Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

geni

geni

Mae Rhian yn un o blant gwreiddiol y cwm a chafodd ei geni yn 1979 yn ferch i Megan a'r diweddar Cliff.

Geni'r nofelydd Gwynn Thomas yn Y Porth, Cwm Rhondda.

Gwae fi o'm geni!

Geni George Thomas, yn ddiweddarach Arglwydd Tonypandy, yn Port Talbot.

Yr oedd yr Almanac yn ystordy o wybodaeth gymysg am genedlaethau lawer, geni, priodi, marw rhyw deyrn neu arglwydd, drylliad llong, neu dan mawr Llundain, ac yna yn sydyn, rhyw ddywediadau fel - "Gwynt a glaw, yma a thraw%, rhyw erchyllderau dyddiol am sbel wedyn, ac yna "Felly pery i'r mis derfynnu%, hynt y lleuad a thrai a llanw.

Pab newydd: John XXIII. Geni'r plant cyntaf yr effeithiwyd arnynt gan Thalidomide.

Geni'r plant cyntaf yr effeithiwyd arnynt gan Thalidomide.

Rhyw ochri efo Byron Hayward ydw i yn hyn i gyd a dweud y dylid gadael i'r bobl yma chwarae i'r gwledydd lle cawson nhw eu geni ac nid lle gwelodd eu taid neu eu nain olau dydd.

Geni Louise Brown, y babi 'test-tube' cyntaf.

Geni Richard Burton.

Fe fu cynnydd hefyd yn y mewnfudo i Fôn fel bod 30% o boblogaeth y sir wedi eu geni y tu allan i'r Ynys erbyn 1991.

Geni Sian Phillips.

Prin y ceir dim harddach nag ysgyfarnog fechan newydd ei geni pelen feddal o gynhesrwydd gyda'r llygaid mawr diniwed hynny sydd fel pe'n gyfarwydd ag oes o dosturio.

Ond does wiw ichi holi beth yn union y mae'r lluniau yn ei olygu, oherwydd ni chlywodd y gofalwyr erioed am y Drindod, y Forwyn Fair, y Geni Gwyrthiol, y Swper Olaf ac yn y blaen.

Geni Geraint Evans.

Credaf eu bod yn cael eu geni i'r byd yn yr un modd â phawb arall, ond buan iawn y gwelir nad ydynt yn hollol fel plant eraill.

('Churching' yw'r enw Saesneg ar yr arfer.) Y mae'r arfer hwn yn seiliedig ar yr hen goel mai gweithred amhur oedd geni plentyn ac yn arbennig ar yr awydd i roi diolch i Dduw am eni plentyn newydd i'r byd.

Er bod y dystysgrif geni yn dweud i'w daid gael ei eni yn Oldham credwn nad yw hynny, o anghenraid, yn wir.

Roedd Sgwâr y Preseb ger Eglwys y Geni, sy'n fwrlwm o brysurdeb fel arfer, yn dawel fel y bedd.

Geni Tom Jones, neu Thomas Woodward, ym Mhontypridd.

Fe fydd hi'n bosib hefyd i fynd i glinigau arbennig mewn ysbytai ar hyd y wlad ar Ddiwrnod Cenedlaethol y Man Geni 5 Mehefin.

Wedi'r cwbwl doedd ond ychydig amser er geni Ann.

Mae pynciau teuluol yn amlwg iawn, pethau fel geni a marw, profiadau crefyddol personol, y bygwth niwclear, - a'r cwbwl wedi eu lleoli'n gadarn yng nghynefin yr awdur ei hun.

Roedd Rhys wedi deall bod arian yn brin fyth oddi ar iddyn nhw symud a dod i fyw i'r tŷ yma, toc ar ôl i Mali'i chwaer fach gael ei geni.

Dyma'r tro cyntaf iddi fentro ar gefn ei cheffyl ei hun oddi ar geni Ann.

Gwelwyd y dirywiad mwyaf yn yr ardaloeddgwledig Mewn aradloedd fel Trearddur, Moelfre, Llanfair-yn-neubwll, Brynteg a Llanbedr - goch yr oedd 40% o'r boblogaeth wedi ei geni y tu allan i Gymru a thros 40% o'r boblogaeth hynny yn uniaith Saesneg.

