Mae gwir angen esbonio paham y mae parch i'r llyfr hanes, sydd yn un o glasuron rhyddiaith y Gymraeg, ac ar yr un pryd paham y mae rhyw ddelwedd anhyfryd wedi dod lawr i ni o Theophilus Evans y dyn.

Edrychodd unwaith eto ar y dyn du a oedd yn rheoli'r awyren.

"Os y dyn sy'n gorffen y berthynas, byddai'n rhwbio halen yn y briw i ofyn am y fodrwy yn ôl," meddir.

Ar yr un pryd, mae nifer o'i luniau wedi'u hysbrydoli gan lefydd lle nad yw ôl dyn mor amlwg, y rhan fwyaf o'r rheiny eto yng Ngogledd a De Cymru, yn arfordir a mynydd-dir.

Ac yn raddol, fel y datblygai'r ddealltwriaeth hon, aeth yn agosach at y pwynt lle gallai droi'n ôl at ei brofiad cynnar, a'r bywyd clos, cyflawn, yr oedd yn ei weld erbyn hyn trwy lygad plentyn a llygad dyn.

Dyn a chryn ddychymyg ganddo debyg iawn a benderfynodd fod tri phlwyf Llangwyryfon, Llanrhystud a Blaenpennal yn dod at ei gilydd ar ynys fechan yng nghanol Llyn Eiddwen, ac nid yw ffin Lledrod ym mhell o'r un uniad chwaith.

Mi gofiaf fi'r dyn hwnnw tra byddaf byw.

"Ac wedyn, rhaid i chi gael pump beic yn lle un beic," meddai'r dyn trwsio sosbenni.

cyn hynny yn niwl y cynoesoedd ardal lle crwydrai y dyn cyntefig o hendref y glannau o gwmpas Gronant, Mostyn a Llannerch y Môr i'w hafodai byrhoedlog i hela ceirw, sgwarnogod, grugieir - a physgota y nentydd a'r hen hen lynnoedd am y brithyll brown naturiol...

Glaniodd y teithwyr, gan adael y gyrrwr a'r dyn tân ar y trên.

dyn yr ysgoloriaeth

Ar ôl gorffen dadlwytho aethant i Newcastle i lwytho glo ac yno ymddiswyddodd y Capten ond bu mor garedig â chymeradwyo'r Mêt i'r cwmni fel dyn da i gymryd ei le ac felly dyrchafwyd Mr Hughes yn Gapten yn fuan iawn ar ei yrfa gan afael yn y cyfle â'i ddwy law.

Mae Meini Gwagedd yn gampwaith, lle mae'r awdur wedi dod o hyd i gyfrwng hollol addas i fynegi gweledigaeth gymhleth o sefyllfa dyn.

dyn cyfrwys iawn, gwyliwch o pan awn ni'n nôl .

'Fe anwyd y dyn yna ar y Sulgwyn, meddan nhw i mi.

Dadfeilio y mae popeth o wneuthuriad dyn, a thyfiant naturiol yn adfeddiannu hynny sy'n weddill o'i diriogaeth wreiddiol ...

Jones, ac arweiniodd syniadau Rhees a Simone Weil ef i ddatgan: "Heb gymdogion ni fedraf fi f'adnabod fy hun fel y gwypwyf pwy ydwyf," ac "Y mae ar bobl dyn angen ei wreiddio mewn pobl".

Dydy'r dyn sy'n byw yn y plas ddim wedi bod yno'n hir.

Dywedodd hefyd, Fab dyn, yr wyf yn torri ymaith y gynhaliaeth o fara o Jerwsalem; mewn pryder y byddant yn bwyta bara wrth bwysau, ac mewn braw yn yfed dŵr wrth fesur.

Ond, pan heintiwyd y dyn gwyn oedd yn ymwelydd â'r ardal, perwyd afiechyd ynddo ef a dyna gychwyn epidemig AIDS ymysg y dyn gwyn.

Gyda chymorth y bobl a safai gerllaw iddo arestiwyd y dyn a daflodd y bom.

Deg dyn yn unig oedd gan Abertawe am y rhan fwya o'r gêm.

