Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

fi

fi

'Mae bob amser yn neis sgorio cais, ond 'sdim ots da fi pwy sy'n sgori'r ceisiau.

Ond mi wrthodon nhw fi!

Ond i ryw greadur bach ofnus a swil fel fi, a minnau'n edrych i fyny felly o ddyfnder fy sêt wrth yr organ tuag at ei uchelfan ef yn y Sêt Fawr wrth Fwrdd y Cymun, yr oedd edrych i'w ddwy ffroen aruthrol ar un eiliad fel edrych i ddau dwll blwmars hen ffasiwn yn bochio yn y gwynt.

Mi gofiaf fi'r dyn hwnnw tra byddaf byw.

Dod acw tua 11 y bore cyn mynd â fi i Karaoke bar enfawr yng nghanol dinas Yiynag.

Piti na fyddai'n clafychu am rywbeth ych-a-fi a fyddai'n ei hagru hi; fel pla o blorod neu ddôs o glwy'r pennau.

Cyn i fi dy ladd di.' 'W!

'Fe werthai'r hen John Jones lyfr ar fagu plant i hen lanc fel fi!' meddai.

Chlywodd Robat John, fy mrawd, na fi erioed Dad a Mam yn ffraeo gymaint.

Merch o adran Hanes wedi dod i English Corner a rhoi anrheg i Kate a fi.

Bydd yr hen dwb golchi sy'n nghefn y ty yn cael ei sbyddu am bryfaid genwair bach rhai rwyf wedi eu casglu'n ofalus drwy'r haf - a dyna fi'n barod am ymweliad â'r Ddyfrdwy i drotio am lasgangen yn ystod y tri mis hwn!

Fi ddyfeisiodd Sara - O!

'Dyma fi wedi eich dal chi, y cnafon.

'Esgusodwch fi, Mister Arlywydd,' meddai un arall o'r cynorthwywyr dan ei anadl, 'ond Mrs Thatcher yw'r ddynes hon, ac nid Mrs Gandhi.' Fe wn i hynny'n iawn,' meddai Brezhnev yn ddiamynedd, 'ond Croeso i'r Undeb Sofietaidd, Mrs Gandhi yw'r geiriau sy wedi eu sgrifennu ar y darn papur yma o'm blaen i.' Mae'r stori yn ddameg berffaith o'r hyn y mae'r bobl yn ei farnu a aeth o'i le yn hanes yr Undeb Sofietaidd.

blyb ac mi ddaw'r hen gath i lawr fel bwlet a heibio fi i'r tŷ.' Mae rhyw dueddiad ynof i anobeithio pan na fydd pethau yn dwad yn rhwydd, a daw Robin Tŷ Mawr i'm meddwl.

Gwae fi o'm geni!

Jones, ac arweiniodd syniadau Rhees a Simone Weil ef i ddatgan: "Heb gymdogion ni fedraf fi f'adnabod fy hun fel y gwypwyf pwy ydwyf," ac "Y mae ar bobl dyn angen ei wreiddio mewn pobl".

Os bydda i ddim yn y tîm mae rhan enfawr 'da fi i'w whare bant o'r cae, hefyd.

A'm gwaith wedi cwpla daeth yn amser i fi ddweud ffarwel i Cape Town, ond roeddwn yn edrych ymlaen at weld fy nheulu unwaith eto, cwrdd â'm cwsmeriaid a dychwelyd i ddysgu Cymraeg.

Mi wnawn ni aros lawr fan 'na!" Ffwrdd a ni, ac y fi oedd yr olaf yn cyrraedd bob tro!

Fel y gallwch ddychmygu, fi unwaith eto oedd Mrs. Chauffeur i Rich, Lowri fy chwaer a John ei gwr.

Atebwch fi'n onest - ydych chi'n un o'r criw sydd eisiau prynu neu dim ond gweithredu ar eu rhan nhw yr ydych chi ?" Daeth newid dros wyneb y twrnai.

Rhai fel chi sydd arnom ni 'i eisio i wynebu'r ugeinfed ganrif dros lesu Grist." Rhai fel fi!

"Cymrwch," medda fi, "fy mod i allan ar noson dywyll, a bod yna rywun yn intyffirio hefo fi - rhyw hen genod drwg neu rywbath felly - caniata/ u fy mod i'n gallu cadw fy nwylo i mi fy hun, mi fydda i'n chwythu hon, ac os y clywch chi hi, mi fydda i'n disgwyl i chi olwng pob dim a rhedag ata i."

Ych-a-fi!

Cyflwynodd Breiddyn fi i Lewis Olifer a goleuodd wyneb hwnnw.

