr talentog, ymroddgar a arloesodd mewn llawer ffordd.

Canlyn ceffyl yn y chwarel oedd gwaith cymeriad arall, a'r ddau - y dyn a'r ceffyl yn deall ei gilydd i'r dim.

O, na fyddwn innau wedi deall hyn pan oeddwn acw!

O'u deall fel ymdrech gan Peate i gymathu Murry a'r traddodiad y ganed ef iddo, maent o'r pwys mwyaf.

Mae sgrech neu floedd yr un peth ond mae'n wahanol iawn pan fydd rhywun yn eich galw chi'n enwau a chithau'n deall yr enwau hynny.

Cynyddai'r cynnwrf a'r siom ynddi a chododd yn sydyn a gwisgo'i gwn werdd gynnes, anrheg pen blwydd ei thad iddi, a mynd allan i'r berllan gan gerdded yn gyffrous rhwng y coed, 'nôl a mlaen ar hyd ac o gwmpas y llyn pysgod am hanner awr gyfan gan fwmian iddi ei hun: 'Hannah ddim yn deall .

Mae'n anodd heddiw deall pa mor chwyldroadol oedd y Stryd pan gychwynnodd: cyfres am bobl gyffredin o'r dosbarth gweithiol yng ngogledd Lloegr gyda cherddoriaeth agoriadol ddigalon.

Gyda Barry John yn hynod hael ei ganmoliaeth i Arwel Thomas yn dilyn y gêm yn erbyn Samoa yr oedd yn anodd deall pam y bu Graham Henry mor grintachlyd â disgrifio perfformiad y maswr bach fel adequate yn unig.

* y cyflwyno a'r deall,

Mae'r rhan fwyaf yn adnabod o leiaf un oedolyn arall sy wedi llwyddo i ddysgu'r Gymraeg yn rhugl, ac yn y modd hwn dymchwelwyd y mur seicolegol a oedd yn dal rhai yn ôl am na allent gredu ei bod yn bosibl iddynt hwy siarad a deall Cymraeg.

Fe gadarnhaodd nad oedd porthorion, staff y dderbynfa na thy bwyta'r Celt yn cael siarad Cymraeg o fewn clyw gwesteion na fyddai'n eu deall, ond gwadodd bod hynny'n gyfystyr a bod yn wrth-Gymreig.

Pan yw'n gwneud gosodiadau cyffredinol am lenyddiaeth, ei duedd yw pwysleisio elfennau fel crefft a deall, ond wrth drafod llenorion unigol, y maent yn aml yn ei gario ar donnau angerdd nes ei fod yn traethu ar ddwyster eu gweledigaeth o fywyd.

Dydy ond tair oed a dydy o ddim yn deall.

Doedd Joni ddim yn deall.

Aac mewn dyddiau pan yw'r golau wedi diffodd ym Meiblau y rhan fwyaf go brin y bydd neb yn deall gwyryf beth bynnag.

Williams oedd y diwethaf i ddirmygu'r athrawiaethau ond Crist yn y galon sy'n goleuo'r deall ac yn trawsnewid bywyd dyn a'i wneud yn etifedd iachawdwriaeth.

Yr oedd wedi sylwi arnyn nhw ac wedi methu â deall eu hystyr.

Pâr i wirioneddau dy Air sanctaidd oleuo'n deall ac i wyrthiau dy ras ddyfnhau ein hargyhoeddiad nad oes enw arall wedi ei osod tan y nef trwy yr hwn y mae'n rhaid inni fod yn gadwedig ond enw Iesu.

Byth oddi ar amser cyfraniadau nodedig Johannes Weiss ac Albert Schweitzer at yr astudiaeth o Iesu Hanes bu'n rhaid i'r ysgolheigion hynny a fu'n credu fod yr astudiaeth yn debyg o ddwyn ffrwyth dderbyn y gwirionedd nad oes fodd deall pwrpas a gwaith yr Iesu heb roi lle canolog i'w ddisgwyliad eschatolegol.

Wyt ti'n deall?'

Dyden ni ddim eisiau rhyw bansi gwan a thila ac ofnus yn y criw yma, wyt ti'n deall?

Rydym wedi son eisioes am gyrn anifeiliaid.Gyda'r nodwedd yma nid oes angen dulliau cymhleth o ddadansoddi gan mai dim ond dau bosibilrwydd gweladwy sydd yna - cyrn neu dim cyrn.Gellir deall sut mae'r nodwedd yma yn cael ei hetifeddu yn weddol syml.