Gras, o seren fach, dyna'r unig obaith am fyw gyda dyn ar dân.

Dyn bychan â ffon yn ei law.

Ni ddilewyd yn llwyr y patrwm a'r bwriad dwyfol, ond torrwyd nod anufudd-dod ar deulu dyn.

Gwastraff amser ydi'u hanner nhw, ond mi fyddaf i'n ateb bob un, ond byth yn cytuno i fynd i unlle heb gael sgwrs ar y ffôn â'r dyn y pen arall yn gyntaf.

Ar yr un noson cafwyd Arthur C Clarke - A Man Before His Time lle bu henadur ffuglen wyddonol yn siarad am ei fywyd, ei waith ar proffwydoliaethau a wnaeth - gan gynnwys dyn yn cerdded ar y lleuad.

Oddi ar yr adeg pan ddechreuwyd dofi anifeiliaid gwyllt am y tro cyntaf, mae'n debyg bod dyn wedi bod yn gyfrifol am ddewis a magu mathau arbennig o anifeiliaid.

Mae'r rhan fwyaf ohonon ni wedi gweld ffilmiau arswyd lle mae dyn gorffwyll, yng ngolau'r lloer, yn gafael yn ei wddf, yn gwneud synau sy'n awgrymu ei fod ar fin tagu ac yn troi yn ...

Mae'n dilyn mai er mwyn dyn y mae pob sefydliad yn bod, ac o gwmpas urddas dynol y dylid adeiladu pob trefn.

Mae rhywun tebyg yn dod i'r golwg byth a hefyd yn ein hanes a'n chwedloniaeth, Myrddin, Gwydion, Dr John Dee, Y Dyn Hysbys, David Lloyd George.

Ond fel y digwyddodd hi, dyma'r dyn yn tynnu pedwar o bobol oddi ar yr awyren heb droi blewyn, ac fe gymerson ninnau eu seddau hwy.

'Nid dyn yw e, ond Sais', meddai glowyr y fro wrth durio'n chwyslyd am 'ddiemwnt du' dros eu meistr estron.

Dyn digon tawel, os blin, fyddai Sam fel arfer, ond roedd y ddiod yn ei newid.

Cofadail yw safle Dorothea bellach i ddiwydiant llechi a fu unwaith yn llewyrchus, cofadail ddigon arswydus sy'n anesmwytho dyn ac yn gwneud iddo ryfeddu ar yr un pryd.

Fodd bynnag, diolchwn am bob darganfyddiad a wnaed, ac a wneir o gyfnod i gyfnod, sy'n ysgafnhau ac yn cyfoethogi bywyd dyn.

Er ein bod o ran y dyn allanol yn dadfeilio, o ran y dyn mewnol fe'n hadnewyddir ddydd ar ôl dydd...

Gwenent wrth ei gyfarfod a dysgodd hyd yn oed eu plant mai da yn wir, oedd Duw, i anfon dyn tebyg i'w mysg.

Er enghraifft meddyliwch am ddau lawchwith ymlaen; wedi i un fod yn tyllu am sbel a'r llall yn troi'r ebill a rhoi dwr, maent yn penderfynu newid drosodd, wel gan fod y ddau yn llawchwith, mae'n rhaid newid lle ar y platform er mwyn i'r dyn sy'n taro fod yn ddethau, ond petai o'n medru iwsio'i law dde ni fuasai angen newid lle.

Nid drame de these sydd yma ond darlun sy'n caniatau i emosiynau cymysglyd dyn redeg yn rhydd.

Mewn gwirionedd, wrth ddarllen y llyfr, y mae dyn yn cael ei synnu fod cynifer o bobl amrywiol wedi cyfrannu at y dystiolaeth, nid yn unig trwy ysgrifennu a siarad, ond hefyd trwy weithredu.

Gwaeddodd ar y dyn oedd yn canlyn ceffyl: "Tyrd â'r ceffyl i symud rhain!" Aeth hwnnw i'r stabl oedd yn weddol agos, ac yna dod yn ei ôl heb y ceffyl.

