Yr oedd gan Edwin feddwl mawr o Ben Owen a dug dystiolaeth huawdl i'w ddylanwad arno mewn erthygl goffa yn Y Dysgedydd.

Ond yn gyffredinol, profodd chwaraewr fel Scott Gibbs ei fod yn ymgeisydd chwyrn a theg a dylsai gael ei farnu ar y dystiolaeth honno.

Oni bai am yr adroddiadau gafaelgar yn y wasg a'r lluniau grymus a ddaeth yn dystiolaeth feunyddiol o dynged y Cwrdiaid, dwi'n ofni mai troi cefn fyddai ymateb gwledydd y byd.

Nid oes unrhyw dystiolaeth iddynt droi at y Tristan en Prose, er bod fersiynau diweddar o Gylch y Fwlgat yn cyfuno'r Tristan hwnnw â hanes y greal,' ac ni adawodd rhamantau cynnar Be/ roul a Thomas' eu hôl ar chwedlau Cymraeg.

Gwelodd olau dydd gyntaf, yn ôl ei dystiolaeth ei hun, pan oedd Harri VII yn teyrnasu.

Digon yw dweud bod y dystiolaeth, yn enwedig y dystiolaeth a geir o archwilio'r maes, yn awgrymu mai rhyw filltir i'r gogledd orllewin o'i llwybr presennol y gorwedd llwybr naturiol yr afon (yn enwedig yn rhan ganol y Morfa).

Nid oes unrhyw dystiolaeth bod William Jones wedi cadw fawr o gysylltiad a Mon nac a Chymru, ond yr oedd ganddo gryn ddiddordeb mewn materion Cymreig.

Fy marn i yw mai'r hyn sy'n esbonio amrywiol gyfeiriadau ymchwil y Llyfrau Gleision yw bod y Llywodraeth, a chymryd pethau yn y modd symlaf posibl, yn awyddus i weld sut y gallai hi wella'i gafael ar ymddygiad y Cymry, ond fod Kay-Shuttleworth, ac efallai Symons a Johnson, yn awyddus i ddod o hyd i dystiolaeth ddigamsyniol dros sefydlu cyfundrefn o addysg wladol - ac nid i Gymru'n unig swydd.

Y mae'r arfer o enwi plant ar ôl enwogion yn gyffredin ac y mae yma dystiolaeth i'r tebygolrwydd, o leiaf, fod milwr neu bennaeth enwog o'r enw Arthur wedi blaenori'r cyfnod hwn.

Fel y dywed Islwyn Lake, Cadeirydd Cymdeithas y Cymod yng Nghymru, yn ei Ragair i'r gyfrol hon, gwnaeth Dr Gwynfor Evans gymwynas â ni wrth gofnodi "stori'r dystiolaeth heddwch" mewn dull mor hwyliog a hwylus.

Ar gyfer pob pwnc a arolygir, mae'n rhaid cwblhau taflen grynodeb ar bwnc a'i chyflwyno fel rhan o Gofnod o Dystiolaeth yr Arolygiad.

Ond prin y gellid disgwyl i Gymro ifanc tair ar hugain oed, ar dân o frwdfrydedd tros ei egwyddorion crefyddol, sylweddoli fod y rhod yn troi ac y byddai ei dynged ef ei hun yn dystiolaeth drist i effeithiolrwydd yr adwaith o dan John Whitgift.

Hyd yn hyn, nid oes unrhyw dystiolaeth fod yna weithredu ar yr argymhelliad hwnnw a'r canlyniad yw'r sefyllfa anfoddhaol bresennol lle y mae dryswch ac ansicrwydd ynglŷn â dwyieithrwydd yn y Cynulliad a phenderfyniadau unigol yn cael eu cymryd gan unigolion y tu allan i fframwaith cyffredinol i'r corff cyfan.

Oherwydd gwelai Rhigyfarch y Normaniaid yn ail-lunio'r clas yn Llanddewi Brefi; ac yn wir nid oes gennym dystiolaeth bendant i'r clas oroesi'r cyfnewidiadau a ddaeth yn eu sgîl.

Mewn gwirionedd, wrth ddarllen y llyfr, y mae dyn yn cael ei synnu fod cynifer o bobl amrywiol wedi cyfrannu at y dystiolaeth, nid yn unig trwy ysgrifennu a siarad, ond hefyd trwy weithredu.

Cofier fod Mawrth ymhellach oddi wrth yr haul na'r Ddaear ac o'r herwydd mae tymheredd arwynebol Mawrth oddeutu rhewbwynt dŵr yn barhaus, er mai'r unig dystiolaeth bendant sydd ar gael o fodolaeth dŵr arni yw yng nghyffiniau ei dau begwn.

