Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

i

i

"Doedd gen i ddim rhyw lawer o feddwl ohoni hi, wir.' 'A chwithau'n mynd i bregethu,' meddai.

"Os y dyn sy'n gorffen y berthynas, byddai'n rhwbio halen yn y briw i ofyn am y fodrwy yn ôl," meddir.

"Roedd fy nhad yn golier ac mi fu+m i yn gweithio fel Bevin Boy am dair blynedd cyn mynd i'r Coleg Normal ym Mangor.

"Antidote ydi'r gair, was i," ebr efô, wedi inni fod am dipyn yn trafod posibilrwydd yr awgrymiad.

"Dyna'r peth gorau a ddigwyddodd i mi erioed," ebe'r morwr wrth wylio'r pysgodyn mawr yn troi ar ei gefn ac yn nofio i ffwrdd.

"Mi af i adref i nôl y car a galw amdanat ti.

"Allwch chi ddim dweud 'fuck ' yn Gymraeg, ond mae ' n dderbyniol yn Saesneg," meddai, gan roi'i fys ar un o'r elfennau mwya' rhyfeddol yn sgandal Cwmglo hefyd.

"Edrych, mae Julie Angharad wedi deffro," meddai Sandra gan bwyntio hefo'i llaw chwith.

"Ac wedyn, rhaid i chi gael pump beic yn lle un beic," meddai'r dyn trwsio sosbenni.

"Fe hoffwn i weld trafodaeth yn digwydd ym Methesda ar y pwnc hwn," meddai Elinor Ellis Williams o Stryd Grey.

"O, diolch i chi," meddai Dad.

"Mynd i'r Môr" oedd uchelgais bechgyn ei oes.

Roedd y rali yng Nghaerdydd yn rhoi sylw arbennig i drafferthion pobol anabl wrth geisio cael swydd.

"A phan oedd efe eto ym mhell oddiwrtho, ei dad a'i canfu ef."

"Pam na fuasech chi wedi gwrando arnaf i?

"Mae e wedi ei anfon i Dy'r Arglwyddi nawr, ond mae gen i deimlad y bydd yn cael ei anfon nôl i Dy'r Cyffredin.

"Do," meddai Huw, "mae yna bost-offis ymhellach ymlaen ar y ffordd yma, fe awn yno." Lluniwyd teligram i Mam: "Dad ddim - yn dda.

"Barod, Joni?" Gwasgodd Sandra ei law ac ar hynny cododd ei braich i symud y blanced o'r ffordd.

"Chaw chiw chol chim?" sef o'i gyfieithu "Be di enw o?" Na sori, doedd o ddim yn adnabod yr un Patrick!

"Mae o'n rhy isel!" gwaeddodd rhywun gan wyro'i ben wrth i Douglas ruthro tuag atyn nhw.

"Mae'r ffaith bod First Knight yn dod i Feirionnydd yn golygu bod pobol leol yn cael gwaith, ac arian yn cael ei wario yn lleol," meddai Geraint Parry sy'n cynorthwyo Hugh Edwin, Swyddog Datblygu'r Cyfryngau yng Ngwynedd.

"Popeth yn iawn,' meddai fy Nhad-yng-nghyfraith, "Mi â' i â chi i orsaf Euston.' A dyma gytuno ar hynny.

"Pam y gwnaethoch chi ddianc ar ôl y noson gyntaf a chithau wedi addo cynnal ail noson?" "Gwyddwn yn iawn y buasen ni'n eu trechu nhw'n hawdd, meddai Bholu, "ac felly ni fuasai neb eisiau dod i weld y cwshti ar yr ail noson." Rhoddodd ei law yn ngheg y sach a chydiodd mewn dyrnaid o bapurau gan eu rhoi i mi.

"Mae rhai yn fodlon rhoi cyfle i ni, ond mae llawer iawn o rai eraill sydd ddim.

"Fydda i byth yn lecio gwisgo dim ar Iol neb, y...

"Plumber ydi Tomi," meddai'r ysgrifenyddes pan ddaeth ati'i hun.

"Ca dy geg!' "I blatfform yr orsaf yn borcen...'

"Cymrwch," medda fi, "fy mod i allan ar noson dywyll, a bod yna rywun yn intyffirio hefo fi - rhyw hen genod drwg neu rywbath felly - caniata/ u fy mod i'n gallu cadw fy nwylo i mi fy hun, mi fydda i'n chwythu hon, ac os y clywch chi hi, mi fydda i'n disgwyl i chi olwng pob dim a rhedag ata i."

"Buasai cau'r swyddfa ym Mangor yn ergyd fawr i ragolygion economi'r ardal, a hefyd yn gwneud drwg i ddelwedd yr Awdurdod wrth gysidro bod sicrwydd clir i'r gwrthwyneb wedi'i wneud yn barod."