Hawdd deall ei dristwch o gofio y cyfoeth profiadau oedd ar gael i lenorion mewn diwydiant wedi ei lethu gan streiciau, anghydfod, brawdgarwch ac ymwneud pobl â'i gilydd mewn amgylchiadau a esgorai ar arwriaeth arbennig.

Ystyried hyd y gellir, fanylion y Gelfyddyd, awgrymu Alawon Gosod a cheisio'u dosbarthu, deall eu ffuffiau, y rheol o ddyblu etc.

Wedi dweud hynny nid yw ynof fod yn ddibris o werth ystadegau i ddyfnhau ein deall o realiti sefyllfa.

Y mae'r llyfr ar ei hyd yn werslyfr ardderchog i unrhyw un sy'n dymuno gwybod rhywbeth am hanes Ieithyddiaeh a deall cefndir gwaith yr ugeinfed ganrif yn y maes hwn.

O ran yn unig, mi gredaf, y gall dyn ddechrau deall am y Creu; oblegid y mae'r gamfa olaf un byth bythoedd hed ei dringo a hynny am y rheswm syml ei bod yn symud ymhellach o'n cyrraedd po agosaf y meddyliwn ein bod a'n troed arni.

Ydi, mae'r beirniaid yn uchel eu cloch ar hyn o bryd, ond mae nhw'n deall bod ein hymgyrchoedd ni bellach yn aeddfetach.

Anodd deall sut y bu i hyfforddwr a fu mor eang ei weledigaeth ym mhopeth arall fod mor fyr ei olwg yn y mater hwn.

Roedd y stiwardiaid yn deall Francis i'r dim.

Doedd Hannah ddim yn deall.

Yn y deall y mae soffistigeiddrwydd y rhain, nid mewn moethau synhwyrus.

Rydw i'n deall pam erbyn hyn.

'Doedd o ddim yn siarad yn hollol yr unf ath â ni þ 'roedd o'n dweud "nene% a "medde% ac "Wmffre% þ ond 'doedd o ddim gwahaniaeth am hynny, 'roedden ni'n deall ein gilydd yn iawn.

Hawdd deall pam ar ôl gwrando ar ei melodi%au hudolus.

Nid oes hawl gan ddiffynyddion mewn llys i fynnu ynadon a barnwyr sy'n deall Cymraeg.

A yw disgyblion yn deall diben dysgu?

Mae Yma o Hyd Angharad Tomos yn hawdd ei darllen a'i deall, ond nid yw'n debyg o fod yn boblogaidd am nad yw'n porthi dychymyg y gynulleidfa gyda'r stereodeipiau ystrydebol.

GWAELEDD: Gofid ychwanegol oedd deall fod y Ficer hefyd wedi cael ei gymryd yn ddiweddarach i Ysbyty Gwynedd, ond yn ffortunus byr fu ei arhosiad yno ac y mae yn awr adref unwaith eto.

Yr un awen a'r un ysfa greadigol sy'n cynhyrfu'r ddau, ac yn yr un ysbryd y dylid ceisio eu deall.

Roedd Rhys wedi deall bod arian yn brin fyth oddi ar iddyn nhw symud a dod i fyw i'r tŷ yma, toc ar ôl i Mali'i chwaer fach gael ei geni.

Un o ryfeddodau'r daith oedd sefyll wrth ymyl Llyn Brychan uwchben Trefelin a deall yn union sut y cafodd Cwm Hyfryd yr enw.

Felly gallwch weld a deall pam y bu i amryw o ffermwyr wrthwynebu'r gwaharddiad.

A thebyg bod y cyfieithydd ar y pryd wedi deall hynny.

Nid yw gwyddonwyr, gwleidyddwyr, a phobl yn gyffredin ond yn dechrau sylweddoli y pwysigrwydd ynghlwm â deall y prosesau sy'n digwydd yn ein moroedd, a'u heffeithiau ar weddill yr amgylchfyd.

Deall wedyn mai fy nghyfaill Bernard oedd yn gyrru a ddim yn arfer gyrru car gyda'r llyw ar yr ochr dde ac wedi mynd yn rhy agos i balmant a malu teiar.

Un dawedog oedd hi, merch o'r bryniau yn deall dim ar anesmwythyd diddiwedd y môr, wedi taro ar longwr a'i briodi wrth ddod i lan y môr ar wyliau, ac wedi gorfod byw hebddo am y rhan fwyaf o'i bywyd priodasol.

