Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

diweddar

diweddar

Wrth odre'r plwyf saif Plas Glandenis, sedd y diweddar William Jones, un o berchnogion Banc yr Eidon Du.

Mae Rhian yn un o blant gwreiddiol y cwm a chafodd ei geni yn 1979 yn ferch i Megan a'r diweddar Cliff.

gyfnod llawer mwy diweddar.

Ymysg galwadau diweddar bu Cerddorfa Symffoni Detroit, Cerddorfa Symffoni Dallas, Cerddorfa Ffilharmonig Newydd Japan, Orchestre Philharmonique de Radio France, Cerddorfeydd Symffoni Radio Hamburg a Cologne, Cerddorfa Genedlaethol Rwsia, a Camerata Academica Salzburg.

Er y byddai'n bosibl, wedi i broject tair blynedd ddod i ben yn llwyddiannus, i'r Swyddfa Gymreig gytuno i ariannu project newydd yn yr un maes i'w gyflawni o fewn cyfnod penodol pellach, nid ystyrir fod profiad o gyflawni project blaenorol yn fwy manteisiol na phrofiad diweddar yn y dosbarth ac anarferol fyddai penodi swyddog project am ddau gyfnod yn olynol.

Gyda'r pwyslais diweddar ar iechyd corff a chadw'n heini drwy chwaraeon daeth yr arferiad o smocio o dan y lach.

Y ffwrnais yn yr awdl yw'r haul, a cherdd yn y traddodiad 'gwyddonol' diweddar oedd hon.

Nid oes unrhyw dystiolaeth iddynt droi at y Tristan en Prose, er bod fersiynau diweddar o Gylch y Fwlgat yn cyfuno'r Tristan hwnnw â hanes y greal,' ac ni adawodd rhamantau cynnar Be/ roul a Thomas' eu hôl ar chwedlau Cymraeg.

'Dim ond y gorau sy'n ddigon da i ni yn y Rhos', fyddai un o hoff ddywediadau'r diweddar J.

Ond bellach mae yna brofiadau mwy diweddar sy'n rhan o gynhysgaeth y ddwy garfan ieithyddol.

Wrth i'r grant gynyddu dros y blynyddoedd diweddar, mae nifer o broblemau wedi codi yn sgîl y dulliau hyn o ariannu.

O blaid y gred hon y mae'r ffaith nad yw ach Arthur yn digwydd yn unrhyw gasgliad cynnar o achau (er bod rhai testunau diweddar yn ei gysylltu ag ach frenhinol Dyfnaint).

Bid a fo am hynny, mae'r gair Cymraeg 'awen' yn nes o ran ei ystyr i ysbrydoliaeth nag ydyw dychymyg, ac onid wyf yn camgymryd, 'roedd Waldo'n ffyddlon i ryw gynneddf yn ei natur wrth ddewis y gair hwn, ac wrth wneud, 'roedd yn gallu cadw'r hyn a oedd yn werthfawr yn ystyr y gair 'Imagination' i Blake heb gael ei lluddias gan rai o ragdybiaethau'r meddwl diweddar am y dychymyg.

Wrth geisio hel meddyliau at ei gilydd er mwyn dweud rhywbeth ar y testun uchod cofiais fod gan fy hen Athro, y diweddar Dr W J Gruffydd, lith finiog ar yr un testun yn un o rifynnau cynnar Y LLenor.

Ond o gysidro, onid pethau diweddar iawn yw'r hwylustodau hyn?

Fe honnodd mai "datganiad clyfar" ond disylwedd oedd cyhoeddiad diweddar y llywodraeth ynglŷn â diogelwch.

Mae ymateb ysgolion i holiadur diweddar yn dangos y galw am lyfrau gwybodaeth gwyddonol

Agofion am Bentraeth - Y diweddar Mrs Martha Parry Teulu'r Pandy, Pentraeth Yr oedd yn y Pandy dri o blant, dwy ferch a mab a ddaeth yn enwog fel canwr, a dwyn clod i'w deulu a'i ardal a Chymru.

Gwelir hyn yn hanes diweddar Cymru; chwyddo nerth a gogoniant y wladwriaeth Brydeinig fu swyddogaeth y genedl hon ers cenedlaethau.

