Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

nodweddion

nodweddion

Ar gyfer nodweddion o'r fath mae angen dulliau ystadegol i ddadansoddi faint o amrywiaeth sydd i'w weld mewn nodwedd, a faint o'r amrywiaeth yma sy'n deillio o'r amgylchedd a faint sy'n cael ei reoli gan enynnau'r anifail.

nodweddion plant ifanc

Ond er prinned yw'r cyfeiriadau uchod, ac er nad oedd llawer iawn o gysylltiad rhwng y rhanbarthau hyn a'r taleithiau eraill yn y ddeuddegfed ganrif a'r drydedd ar ddeg, eto, pan gododd Casnodyn ym Morgannwg yn y ganrif ddilynol, gwelir yn ei waith holl nodweddion canu cymhleth y Gogynfeirdd, ffaith sy'n awgrymu fod traddodiad barddol cyffelyb wedi ffynnu yn y de-ddwyrain yn ogystal yn y canrifoedd blaenorol.

Trwy weddill y ganrif ddilynol aethpwyd ati i gymharu ieithoedd â'i gilydd er mwyn olrhain nodweddion y famiaith wreiddiol a cheisio adlunio'i ffurfiau.

Fe edrychir yn gyntaf ar nodweddion y prif ffactorau, sef hinsawdd, tirwedd, priddoedd ac amaethyddiaeth, ac yna edrychir yn fanylach ar y berthynas rhyngddynt.

Er bod nodweddion a dosbarthiad y prif fathau yn adlewyrchu'r sefyllfa gyffredinol yng Nghymru mae'r patrymau o fewn ardaloedd yn fwy cymhleth.

Un o nodweddion barddoniaeth Gymraeg erioed oedd 'dilyn ffasiwn farw', a gogwyddo at adwaith.

Mae yna nodweddion eraill na ellir eu rhannu i ddosbarthiadau pendant.

(ii) Ieithyddiaeth Ddisgrifiadol, yn canolbwyntio ar ddadansoddi a disgrifio'n syncronig, hynny yw, mewn cyfnod arbennig neu, nodweddion ieithoedd unigol, gan gynnwys iaith ardal (tafodiaith) neu ddosbarth arbennig neu hyd yn oed iaith unigolyn (idiolect); (iii) Ieithyddiaeth Gymharol, yn cynnwys cymharu dau gyfnod yn hanes un iaith neu'r berthynas rhwn nifer o ieithoedd; astudiaeth hanesyddol, ddeiacronig y gelwir y math hwn o waith ieithyddol; (iv) Ieithyddiaeth Gymwysedig.

Golyga y gall grwpiau Cymorth i Fenywod gynnwys yn y dyluniad nodweddion nad ydynt ar gael mewn tai i anghenion cyffredin, megis ystafell chwarae, mwy o ofod ystorio, mesurau diogelwch ychwanegol ac ystafelloedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd cyfan.

Clyma hon ynghyd bobl a rannodd yr un diriogaeth dros gyfnod hir o amser ac a ddatblygodd yn ystod cwrs ei hanes yn y famwlad, draddodiadau ac arferion a sefydliadau a'u gwahana oddi wrth bobloedd a chenhedloedd eraill Cynnwys y rhain fel arfer gyfraith, crefydd, sefydliadau gwleidyddol ac iaith, er nid yw'r nodweddion oll bob amser yn bresennol.

Erbyn hyn, gwahanol yw'r ddealltwriaeth ynghylch nodweddion y teulu dedwydd.

Y math arall o wybodaeth fyddai ei angen arnoch ydi gwybodaeth ymarferol o nodweddion a defnydd y gwahanol opsiynau, fel y gallech ddewis y model sy'n cwrdd orau a'ch hanghenion cyfredol ac i'r dyfodol.

Adnabyddiaeth lwyr o ddramâu Groeg yn unig oedd gan Aristotlys pan ymdriniodd â nodweddion drama drasig Efo 'ychydig o Ladin a llai o Roeg' treisiodd Shakespeare hwy i gyd bron.

Nid oes amheuaeth nad oedd ganddo, fel sawl bardd arall, synhwyrau main ond gan mor angerddol oedd ei ymserchu yn nodweddion y byd o'i gwmpas dymunai iddynt fod yn feinach byth.

Oherwydd mai proses yw, ofer felly yw edrych am nodweddion pendant o'r economi y gellir ceisio eu darganfod yn yr uwch-ffurffiant.

Gellir rhannu anifeiliaid i ddosbarthiadau neu grwpiau pendant ar sail nodweddion o'r fath.