Os na fyddai'r tei yn un du neu'n un llwyd fe fyddai'r dyn llyfr bach yn gwgu drwy'r oedfa.

Hen falchder dyn o'r Fro oedd hynny yn y bôn.

D'wn i ddim pam y meddylient hyn onibai mai fi oedd y dyn lleol.

'Mae dyn wedi symud o longau hwylio i longau gofod o fewn un ganrif ac yn ôl o fewn y ganrif nesaf.

Gallai dyn un ai reoli'r peiriannau neu adael i'r peiriannau ei reoli ef.

A Thydi a greodd ryfeddod corff ac ymennydd dyn, gyda'i gelloedd dyfeisgar, curiad cyson y galon a cherddediad bywydol y gwaed, doniau bysedd a threiddgarwch clust a llygad.

Dyn i'w ofni oedd John Kellett - y swyddog trethi gwladol.

Dychmygwch y sioc a ges i pan ddarllenais i erthygl am lyfr Chapman Pincher am yr "Apostles''(y grŵp o ysbiwyr yn cynnwys Blunt, Burgess a Maclean) mewn papur Sul ychydig o flynyddoedd yn ôl a gweld llun o'r dyn y bum i'n rhannu swyddfa ag o yn eu plith!

Efallai mai ymgais i ymbellhau oddi wrth ei phrofiad oedd hynny, ond gallwn feddwl hefyd ei bod yn haws o lawer iddi ddangos dyn ifanc yn mynd i'r coleg ac yna i weithio fel athro nag ydoedd i ddangos merch yn gwneud hynny.

Nid yw'r agwedd broffwydol bob amser yn gwneud cyfiawnder â'r gwirionedd fod gan bechod allu na all dyn ohono'i ei hun ei drechu.

Nid oedd yr oriau meithion a dreuliasant yn dilyn fflam y gobaith am well byd yn y byd hwn, wedi'u dallu i'r fath raddau na fedrent adnabod dyn da wrth ei weld.

Dyn cymesur a golygus oedd Daniel, ac ym mha le bynnag y gwelid ef, yn y gwaith tun neu yn y Sedd Fawr, perthynai rhyw urddas iddo, a rhoddai argraff dda ar bawb a gyfarfyddai ag ef.

"Hoff gennyf yw ateb y morwr hwnnw o Wlad yr Haf pan ofynnodd Coleridge iddo paham yr oedd wedi mentro ei fywyd i achub dyn na welsai erioed ac na wyddai enw na dim amdano : "Mae amcan gennym tuag at ein gilydd.' Meithrin yr amcan honno yw galwedigaeth greadigol dyn, ac wrth geisio gwneud byd teilwng o frawdoliaeth daw ef ei hun yn deilwng o'i fodolaeth.'

Eu cred oedd y gallai gwyddoniaeth sicrhau gwir ryddid i'r dyn modern a'i ryddhau o lyffetheiriau ofergoel a chredoau gormesol yr eglwysi.

Dywedodd wrthyf, Fab dyn, dos yn awr at dŷ Israel a llefara fy ngeiriau wrthynt.

Dyn da yw'r 'ffeirad, os yw i lais e'n uchel a chras.

NODIADAU DYN DWAD - 'Ryff-geid' Golwg i fro'r Steddfod

A dyma fi wedi cael 'y ngalw i weithio yn Llangi%an lle maen nhw'n arbrofi gyda 'radar' a rocedi - a dyn a ŵyr beth arall!' "Fe wêl yr hen blant wahanieth, Idris.

Mewn gair, dyn meidrol oedd Christmas Evans, fel pawb ohonom.

Nid yr un drefn sydd ym mhob gwaith; mae y malwr ei hun, yn ambell i le, yn gorfod tyllu'r rhain, ond mewn llefydd eraill mae dyn sy'n gwneud dim ond tyllu.

Eisiau siarad â dyn yr oedd hi, dyn cymharol ifanc ddeng mlynedd yn ôl, a dywedai wrthyf, 'Mae hi'n unig yma, ac yr ydw i'n fed-up - yn union fel petai hi'n ferch ifanc heb oed, heb boints ar nos Sadwrn, yn defnyddio iaith a oedd yn gymhwysach i'r Chweched Dosbarth nag i Frenhines Llên y Cymry.

gwenodd y dyn ar y ferch.

