Torrodd llais Mali ar draws ei freuddwydion a gwelodd fod y ferch â'r plethau wedi'i gadael.

Gwelodd Galileo yn gyntaf fod cerrig o wahanol siapiau a maint yn cymryd yr un faint o amser i gyrraedd y llawr o ben Twr Pisa.

Gwelodd eraill, y mwyaf ffodus, eu rhieni yn dychwelyd i fynd â nhw adref.

Wrth drafod y 'fortune and force of necessitie' yn ei gronicl gwelodd Syr John ei gyfle i ychwanegu rhyw gymaint o fri a gwrthydri at yrfa Maredudd yn y modd y bu iddo gryfhau ei afael ar Nanconwy yn fwy parhaol.

Gwelodd olau dydd gyntaf, yn ôl ei dystiolaeth ei hun, pan oedd Harri VII yn teyrnasu.

Wrth iddi agor ei llygaid gwelodd bod ei llofft yn llawn o fwg.

Ymhen ychydig funudau gwelodd y tennyn yn dechrau symud, cododd ei ben a gwelodd dau grychydd glas yn cydio yn y ddwy lysywen.

Yn y man gwelodd Alun fflach las wrth i Bleddyn wibio ar hyd y ffordd tuag ato.

Tra yn nesa/ u at y drws fe glywai chwerthin uchel ac o sbecian drwy'r ffenest gwelodd ei wraig a rhyw ūr ifanc golygus yn sipian siampên ac yn amlwg yn cael hwyl iawn.

Gwelodd rhai yn dda ganmol brwdfrydedd yr HC, a arweiniodd at chwilfrydedd cyffredinol o fewn yr ysgol.

Yn sydyn gwelodd y gŵr yn dod tuag ato o'r coed, yr un gŵr bychan ag a welsai yn dod o'r fynwent, gyda'r dyn a ddihangodd o'r carchar.

draw fan acw!' Gwelodd pobl y dref don o anifeiliad yn rhuthro lawr y stryd fawr.

Wrth gerdded draw ato gwelodd ei fod yntau hefyd wedi cael pysgodyn.

Er rhyddhad iddo gwelodd ddau ben yn dod i'r golwg yn y trochion dŵr o gwmpas gweddillion yr hofrennydd.

Gwelodd Jean Paul Sarte, y Comiwnydd, bwysigrwydd difesur eu hiaith i bobl sydd dipyn yn llai niferus na'r Cymry, sef y Basgiaid.

Pan gyrhaeddodd y bwthyn gwelodd fan Telecom yno, a gweithiwr wrthi'm hel ei bac.

Gwelodd greadur od iawn.

Rhyw ochri efo Byron Hayward ydw i yn hyn i gyd a dweud y dylid gadael i'r bobl yma chwarae i'r gwledydd lle cawson nhw eu geni ac nid lle gwelodd eu taid neu eu nain olau dydd.

Aethai unwaith yn yr hanner cyntaf, ac ar ôl y gôl gosb a chael pas Moon o ryc, gwelodd ei gyfle a gwibio trwy'r bwlch i sgorio ar y chwith.

Gan weled y gwelodd eu cystudd, a'u gwaedd o achos eu meistriaid gwaith a glywodd.

Gwelodd duedd ddarllengar y mab a rhyfeddai at allu y dyn ieuanc gwledig.

Gwelodd y Dirprwywyr fod uchelgais draddodiadol ysgolion yr Eglwys o wasanaethu plwyfi unigol nid yn unig heb ei chyflawni ond na ellid ei chyflawni byth, gan fod y drefn blwyfol ei hun wedi ymddatod.

Gwelodd Rowland Meyrick ei gyfle.

Gafaelodd y weledigaeth ~nddo--fe'i gwelodd, ond oblegid ei ofn a'i Iwfrdra ni feddiannodd y fendith trwy ddilyn y weledigaeth i'w phwynt eithaf.

Gwelodd y dyrfa, nid yn unig fel defaid heb fugail, ond fel defaid heb borfa.

Gwelodd hi dri lleidr yn dianc mewn car.

Nid disgybl mwy ofnus o'r môr ac o'r nos na'i gilydd a'i gwelodd, ond pawb fel ei gilydd, a gwaeddasant mewn dychryn gyda'i gilydd.

Wrth gerdded tua'r goleudy gwelodd y dyn Doherty ymhell, bell, allan ar y traeth yn brysur hel cocos neu gregin i'w sach.