Mae cyrn yn un o'r nodweddion yr edrychir arnynt wrth ddethol hyrddod Mynydd Cymreig.

Daeth nodweddion cyfarwydd eraill i'r amlwg yn fuan.

Un o nodweddion bywyd Cymru ym mlynyddoedd agoriadol y ganrif oedd y dyheu cyffredinol am ddeffroad ysbrydol.

Parhaodd y rhaglen My Dog's Got No Nose i fwrw golwg ddychanol ar nodweddion a diwylliant Cymru, diolch i dîm talentog o awduron a pherfformwyr sy'n adeiladu ar eu llwyddiant gyda chyfleoedd teledu.

Un o beryglon gosod labeli ar destunau llenyddol yw fod yr ymgais i chwilio am nodweddion diffiniadol cyffredinol yn tueddu i guddio elfennau sydd yn arbennig i waith unigol.

Ymhlith ei nodweddion y mae'r ffaith ei fod yn teimlo mai ef yw seren y gêm ac o ganlyniad mae'n sicrhau bod ei wisg bob amser yn drwsiadus.

Golygodd y datblygiad gydweithio clos rhwng gwyddonwyr o gefndiroedd tra gwahanol yn ffisegwyr, cemegwyr, metelegwyr, a pheirianwyr electroneg, ac mae'r cydweithio hwn yn parhau i fod yn un o nodweddion y maes hyd heddiw.

Un o nodweddion mwyaf atgas y criw gwrth-Ewropeaidd sydd yn y Senedd ar hyn o bryd yw y senoffobia sydd yn eu corddi.

Niwron primaidd yw'r gell sengl hon hefyd ond mae'n dangos nifer o nodweddion hynod.

Byddent hwythau'n pwysleisio nodweddion da llys, plas neu fynachlog.

Un o nodweddion John Griffith fel gohebydd oedd ei awydd i fynd i lefydd drosto'i hun i weld â'i lygaid ei hun.

Mae yna ddatblygiadau pendant sy'n ei gwneud hi'n haws mesur nifer o nodweddion mewn anifeiliaid fferm.

nodweddion sy'n weladwy ond yn anodd eu mesur, fel siap pen anifail neu gyrn.

Mae'n bosib adnabod darnau o'r DNA sy'n gyfrifol am nodweddion arbennig.

Gan mai ychydig a wyddom am fiocemeg a nodweddion mecanyddol haen galed amddiffynnol o'r fath, mae'n hanfodol gwneud ymchwil cyn tarfu ar sefydlogrwydd y safle.

Dyma stori gyfoes, sydd yn ddibynnol ar nodweddion cyfoes i w chynnal - hynny yw, modur a ffawdheglu er bod fersiynau cynnar o'r stori hon ar fathau eraill o drafnidiaeth megis ceffyl a throl, neu geffyl yn unig.

Mae rhoi nodweddion mewn anifeiliaid yn hawdd eu hasesu a gellir eu gweld a'r llygad.

Eich dymuniadau a'ch hanghenion personol chi fyddai'n penderfynu'r union nodweddion fyddai eu hangen.

Gwyddai'r gwyr hyn beth oedd pregethu i dyrfaoedd enfawr a dengys hynny un o nodweddion amlycaf eu dawn - eu gallu i gyfareddu gwerin gymharol ddiaddysg a hynny heb lastwreiddio na darostwng urddas y genadwri.

Wrth gymharu partwn amaethu yng Nghymru gyda'r patrwm mewn gwledydd eraill, mae'n amlwg fod y patrwm cenedlaethol wedi datblygu oherwydd nodweddion arbennig y wlad o ran hinsawdd, tirwedd a phriddoedd.

Nofel antur sinistr yn astudio nodweddion mwyaf eithafol y natur ddynol.

Lle bo ansawdd y dysgu'n anfoddhaol, bydd rhai neu'r cyfan o'r nodweddion hyn yn absennol.

Nodweddion nad ydynt yn weladwy ond sy'n bwysig i'r ffermwr.

Yr oedd gan genedligrwydd ei nodweddion arbennig; neu'n fwy cywir efallai, yr oedd am ei fynegi ei hunan mewn sefydliadau.

Mae'r system graddio yn ceisio crynhoi nodweddion hinsawdd, tirwedd a phriddoedd mewn un system sy'n disgrifio tir yn ôl ei ddefnyddioldeb amaethyddol.

Lle bo ansawdd yr addysgu'n anfoddhaol, bydd rhai neu'r cyfan o'r nodweddion hyn yn absennol.