Ni welais i erioed gyfeiriad at gloddio am lo yn yr ardal a, hyd y gwn, nid oes yna unrhyw dystiolaeth fod glo i'w gael dan y ddaear neu ar y brig yno.

Efallai y byddai Mr Thomas yn gwneud gwell chwarae teg ag ef ei hun petai'n dileu'r bennod hon neu ei hailysgrifennu o'i chwr - ar ôl iddo ddarganfod dull priodol i drafod y dystiolaeth.

Os yw llunio darlun boddhaol o'r canrifoedd cynnar yn anodd oherwydd prinder ac amwysedd y dystiolaeth, y mae gwneud hynny gyda'r cyfnod diweddaraf yn anodd oherwydd swm aruthrol y defnyddiau.

Os yw'r tair cyfrol yma'n groesdoriad teg o lyfrau poblogaidd yn y Gymraeg, maen nhw'n dystiolaeth glir bod pethau'n fyw iawn ac bod yna amrywiaeth sylweddol.

Eu beirniadaeth arni yw ei bod yn rhy bendant a bod y dystiolaeth drosti yn fregus.

Yn ôl ei dystiolaeth ei hun, mae wedi cael ei ysbrydoli yn ei waith gan ddylanwad Artistiaid Newlyn yn ogystal â gan ymdrafodaeth gyda chyd-artistiaid yn stiwdio DAI

Yn Y Corff yn y Gasgen mae'r dystiolaeth yn erbyn Henry Davies mor dyngedfennol nes bod canlyniad ei achos llys yn un sydd bron â bod yn rhy hawdd ei broffwydo.

Condemniwyd yn arbennig dystiolaeth y Parchedig John Hughes, curad Llanelli, a'r Parchedig W.

I raddau helaeth, er hynny, roedd ymweliad Mrs Chalker, a'r holl ymdrechion a wnaed ar ran y Cwrdiaid am rai misoedd y llynedd yn dystiolaeth fwy amlwg nag a brofais i erioed o rym y wasg.

Dylid gwneud y cofnodion yn fuan (o fewn diwrnod) wedi'r sesiwn.Bydd yr hyn a welir yn y ffeil yn dystiolaeth o'r Cofnod Cyrhaeddiad.

Gwelwch dystiolaeth o nerth y lefiathan wrth gerdded i fyny at geg y cwm, yn bonciau o gerrig, powlenni mawnoglyd rhyngddynt a marian terfynnol o gerrig dwad, graean a phridd o'r tu cefn i'r hwn y crewyd y llyn bas.

O ystyried y nofel fel cyfanwaith y mae'r dystiolaeth yn pwyso'n drwm o blaid safbwynt John Gwilym Jones.

Mae digon o dystiolaeth o'r garreg cwarts wen yma, a dilyn haenau hon fyddai'r mwynwyr i chwilio am y copr.

Roedd y dorf niferus oedd yn bresennol yn y capel a'r amlosgfa yn dystiolaeth o'r parch.

Y dystiolaeth fwyaf ysgubol a ddyfynnwyd oedd sylwadau'r Parchedig John Griffith, Rheithor Aberdâr, am yr ardaloedd glofaol a diwydiannol:

Pregethwr, credech neu beidio, oedd wedi ei ysgrifennu, ac yr oedd hynny yn dystiolaeth gref o blaid ei barchusrwydd.

Sylwodd hefyd ar y dystiolaeth am anniweirdeb yn ardaloedd Bagillt a Phenarlâg.

Nid oes dystiolaeth fod gan Richard Price, un o'r Cymry mwyaf a faged yn yr iaith, ddim i'w ddweud wrth Gymru na'r Gymraeg.

Serch hynny, mae yna dystiolaeth mai cael ei arwain, os nad ei wthio, i freichiau'r Rwsiaid oedd tynged Fidel, yn hytrach na dilyn ideoleg bersonol.

Erbyn yr ail ganrif ar bymtheg roedd y dystiolaeth fod y model hwn yn anghywir yn gryf iawn, ac fe'i disodlwyd gan fodel a osodai'r haul yng nghanol y bydysawd.

Nid oes unrhyw dystiolaeth ysgrifenedig o hynny er i'w gyfaill, J.

Rhaid cydnabod na chawsom hi'n hawdd cynnal y dystiolaeth tros heddychiaeth.