Y bore cyntaf hwnnw, pan ddaeth perchennog y siop ati i weld sut oedd yn dod yn ei blaen, gwelodd ei bod yn gwneud yn ardderchog.

Gwelodd y cŵn beth a ddigwyddodd a gweithredu ar unwaith, fel pe baen nhw'n ddynol.

A gwelodd o'i flaen, risiau eraill wedi'u naddu i gefn y boncyff, a'r rheini'n ymestyn i lawr, gan droi i'r chwith, at gangen drwchus.

Dim ond pan aeth ati i gyfri'r arian a gosod trefn ar ei lyfrau ar ol cyrraedd gartre y gwelodd golli ei waled.

Gwelodd Ronald Davies ymateb yr ardalwyr i'r newyddion a ddaeth fel taranfollt i'w plith, ac ymhen blynyddoedd ysgrifennodd lyfryn yn adrodd rhywfaint o'r hanes.

Ond gwelodd y Brenin Affos y perygl.

Trodd Douglas i'r chwith a gwelodd y gelyn yn cwympo fel carreg i'r ddaear.

Yn Huntsville, Alabama, y gwelodd hen stadau'r meistri cotwm, y grym gwleidyddol ac ariannol y tu cefn i'r gwrthryfel.

Gwelodd fod yr epigram Groeg yn ymddangos yn debyg i'r englyn Cymraeg mewn sawl ffordd - o ran ei arddull, ei fyrder a'i addasrwydd at wahanol destunau a swyddogaethau llenyddol a chymdeithasol, a hyd yn oed o ran mesur.

Deffrowyd e gan gwn yn cyfarth a gwelodd fod yr haul yn tywynnu drwy'r ffenest.

Pan gyrhaeddson nhw, buan y gwelodd Sandra nad oedd pethau mor syml ag yr oedd wedi tybio.

Ni allai'n ei fyw gofio ble'r oedd e na sut y cyrhaeddodd yno, ond wrth godi ar ei eistedd ac edrych o'i gwmpas gwelodd y bwthyn twt unwaith yn rhagor.

Gwelodd y lleill simneiau tenau'n codi i'r nen.

Yn sydyn gwelodd y Capten un o'r swyddogion eraill yn brysio ymaith gyda gwely ar ei ysgwydd a rhedodd ar ei ôl.

Gwelodd Willie lythrennau bras, "The Imperial Hotel" yn edrych i lawr arno.

Gwelodd fflŷd o geir o'i flaen a'r gyrwyr yn rhythu fel rhes o wenciod.

Yn y golau gwan gwelodd fod y lle-tân, a oedd yn daclus gyda phapur a choed yn barod i'w cynnau, yn llawn lludw.

Gwelodd y grwpiau athrawon a oedd yn gwbl ddibynnol ar eu hadnoddau eu hunain (i drefnu dyddiadau a mannau cyfarfod, dyblygu a dosbarthu cofnodion cyfarfodydd, meysydd llafur a phrofion drafft, etc.) yn eithaf buan ei bod yn amhosibl iddynt barhau.

Gwelodd Lisa, trwy ei lygaid ef, yr awyrgylch dlodaidd, y peiriannau llaw hynafol, ac amgylchiadau gwaith cyntefig y gweithwyr.

Trodd y ferch yn awr a gwelodd Llio ei siâp o'r ochr.

Cafodd afael ar ei dors a phan droes y golau ymlaen gwelodd bod cobras gwenwynig o'i gwmpas ym mhobman.

Roedd ganddi dalcen cadarn a thrwyn hir main a gwelodd Llio ei gwefusau llawn yn toddi'n llinell i'w gwddf hir.

Ond mae'n debyg i'w hawdur drefnu i'w hargraffu ar daflen a'i dosbarthu ymhlith ei gyfeillion a'i gydnabod, a gwelodd y llyfryddwr Charles Ashton o Ddinas Mawddwy un o'r taflenni hyn, a cheir disgrifiad ohoni ymhlith ei bapurau.

Ni allai Llio ddirnad beth ydoedd ac yna gwelodd ei fod yn codi i fyny.

Teitl llawn Stori Sam yw--"Stori Sam am yr hyn nis gwelodd neb erioed ond ef ei hun", a'r disgrifiad cyntaf o Sam a gawn yn y llyfr yw "Yr oedd yn wahanol iddynt oll" (i weddill y teulu) (t.

Gwelodd hi'n cludo plentyn bach Margaret Miles yn ei chôl o rew yr afon dros ddeuddeng mlynedd yn ôl.