Bu gwraig y Gweinidog Wesle yn ddigon diniwed i ofyn, "Pa bryd gaf fi lo, Mr Thomas?" A'r ateb!

Maen nhw'n siarad fel hyn - 'Mae o ddim gyn fi' neu 'Le ma gwraig fi?' ond maen nhw'n sgrifennu, 'Nid yw gennyf' a 'Pa le mae fy ngwraig?' Iaith Afallon ydi hon wrth gwrs.

Nid wyf fi ddim!

Y fi fel stiwdant hannar pan yn crwydro'r ddinas 'na ac Iwan Roberts yn curo ar ddrysa pwysicach o lawer'.

Felly, cyn wired â'm bod yn fyw, medd yr Arglwydd DDUW, am i ti halogi fy nghysegr gyda'th holl bethau atgas a ffiaidd, byddaf finnau yn eillio, ac ni fyddaf yn tosturio; ni fyddaf fi yn trugarhau.

A dyma fi wedi rhoi rhyw fras ddarlun i chwi o hanes y Capel.

Wedi cael f'enw a'r manylion eraill gan Mam, dywedodd "Bore da, Mrs Ifans," yna arweiniodd fi i mewn trwy'r ysgol fawr, ac i ystafell ddosbarth yn y pen draw.

Dyma fi a Robin El, wrth ddþad adra o'r ysgol yn tynnu'u cyrc nhw, new yr oedd y lôn yn un foddfa o dar 'run fath â'r Trinidad Lake, ac yr oedd yn rhaid i drigolion y Waen fynd trosodd i gae Tai Croesion i fynd heibio.

Llyfr lluniau yw hwn yn y bon, yn dangos taith Pam a "Fi" o gwmpas y fferm.

A phan welsant fi yn dyfod atynt, ac yn gwybod fy mod yn ddirwestwr, daeth un ohonynt o'r tu ôl i mi ac ymaflodd am fy nghanol a gwasgodd fy mreichiau, a chymerodd un araU hanner peint o gwrw, gan feddwl ei dywaUt i fy ngenau, er fy ngwaethaf, gwasgais innau fy nannedd mor dynn ag y medrwn, nes y methasant yn eu hamcan."

Fe ddechreuodd drwy ddiolch i fi am helpu gyda'r holl drefniade, ond soniodd hi'r un gair am y 'wyllys.

'Dyna Gaenor!' 'Ma fi'n mynd te, blantos.

A dyna fi, yn hollol anfwriadol, wedi taflu dþr oer ar yr 'ha ha' a minnau wedi bwriadu codi'ch calonnau chi, a f'un innau i'ch canlyn.

mi faswn i wedi rhoi rwbath am iddyn nhw gael dwad efo fi.

D'wn i ddim pam y meddylient hyn onibai mai fi oedd y dyn lleol.

A fi sydd wedi ei ddal!' Un cyndyn oedd y swyddog i gydnabod ei feiau fo'i hun, byddai'n well ganddo gydnabod beiau pobol eraill a'u harestio nhw am hynny.

"Galw gyda fi% meddai, "i adrodd i hap a'i anhap." Ac yna - "Mae'n bwysig i mi newid yn gynnar yn y bore rhag cael fy nala yn fy nisabil." Gair hollol gyffredin yn nhafodiaith gogledd Sir Benfro oedd disabil pan oeddwn yn ifanc.

Ond, yn groes i'w ddisgwyliad, daeth mab yr Yswain ato, gyda gwên ar ei enau, gan ddymuno bore da iddo, a chan ei annog i deimlo yn hyderus, ac ychwanegodd: `C'lynwch chi fi, Harri, pan ddaw hi'n adeg cychwyn, a mi fyddwch yn all right.

Wel dyna fi wedi rhoi rhyw fraslun o'r amodau a'r tirwedd ar y mynyddoedd yna ichwi.

Toc, meddai Henri yn araf deg fel pe bai arno ofn gofyn, "Jean Marcel, fedri di ganu?" "Fi?

Ffoniwch fi yma yfory, mi fydda i wedi cael gair efo'r cofrestrydd.'

Gwahoddwyd fi i Strasbourg i weld gwleidyddion ar waith.

beth sy'n fy nigio fi'n fwy na dim yw'r holl sôn am gabledd dyna whitehouse yn dwyn achos o gabledd yn erbyn gay news a dyna'r ffatwa ar salman rushdie a sawl ffatwa sydd ar naguib mahfouz erbyn hyn?

Yr wyf fi yn hoff o glywed tonnau'r môr yn curo'r creigiau ac yn taflu'r ewyn i fyny fel rhwyd i ddal pelydrau'r haul.