"Mae'n rhaid i ni saethu Hurricane hwn i lawr!" rhuodd un o swyddogion y Lufftwaffe, llu awyr yr Almaen.

"Nicyrs Ffansi 'di troi'i chefen?'

"Rhywun wedi clymu wifren gref ar draws y ffordd o un goeden i'r llall!

"A'r hogyn bach wedi deud dim byd o'i le!" Y gwragedd!

"I ble?" fyddai cwestiwn y cyfaill.

"Roedd fy nhad gyda'i anffurfioldeb arferol yn dymuno i mi atgoffa Miss Davies fod perffaith ryddid iddi ddod â ffrindiau neu deulu i aros yn y fflat unrhyw adeg, ond os bydd rhywun yn dod yno i fyw ar sail fwy parhaol, efallai y byddai hi garediced â gadael iddo fo gael gwybod er mwyn iddo gael trefnu ynglŷn â'r rhent.

"O'n i'n gobeithio y basa'r sgerbwd wedi sefyll am ddyddia' ond mi hitiodd hen siel Almaenig o yn ei gefn a'i chwalu."

"Ond cofia," ychwanegodd, "mi fydd yn rhaid i ti roi cweir i un o'r hogia cyn y cei di lonydd ganddyn nhw." Er cased gen i glywed y newydd hwn ganddo, sylwn gyda boddhad ei fod wedi newid y "chi% bell i'r "ti% agosach ac anwylach.

"Dos di yn syth i nôl Cymro, ac i ddweud yr hanes am Dad wrth Mr Bassett, Idris," meddai Cadi, "ac fe aiff Deio a minnau i'r tŷ i gynnau tân ac i hwylio swper." "O'r gore," meddai Idris, ac i ffwrdd ag ef.

"Ma gyno fo ishio llonydd i gal 'i ginio fel chitha y dwrnod o'r blaen!" oedd yr ateb a gafodd.

"Ac yli." ar yr un gwynt, "cyn i ti glirio dy hen betha estyn slipars dy daid i Yncl Hughes.

"Ddaw Emrys allan i chwarae?" oedd y cwestiwn a glywais yn llais Capten, a neidiodd fy nghalon gan lawenydd.

o'u darllen: amrediad, cywirdeb a rhwyddineb eu darllen; eu gallu i ddarllen, deall ac ymateb i amrywiaeth o destunau mewn amrywiol ffyrdd;o'u hysgrifennu: swm ac amrediad eu hysgrifennu; eu gallu i ysgrifennu'n gywir ac yn briodol at wahanol ddibenion.

"Mam," gofynnodd, "ydych chi'n meddwl bod rhinoserosys yn lecio rhinoserosys?" "Mae'n rhaid 'u bod nhw, 'ngwas i," oedd yr ateb, "neu fyddai 'na ddim rhinoserosys bach, yn na fyddai?" A dyna Sandra a Hubert wedyn.

"Ond fe fydd yn rhaid i ni dalu ein costau teithio i'r gwaith mas o hynny hefyd.

"Mae Sinai yn feichiog eto yn ôl pob sôn," a daliodd ei law allan i dderbyn ei gil-dwrn.

"'Dyw e ddim yn edrych yn lle mawr, Beti," meddai wrth ei wraig, "ond maen nhw'n dweud fod mwy na'i hanner e o dan ddaear - er mwyn diogelwch pe bai rhyfel yn dod, wrth gwrs." "Pe bai rhyfel yn dod, Idris?

"Dwyt ti ddim ffit, rhaid iti gael o leiaf wythnos arall cyn y byddi di'n ddigon da i fynd i'r ysgol." "Nid dyna oeddwn i'n feddwl Mam," atebodd Alun yn dawel.

"Be' wyt ti'n feddwl ydi o?" "'Sgen i ddim syniad, ond mae o'n codi arswyd arna' i." "Taw." "Ydi, wir yr." "Tyrd o 'na."

"Deud yr oeddwn i wrth Snowt," meddai Rees wrthyf, "mai er mwyn y darlun y trefnais i'r arddangosfa.

"Ble'r aeth eira llynedd?" fydd Mam yn ei ddweud pan fydd y gacen siocled wedi diflannu i gyd a neb yn gwybod i ble!' 'Ie,' torrodd Delwyn ar fy nhraws a "Caws o fola ci% fydd hi'n ei ddweud pan ofynna i iddi am arian i brynu hufen iâ, ac addo'i thalu'n ôl yr wythnos wedyn.'

"Mi wnawn ni sgio i lawr at y lifft gadair acw ac wedyn cewch fynd lawr arni hi.

"...?" oedd y cwestiwn a daflwyd ato un tro gan ryw ohebydd neu'i gilydd.