Gofynni iddo dy arwain ar unwaith i'r fan lle y gwelodd hwynt, ond fe awgryma ef y byddai'n well i ti dreulio'r noson yn y caban ac iddo fynd â thi i ben draw'r goedwig fore trannoeth gan fod y marchogion yn dilyn prif lwybr y goedwig, ond fe ŵyr Morgan am lwybr tarw a fydd yn dy arwain drwy'r goedwig yn gynt.

"Rhaid i ni frysio rhag bod yn hwyr," meddai, "neu mi fydd yr hen Samon yn falch o'n gyrru ni at y sgŵl i gael slap." Gwelodd ar f'wyneb nad oeddwn yn ei ddeall.

Ond fel y gwelodd Ifor Williams, prif gymwynas Glyn Davied ydoedd galw sylw at ddyled Dafydd ap Gwilym i'r Gogynfeirdd a'n cynorthwyo i'w mesur.

Wedi i'r fflach o olau gilio, gwelodd gyda syndod ei fod yn sefyll yno gan ddal clamp o gleddyf addurniedig, a gemau lliwgar ar ei charn, a'i llafn mor ddisglair nes ei bod yn goleuo'r gell gyfan.

Gwelodd y belen eira yn gadael llaw Jean Marcel.

Gwelodd Hyde yntau y gors y syrthiodd y gwleidyddwyr iddi, a byddent ynddi am chwarter canrif arall.

A gwelodd Waldo ar unwaith yr ochr

Yn achos cydlynwyr Cymraeg Cynradd ni chlywodd neb a'u gwelodd angen coll-farnu'r deunyddiau.

Arhosodd Dilys yr ochr draw i'r bont a gweiddi, 'Rydw i'n mynd - wela i di heno.' Gwelodd Merêd fod rhaid ufuddhau ond gwnaeth hynny'n anfoddog iawn.

Eto, ar ei garreg fedd, adroddir yn syml: "Bu'n ddirwestwr selog am y pymtheng mlynedd olaf o'i oes." Gwelodd y pendil yn syrnud o un eithaf i'r llall yn ystod ei fywyd, ond mae llawer o straeon da wedi'u casglu am y ddau gyfnod.

Cododd ei law i geisio rhwystro'r peth rhag ei dagu, a gwelodd ugeiniau o lysywod anferth yn nofio o'i gwmpas.

Gwelodd wraig ganol oed dal a gosgeiddig, ac wedi iddo ei hadnabod, synnodd ei gweld hi yn y tū hwnnw.

Yn nyddiau'r Gwlff unwaith eto, fel y gwelodd y gohebydd Cymraeg Guto Harri, roedd adroddiadau'n aml yn ymwneud â hynt a helynt y newyddiadurwyr ac yn codi o'u cynnwrf nhw ynglŷn â'u rhan yn y digwyddiadau.

Gwelodd rhai y 'rhywbeth' hwnnw yn nhermau athroniaeth wleidyddol, ond roedd eraill yn meddwl amdano yn nhermau'r pwysigrwydd i feithrin y meddwl gwyddonol tuag at bopeth - yr ymagwedd a grisialwyd yn y geiriau, 'oni chaf weled .

Ond gwelodd ei dad yn dda yn y diwedd anfon y ddau i Ysgol Ramadeg Hendy-gwyn.

Roedd yn dal i beintio ar y pryd; yna gwelodd hysbyseb a fyddai'n mynd ag o i gyfeiriad a gyrfa bendant: hysbyseb am gwrs blwyddyn i ddysgu Cynllunio Llwyfan.

Gwelodd yno sut yr oedd Mrs Booth, er ei bod yn brysur gyda gwaith y Genhadaeth, yn gofalu'n dyner am ei phlant ac yn eu meithrin yn y ffydd, yn ogystal â rhoi addysg gyffredinol iddyn nhw.

Cyn gynted ag y gwelodd ef y saeth a'r llinyn yn nadreddu dros y wal rhedodd tuag at y fan lle y disgynnon nhw.

"Dyna ddechrau iawn beth bynnag," sibrydodd Huw, yna, gwelodd Iona yn rhythu arno a brysiodd i gefn y car i nôl y bag yn dal ei deganau a'i lyfrau er mwyn eu cario i lofft y bechgyn.

Goleuwyd canhwyllau mawer ymhob pen i'r stafell, ac wrth eu golau, gwelodd Rowland silffoedd o lyfrau yn ymestyn o un pen i'r llall, cannoedd ar gannoedd ohonynt.

Roedd ~edi esgeuluso i gorff cyhyd a gwelodd ei fod yn prysur ladd ei un.