Geni Dylan Thomas.

Dyna paham mai creadigaeth pechod a man geni heresi ydi pob tre.' Ni allai Ieuan Ddu lai na dyfalu be oedd gan hwn i'w wneud â llosgi eglwys Dolbenmaen, ond roedd ei lygaid yn goch gan flinder a'i goesau'n gwanio oddi tano.

Awgrymodd Mr Puw mai'r man cychwyn fyddai cael gafael ar dystysgrifau marwolaeth, priodas, ac efallai geni, y ddau a hefyd gallent archwilio cofrestri plwyf a chyfrifiad yn yr archifdy.

O'ch fi o'm geni!

Geni Vernon Watkins ym Maesteg.

Dro arall y canfu+m i'r rhyfeddod prin yn ffurf oenig annhymig oedd achlysur ymweliad cerbydaid ohonom â Dolwar Fach, ym mlwyddyn dathlu daucanmlwyddiant geni Ann Griffiths, llynedd blwyddyn y gwres diddiwedd.

Er ei geni yn Lerpwl, magwyd Mrs Jones ym Maesteg, South Beach, Pwllheli.

Y BBC yn sefydlu'r 'Welsh Home Service'. Geni Shirley Bassey ac Anthony Hopkins.

Yno y cawsant eu geni a'u magu a'u hyfforddi i'r diben o wasanaethu'r tylwyth a'r llwyth hyd eu marw, a phâr ifanc yn eu dilyn i wneud yr un peth wedyn.

Fe'i ganed hi yn y Dinas, Rhondda yn ferch i Benjamin Rees o Eglwysilan ac Ann Butler o Landwyfog, Cwm Ogwr, ac yn Nhreorci, y Rhondda y digwyddodd i 'nhad a'm mam gael eu geni.

Yn wahanol i gwningod, genir yr epil yn llawn blew a'u llygaid yn agored ac ymhen awr neu ddwy ar ôl eu geni y maent yn abl i symud o gwmpas.

Pan anwyd fi roedd dad wrthi'n priddo rhesi tatws ac yn rhoi pricia i ddal y pys -- gweler ei ddyddiadur am 7 Mehefin 1968 -- a phan gyrhaeddodd o'r sbyty'r noson honno roedd mam eisoes wedi dechrau 'ngalw i'n Canaveral Jones (CJ i'm ffrindiau yn y ddau gryd bob ochr i mi). Rwan, roedd hi wedi blino ac ar ôl dadlau tipyn bach fe lwyddodd dad i ddal pen rheswm a chael mam i 'ngalw i'n Arwel (ddim yn anhebyg i Canaveral ar ôl saith awr o epidurals). Dychwelodd dad at ei ei datws a'i bys a phan aeth o i nôl y ddau ohona ni adra o'r sbyty ar y 15ed fe ddigwyddodd sylwi ar y tystysgrif geni.

Yr oeddynt, fodd bynnag, ymhell o fod yn llwm eu byd, fel y dengys eu cartref helaeth sydd bellach wedi'i adfer gan yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol i fod yn rhywbeth tebyg i'r hyn ydoedd yn yr unfed ganrif ar bymtheg - proses sydd, gyda llaw, wedi profi fod y ty presennol, yn wir, yn fangre geni a magwraeth William Morgan, (yr oedd amheuaeth o'r blaen a allai fod yn ddigon cynnar).

Bydd gennych wedyn fwy o bwysau i'w golli wedi geni'r babi.

Mae'r adroddiad yn pwysleisio hefyd tegwch rhwng cenhedloedd yn ogystal â thegwch i genhedlaethau sydd heb eu geni ac i ddynameg esblygiad cymdeithasol - nid mater o fferru'r sefyllfa nac o ddychwelyd i rhyw 'nirvana' neu Gwales ddychmygol yw datblygiad cynaladwy.

Drwy hynny, byddai dogfennau llys barn, sieciau, tyst-ysgrifau geni, priodi a marw, a phob math o bapurach cyfreithiol a swyddogol o'r un grym yn Gymraeg neu yn Saesneg.