Merch Kath a'r diweddar Dyff.

ADAM PRICE sy'n cloriannu adroddiad dadleuol diweddar ar economi Cymru.

Un yno i geisio dal peth o gynnwrf digwyddiadau diweddar mewn ychydig dudalennau o brint, y llall yn gobeithio dysgu a chynnig help.

Credaf ei fod wedi lliniaru peth ar y farn eithafol hon ymhen amser, ac nid yw datblygiadau'r blynyddoedd diweddar yn ategu ei chywirdeb.

Alun Bwlch oedd y llall, mab ieuengaf y diweddar Williams Owen, cipar Plas Gwyn a'i wraig.

Bachgen ifanc iawn oeddwn i pan gyfrannodd y bobl hyn eu pytiau yn y llyfr (oddieithr y mwy diweddar ohonynt) ac arwynebol iawn, ar y gorau, oedd f'adnabyddiaeth i o gymeriad neb y pryd hynny.

Mewn pwyllgor diweddar o Ranbarth Arfon o Ferched y Wawr, gofynnwyd i mi anfon atoch i fynegi ein gwrthwynebiad â'r rhyfel yn y Culfor.

Ac mae'n braf dweud mai mentrusrwydd sy'n nodweddu'n nofelwyr diweddar yn hytrach na cheidwadaeth.

Teimlai nad oedd yntau, chwaith, wedi cael siwrnai esmwyth drwy'r misoedd diweddar.

Bellach daeth yn bosibl, diolch i ymchwiliadau'r diweddar Emyr Gwynne Jones, Dr Geraint Bowen a Dr Geraint Gruffydd i wneud amgenach cyfiawnder ag ymdrechion yr ychydig Gatholigion a sylweddolai bwysigrwydd mynegi eu hargyhoeddiadau trwy gyfrwng y Gymraeg.

Dyna fy hen gyfaill y diweddar J. W. Jones, Tanygrisiau, a ysgrifenai'r "Fainc Sglodion" i'r "Cymro% erstalwm, yn un; gþr a chanddo lygad am lyfrau prin, llyfrbryf wrth natur - ac un caredig iawn at hynny.

Roedd ei diweddar ŵr, Arthur, yn bel-droediwr proffesiynol ym Mangor a dilynodd Philip yng nghamre ei dad.

Thema ganolog: Rhyfel, effaith y Rhyfel, parhad rhyfel dan gysgod y Bom ac wrth i'r Swyddfa Ryfel fygwth dwyn tir Cymru, y Rhyfel oer: yr Ail Ryfel Byd yn torri cyn i'r Eisteddfod gael cyfle i weithredu'r drefn newydd, a gorfod ailaddasu eto ar ôl y Rhyfel, nes cyrraedd y flwyddyn dyngedfennol bwysig honno, 1955, pan ddechreuwyd sôn am foddi pentref Cwm Cwelyn, yr ysgogiad mwyaf i genedlaetholdeb Cymreig y cyfnod diweddar.

Ond o fy mhrofiad anffodus i o feddygon ac ysbytai does a wnelo lliw eu croen fawr ddim ag anallu rhai meddygon i gyfathrebu a defnyddio gair yr adroddiadau diweddar.

Bu cwynion diweddar am feddygon o dramor yn methu â mynegi eu hunain yn glir am nad yw Saesneg ddigon da, yn fodd i roi gwedd o barchusrwydd i'r hiliaeth honno syn hepian o fewn llawer o bobl.

`Cael ysgwyd llaw â 'nghefnder yn ei gegin ei hun'; sgrifennu am arferion byw yr Americanwyr cyffredin; `cael cyfle hefyd i ysgwyd llaw â rhai o'i ddynion cyhoeddus'; rhoi blas o wleidyddiaeth a pholisi; `gweled hefyd rai o olion y galanasdra ofnadwy diweddar'; fel newyddiadurwr o'r iawn ryw, cyfleu rhywfaint o gyffro'r funud.

Cyn manylu ar natur y cwricwlwm hwnnw, dylid cyfeirio at ddogfen mwyaf diweddar o stabal Cyngor Cwricwlwm Cymru Agweddau ar Addysg Gynradd yng Nghymru.

