A'r llall yw diwedd oes, diwedd oes y planhigion byr eu hoedl a'r dail llydan, a diwedd oes llawer o'r pryfed ac anifeiliaid bach fel y llyg.

Dianc cyn dyfod yr oerni yw hanes yr adar a fu yma yn nythu ac yn magu yn nyddiau hir, llawn pryfed, yr haf.

Yr oedd arno ofn pryfed.

Cofiai hefyd am ddefaid ac žyn yn gorwedd i farw tan berthi'r meysydd a'r pryfed sydd yn ymbesgi ar lygredigaeth y cnawd yn ymgasglu tan y gwlân cyn i'r corff oeri.

Nid y newyn yn unig a'i poenai ond y pryfed hefyd.

Ugain milltir ymhellach dyma aros mewn caffi ar ochor y ffordd - caffi llawn pryfed oedd hwn, yn ôl arfer y wlad honno.

Cant eu peillio gan y gwynt, ac felly nid oes angen petalau lliwgar i ddenu pryfed.

Daw adar a gwiwerod i nythu yn ei changhennau; trychfilod fel cacwn, gwyfynnod, chwilod a gwiddonau i fwyta'r dail; eiddew, uchelwydd, cen, mwsogl, algae a ffyngau i ymosod ar y canghennau a'r rhisgl; adar, pryfed a mamolion i fwyta'r mes, a daw rhagor o bryfed i ymosod ar gwreiddiau sy'n ymestyn ymhell dan y ddaear.

Erbyn heddiw mae modd rheoli'r pryfyn trwy chwistrellu neu dywallt gwenwyn pryfed ar y cefn ond erys trochi'r defaid mewn cymysgedd o ddŵr a'r gwenwyn priodol am funud cyfan y ffordd fwyaf o gaw'r clafr dan reolaeth.

Oedai o bryd i'w gilydd i ddotio ar we'r pryfed cop ar y llwyni a'r brigau euraid.

A dyma hefyd, pryd y daeth pryfed yn bwysig i'r planhigion.

Chwe wy wedi ei ffrio hefo pryfed a dim arall oedd y brecwast gawsom yng nghanol yr anialwch y bore hwnnw.