Os yr ydw i'n deall yn iawn, gwobr yw hon syn cael ei rhoi i gyflogwyr gydag enw da o edrych ar ôl eu gweithwyr.

Dwyt ti ddim yn deall.

Mewn gair, roedd yr Iddewon yn deall trefn, hyd yn oed mewn rhyfel.

Mae'r plant yn ofnus am nad ydyn nhw'n deall beth sy'n digwydd, a chaiff rhai eu gwrthod am eu bod yn rhy dal i fynd o dan y bwâu.

Ei ateb bron bob amser fyddai ei fod wedi gadael digon o stitches i'r rhai oedd yn dewis deall.

Rwyn deall bod nhw'n siarad â sawl un a mae lot o ffordd i fynd cyn gallwn ni ddweud fod Graham wedi cael y swydd.

A hawdd deall pam.

'Rydw i'n deall dy fod ti eisiau ymuno â'r giang?' 'Ydw.' 'Be 'di dy enw di?' 'Dei.' 'Dy enw llawn di?' 'David William Lewis.' Ac yna rhag i Bilo sylwi ar lythrennau cyntaf ei enw, ychwanegodd yn sydyn: 'Dei neith.' Cythrodd Bilo'n sydyn i wddw'r bachgen a'i ysgwyd fel cath yn ysgwyd llygoden.

Ni ellir deall Waldo'n iawn-os oes iawn ddeall arno-heb ystyried ei fywyd, ei gefndir a'i yrfa.

Dros Gymru, diolch i'r drefn, mae Allan Bateman yn parhaun rym syn deall y gêm ac yn gallu pasor bêl drwyr dacl.

Tymor o ewyllys da oedd hwn ond ar wahân i'r bobl a oedd yn gwneud arian trwy werthu pethau at y Nadolig, doedd neb yn edrych yn llawn o ysbryd y Nadolig o gwbl, a doedd e ddim yn gallu deall pam.

'Ond rwyn credu bod pob un yn deall y rheswm pam - ond yr Undeb.

Mwmial 'Bore da' yn eithaf clên a wnaeth y gŵr ifanc, a'r llall yn ateb trwy nodio'i ben 'Roedd Bob fel petai wedi deall rhywfaint o bryder Lisa.

Ond beth yw gwerth deall y Pum Pwnc bob un wrth ymgodymu â'r Llythur llathraid, llithrig hwn?

Ar ddiwedd y cwrs llwyddodd i ennill cymeradwyaeth mesuredig yr athro a rybuddiodd y dosbarth i beidio a gwangalonni pan aent i Ffrainc a chlywed y brodorion yn parablu'n mamiaith, a hwythau heb fedru deall odid ddim, gan ei bod yn angenrheidiol treulio tipyn o amser i ymgyfarwyddo a seiniau a rhuthm yr iaith fel y'i seinid yn naturiol gan siaradwyr brodorol.

Ymdriniaeth ymarferol ydyw gan wr craff sy'n deall techneg amaethu tan amodau arbennig ei fro, ei hinsawdd, ei gwyntoedd cyson a natur ei phriddoedd, (ceir yma un o'r enghreifftiau cynharaf o fap priddoedd), ac y mae ganddo gynghorion wedi'u seilio ar arbrofion cemegwyr y Gymdeithas Frenhinol.

Mae'n dda nad oedd y cþn yn deall yr iaith ar lawer i fferm bryd hynny, neu fasa'r un ci byth yn "aros yn ei le%.

Mewn cymhariaeth y mae'r pwyslais proffwydol ar gyfiawnder cymdeithasol a diwygiad moesol yn ymddangos yn fwy perthnasol i fywyd ysbrydol yr unigolyn a'i gymdeithas, ac y mae'r syniad proffwydol am bechod yn ymddangos ar y dechrau yn fwy derbyniol i'r deall.

Anos fyth deall pam y byddai arweinydd y Blaid Geidwadol yng ngwledydd Prydain yn gweld rhinwedd mewn gwneud hynny.

Nid oeddynt yn deall beth oedd wedi digwydd.

Da yw deall felly, nad yw Duw yn rhestru ein gwendidau na'n cryfderau ni.

Na, sa'i moyn bod yn rhy gas am Dad a Mam, ond wir i chi - rw'i'n methu deall sut maen nhw'n dal i fyw 'da'i gilydd i fod yn hollol onest.