Ar wahân i nofelau a straeon ecsentrig Dr Pennar Davies a nofelau lliwgar diweddar Rhydwen Williams nid oes gennym odid ddim o wir bwys.

Mewn arolwg diweddar a wnaed o'r pwnc cododd Martin a Flemming y cwestiwn 'A yw eu darganfyddiadau yn rhoi hawl gwirioneddol i archaeolegwyr tanfor eu galw eu hunain yn archaeolegwyr?' Er mwyn ateb y sialens hon yn effeithiol rhaid pwyso a mesur y dulliau a ddefnyddir heddiw mewn archaeoleg môr yn ôl y meini prawf a dderbynnir gan archaeolegwyr modern, a hefyd yn

Y diweddar Athro Charles Coulson, yn fwy na neb arall, a ddangosodd mor gyfeiliornus yw'r ateb yma.

Un o'i glasuron oedd Schindlers List, ac yn fwy diweddar, Jurassic Park.

Dilynwyd y teulu yn Hafodymaidd gan y diweddar Hugh Evan Williams a'r teulu a ddaeth yma o ardal Tŷ Mawr.

Un o wyth plentyn y diweddar Robat Evans (barbar) a'i briod yw Mrs Gladys Morgan.

Y mae'r mudiad nodau graddedig yn un o'r datblygiadau mwyaf diddorol a fu ym maes dysgu ieithoedd modern yn ystod y cyfnod diweddar - ac yn un o'r rhai a welodd y cynnydd mwyaf yr un pryd.

Ar ryw ystyr felly y mae ysgolheictod diweddar yn ailgydio (ond gyda llawer mwy o wybodaeth a manyldra hanesyddol) ym mhrif linellau dehongliad cychwynnydd yr ymchwil fodern am yr Iesu hanesyddol, sef Reimarus, gŵr o ddaliadau deistaidd yn y ddeunawfed ganrif a geisiai wrthwynebu'r Gristnogaeth draddodiadol.

Credir mai erydiad y môr yn ystod y tywydd drwg yn diweddar sy wedi dod âr asbestos i'r golwg.

Mae pwysigrwydd yr agweddau hyn ar waith y pwyllgor yn debyg o gynyddu, ac eleni dechreuwyd cofnodi ar ddata-bâs yr holl ddatblygiadau diweddar a'r rhai sydd ar y gweill.

Er Cof am ei Wraig Mae Ysgoloriaeth Towyn Roberts yn cael ei chyflwyno er cof am Violet Jones, Nantclwyd, diweddar wraig Towyn.

Mae Mr Thomas yn defnyddio'r adargraffiadau diweddar sy'n cynnwys orgraff gyfoes.

Gyda chwmni Granada yn talu amdani, y gobaith yw y bydd hi yr un mor boblogaidd â ffilmiau 'cyfnod' diweddar eraill Hopkins, Remains of The Day a Shadowlands.

Mae dadlau ynglŷn â dŵr wedi dod yn amlwg iawn yn y dwyrain canol dros y blynyddoedd diweddar.

I ganol yr olion yma o ddinistr ac ymrafael y cyrhaeddodd John Griffiths, gyda'r bwriad, fel yr esboniodd yn ei lith cynta' o ddangos `olion y galanasdra ofnadwy diweddar - olion y trychineb y mae y wlad newydd ddyfod drwyddo - Gweled rhai o gleision y dyrnodiau - o doriadau a chreithiau yr ymdrechfa aruthrol sydd yn bresennol newydd ddyfod i derfyniad.

Gwrthun i'r gymuned Iddewig fu ymdrechion diweddar i ganoneiddio Isabella o Sbaen.

Er i Gasnewydd ennill yn gyffyrddus yn erbyn Cross Keys mae eu hyfforddwr, Allan Lewis, yn poeni nad yw ei dîm wedi bod ar eu gorau yn diweddar.

Y diweddar J.

Priod y diweddar Richard Williams, adeiladydd a threfnwr angladdau yn Nhrefriw am rai blynyddoedd.

