Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

droeon

droeon

Fe'i hadroddodd droeon yn y Seiat, yn enwedig y llinellau sy'n gwahodd angau i ddynesu, nid fel 'Ergyd dryll neu fom yn sydyn chwim', ond fel

Ar droeon mae'n effeithio ar nerf o'r pen hefyd.

Wrth fynd at y drws, fe groesodd ei meddwl yn sydyn, fel y gwnaeth droeon yn ddiweddar, tybed beth fuasai ymateb ei mam - a'i thad, ran hynny - i'r fath ddarpariaeth a spaghetti i swper.

Gwelsom hyn yn digwydd droeon a thro yn ystod y gêm yn erbyn De Affrica a maen elfen a barodd loes imi.

Maen nhw'n broffesiynol eu hagwedd a dydyn nhw'n rhoi dim byd i ffwrdd ac ynan gobeithio dwyn gôl - a rydan ni wedi gweld hyn droeon.

Cruglwyth o dan cwlwm eirias, ac ogof goch yn ei graidd lle dywedwyd wrthi droeon yr ymgartrefai teulu'r Ddraig Goch.

Droeon eraill buasai gennyf i a'm cyfeillion agosaf gynllun cyfrinachol ar y gweill.

Bu+m yn canu deuawd droeon a Gwilym Griffith oedd y partnar.

Clywais droeon am yr hen orchymyn i ni beidio â chyffwrdd mwyar duon ar ôl bydd Calan Gaeaf.

Cof gennyf o deithio droeon i Sir Fôn yn ystod y pedwardegau i wylio adar, ac uchafbwynt ymweliad berfedd gaeaf fyddai taro heibio Cors Cefni i gael golwg ar y Gwyddau Dalcenwen fyddai'n treulio rhan o'r gaeaf yno.

Gellid galw rhai dwsinau o droeon a gweld y cert neu'r olwynion ar eu hanner, rhyw gychwyn arnynt, yna mynd at orchwyl a mwy o alw i'w orffen.

Mae Cyfarwyddwr Sain wedi dychwelyd y ffurflenni i D^y'r Cwmniau gyda chais syml - a wnaed droeon o'r blaen - am i D^y'r Cwmniau ddarparu eu ffurflenni mewn ffurf dwyieithog, fel y gall pob cwmni yng Nghymru gael dewis teg a chlir ym mha iaith y dymunant gyfathrebu a'r T^y.

Gwelir oddi wrth yr hyn a ddywedir droeon am bobl Dduw yn llyfr Deuteronomium fel y mae'r syniad hwn yn tanlinellu arbenigrwydd cenedl Israel:

Dyma'r dyn sydd wedi cwyno droeon am ddiffyg trafod 'petha' mewn llenyddiaeth Gymraeg.

Yn ystod y pedair blynedd y bu+m yn cyfrannu erthyglau garddio i'r cylchgrawn soniais droeon am fethiant rhai planhigion i lwyddo ym mhresenoldeb gwynt hallt o'r môr.

Ar aelwyd Ty'r Ysgol, Coedybryn, mi gefais y fraint droeon o gael trafod gydag ef, ei farddoniaeth ei hun, a barddoniaeth beirdd eraill.

Nid oedd yr ardal yn un boblog a chofiaf Ernest Roberts yn pwysleisio droeon petai Pwllheli yn methu talu ei ffordd, y byddai hynny'n ddiwedd ar unrhyw obaith am gynnal y brifwyl mewn cylch gwledig o hynny ymlaen.

Enillodd droeon ar yr unawd tenor dan a thros bump ar hugain oed yn y Genedlaethol ac yn y blynyddoedd olaf yn cael ei ddyfarnu yn 'llais y flwyddyn' yn Eisteddfod Llangollen.

Ac meddir ar glawr Cribau Eryri Rhiannon Davies Jones - sydd hithau'n ymdrin a'r drydedd ganrif ar ddeg : Mynegir ofn ac ansicrwydd gwreng a bonedd yn wyneb creulondeb yr amseroedd a mynych droeon Ffawd....Efallai y gwelir yma arwyddocad cyfoes yng nghymedroldeb meibion y Distain, yng ngweledigaeth y Mab Ystrwyth ac yn bennaf yn nelfrydiaeth yr Ymennydd Mawr.

Fe'i ceir hefyd ar droeon pan leiheir imwnedd y corff.

Yr oedd hefyd yn filwrol ei gydymdeimlad ac wedi brifo teimladau Waldo droeon drwy ddweud pethau cas ynghylch ei basiffistiaeth, ac wedi gweithio'n ei erbyn ar y pwyllgor addysg i'w ddiswyddo.

O'r adeg yr ymunodd hi â'r cwmni fel clerc roedd Robin wedi ei rhybuddio droeon rhag ymwneud yn rhy emosiynol ag achos cyfreithiol.

Droeon yn ystod ei yrfa newidiodd ei liw diwinyddol er na chrwydrodd yn bell oddi wrth y Galfinyddiaeth efengylaidd honno a oedd yn brif ysgogiad ei waith.

