Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

odl

odl

Perthynai'r ddwy, yn eu ffyrdd gwahanol, i fudiad llenyddol pur boblogaidd yn Ffrainc tua dechrau'r drydedd ganrif ar ddeg: mudiad a welai ar y naill law ymgais i gysylltu'r chwedl Arthuraidd (cyfraniad mwyaf Cymru i ddychymyg Ewrop, o bosibl) â chyfnod y Testament Newydd a sefydlu'r Greal Sanctaidd yn un o brif themâu llên Ffrainc, a mudiad a oedd yn dyst ar y llaw arall i symud pendant oddi wrth yr hen arfer Ffrengig o gyfansoddi naratif ar fesur ac odl i lunio stori%au rhyddiaith.

I gyfarfod â gofynion odl y daeth y gair 'cŵn' i'r gerdd yn wreiddiol, yn ôl cyffes y bardd ei hun.

Yna, y newid sydyn o'r 'newyddfyd' i'r 'cynfyd' (gyda'r odl yn cryfhau'r sioc) a'r symud, yr un mor ddisymwth, o un modd ar synhwyro i un arall: o'r glust i'r tafod.

Eto, nid mater o seineg yn unig oedd troi at y gair 'cŵn', a daw hynny i'r amlwg yn y datganiad: 'A chyn belled â bod yr ystyr yn gefn i'r odl, ni welaf fi reswm yn y byd pam na allaf odli cŵn a sŵn'.