Mae'r dystiolaeth ar gael hwnt ac yma - dim ond i chi chwilio.

Ar ei dystiolaeth ei hun bywyd digon ofer a fu ei hanes am ran helaeth o'i oes, ond daeth i brofiad trwy droedigaeth o'r Crist yn gwaredu, a threuliodd y rhan olaf o'i oes yn tystio i ddawn yr efengyl yn achub hyd yr eithaf.

Er nad oes unrhyw dystiolaeth fod cotwm naturiol yn well; yr wyf i o'r farn y bydd pobl yn reddfol yn teimlon well ynddyn nhw, meddai perchen y siop.

Byddai'r gwrandawyr yn gwybod ar unwaith wrth glywed 'Morgan Hyderus' yn sôn fod y Cymry'n caru yn y gwely, mewn ffordd mor wahanol i'r Saeson diwair, mai parodi oedd o dystiolaeth William Jones, ficer Nefyn, ac ni allai fod unrhyw amheuaeth ynglŷn â'r sylwadau ar y Gymanfa Bwnc gan 'Haerllugrwydd Cableddog Troedyraur' (t.

Er bod y Queste ei hun wedi ei chyfieithu i'r Gymraeg, (fel rhan gyntaf Y Seint Greal), ac er bod Cylch y Fwlgat wedi bod yn hynod ddylanwadol ar destunau rhyddiaith Arthuraidd Cymraeg, nid oes unrhyw dystiolaeth iddynt fod yn gyfarwydd â'r Tristan en Prose Efallai mai ei anwybyddu a wnaethant, oherwydd y mae lle i gredu mai fersiwn o'r 'Post-Vulgate Queste', sef y fersiwn lle ymgorfforwyd hanes Tristan, a ddefnyddiwyd gan gyfieithydd Y Seint Greal.

Ychwanegwch dystiolaeth un o'r prif gystadlaethau yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd yr oeddwn yn digwydd bod yn feirniad arni flwyddyn neu ddwy yn ol.

Os nad oes gwybodaeth am safle'r llongddrylliad fel system ar gael, gall cloddio ddinistrio mwy o dystiolaeth nag y gall ei ddatgelu.

Mae'r dystiolaeth yn dangos yn eglur y byddai ein hymrwymiad i lynnu at bolisi o gynnig rhenti y gall pobl eu fforddio yn cael ei danseilio os na sicrheir hyn.

Dyma dystiolaeth un ohonyn nhw, sef Stephen J.

Erbyn y ddeunawfed ganrif ceir digon o dystiolaeth i effeithiau'r Ddeddf Uno ar yr iaith.

Ond dyma dystiolaeth drawiadol sy'n dangos sut y buwyd ym more oes yn hau hadau'r serch a goleddodd Davies trwy weddill ei fywyd tuag at iaith, llenyddiaeth a chrefydd Cymru.

Os oes unrhyw goel ar y dystiolaeth, yr oedd cryn bryfocio'n digwydd ynglyn â'r mater hwn.

ddiwethaf yn dangos yn glir nad oedd chwaeth ddarllen y Cymro cyffredin mor gyfyng ag y mynnai eu harweinwyr crefyddol iddi fod a cheir yng Nghymru hithau dystiolaeth nad oedd yr hinsawdd mor wrthwynebus i fyfyrdod rhywiol a hyd yn oed ffantasi%au rhywiol ag yr arferem gredu.

Credaf y ceir y dystiolaeth bwysicaf yngh Nghytundeb Maastricht ei hun.

Wedi hynny y cawn y dystiolaeth gyntaf fod haearn yn disodli pres, a bod y cyfnod a elwir Oes yr Haearn wedi dechrau.

Mae haeru mai Caledfryn yn unig oedd yn ei olygu yn groes i dystiolaeth ysgrifenedig y papur ei hun, i ddechrau, lle ceir sôn diamwys am gydolygyddion.

Yn wir mae'r parodrwydd i fod yn ddigon gostyngedig i gydnabod ein camgymeriadau yn aml yn dystiolaeth gryfach na phan fyddwn yn llwyddo bob tro.

Ar ben hynny, mae yna dystiolaeth fod bacteria fel salmonella yn goroesi yn y dwr ac yn cael ei drosgwlyddo o blatiau i gyllill ac yn y blaen.

O droi at hunangofiant Kate Roberts, Y Lon Wen, cawn ddigon o dystiolaeth fod hyn yn seiliedig ar gefndir teuluol yr awdures ei hun.