Cwestiwn ofynnwyd imi droeon ar ôl dechrau'r flwyddyn hon oedd ynglŷn â thorri'r lawnt yn y gaeaf.

Gwthiodd Geraint Myrddin o'r ffordd a gweiddi, 'Oes 'na rywun yna?' mewn llais isel, fel roedd o wedi'u gweld nhw'n gwneud droeon mewn ffilmiau ysbryd.

'Mae'n dweud fan hyn fy mod i wedi'i restio fo droeon am sawl trosedd ac nad wyf i'w ryddhau dros fy nghrogi.

Doedd dim byd newydd yn y stori; roedd Lloyd wedi clywed ei thebyg, a'i gwell, droeon o'r blaen, a gan mai ychydig o destun sbort a welai ef mewn ymddygiad meddwon, beth bynnag, roedd wedi hen golli diddordeb ynddi.

Roedd y gweinidog wedi cael ei arestio droeon o'r blaen.

Yn y tymor byr, byddai pwyslais gwaith y swyddog ar blant a oedd a phroblemau caffael iaith, am amrywiol resymau; f) bod yr Uned Iaith yn casglu gwybodaeth am yr adnoddau sydd ar gael, er mwyn canfod sut yr oedd awgrymiadau'r Gweithgor Cynradd yn cydlynu â chynlluniau'r Uned Iaith; ff) bod angen datblygu gwaith yr Athrawon Bro yn y maes dysgu ail iaith; Pwysleisiwyd rôl yr Athrawon Bro droeon.

"Droeon wrth feddwl am faes glo'r De ac am lowyr yr wyf wedi eu hadnabod, 'rwyf wedi cael fy hun yn holi cwestiynau am eu lle yn llên y Gymraeg gan ddod yn anfodlon i'r casgliad nad oes iddynt mewn gwirionedd, fawr o le o gwbwl am nad yw'n llenyddiaeth yn siarad cyfaniaith eu profiad," meddai.

Cyn eisteddfodau bu+m yn mynd droeon i'w gartref yn Love Lane am wersi.

Rhwng 1925 a 1939 ceisiodd Saunders Lewis ymddiswyddo droeon o fod yn Llywydd y Blaid Genedlaethol, hynny am resymau amrywiol a dieithriad anrhydeddus.

Dw i wedi i glywed o'n dweud droeon: 'Os dach chi ddim yn siwr o frawddeg, neu hyd yn oed un gair, gadewch o allan.

Bu'r ddau allan yn y cwrt droeon yn ystod y bore, a'u hesgidiau nhw'n fwd ac yn raen i gyd, ac yn gwneud stomp ar fy llawr glan i.

Fe'i heclodd droeon, ymosododd arno yn y wasg ac ar lu o raglenni teledu a radio.

Dywedodd wrthyf iddo geisio droeon lunio cymhares i'r llinell i wneud cwpled, ond iddo fethu.

Pwysleisir yn nes ymlaen fel yr oedd Duw trwy droeon pwysig hanes yr Israeliaid yn cyflawni'r addewid hon i Abraham.

Ond y pnawn yma yr hyn rwyf i am ei wneud yw adrodd ychydig o ffeithiau noeth am droeon ei yrfa cyn ei 'droedigaeth' ym Mhenllyn, neu'n hytrach cyn iddo ddod i'w wir adnabyddiaeth ohono ef ei hunan, gan awgrymu'n wyliadwrus fod a wnelo'r ffeithiau hyn, efallai ryw fymryn a delwedd ac arddull ei gerddi, a chan gadw mewn cof nad yw gosodiadau ysgubol ac anghyflawn am fywyd a chefndir unigolyn o fardd, weithiau gan y bardd ei hunan, o fawr werth i'r neb a fyn o ddifri ei ddeall.

Cafodd dipyn o drafferth efo drws y garej yn gwrthod cau - roedd o wedi sôn droeon wrth y giaffar ac wrth Mrs Rowlands am gyflwr y clo yna - ac felly roedd hi bron yn bum munud ar hugain i wyth pan drodd o'r gornel i mewn i stad Llys y Gwynt ac roedd Elfed wedi gwylltio braidd efo Elsie Williams a'i chriw.

Fe welsoch y gyfundrefn honno ar waith droeon mewn ffilmiau Americanaidd ar y teledu.

Gwelodd Mrs Parry yr egwyddor hon ar waith droeon wrth gyfeilio i ugeiniau o gantorion byd-enwog ar lwyfan y Stiwt.

Dwedodd Malcom Allen, a oedd wedi chwarae droeon gyda Saunders, ei fod wedi cael tipyn o help gan Saunders a'i bod yn fraint bod yn yr un tîm ag e.

Mae'r Frech Wen wedi dychryn pobloedd y byd ar droeon di-rif.

"rydw i wedi eu pasio nhw droeon ar fy nheithiau yma ac acw ac wedi diolch bob tro nad y fi fu raid llusgo'r fath lwyth o gerrig i fyny i'r rhostir.