Un o nodweddion amlwg pregethwyr y cyfnod hwn oedd mai crwydriaid oeddent, yn gwneud y rhan fwyaf o'u pregethu yn y caeau neu ar y strydoedd neu mewn mannau cyhoeddus eraill yn hytrach nag mewn eglwysi a chapeli.

Bu'n bnawn gwerth chweil gyda'r tri gŵr da, yn olrhain hanes 'Chwarel Bryn', y cymeriadau a weithiai yno, y teuluoedd oedd yn byw o gwmpas, ynghyd a thrafod nodweddion y tirwedd a'r ardal.

Yn y dyfodol, gall y technegau yma fod yn fuddiol i reoli nodweddion anifeiliaid.

Dylid nodi hefyd bod i'r Gymdeithas ei nodweddion confensiynol ochr yn ochr â'r awydd i dorri cwysi newydd.

Nid oes gwybodaeth fanwl pryd y gosodwyd i lawr derfynau'r plwyfi ond yn ddiamau fe fu nodweddion ffisegol y wlad fel afon a bryn, toriad y dŵr ynghyd â hen lwybrau dyn ac anifail gwyllt a dof yn help i benderfynu'r ffin.

Ni fynnaf drafod yma odid ddim ar yr Oesau Canol a pharhad y math (neu'r mathau) o genedlaetholdeb a geid yno, am y rheswm syml fy mod o'r farn inni gael yn rhan o'n cynhysgaeth o'r unfed ganrif ar bymtheg i lawr lun ar genedlaetholdeb diwylliadol 'newydd', cenedlaetholdeb ag iddo nodweddion anfediefal, cenedlaetholdeb yn y meddwl a'r dychymyg a oedd yn ymgais i wrthsefyll nerth y dylanwad allanol a oedd arnom.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod creu dyfodol llewyrchus i'r iaith Gymraeg yn un o brif gyfrifoldebau pobl Cymru a bod hynny yn rhan allweddol o ddemocrateiddio ein gwlad a chreu gwell dyfodol i'n pobl a'n cymunedau. Nid ydym yn derbyn fod y Gymraeg yn perthyn yn unig i'r ychydig rai a gafodd fynediad iddi drwy hap a damwain eu magwraeth a'u haddysg, ond yn hytrach y mae'n perthyn i bawb o bobl Cymru fel etifeddiaeth gyffredin, ac yn un o brif nodweddion Cymru fel gwlad.

Ac am ei bod hi'n ynys ym môr y gorllewin, yr oedd Iwerddon wedi cadw mwy o'i nodweddion cenedlaethol, ac fe allai Waldo ymdeimlo, ac ymglywed, â'i hen hanes a'i chwedloniaeth gyfoethog, wrth deithio drwyddi ar gefn ei feic.

Wrth greu categori 'y rhamantau' neu 'y tair rhamant' pwysleisiwyd gennym nodweddion a barai fod Peredur, Iarlles y Ffynnon, Gereint ac Enid rywsut yn sefyll ar wahân braidd i brif ffrwd y testunau rhyddiaith storiol 'brodorol' (ac nid oes rhaid ailrestru nodweddion tybiedig y rheini yma), ac aethpwyd ati i'w cymharu â'i gilydd er mwyn darganfod y priodoleddau cyffredin a allai gyfiawnhau eu gosod oll yn yr un dosbarth.

Fe'i nodweddid gan basiantri a mawrfrydirwydd oesol, a nodweddion tebyg a gaed, yn ôl dehongliad y beirdd, yn llysoedd uchelwyr Cymru.

Un o nodweddion Dyneiddiaeth oedd dechrau tanseilio'r hen gred fod y bywydsawd yn gread i'w ddeall yn ôl dysgeidiaeth Tomos Acwin fel priodas rhwng Natur a Gras.

Ac fel y diwygiwyd fersiwn Olivetan o dro i dro gan Calfin a Beza, fe rymuswyd y pwyslais hwn ar gadw union eiriad yr Ysgrythurau gwreiddiol nes dod yn un o nodweddion amlycaf y fersiynau a gysylltir â Genefa

Y mae cryn amrywiaeth yn nodweddion y pedwar dosbarth.

Mae'n edrych ar nodweddion yr adeiladau ei hunain - pethau fel ffenestri bach culion, a rhai â chloriau arnynt.

Er mwyn gwneud hyn byddech yn cymharu nodweddion y gwahanol fodelau:

Nodweddion y gwerinwr didoreth oedd gan Christmas hyd y diwedd, yn ôl Dr Densil Morgan, a bu hynny'n rhan bwysig o'i gyfaredd a'i effeithiolrwydd.