Gwelodd duedd ddarllengar y mab a rhyfeddai at allu y dyn ieuanc gwledig.

"Ond faswn i ddim yn licio i neb gael cyfla i intyffirio hefo o'ch blaen chi." Ac ar ôl hynny, y fi oedd y dyn i gyd, all the rage, chwadal nhwtha, a fynna hi neb i fynd â hi i'r Disco ond y fi, ac yno y buon ni tan yr oria mân.

Dyn efo ci wedi ei stwffio a enillodd y wobr gyntaf mewn cystadleuaeth ufudd-dod cwn yn Siapan yn ddiweddar.

Canlyn ceffyl yn y chwarel oedd gwaith cymeriad arall, a'r ddau - y dyn a'r ceffyl yn deall ei gilydd i'r dim.

Dydi trafod pam y mae eich tad wedi cysgu efo cariad eich chwaer neu eich mam wedi rhedeg i ffwrdd efo cariad gwraig y dyn drws nesaf yn cyfrannu yr un iod at ansawdd bywyd neb nac yn help o gwbwl i leddfu arteithiau gwirioneddol ymwneud personol rhai pobl ai gilydd.

Fe dderbyniodd dyn un rhan o'r etifeddiaeth ar amrantiad ei genhedlu oddi wrth ei rieni, ac fe ddaeth y rhan arall ohoni oddi wrth ei fagwraeth, yr hyfforddiant a'r amgylchedd o'i grud i'w fedd.

Mae ambell ddyn yn amgyffred gwirionedd gyda'r un angerdd ag y mae dyn arall yn colli ei galon i ferch : mae'r gwirionedd yn ei feddiannu, megis ac y mae'r munud y digwydd hynny'n dyngedfennol yn ei hanes.

Oni ellid cynnwys prydferthwch, rhyddid, pechod, dyn a Duw, y tu mewn i'r rhwydwaith hwn, rhaid dyfarnu eu bod yn afreal.

Mewn gair, llenyddiaeth fyddai hon a âi i'r afael â phynciau mawr gwaelodol bywyd dyn.

Ar sail hyn y cymodwyd dyn â Duw: 'Fe'n cymodwyd â Duw trwy farwolaeth ei Fab trwy'r hwn mae gennym y cymod' (Rhuf.

Pan ddychwelodd Mary Jane i Dyddyn Bach ymhen deuddydd, cyffesodd Siôn Elias ei fod wedi lladd dyn mewn tafarn yn Lerpwl rai blynyddoedd cyn hynny.

Ni ddylai merch gyffwrdd ysgwydd dyn wrth iddo eistedd i lawr i chwarae, yn wir mae'n arwydd o anlwc os digwydd iddo gyfarfod â merch ar y ffordd i'r casino - anlwcus i bawb ond James Bond!

Mor chwit-chwat yw teimladau dyn, mor anwadal â'r tywydd.

Oherwydd mai canrif amaethyddol oedd yr unfed ganrif ar bymtheg i'r rhelyw o Gymry, yr oedd cysylltiad agos iawn rhwng dyn a'r ddaear.

Cerddai fel dyn meddw a theimlai fel pe byddai ar syrthio i bwll o dywyllwch diwaelod.

"Dydyn ni byth yn cael dim i'w yfed, dim ond cael te yn ein llygaid, te yn ein gwallt, te yn ein trwynau, a the ar ein crysau." A dyma'r dyn trwsio sosbenni yn cau un llygad ac yn meddwl yn galed.

edrychodd y dyn o gwmpas yr ystafell.

Nid fel y mae heddiw, pan geir peiriant i'w frwsio ac i'w chwythu ymaith dros y cloddiau ac un dyn yn ddigon i'w reoli.

Lleihau urddas dyn a thlodi ei ddynoliaeth a wna'r agwedd hon at gymundodau dynol, ac i'r graddau y gwneir hyn y mae'n wrth-Gristnogol.