Anaml iawn y gwnaiff sgets yn y fan a'r lle; fel yn achos Dorothea, mae'n well ganddo ddychwelyd droeon i'r un man a gadael y gweddill i'r cof a'r dychymyg.

Bu cwyno droeon am dractorau a pheiriannau eraill nad oedd yn gweithio - er eu bod yn newydd sbon.

Ar droeon eraill aent am dro i'r pier, yn enwedig os byddai llong yn cyrraedd.

Roedd wedi bod yma droeon yn ystod y flwyddyn wedi marwolaeth Richard.

Felly pan glywch chi rybudd i beidio siglo'r cwch peidiwch a meddwl am funud mai dyna'r tro cyntaf i'r alwad honno gael ei gwneud — fe'i gwnaed droeon dros y blynyddoedd.

Credai hefyd - fel y dywedodd wrthyf droeon - ei fod wedi darganfod y gymdeithas ddelfrydol ymysg ffermwyr Sir Benfro - lle'r oedd cyd-weithio a chyd-lawenhau, heb sôn am gyd-ddioddef, wedi ei gwneud yn gymdeithas glos, lawen a chydweithredol.

Roedd datblygiadau cyfoes mewn technoleg a dulliau cynhyrchu a phynciau astus fel yna yn hanfodol iddo yn ei waith, fel yr oedd wedi egluro iddi droeon.

Stori y byddwn wedi ei chlywed droeon lawer cyn hynny ond a oedd yn werth gwrando arni unwaith yn rhagor.

Daliaf i gofio'n arbennig am yr ymadrodd a ddefnyddiwyd droeon ar lafar gwlad i ddisgrifio'r hen sustem greulon, galon-galed a drefnwyd o'r Kremlin: 'Dyw Moscow byth yn wylo.'

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Fe'm cadwyd o'm gwaith am bron pythefnos ac roeddwn yn anghyfforddus iawn ar droeon, ond wedyn fe ddiflannodd y poen yn llwyr trwy lwc.

Ond mae'n gasach o lawer gen i godi yng nghanol nos, fel y bu raid i mi, droeon, yn ystod y flwyddyn.

Hawliodd fod Fidel wedi cysylltu ag e droeon, trwy ganolwr yn Caracas, i ymbilio am gyfarfod, ond doedd ganddo ddim diddordeb mewn trafodaethau.

Gwnaeth felly droeon cyn fy sicrhau ei fod yn farw.

Teimlodd Harri Gwynn droeon iddo fod o dan gwmwl oherwydd ei benderfyniad i lynu'n dynn wrth amodau'r cytundeb.

Yn sicr, ni cheir golygfa fwy ramantus na heidiau o wyddau gwyllt yn croesi cynfas liwgar y machlud, a chefais gyfle i fwynhau hynny droeon ym Martin Mere.

Pan ofynnwyd i Menem unwaith beth oedd ei ofn mwyaf, atebodd: 'Duw - a Zulema.' Cafodd hoffter y ddau o fywyd bras ei feirniadu'n llym droeon.

Rwy'n siwr y daw fy nyddlyfr i ti ryw ddiwrnod ac fe weli ynddo fel y cefais innau fy nghywilyddio ganddo droeon.

Mae'n clebran fel pwll tro, ond mae'n alluog ac mae ganddi gysylltiadau da a fu o gymorth i mi droeon.

Bum yn meddwl droeon fy hunan am yr un peth, ond ni wneuthum ddim i ddyfod a'r bwriad i ben, gan na thybiwn fod y darllenwyr yn galw am hynny....Erbyn hyn, yr wyf wedi fy mherswadio fod gofyn ymhlith y darllenwyr am nodiadau golygyddol, a'm dyletswydd innau yw ufuddhau i'r alwad.

Gofynnais droeon iddo ganiatau i mi roi'r cyfan ar dâp.

Bu Martyn Morris yn amlwg droeon, ond ni welwyd cymaint o Emyr Lewis (Emir oedd ei enw bedydd yn y rhaglen, gyda llaw) yn yr hanner cyntaf, ond fe daclai Marc Perego cyn galeted ag arfer.

Gwelsom droeon fod eirolaeth yn rhan hanfodol o weddi%o.

Mae olion ei hen droeon gwreiddiol i'w gweld yn glir yn rhan ddeheuol plwyf Llangristiolus rhwng Fferam Fawr a Phen Crug.

Diolch, ddyweda i, fod sefydliadau cyfandir Ewrop wedi hen hen ddygymod â chymunedau sy'n siarad mwy nag un iaith, a hefyd cyn hyn, droeon, wedi cyhoeddi dyfarniadau yn erbyn y Sefydliad yn Llundain.

Nid yfodd ddiferyn o ddiod gadarn wedi hynny, er cael cynnig peth droeon.

Droeon tra'n teithio yn fy nghar (piws!) ar hyd y ffordd brysur rhwng Caernarfon a Bangor yn y mis bach, gwelais sguthannod yn gelain ar y lôn wrth droed wal fawr Stad y Faenol.

Cofiwn am droeon y bu acw dafodi pur hallt cyn hyn am imi wario'n ormodol ar lyfrau.