Nid oes patrwm syml i ddosbarthiad yr ucheldir ac mae nodweddion yr ardaloedd mynyddig yn amrywio'n helaeth.

Yn y ganrif hon, y wedd gymdeithasol ar ieithyddiaeth sydd wedi tynnu sylw llawer o ieithyddion h.y., cydberythynas amrywiadau mewn iaith a nodweddion eraill, megis safle cymdeithasegol neu economaidd y siaradwyr, ffurfioldeb, etc.

Mae hynny'n un o nodweddion y cynadleddau mawr a mân.

Y broses allblygol; rhannu doniau â chefn gwlad; adlewyrchu'r goludoedd a fuasai'n hanfod ei gyff ei hun ac a ddangosai y 'mawredd a chymeriad' a feithrinai ' o gadw tŷ gwedi y tad': y nodweddion allblygol hynny a roddai ystyr i fywyd yr uchelwr; hebddynt ni allai ei gyfiawnhau ei hun yng ngolwg ei geraint, ei gymdogaeth, na'r wladwriaeth a roesai iddo wisg gydnabyddedig ei statws gweinyddol.

O sylweddoli'r nodweddion hyn beth efallai fydd raid i ni ddibynnu arno i gymryd lle mawn?

Yn sicr, un o nodweddion amlycaf emynau Elfed yw eu gallu i gyfannu cynulleidfa drwy son am y profiad a'r dyhead amgyffredadwy.

Dewch inni ystyried rhai o nodweddion yr hydref ysbrydol yr ydym wedi byw trwyddo.

Cyn y gellir amgyffred y modd y mae solidau yn gallu mwynhau foltedd fel yn y transistor, neu gynhyrchu golau fel yn y laser, mae'n rhaid yn gyntaf ddeall rhywfaint o nodweddion solidau a grisialau.

Dangosodd yr astudiaethau hyn fel yr oedd tafodieithoedd yn ymrannu'n ardaloedd ffocol, canolfannau o ddylanwad ar gyfer lledu nodweddion ieithyddol ac ardaloedd trawsnewid rhagddynt, sef ardaloedd yn rhannu nodweddion dwy neu ragor o ardaloedd ffocol cyfagos.

Mae dadansoddi rhai nodweddion yn gymharol syml.

Ond fel y dywed ef ei hun, mae'r bregeth bellach yn fwy o draethawd nag o ddim arall, yn cymryd ei lle gyda llên y Methodistiaid yn hytrach na'u llafar, er mor anfethodistaidd ydyw rhai o'r nodweddion sydd iddi.

Un o nodweddion amlycaf y rhagymadroddion yw'r ymdeimlad o wladgarwch cynnes, a thanbaid yn wir, sy'n rhedeg drwyddynt.

Yng nghonfensiwn y beridd molid y wraig yn ogystal â'i phriod a phriodolid iddi hi nodweddion teilwng y fonesig urddasol a haelfrydig.

"Mae Cyngor y ddinas yn trio ond dydech chi ddim yn ennill pleidleisiau trwy helpu'r digartref nad ydych?" All o ddim ond dyfalu beth sy'n mynd trwy feddyliau y bobl hynny fydd yn ddigartref dros y : feddy "Un o nodweddion amlycaf y digartref yw anobaith.

Pwysig hefyd yw sylwi ar honiadau Tsieciaid a Chroatiaid Awstria (fel y Magyariaid - ac Albanwyr Prydain) bod gan eu hen deyrnasoedd nodweddion gwladwriaethol o hyd, er na chymerid yr hawliau hyn o ddifrif gan yr awdurdodau.

Nid yw gorfoledd bellach yn un o brif nodweddion yr addoli yn yr eglwysi.

Diau bod rhesymau cymhleth am hynny, ond gyda golwg ar byllau afon dylid cofio fod y nodweddion a enwyd gynt hwythau yn cael eu dileu, gan gynlluniau traenio sy'n golygu clirio a dyfnhau rhedfa'r afon.

Felly, un o brif nodweddion ein hanes diweddar yw twf graddol.

Caiff nodweddion eraill eu rheoli mewn ffyrdd mwy cymhleth, wrth i nifer o enynnau gydweithio.

Parhaodd y rhaglen My Dogs Got No Nose i fwrw golwg ddychanol ar nodweddion a diwylliant Cymru, diolch i dîm talentog o awduron a pherfformwyr syn adeiladu ar eu llwyddiant gyda chyfleoedd teledu.

