Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

lwyni

lwyni

AR LWYNI (aeron) GWELYAU BLODAU

Fe'i defnyddid gan wrachod yn eu swynion ac felly os darganfyddid un mewn tusw o flodau Calan Mai fe'i teflid ymaith ar unwaith.Cyfeiria'r enw arall - Mantell y forwyn - at siap y blodau a'r hen arferiad o daenu mentyll ar lwyni i sychu yn y gwanwyn cyn eu cadw tan y gaeaf.

Fe ddigwydd y terfyniad hwn hefyd, neu berthynas agos iddo mewn enwau lleoedd yn yr ystyr "llawer, nifer." Ceir ef mewn enwau megis Prysor "llawer o lwyni%, Perthor "llawer perth", Gwernor "llawer o goed Gwern" a Castellior "llawer caer." Mae'n amlwg mai croes "cross" yw elfen gyntaf yr enw Croesor.

Yr un fuasai'r effeithiau ar lwyni addurnol hefyd sydd a'u tlysni yn nhyfiant y flwyddyn bresennol megis BUDDLEIA DAVIDII, CORNUS RHISGL COCH, HELYG ADDURNOL, ac eraill, neu lwyni a blodau ar dyfiant y flwyddyn flaenorol megis RIBES (cyrens blodeuo), ambell SPIREA ac ambell BERBERIS, a.y.b.

Dangosodd cipolwg sydyn ar y spido eu bod yn gwneud dros saithdeg; drwy'r sgrin flaen, gwelai Gareth y goleuadau blaen yn dawnsio oddi ar lwyni a ffensiau.

Gall hon gnoi a thorri drwy styllod llidiardau, trwy lwyni mewn gwrychoedd a thrwy netin cryf yn union fel pe defnyddid siswrn pwrpasol at y gwaith.