COFIO FFRANCON THOMAS: Y mae'n siŵr mai un o'r cerddorion mwyaf amlwg i ddod o ardal Dyffryn Ogwen oedd y diweddar William Ffrancon Thomas - gŵr a wnaeth argaff fawr fel cyfeilydd, organydd a phianydd, arweinydd ac athro.

Hynny yw; yr oedd yna gnwd allweddol o actorion amatur hynod o dda yng Nghymru gyda'r diweddar Guto Roberts, Elen Roger Jones a Charles Williams, maen debyg, ymhlith y mwyaf rhagorol ohonyn nhw.

PIERCE yn ystod ymweliad diweddar.

Y mae emynau diweddar yn brin ac yn deneu....

Ond yn ôl arolwg diweddar, ac amheuaf fod a wnelo cadwriaethwyr natur rywbeth a hyn, mae yn prinhau a rhaid fydd i ni arddwyr newid ein cynlluniau a defnyddio rhywbeth yn ei le.

Gyferbyn a'r Rex lleolir siop y Valley Videos ac yn oes mwy unigolyddol y peiriant fideo aeth y sinema gyhoeddus ar i lawr (er bod arwyddion o ddadeni diweddar yn ei hanes gyda dyfodiad y system multiplex o America lle ceir ffilmiau, bariau, clybiau a bwytai oll o fewn yr un adeilad).

Un o'r siaradwyr mwyaf poblogaidd oed y diweddar Athro Bedwyr Lewis Jones.

Os yw ffigurau diweddar i'w credu yna gallwn ragweld mai Llangefni a Bodffordd fydd yr unig gymunedau naturiol Gymraeg ar ôl ym Môn gyda dros 75% o'r boblogaeth yn siarad Cymraeg pan gyhoeddir canlyniadau y cyfrifiad nesaf sydd i'w gynnal yn 2001.

Helfa arall y mae'n rhaid imi sôn amdani yw'r un a ddaeth i'm rhan yn llyfrgell y diweddar Barch.

Bu llawer o'r datblygu yn ystod y cyfnod hwn oherwydd brwdfrydedd heintus a gweledigaeth y diweddar Alun R.

lythyr diweddar yn f'erbyn.) Ac unodd y dosbarth yn yr anthem, "Iddo ef!", wrth gwrs.

Diweddodd ei lyfr a hanes diweddar yr ynys hyd y canol oesoedd ac a disgrifiad o gyfreithiau ac arferion y cyfnod hwnnw.

Cafwyd tymor llawn mwynhad o ddramaur diweddar Gwenlyn Parry hefyd.

Gan wahaniaethu rhwng cenedligrwydd a chenedlaetholdeb, a chan dderbyn fod y naill o reidrwydd yn sail i'r llall, y mae'n dweud ar ei ben taw peth diweddar iawn yw cenedlaetholdeb gwleidyddol yng Nghymru - 'little older (apart from the occasional voice crying in the wilderness) than the second half of the nineteenth century.' Yna, yn ail hanner yr erthygl, try RT Jenkins at 'y ffurf arall ar genedlaetholdeb Cymreig', y ffurf ddiwylliadol arno.

