Bu Llanwrtyd a'i ffynhonnau yn gyrchfan boblogaidd gan lowyr a gweithwyr alcan dyffryn Aman yn ystod y cyfnod hwn, ac yma y treuliai Gwilym Meudwy yntau fisoedd yr haf, gan ddychwelyd i Frynaman, Llanelli, neu Abertawe bob gaeaf.

Dyma ardal Hafod Lom - y gyrchfan unig bellach dan ddþr Cronfa'r Brenig...

Tyddewi, wrth gwrs, oedd prif gyrchfan y pererinion yng Nghymru, er na allai gystadlu o ran braint a bri â Sain Siâm neu Rufain neu Gaersalem dros y môr.

Daeth Ann Parry i'r Bywyd drwy wrando ar bregeth yng Nghapel Bontuchel, prif gyrchfan Cristnogion Methodistaidd yr ardal cyn i'r Achos gael ei sefydlu ym Mhrion.