Ond doedd hynny ddim yn ei rhwystro rhag gwneud ei gorau glas i gael cleient yn rhydd os oedd y dystiolaeth yn ei erbyn yn annigonol.

'Deud y bydda i nad oes a wnelo cyfreithiwr ddim â'r cwestiwn a ydi person yn euog ai peidio, dim ond â dilysrwydd y dystiolaeth ymhob achos.'

'Ond yng ngoleuni'r holl dystiolaeth yr wyf wedi'i derbyn, rwyf wedi trefnu gwasanaeth i fwrw ysbrydion drwg ymaith.' Fferrodd Mathew.

Os nad oes gennym chwedl gyflawn, ysgrifenedig am Drystan, boed honno'n stori frodorol neu'n un wedi ei haddasu o ryw ffynhonnell Ffrangeg, pa dystiolaeth sydd ar ôl i bresenoldeb traddodiad byw am y cariadon yng Nghymru?

Aeth a'i docyn aelodaeth i'w hen eglwys ym Methel, ond nid Bethel ei blentyndod a'i lencyndod mo'r pentref bellach ac y mae digon o dystiolaeth ar gael iddo ganfod hynny'n fuan.

Fe gofnodir y dystiolaeth am gyraeddiadau'r myfyrwyr yn y dogfennau Cofnodi Cyrhaeddiad Presenoldeb a Phrydlondeb Y mae ymchwil wedi dangos fod agwedd broffesiynol ar ran y staff, gan gynnwys prydlondeb yn ffactor bwysig yn llwyddiant ac effeithlonrwydd ysgol.

Fedrai o fyth fentro datblygu'r lluniau gwerthfawr ei hun rhag ofn difetha'r dystiolaeth ynglŷn a phwy oedd y cymeriadau yn Ogof Plwm Llwyd.

O ganlyniad y mae'n addas ailgloriannu'r dystiolaeth a rhoi'r cymeriad nodedig hwn yn y fantol unwaith yn rhagor.

Felly mae'r dystiolaeth ynglŷn ag un o ymgyrchoedd radicalaidd pwysicaf yr wythdegau wedi eu diogelu ar gyfer haneswyr y dyfodol.

Yn ei dystiolaeth, yr oedd wedi tynnu sylw at y 'drwg ymarferol' a achoswyd gan fodolaeth y ddwy iaith, ac wedi difri%o'r gwladgarwyr Cymreig:

y mae hynny'n dystiolaeth deg i farn y mwyafrif mawr o'r gwŷr eglwysig a'r boneddigion Cymreig ar bolisi'r Tuduriaid.

Er bod Llyfr yr Ancr yn dal cysylltiad agos â Llanddewi Brefi, nid oes gennym dystiolaeth i gysylltu'r gŵr a'i hysgrifennodd neu a'i copi%odd, nac yn wir gynnwys y llyfr â'r coleg yn Llanddewi.

Yn ogystal â ffacsimile digidol, bydd y CD-ROM yn cynnwys adysgrifau a thrafodaeth lawn o'r llawysgrif, gan gynnwys yr holl dystiolaeth newydd am sut a phryd y rhoddwyd y llawysgrif at ei gilydd.

Lle bo hynny'n briodol, dylid cofnodi barn ynghylch ansawdd y gwaith yn y meysydd trawsgwricwlaidd hynny ar y taflenni crynodeb ar bynciau unigol sy'n rhan o Gofnod o Dystiolaeth yr Arolygiad ym mhob arolygiad.

Mae datganiad y Swyddfa Gymreig i'w groesawu, ond mae'r dystiolaeth isod yn awgrymu bod cryn ffordd eto i fynd cyn cyrraedd y nod o safbwynt y ddarpariaeth mewn nifer o bynciau.

Yn ôl yr Athro Patrick Ford, 'y mae'r dystiolaeth gynharaf am Arthur yn ei osod yn ddiogel ymhlith ffigurau a gysylltir yn bendant gennym â thraddodiad mytholegol a etifeddwyd o'r cyfnod Celtaidd.

Os nad oes tystiolaeth ddigonol, gellir ei gadw i mewn heb ei gyhuddo os bydd y Swyddog Cadwraeth yn ewyllysio hynny, tra byddir yn chwilio am fwy o dystiolaeth, neu tra bo'r heddlu'n ei holi.

Y mae'r ffaith hon, ynghyd â theneuwch y dystiolaeth hanesyddol am Arthur, wedi peri'n ddiweddar i rai ygolheigion droi'n ôl at y farn a gyhoeddwyd gan Syr John Rhŷs ganrif yn ôl, sef fod seiliau mytholegol yn gorwedd y tu ôl i'r traddodiadau amdano.