"Ddim hyd yma, neu fuaswn i byth wedi mentro ailadrodd yr holl stori wrthych chi heno." "'Rydym yn ffodus ein bod ni wedi gofalu am gaban," meddai fy ngwraig wrth i'r llong symud oddi wrth y cei yn Dover am un o'r gloch y bore.

"Cer i grafu,' y carai fod wedi'i ddweud wrthi.

"Galw gyda fi% meddai, "i adrodd i hap a'i anhap." Ac yna - "Mae'n bwysig i mi newid yn gynnar yn y bore rhag cael fy nala yn fy nisabil." Gair hollol gyffredin yn nhafodiaith gogledd Sir Benfro oedd disabil pan oeddwn yn ifanc.

"Mae'n dda mai rwan Y daethoch chi, Mr Davies, ac nid y bore yma," meddai Catrin Williams wrth ei arwain i mewn i'r ystafell fyw.

"Come here John Jones," meddai'n awdurdodol, a gwelais f'amddiffynnydd yn mynd ato, ac i mewn i'r ysgol, a'r plant eraill i gyd yn swilio.

Y dulliau mwyaf effeithiol o ddenu oedolion i ddosbarthiadau ac anghenion yr oedolion hynny o ran darpariaeth.

"Ddaru o dy frifo di?" gofynnodd un o'i gyfeillion.

"Roeddwn i'n meddwl bod pawb wedi clywed y chwedl honno." "Tyrd â hi," meddai'r asyn.

"Hoff gennyf yw ateb y morwr hwnnw o Wlad yr Haf pan ofynnodd Coleridge iddo paham yr oedd wedi mentro ei fywyd i achub dyn na welsai erioed ac na wyddai enw na dim amdano : "Mae amcan gennym tuag at ein gilydd.' Meithrin yr amcan honno yw galwedigaeth greadigol dyn, ac wrth geisio gwneud byd teilwng o frawdoliaeth daw ef ei hun yn deilwng o'i fodolaeth.'

"Bu'n rhaid i'r glowr Cymraeg .

"Be'wyt ti'n 'i freuddwydio, rŵan?" gofynnodd Sandra iddo'n sydyn.

"Os ydi o eisiau bwyd, mae hi wedi darfod amdana i," meddai'n grynedig wrtho'i hun.

"O, rydw i wedi blino," meddai hi ac eistedd i lawr ar y soffa.

"Fedrwch chi ddychmygu rhywun yn mynd o'i fodd i weithio i ffatri yng nghanol Lloegr ar ael ei fagu yma?" gofynnodd hi un diwrnod.

"Mae hi wedi bod yn flwyddyn ddigon anodd i minnau hefyd," meddai'r ych.

"Ond faswn i ddim yn licio i neb gael cyfla i intyffirio hefo o'ch blaen chi." Ac ar ôl hynny, y fi oedd y dyn i gyd, all the rage, chwadal nhwtha, a fynna hi neb i fynd â hi i'r Disco ond y fi, ac yno y buon ni tan yr oria mân.

"Elsbeth yn edrach cystal ag erioed" A phwysodd yn ôl i gymryd stoc o'i dillad.

cymaint gwell fyddai bywyd wedi bod i ni'n tair.

"Dydi cychwyn yn gyflym yn dda i ddim os ydi hynny'n golygu dy fod ti'n chwythu dy blwc." "Go dda, 'merch i," meddai'r hen ŵr.

"Daeth fy mhrofiad o wneud colur yn handi, achos oedd angen gwneud y llygaid yn drawiadol, felly oedd e'n neis gallu gwneud hynny." Tra'n gwneud Twm Sion Cati gyda Chwmni Whare Teg, fe ddaeth i gysylltiad â Catrin Fychan - Gina yn Pobol y Cwm.

"Ma' hi'n edrych i fi fel pe bai rhai pobol ffordd hyn yn cymryd gormod yn ganiataol,' meddai Bethan.

"Reit 'ta lads, draw i'r Sailing, a mi geith y cono pia hwn weld great balls of fire," meddai Sam a chwerthin yn uchel ar ei ddoniolwch ei hun.

"Fe gês i bob anogaeth a chefnogaeth gerddorol gyda mam pan oeddwn i'n blentyn," meddai Cale, sy'n awr yn 55 oed.

"Mi rydw i'n cofio amsar," medda fi, pan ges i gyfla i dorri ar ei draws o, "pan oeddwn i'n mynd hyd y ffyrdd yma hefo ceffyl a throl, ac wrth ddþad adra, yn gorfadd ar wastad fy nghefn yng ngwaelod y trwmbal yn sbio ar y cymyla, a'r gasag yn mynd ei hun, a phan fydda'r drol yn dechra sgytian, roeddwn i'n gwybod fy mod i wrth Tþ Gwyn, achos doeddan nhw ddim wedi tario ddim pellach na'r fan honno." "Rwyt ti'n drysu yn y fan yna," medda fo.