Chwarddodd eto, yr un chwerthin gyddfol, ond yn sydyn trodd y chwerthin yn gyfog a gwelodd Llio waed yn llifo o'i cheg, ei llygaid yn troi a'r graith yn goch hyll ac yn amrwd.

Gwelodd merch yr Arlywydd, Caroline, yn dda roi llun Charlie ar ddalen flaen cylchgrawn merched.

Gwelodd yno awgrym fod ambell enw lle yn y plwyf, megis Tre'r Dryw, Tre'r Beirdd, Maen y Dryw, Bod Owyr, yn dwyn tystiolaeth i ymwenud y Derwyddon a Mon ac a'r ardal hon yn arbennig, a chofiodd fel yr oedd Tacitus wedi son am eu safiad hwy yn erbyn y Rhufeiniaid yn y cyffiniau hyn.

Gwelodd yn dda i ffonio acw wedi buddugoliaeth Cymru dros y Gwyddelod.

A dod â lliw i undonedd bywyd wnaeth Iesu on'dife, a'r disgyblion, a ffordd rhai a'u gwelodd nhw wedi'r atgyfodiad o ddweud fod colled arnyn nhw oedd dweud, 'Llawn o win melys ydynt'.

O flaen y lleidr gwelodd Debbie ddrws car yn agor a chlywodd beiriant yn cael ei danio.

Trwy gil ei lygad, gwelodd gysgod o rywbeth melyn.

Gwelodd Coleg Bala-Bangor gyfnod nodedig iawn yn ei hanes yn y blynyddoedd hyn gyda myfyrwyr yn cael hyfforddiant ynddo a oedd maes o law i ddod yn amlwg iawn ym mywyd Cymru.

Tyfiant o'r Academi Bresbyteraidd oedd yr Academi Annibynnol ond gwelodd gryn dipyn o grwydro yn ystod y blynyddoedd.

Daliodd i dynnu ac yna fe'i gwelodd yn dod i'r wyneb.

Gwelodd fod y leptocephalii a ddelid yn lleihau o ran maint fel y dynesai at Fôr Sargasso.

Yna gwelodd Janet yn dod tu ôl iddo a gafael yn ei law a i geryddu: 'Robert, paid blino Miss Beti fel hyn!' Yn sydyn daeth iddi ddarlun rhithiol o bellter ei phlentyndod ei hunan, ac am rai eiliadau gwelodd wyneb Janet yn newid a throi'n wyneb Hannah unwaith eto.

Gan edrych o'i gwmpas gwelodd her ddiddorol.

Gwelodd y ddau yr olion esgidiau hoelion yn mynd i bob rhan o'r tŷ, ond ddim i'r llofftydd.

Yng ngolau'r lleuad gwelodd Glyn adeiladau tebyg i ysguboriau a beudai a'r tŷ yn sefyll yng nghanol pinwydd talgryf.

Sut bynnag, pan welodd ei hun yn sefyll yno, gwelodd ddyn trwsiadus, balch a hapus.

Dim felly i Diane, sydd eisoes yn edifarhau'r dydd y gwelodd Steffan am y tro cyntaf.

Y funud y gwelodd Idris, dyma'r cawr ar ei draed, yn rhuo fel tarw, yn chwifio'r ordd uwch ei ben, a'i lygaid yn melltennu.

Gwelodd Gwen ei ddirfawr helbul, ac nid edliwiodd air iddo.

Gwelodd un o'r swyddogion fi, a daeth ataf i fy amharchu a fy nghuro; trewais innau ef lawer gwaith, ac ar ôl hir ffrwgwd ac ymladd mi a sobrais.

Yn eu mysg gwelodd Jabas Dr Braithwaite a Sharon yn eistedd ar stoliau uchel wrth y bar.

Ond pan nofiodd ychydig yn is, gwelodd rywbeth hir a llyfn yn llechu.

Wrth iddo annerch Comisiwn Cefn Gwlad Cymru, gwelodd y Tywysog Charles yn dda i ddyfynnu geiriau'r diweddar Ddoctor Saunders Lewis (o bawb!):

Bu'n cadw llygad ar symudiadau Ali a gwelodd ef yn dod adref am chwarter wedi un-ar-ddeg yn ei fen a mynd i'r tŷ ar ei ben ei hun.

Gwelodd fod un ddraig wedi cael ei rhwygo yn ei hanner ac anadlai'r llall yn drwm gan grafangu'r tir oedd dan bwll o waed poeth.