Serch hynny, yr oedd newyddion da oddi wrth ei wraig: yr oedd merch wedi ei geni iddynt ac yn chwe mis oed pan gyrhaeddodd yn ôl i Nefyn.

Geni Shirley Bassey ac Anthony Hopkins.

Yn ol y papur y dirgelwch oedd fod yr hwch wedi geni dau fochyn bach saddleback du, tri mochyn bach coch smotiog a dau bach glas, tipyn o gymysgwch ac yn ddigwyddiad arbennig iawn, hyd yn oed i giamstar ar fridio fel Hugh, a ddisgleiriodd yn y maes yma pan oedd yn efrydydd yng Ngholeg Amaethyddol Glynllifon.

Y Prawf Fe aeth gohebydd i mewn i'r wardiau cyn-geni heb unrhyw drafferth, helblo I sawl aelod o staff a dwy swyddfa gyda drysau agored.

Ym Mosambique yr wythnos diwethaf yr oedd gwraig yn geni ei phlentyn ar ben coeden ller oedd hi ac eraill wedi gorfod dianc rhag y llifogydd dychrynllyd syn boddir wlad.

Gadawyd fy mam ar ol ar aelwyd y Thomasiaid am fod ei thad yn ei beio hi am yr amser difrifol o galed a gawsai ei mam wrth ei geni hi.

Yr oeddwn i a'm priod a chynifer o'r plant ag a oedd wedi eu geni bryd hwnnw'n bresennol ar achlysur ei dadorchuddio yn un o raliau'r Blaid.

Doeddan ni ddim wedi cael ein geni yn hogia Llanfaethlu i ddim!.

Geni Harry Secombe.

Ac felly cyn geni John, yr oedd ei deulu'n gwybod bod Cymru yn bod.

Geni'r Dywysoges Elizabeth.

Yr oedd fy nghyfeillion wedi eu geni a'u magu yn America, a dyna oedd eu barn hwy.

Mae Ariannin newydd yn cael ei geni...'

Geni Neil Kinnock.

Fodd bynnag, mae'n ffaith hefyd fod y rhan fwya' o rhai ifainc sy'n cael eu geni yn y gaea' yn marw yn fuan oherwydd gerwinder y tywydd a diffyg bwyd.

Gwenent hwythau hefyd, er bod ambell i wg weithiau pan gâi rhywun arall chwarae ran Mair yn nrama'r Geni, ond ciliai'r wg wrth i'r hen ŵr gydio yn eu dwylo wrth gerdded o'r perfformiad.

Roedd y plant wedi'u geni yn yr Almaen, roedd y gwragedd wedi byw yno ar hyd eu hoes.

Geni Kyffin Williams yn Llangefni.

Mae Therosina, fel un sydd wedi'i geni ar Theros, yn gallu cyfathrebu â nhw.

Nis gwelodd erioed gan iddi farw yn ystod ystorm ei geni.

Nid yw dramâu'r geni wedi newid llawer yng nghwrs y blynyddoedd.

'Pa fodd bynnag y dehonglir cystrawen ryfedd llinellau ola'r soned...' yw sylw'r Athro Llywelyn Williams: nid wyf yn bendant sicr beth yw ei anhawster oni lygatynnwyd yr Athro gan y cyd-destun i dybied mai 'cenir' a oedd yma, ac nid ffurf 'amhersonol' geni.

Bu Plant Ysgol Sul y Nant hefyd yn perfformio Drama'r Geni yn y Cartref ar y pnawn Sul cyn y Nadolig a rhoi naws arbennig i'r Wyl.

Yn groes i'r gred a faentumiwyd gan rai fod yr argyfwng a wynebodd y wlad yn 'wewyr geni gwareiddiad newydd', ni welodd J.

Geni'r tywysog Charles.

Rwy'n darogan y bydd yr olygfa a welir yma yn cael ei chwarae a'i hail chwarae gan genedlaethau sydd eto heb eu geni.

Roedd y stori yn 'Woman's Own' yn sôn am dad oedd wedi dweud wrth ei blant bod anifeiliaid y greadigaeth i gyd yn mynd i lawr ar eu gliniau am hanner nos noswyl y Nadolig o barch i ddydd geni Iesu Grist.