Go brin ei fod yn arbenigwr yn y maes nac yn gwybod llawer mwy na chi a fi.

'Gêm Lloegr oedd tro cynta i fi ddechrau gêm yng Nghystadleuaeth y Chwe Gwlad.

Fi'n cofio'r Kinks a Ray Davies, a fi'n cofio bod ar Thank your Lucky Stars pan oedd Freddie and The Dreamers a Ken Dodd yn cymryd rhan a Jim Dale yn cyflwyno...

Fi a John yn sgrifennu caneuon ar acwstig gitar a chaneuon Saesneg oedden nhw.

A dyma fi wedi cael 'y ngalw i weithio yn Llangi%an lle maen nhw'n arbrofi gyda 'radar' a rocedi - a dyn a ŵyr beth arall!' "Fe wêl yr hen blant wahanieth, Idris.

Yn ddistaw 'te.' 'Miss Willias, fi sy' 'ma.' 'Y?' 'William Huws...

Fel hyn y dywed yr Arglwydd DDUW: Am i chwi fod yn fwy terfysglyd na'r cenhedloedd o'ch amgylch, a pheidio â dilyn fy neddfau nac ufuddhau i'm barnau, na hyd yn oed farnau'r cenhedloedd o'ch amgylch, felly, fel hyn y dywed yr Arglwydd DDUW: Edrych, yr wyf fi fy hun yn dy erbyn.

dydych chi ddim yn ymddiried ynof fi.

Fi sy'n ennill!' Ni thynnodd Llio ei golwg oddi ar ei hwyneb a synnodd wrth weld pa mor wyn a syth ledd ei dannedd.

Felly ar ôl i fi drafod y mater â'm gwraig a thri o blant bach, penderfynais dderbyn y gwahoddiad.

'Amseriad y cyhoeddiad oedd yn bwysig ar ôl i fi benderfynu.

Yn hynny o beth, mae yn union yr un fath a chi a fi.

Tra medrwch chi a fi fanejio'n go lew ar chwe bar o siocled yr wythnos y mae'r Siocaholics hyn yn dibynnu ar siocled am y pumed ran o'u calori%au.

roedd betty a susan yn gweithio i fi.

'Mi fasan nhw wedi sgorio chwech gôl heblaw amdanaf fi,' broliodd Huw.

Atebodd fy nghyfaill dall fi mewn llawn hyder.

(Y miwsig yn ergydio drwy'r pared.) Mewn gwirionedd, y rheswm rw'i'n cadw'r lle'n daclus ydi am fod fy ffrind gore fi, Sara, hefyd yn hoffi pethe'n daclus.

"Ond faswn i ddim yn licio i neb gael cyfla i intyffirio hefo o'ch blaen chi." Ac ar ôl hynny, y fi oedd y dyn i gyd, all the rage, chwadal nhwtha, a fynna hi neb i fynd â hi i'r Disco ond y fi, ac yno y buon ni tan yr oria mân.

Cwestiynau fel 'Gan bwy, wrth bwy, ac o dan ba amgylchiadau y llefarwyd y geiriau a ganlyn - "Ai gwir yw, y preswylia Duw ar y ddaear?" "Ai ceidwad fy mrawd ydwyf fi?" "Ai cyfreithlon rhoddi teyrnged i Gesar?" neu - 'Ysgrifennwch nodiadau ar Feibion y Proffwydi, Jehofa Jire, Salome, Cleopas.'

'Rwyn hapus bo fi wedi cael wiced a gobeithio daw un neu ddwy arall bore 'fory.

'Wyt ti wedi penderfynu rhoi pêl Iorwerth i fi?

Diolch i ti am y caredigrwydd hynny tuag ati, o leia - mae'n siŵr y byddai hi'n gwerthfawrogi hynny o gyfeillgarwch oddi wrth ei ffrind." "Mae'n amlwg fod y syniad hwnnw wedi croesi dy feddwl di, neu faset ti ddim wedi son am y peth, felly paid a bod mor hunangyfiawn gyda fi.

"Ma' hi'n edrych i fi fel pe bai rhai pobol ffordd hyn yn cymryd gormod yn ganiataol,' meddai Bethan.

'Fi yn penderfynu hynny,' meddai'r hyfforddwr yn flin.

Cyfle i fi weud 'thoch chi pwy sy'n byw ble.