Ni all anogaethau i wneud daioni, nac addewidion am faddeuant Duw fyth fod yn ddigon i buro dyn o'i bechod.

Dyddiadur Dyn Di-waith - Owain Wyn Davies (tud.

Be' wnaethoch chi?' 'Mi afaelais yn y procar, ac mi es yn ddistaw yn nhraed fy sana', y tu ôl i'r drws a gofyn, "What do you want?" a dyma lais dyn yn deud, "Let me in.

O dan yr ymagweddu hwn ceid cronfa o ragrith siofenistaidd a ganiatâi ryddid, os nad penrhyddid, i ddynion, ond a gollfarnai'n chwyrn a diarbed unrhyw ferch, boed honno'n briod neu beidio, a hawliai'r un rhyddid iddi'i hun, neu a syrthiai'n ysglyfaeth i ysfa rywiol dyn.

Ydyw, mae'r dyn yn gwybod 'tydi - onid ydyw efe wedi gweithio i Mr Rothchilds ei hun, ac wedi preifateiddio pob chwarter moliciwl o fewn ei gyrraedd o'r gias i'r glaw.

Doedd y dyn yn ei gaban ddim yn gallu dod i'm helpu oherwydd bod fy nwy sgi wedi troi ar draws llwybr y lifft ac yn gorffwys ar ei ddrws fel nad agorai hwnnw!

Anodd, ar y llaw arall, meddwl am rywun yn dweud Dim llawn metr na disgrifio dyn fel Rhywun sy'n rhy hoff o'i litr neu ddisgrifio cymwynaswr fel dyn sy'n barod i fynd y cilometr arall...

Mae'r defnydd hwn o wahanol Foddau'r Ferf yn amrywio tôn gyffredinol y Llythur, sy'n gymysg o bendantrwydd y Mynegol ac oferedd y Dibynnol i amwyster y Gorchmynnol sy'n cyfuno'r diffyg amynedd efo'r dyn pengaled pwl ei oleuni a'r parch a'r anwyldeb y mae'n ei haeddu fel unigolyn rhydd a chanddo'r hawl i ddewis.

Mae'r dyn ifanc yn dilyn camrau'r enwog Louis Palau sydd wedi ennill parch ledled y byd am ei waith mawr gyda'r plant bach truenus yn yr un cyflwr yn ninas Brasilia ei hun.

Mae pobol yn dweud mai tîm un-dyn ydyn ni ar y funud - a mae e'n whare'n wych.

Hynny yw, mi fedrwch chi, fel y dyn yn yr hysbyseb, siopio yn eich trons, yn gorweddian ar eich gwely, heb symud o'r ty.

Gwyddoch o'r gorau fod cariad y bardd mor fyw â dyn-hel-y-dreth a bod y llabwst yn gwybod hynny'n burion.

Ac yr oedd dyn yn ffyrnigo a ffieiddio am fod y Philistiaid dienwaededig yn mathru'r lle sanctaidd, yn gwaredu am fod yr inffidel ddiddymwr a'i griw mor ddihidio ag a fu Antiochus Epiphanes a'i lu 'rioed, yn halogi'r cysegr a'i droi'n ffieidd-dra an~hyfaneddol yno o flaen ein llygaid:

A brawddeg fawr ydyw: pan gnulia'r gloch, meddai, na ofynnwch am bwy, canys mae'n cnulio amdanoch chwithau hefyd, oblegid nid rhyw ynys ddigyswllt yw dyn, ond cyfandir, ac megis ag y mae'r cyfandir ychydig yn llai am bob torlan ohono a syrth i'r môr, felly ninnau, canys gyda phob un a gollir y mae rhywfaint ohonom ninnau hefyd wedi ei golli.

Er mwyn dyn, a wnei di roi'r gorau iddi?'

Ohono daeth tri dyn anferth, dau mewn crwyn ac yn cario gwaywffyn a'r llall fel rhywbeth allan o'r comics.

Fel ym mhob man mae gan bob dyn ei waith ei hun ac felly yn y chwarel.