Y dull gwyddonol yng nghyd-destun eich prif bwnc chwi eich hun Lle Gwyddoniaeth yn y cwricwlwm a'r berthynas rhwng y gwahanol wyddorau a rhwng gwyddoniaeth a thechnoleg, mathemateg a phynciau eraill Datblygiadau diweddar mewn meysydd megis technoleg gwybodaeth, micro- electroneg, a biotechnoleg Perthynas gwyddoniaeth a thechnoleg a bywyd bob dydd ar bob lefel Defnyddio'r amgylchfyd ar gyfer dysgu Asesu Sgiliau sylfaenol asesu a sut i'w cymhwyso wrth ddysgu Sgiliau cadw golwg ar gynnydd a chyrhaeddiad disgyblion a'u cofnodi, gan gynnwys swyddogaeth gwaith cartref Sgiliau angenrheidiol ar gyfer cloriannu gwerth gwersi, defnyddiau dysgu a meysydd llafur Iechyd a Diogelwch Yn ogystal â gwybodaeth am ddeddfwriaeth ynglŷn ag iechyd a diogelwch yng nghyd-destun yr ysgol, cynhelir sesiynau ar gyfer pob myfyriwr gwyddoniaeth ar beryglon arbennig labordai bioleg, cemeg, ffiseg ac astudiaethau maes Ymarfer diogel wrth wneud gweithgareddau ymarferol gyda disgyblion Storio a chynnal cemegau a chyfarpar Gofalu am greaduriaid a phlanhigion cyffredin y labordy Egwyddorion sylfaenol ac ymarfer Cymorth Cyntaf Datblygiad Personol a Phroffesiynol Paratoi'r myfyriwr ar gyfer profiad ysgol Datblygu hyder fel athro ac ymwybyddiaeth o gryfderau a gwendidau personol wrth ddysgu Hyrwyddo cyfranogi bywiog gyda chydweithwyr wrth ddatblygu a dysgu cwricwla newydd, cynlluniau gwaith, ymarferion theoretig ac ymarferol Bod yn ymwybodol o'r cynnydd mewn ymchwil addysgol, yn arbennig ym maes dysgu'r gwyddorau Astudiaethau Addysg a Datblygiadau Arloesol Bod yn ymwybodol o bwysigrwydd dysgu 'sgiliau proses' mewn gwyddoniaeth Dod yn gyfarwydd a mentrau megis, Cofnodi Cyrhaeddiad, Disgwylir i bob myfyriwr archwilio posibiliadau Gwybodaeth Technoleg, eu heffaith ar arddulliau addysgu a dysgu, a dod i'w defnyddio'n hyderus.

Bu dau gynnig brys: un yn datgan pryder y Gymdeithas ynglyn â phapur gwyrdd y Llywodraeth ar ddarlledu digidol, sy'n fygythiad gwirioneddol i S4C; a'r ail yn condemio'r BBC am eu newidiadau diweddar i Radio Cymru sydd wedi troi'r orsaf yn wasanaeth o raglenni Saesneg wedi eu cyfieithu.

Roedd hefyd yn atgoffa Vera o Arthur, ei diweddar ŵr; yn ymarferol iawn os oedd angen trwsio unrhyw beth, ond yn dda i ddim am lanhau ar ei ôl.

Nid yn unig diwygiodd y Beibl, a'r Llyfr Gweddi Gyffredin, ond cyhoeddodd Eiriadur a Gramadeg, ac ar bwys y ddau olaf gellir dweud iddo osod sylfeini holl astudiaethau diweddar o'r iaith Gymraeg.

Mewn cyfarfod diweddar o Bwyllgor Rhanbarth Arfon cafwyd trafodaeth ar y Cyngor Cenedlaethol.

I ddynion tebyg iddo ef, yn enwedig pan fyddai dadl economaidd iwtilitaraidd gref drosti, a'r cof am derfysgoedd diweddar yn rhoi min ac awch arni, roedd addysg yn anad dim yn fodd i gael dylanwad ar y dosbarth gweithiol.

Y mae'r Athro Glanmor Williams yn cytuno â'r farn a fynegodd y diweddar R. T. Jenkins yn y Bywgraffiadur am de Gower, "Ei haelioni a'i ysblander fel adeiladydd yw ei glod pennaf", ond y mae am ychwanegu fod Gower, yn ogystal â bod yn wr dysgedig, yn esgob cydwybodol.

Prif gymhwyster swyddog project yw profiad diweddar yn y dosbarth â'r gallu i ddod â syniadau newydd i'r maes.

Roedd pawb yno yn brydlon ar fore'r trip ond (y diweddar erbyn hyn) Gruffydd Williams Blaen Cae.

Yn y stori, Prologema i Ddadansoddiad o ddarn o Sacriaeg Canol, yr hyn a gawn yw dadansoddiad o Sacriaeg Canol - iaith a ddyfeisiwyd gan yr awdur - gan Y Diweddar Athro Emeritws Ceirwy Léwþs Ma.

Ni dderbyniais ateb nac eglurhad ac mewn pwyllgor diweddar o Ranbarth Arfon, gofynnwyd imi anfon atoch eto.