"Mi rydw i'n cofio amsar," medda fi, pan ges i gyfla i dorri ar ei draws o, "pan oeddwn i'n mynd hyd y ffyrdd yma hefo ceffyl a throl, ac wrth ddþad adra, yn gorfadd ar wastad fy nghefn yng ngwaelod y trwmbal yn sbio ar y cymyla, a'r gasag yn mynd ei hun, a phan fydda'r drol yn dechra sgytian, roeddwn i'n gwybod fy mod i wrth Tþ Gwyn, achos doeddan nhw ddim wedi tario ddim pellach na'r fan honno." "Rwyt ti'n drysu yn y fan yna," medda fo.

"Mae gan bobol Pen'sarwaen," medda fi, "gystal hawl â neb i wybod faint o ffordd sydd yna i Lundan." Doedd ganddo fo ddim atebiad i hynny, ond mi lloriodd fi hefo peth arall.

Bu hefyd yn casglu rhai o ddagrau ei wraig þ 'ond dim ond pan oedd hi'n fodlon,' meddai, gan ychwanegu þ 'Awn i ddim yn agos ati fel arall, rhag ofn mai fi oedd yn gyfrifol am y dagrau.'

Mi roedd gweddill y criw ffilmio yn teimlo'r un fath â fi, er nad oedden nhw'n Gristnogion yn yr un ffordd.

Wel fi yw'r arwr; fi sy yn y ddalfa.

Y clown 'nes i fwynhau fwya - mi oedd o'n baglu dros ei draed a phetha felly, ac mi ddaru o bwyntio ataf fi, a gofyn i mi be' o'dd fy enw fi.

rh weld yr olwg swil ar wynebau'r ddwy, meddai wedyn: 'Dilynwch fi.

Wedi pasio drwy'r mannau angenrheidiol heb gael fy holi neu fy amau - mae edrych yn betrusgar mewn maes awyr yn wendid - dyma fi'n setlo ar yr awyren.

'Oedd fi'n methu gafa'l yn handls beic fi, Mf.

I fod yn bersonol, pan euthum i Fangor i'r Coleg am y tro cyntaf, fy awydd mawr oedd astudio athroniaeth ond yn anffodus - erbyn hyn - deuthum ar ben y rhestr mewn Cymraeg yng nghwmni Idris Foster a Jarman a pherswadiwyd fi i 'gymryd' Cymraeg.

Fe wedodd Stephen wrtha i wedi'r gêm ma'r potio pell oedd wedi gwneud hi i fi ddoe - oedd e'n anhygoel, medde fe.

Nid oedd gennyf ronyn o chwaeth at fasnach, ie yr oedd ynof wrthwynebiad mawr iddi; a theimlwn nad arnaf fi yr oedd y bai fy meistr Abel oedd wedi fy arwain i hyn, ac wedi creu ynof ddiflastod at fusnes a chyfeirio fy nhueddiadau at bethau eraill.

ond cofiwch, os ydych chi mewn unrhyw berygl fe fydd rhaid ichi gysylltu â fi ar unwaith.

Ble arall?" "Fi aeth â thi yno gyntaf erioed.

Fi!

'Be' naethoch chi wedyn?' 'Dyma fi'n hitio'r drws hefo'r procar hynny 'fedrwn i a gwaeddi, "Get away, yr hen uffar drwg!" ' Gan nad oedd yn perthyn i'r un bonc na chaban neilltuol, ni fyddai ganddo siât gydag eraill mewn tebot neu dcgell.

Soniodd lawer wrthyf am y wefr a gawsai o forio 'rownd y byd', er iddo fy ngadael mewn peth dryswch pan hysbysodd fi, 'Rydw i wedi bod ar y chwe cyfandir bellach.'

Nid wyf fi'n deilwng i blygu a datod carrai ei sandalau ef.

Nid oherwydd unrhyw hoffter ohonof fi, mi wyddwn, ond am fy mod yn ffordd ymwared iddo ar y funud.

Bu Dumps, Sharon Slag, Rhys, Ifs ar criw yn llwyddiant mawr yn Pam Fi Nady Fe? gan ddenu cynulleidfa fawr.

"Os ŷch chi'n barod, doctor, fe af fi â chi i gwrdd â'ch pennaeth.

Craith ar grib 'y moch dde a thrwyn cam 'da fi i ddangos hyd heddiw; i gofio...

Maen nhw'n rhy wan erbyn hyn i gyfathrebu â fi, ond gallan nhw ddal i'w wneud drwyddot ti.' Golchodd ton o benysgafnder dros Meic.

Fe ddylet ti fod wedi gofyn i fi 'nghynt.

"Mi glywaist fi'n sôn, mae'n debyg," ebr efô, toc, "am fodryb y misus acw - Anti Lw, chwedi hitha?" "Do.