Ond ar y llaw arall, ni chuddir oddi wrthym y nodweddion cymysg a oedd yn ei gymeriad.

Ond, mynegodd rhai o drigolion Carneddi eu pryderon ynglŷn a'r cynllun wrth y Llais, gan ddweud eu bod nhw'n poeni y bydd y tai ym Methesda i gyd yn edrych yr un fath yn y dyfodol, ac y bydd nodweddion hanesyddol diddorol, fel ffenestri anghyffredin, wedi mynd ar goll.

Doeth o beth fydd ystyried i ddechrau rai o nodweddion y drefn eglwysig a sefydlwyd yn Llanfaches.

Er iddi ddechrau'r erthygl yn ddigon petrus gan ddweud mai ar funud gwan y cytunodd i'w hysgrifennu, yr un yw'r nodweddion.

Yn fwy diweddar rhoddwyd pwyslais ar ystyried nodweddion y gellir eu mesur yn uniongyrchol, fel cynnyrch llaeth a phwysau.

Mae rhai nodweddion yn fwy anodd i'w mesur yn gywir.

Er mor wahanol eu moddau yw dramâu Groeg, Dante, Shakespeare, y Gododdin, y Mabinogi, Rhys Lewis, Dafydd ap Gwilym, Rilke, Dostoevsky, y rhyfeddod mawr yw y gellir dadlau eu bod i gyd yn arwyddocaol am yr un rhesymau, fod yn gyffredin iddynt i gyd yr elfennau a'r nodweddion sy'n cyffroi dyn yn deimladol ac ymenyddiol.

Mewn organebau byw, cemegol yw natur y wybodaeth hon, a molecylau cemegol yw'r symbolau sy'n adlewyrchu'r wybodaeth am y nodweddion gwahaniaethol.

Ei nodweddion amlycaf yw hunan-hyder a phendantrwydd, o boptu.

Daw hyn â ni at un o nodweddion mwyaf cyffrous Llanfaches yn y dyddiau cynnar - yr asbri efengylu a oedd yn berwi yno.

PLWYF LLANGWYRYFON Y mae i bob plwyf ei nodweddion arbennig ei hun ac nid oes unrhyw ddau yn hollol yr un fath.

Diau eu bod hwy yn eu gweld yn stori%au am farchogion llys Arthur, a disgwylient ganfod yn y categori hwnnw nodweddion cyfanrwydd yr ymchwil sifalri%aidd, lysaidd, ond o fewn y cyd-destun cyfeiriol hwnnw byddai rhaid i bob stori gynnal ei hapêl ei hun.

Beth oedd nodweddion y "profiad" hwnnw?

Nodweddion, cymhelliad a sefyllfa bersonol oedolion sy'n llwyddo (hy y cysylltiad rhwng llwyddiant a'r newidiadau mawr ym mywydau unigolion, fel cael plentyn, dychwelyd i Gymru, ymddeol, ysgariad).

Nodweddion y prif ffactorau Mae hinsawdd, tirwedd, priddoedd ac amaethyddiaeth Cymru wedi eu disgrifio'n fanwl mewn nifer o lyfrau ac erthyglau.

Y gore y medraf i ei wneud y bore yma fydd sylwi ar rai o nodweddion y datblygiadau a enwais, ac yn sgîl hynny, cynnig rhai sylwadau am ragolygon Cymru ar drothwy'r ganrif newydd.

Wrth geisio rhoi braslun o brif nodweddion amaethyddiaeth, hinsawdd, tirwedd a phriddoedd yng Nghymru 'rydym eisioes wedi crybwyll rhai o'r dylanwadau a chysylltiadau rhyngddynt.

Mae Tai Eryri wedi tyfu o'r gymuned gyda'i gwreiddiau yn ddwfn yn yr ardal ac mae'n sensitif i nodweddion a hinsawdd yr ardal ac yn gallu ymateb i'w hangen.

Ofer fuasai ail-adrodd y wybodaeth yma ond mae'n bwysig rhoi braslun o'r prif nodweddion er mwyn hwyluso'r drafodaeth o'r berthynas rhyngddynt.

Gan fod dyn wedi byw yn agos at natur a'r adar a'r anifeiliaid gwylltion ers ei ddyddiau cynharaf, mae'n naturiol bod llawer o'r chwedlau byrion hyn yn defnyddio rhai o nodweddion cymeriadau o fyd natur.

Gellir rhannu'r nodweddion gorau rhwng y rhai cyffredinol a berthyn i'r uned neu'r ysgol feithrin a'r rhai mwy penodol yn y dosbarth.