Ymhlith rhaglenni diweddar ei adran ar gyfer S4C roedd Pacio, Sion a Siân, Talk About Welsh a Gwyl y Baban.

Rhai sylwadau i gychwyn:-EW Y tuedd diweddar gan gwmniau yw cynyrchiadau un lle heb deithio.

Roedd ei diweddar briod, William Hughes, yn frawd i'r cerddor John Hughes (Rhos, Treorci a Dolgellau).

Cliciwch yma am grynodeb o fusnes cyfarfodydd diweddar o'r Cyngor.

Cafwyd tymor llawn mwynhad o ddramau'r diweddar Gwenlyn Parry hefyd.

Y grêd bresennol yw i'r cefnfor hwn ail-lenwi sawl tro yn ystod cyfnod diweddarach yn hanes Mawrth ac fe seilir cred o'r fath ar sylwadaeth o ddyffrynnoedd afonydd ar gledr mynyddoedd tanllyd mwy diweddar.

Sôn a wna'r Athro am eiriau a lefarwyd ychydig cyn hynny gan y diweddar Dr T Gwynn Jones, sef 'nad yr iaith a sieryd pobl sy'n bwysig ond yr hyn a feddyliant: gofalwch am y meddyliau, ac fe ofala'r iaith amdani ei hun.' Yna, meddai'r Athro, 'os goddefir imi gymhwyso'r geiriau mewn enghraifft, y mae'n well ganddo Sais yng Nghymru sy'n meddwl yn iawn na Chymro sy'n meddwl yn gam.' Hawdd credu i'r geiriau trawiadol hyn gael eu camddeall a'u camesbonio gan lawer y pryd hwnnw ac y byddai'n anodd gan nifer heleath o Gymry heddiw ddeall eu gwir arwyddocâd.

Mae ymateb yr ysgolion i holiadur diweddar yn dangos bod galw mawr am y cynllun hwn.

Mae'r ddarpariaeth ar gyfer dysgu'r Gymraeg wedi ehangu'n fawr ledled Cymru yn ystod y cyfnod diweddar.

Gwêl Cymdeithas y laith Gymraeg sefydlu'r Cynulliad Cenedlaethol fel un o'r digwyddiadau pwysicaf yn holl hanes diweddar Cymru.

Yn ystod ymweliad diweddar a Chanada sylwais fod hwn yn gwestiwn a oedd yn cael ei wyntyllu o ddifrif.

Daliai'r diweddar John Arthur Price fod peth o'r ysbryd hwnnw yn yr achos cyfreithiol a ddug wardeiniaid Trefdraeth ym Môn yn 1773 yn erbyn penodi Sais uniaith yn berson y plwy.

Yn ystod yr helyntion diweddar yng Nghyngor Sir Gaerfyrddin meddai un o'r cynghorwyr ei bod hi'n 'anghyfreithlon' cynnal cyfarfodydd cabinet yn Gymraeg.

Y mae y gyfrol yn byrlymu o edmygedd o'r ysgolhaig y bu ei gyfraniad yn un mor wiw yn ystod cyfnod diweddar y dadeni Dysg.

Wrth iddo annerch Comisiwn Cefn Gwlad Cymru, gwelodd y Tywysog Charles yn dda i ddyfynnu geiriau'r diweddar Ddoctor Saunders Lewis (o bawb!):

Felly, un o brif nodweddion ein hanes diweddar yw twf graddol.

Y mae hon yn ddolen gyswllt ag athrawon gwyddoniaeth eraill ac y mae'n darparu gwybodaeth am ddatblygiadau diweddar mewn addysg wyddonol.

Bydd y shed yn cynnig y cerddoriaeth mwyaf diweddar a'r gorau ym myd adloniant a cherddoriaeth.

Mae'r ddwy gyfrol sy'n eiddo storiwyr a ddaeth i'r maes yn fwy diweddar, ar y llaw arall, yn arbennig o ddiddorol am eu bod yn ymddangos i mi fel pe bae'n nhw'n chwilio am foddion newydd i ddweud eu dweud am y byd newydd.

Yn fwy diweddar rhoddwyd pwyslais ar ystyried nodweddion y gellir eu mesur yn uniongyrchol, fel cynnyrch llaeth a phwysau.