Geni'r cerddor Daniel Jones ym Mhenfro.

Bydd yn rhaid i chi gael y dystysgrif briodas, ac felly gyfenw gwreiddiol Annette er mwyn cael ei thystysgrif geni hi.

Geni'r arlunydd Ceri Richards yn Abertawe.

Yr oedd yn ddarllenwr brwd ac yn hanesydd naturiol, a byddai ymweld â chartrefi Cymru yn fwynhad pur - mangre geni John Pugh yn New Mills, beddrod Ceiriog yn Llanwnnog; Gregynog, cartref wyresau David Davies Llandinam; a chael caniatad y Dr Glyn Tegai Hughes (y pryd hynny) i weld y gerddi hyfryd.

Tua hanner can mlynedd wedi geni Crist y gwelodd y Cymry y Rhufeiniaid gyntaf.

Ond os oedd 'gwedd ei ymddangosiad yn brawychu'r gwan eu ffydd', yn ôl Nantlais eto, 'roedd 'ei lais fel diliau cariad a'i wên oedd fel bore ddydd.' Siaradodd yr Iesu wrthynt ar unwaith, ac o gymryd y geiriau gan Marc, Mathew ac Ioan gyda'i gilydd, yr oedd balm i'w harswyd ynddynt: 'Codwch eich calon Myfi yw; peidiwch ag ofni.' Fel y gŵyr y cyfarwydd, yr oedd rhinwedd rhyfeddol yn y geiriau Myfi yw ar enau Iesu Grist, yn enwedig yn yr Efengyl yn ôl Ioan: 'Myfi yw [y Meseial] sef yr un sy'n siarad â thi 'Pan fyddwch wedi dyrchafu Mab y Dyn byddwch yn gwybod mai myfi yw'; 'Yn wir, yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, cyn geni Abraham,yr wyf fi'; 'Pwy yr ydych yn ei geisio?' 'Iesu o Nasareth,' meddent hwythau.

Fe fu cynnydd hefyd yn y mewnfudo i Fôn fel bod 30% o boblogaeth yr sir wedi eu geni y tu allan i'r Ynys erbyn 1991.

Yr oedd Pont Myrddin ('Merlin's Bridge') yn agos i'r lle y cawsai fy mam ei geni yng nghyffiniau Hwlffordd yn neau Sir Benfro.

Mae'r plant yn dysgu Cymraeg yn araf deg ac er wedi eu geni yma yn Awstralia mae nhw yn dweud wrth bawb mai Welsh Australians ydyn nhw.

Darlunnir y math yma o obaith cenedlgarol yn brydferth yn stori'r Geni yn Luc.

Gofalodd rhywun, serch hynny, argraffu ar feddwl y bechgyn iddynt gael eu geni'n freiniol ac yn ddiarwybod iddynt bron, yr oedd y berthynas waed yn eu cydio nhw â'r castell yn Nolwyddelan.

Doedd yna ddim son yr adeg honno am lusgo pobl wedi eu lapio mewn tystysgrifau geni o bendraw'r byd.

Mewn ardaloedd fel Trearddur, Moelfre, Llanfair-yn-neubwll, Brynteg a Llanbedr - goch yr oedd 40% o'r boblogaeth wedi ei geni y tu allan i Gymru a thros 40% o'r boblogaeth hynny yn uniaith Saesneg.

Mae Layard yn trafod chwedlau perthnasol eraill, megis hanes Zeus a Hephaestus a Thetis, a hanes geni Athene, byd duwiau'r hen Aifft a byd Aborigineaid Awstralia.

Roedd y llwyfan wedi troi'n ogof hud a lledrith, lle'r oedd holl gymeriadau hoffus a hardd y Nadolig, yn goed ac adar, tylwyth teg, angylion, cor a Sion Corn ei hun yn ein swyno a chreu naws y tymor gydag amrywiaeth hyfryd, hyd at uchafbwynt y cyfan yn nrama'r Geni.

Bu Cliff farw cyn iddi gael ei geni.

Ni ellir honni fod yr hanes yn agos iawn at hanes geni Dylan Eil Ton, ond eto ...