Oedd roedd y Blaid yn bod yn yr ystyr fod iddi swyddogion, aelodau a'i bod wedi cynnal cyfarfod cyhoeddus i hybu ei pholisi%au, ond awgrymu y mae'r dystiolaeth am y misoedd a ddilynodd Pwllheli mai peth marw-anedig oedd y blaid, i bob golwg.

Cyflwynodd Mabon a Ffederasiwn Glowyr De Cymru dystiolaeth fanwl am weithredoedd bwystfilaidd y polîs, ond yn wastad cawsant ateb pendant a boneddigaidd oddi wrth Churchill: 'Na', nid oedd sail ddigonol i gyfiawnhau cynnal Ymchwiliad Cyhoeddus.

Yng ngogledd-ddwyrain yr ynys y ceir y dystiolaeth amlycaf o'r Chwyldro Diwydiannol ym Môn.

ond na wyddon ni yn lle ar y ddaear i gael gafael ynddo fo, na be'n union fase'i dystiolaeth chwaith.

Gwelwn bob wythnos dystiolaeth o dlodi a newyn lle mae gwrthryfel, ac eto y mae yr un gwledydd yn medru fforddio arfau dinistriol.

Yr oedd yn gymeriad lliwgar, yn heddychwr y rhoddwyd min ar ei dystiolaeth gan y clwyf a ddioddefodd fel milwr yn y brwydrau yn Nyffryn Somme yn ystod Rhyfel Byd I.

Ar ôl crynhoi'r dystiolaeth am agwedd yr Eglwys Fore at ryfel a dangos ei hymlyniad diwyro wrth heddychiaeth, a dweud ychydig am ddechreuadau heddychiaeth fodern, daw'r awdur at ei brif bwnc.

Dyma dystiolaeth y Deon Church a'u hadwaenai yn dda: "....

Mae'n glod i Dr Morgan ei fod yn crynhoi'r dystiolaeth ar y pen hwn gyda'r fath gydbwysedd.

Pan fo rhywun wedi'i arestio, gellir ei gadw i mewn tra bo'r Swyddog Cadwraeth yn ystyried a oes digon o dystiolaeth i'w gyhuddo o drosedd.

* casglwch ynghyd dystiolaeth briodol ar gyfer unrhyw achrediad.

Erys y clawdd hwn heddiw a adnabyddir fel Embankment yn dystiolaeth o ddyfeisgarwch yr arloeswyr hyn i gyrraedd nod arbennig ond fe fu'r defnydd ohono yn achos rhwyg enbyd rhwng y ddau bartner.

Er ei fod yn ei swyddfa yn Llandeilo ar y pryd, seiliwyd rhannau o'i adroddiad ar dystiolaeth y plismyn a oedd yn bresennol.

Dylai gwerthuso safonau cyrhaeddiad disgyblion mewn Cymraeg a Saesneg gael ei seilio ar dystiolaeth:

Ond ar y llaw arall gallai fod yn llaith ac yn ddrafftiog yn y gaeaf A dyna ichwi dystiolaeth fod gennyf ffydd nid ychydig yn y Wladwriaeth Les a'i darpariaeth dai, a minnau mor beryglus o agos i'm hoedran ymddeol, heb arlliw o fwthyn uncorn o dŷ haf na dim arall i droi iddo pan fydd raid troi o'r annedd steil ar ben stôl y gwelodd yr Eglwys yng Nghymru neu ddamwain hanes imi drigo ynddi nawr'.

Ac erbyn hyn wrth gwrs mae 'na ddigon o dystiolaeth fod y ffurfiau hyn ar gael mewn mathau o huddygl, e.e.

Teimlodd y beirniaid fod y safon yn dystiolaeth o greadigrwydd a diwydrwydd plant ac athrawon ysgolion cynradd Cymru wrth iddynt fynd i'r afael â chyfrwng newydd y we.

Yn fuan, oherwydd swmp y dystiolaeth, bu'n rhaid sefydlu tribiwnlys ar wahân i archwilio taliadau preifat i wleidyddion.

Yn ei ymateb, 'Y Dystiolaeth Ddisail', (Y

Wrth gwrs, mae yna reolau caeth ynglŷn â phwy sy'n cael rheoli'r arian, a pha gyfrifon sy'n rhaid eu cadw, ond mae digon o dystiolaeth fod yr Undebau hyn yn gweithredu'n effeithiol mewn dinasoedd mawrion gan gynnwys Caerdydd.