"Mae o'n lle hwylus dros ben i ni gan ei fod o'n lle tawel sy'n rhoi llonydd i ni fynd ymlaen efo'n gwaith."

"Mae gan bobol Pen'sarwaen," medda fi, "gystal hawl â neb i wybod faint o ffordd sydd yna i Lundan." Doedd ganddo fo ddim atebiad i hynny, ond mi lloriodd fi hefo peth arall.

"Dy nain," meddai ei thad, gan ddal i chwifio'i hosan fel coblyn.

"Ond wyddost ti Gruff, rydw i'n teimlo rhyw fur rhwng fy mhlant a minna, rhyw ddieithrwch..." "Wyt ti?

"Fedra i ddim symud fy mraich chwith na'm coes chwaith," sibrydodd wrth Royal.

"Dydyn ni byth yn cael dim i'w yfed, dim ond cael te yn ein llygaid, te yn ein gwallt, te yn ein trwynau, a the ar ein crysau." A dyma'r dyn trwsio sosbenni yn cau un llygad ac yn meddwl yn galed.

"Mae'n dda fod dŵr y môr yn gynnes hefyd yn y rhan yma o'r byd neu mi fuaswn wedi rhewi i farwolaeth," meddyliodd.

"'Fyddi di ddim yn teimlo weithia y buasai'n dda gen ti petasai Rhagluniaeth wedi gadael llonydd iti yn dy stad gyntefig - i fwynhau dy hun wrth dy gynffon ar frigau'r coed?" "Cynffon!

Pwl arall o chwerthin mawr i ganlyn.

"Ar ôl i mi wybod i sicrwydd nad oedd neb yn y plas mi chwiliais y lle'n fanwl, a welais i'r un cŷn."

"Edrych arni'n cicio'i choesa'." "Gobeithio na wnaiff y pier 'ma ddim dechra cicio'i goes', 'te," meddai Joni.

Ydyw, mae'r dyn yn gwybod 'tydi - onid ydyw efe wedi gweithio i Mr Rothchilds ei hun, ac wedi preifateiddio pob chwarter moliciwl o fewn ei gyrraedd o'r gias i'r glaw.

"Mi weles i e'n mynd drwy'r clos pan o'wn i'n dod allan o'r tylcie moch, a sgidie tŷ am ei draed e a'i got ar agor yn hedfan

Targedau cyrhaeddiad, Datganiadau o Gyrhaeddiad a datganiadau ar ddiwedd Cyfnodau Allweddol;Y berthynas rhwng iaith leiafrifol â gyrfaoedd yn y sector cyhoeddus; h.y a ydyw'n cynyddu dibyniaeth yr iaith ar lywodraeth leol a chanolog, ac os ydyw, beth yw'r canlyniadau i awtonomi'r grŵp iaith hwnnw?

"Os ydych chi'n gallu cerdded i Faes yr Eisteddfod, rydych chi'n mynd yn aml", meddai Cyril Golding.

"Mi roeddan nhw wedi tario i lawr y Waen cyn dy eni di." Ond doeddwn i ddim awydd ei darfu o wedyn mewn lle mor gyfyng.

"Mi ddois i'n gynnar, a wyddwn i ddim yn iawn lle i fynd, ond 'roeddwn i wedi arfer dwad i fan 'ma at Gwyn Gallwn deimlo rhyw ias yn cerdded y ddau wrth i mi sôn am y marw.

"Mae yna waith i'w wneud." Dilynodd hi ar hyd y strydoedd culion, yn hanner rhedeg a hanner llithro hyd y carped gwyn.

"Ac yn chwarae tric er mwyn cael hwyl," ebe Wyn, "ond bod yr hwyl wedi troi'n chwerw." Aeth Llinos a Del i edrych dros y berth i'r cae lle roedd y ddau ferlyn yn pori.

"Mae'r ysgolion wedi bod yn hynod o dda," meddai Carys Huw, cyflwynydd Mae Gen i Achos.

"Lle ti'n mynd heno?" "I tŷ Charles i weld y telefision." 'Roedd teledu Charles yn bwysig iawn i lawer o bobl Bodffordd.

"O'n ni'n gweithio lawr yn Abertawe yn yr Embassy Ball Room," meddai, "ac wedyn fe adewais i'r ysgol, achos canu o'n i eisiau 'wneud," meddai Toni Caroll heddiw.

"I gerdded lôn Plas Madyn er mwyn gweld y fan lle cwympodd y merlod." Disgleiriodd llygaid Einion a Llinos.

"Roeddwn i wedi addo mynd yn syth i'r siop o'r ysgol.