Gwaith i Rhys yn prinhau.

Yn y man, ebe hi: ``Dafydd Dafis, on'd ydi Rhys wedi gneud yn dda?

Yn y graig honno mae ogof Rhys Gethin, un arall o gefnogwyr Glyndwr yn y gymdogaeth.

Meddyliai pawb am Miss Hughes, ac am a wyddwn i ni feddyliai neb am Rhys Lewis.

Ar hyd y blynyddoedd, fe fu sawl sgandal o'r fath - Beddau'r Proffwydi gan WJ Gruffydd yn amau moesoldeb ambell flaenor; y gerdd Atgof gan Prosser Rhys yn awgrymu fod perthynas hoyw yn bosib yn Gymraeg ac awdur Saesneg fel Caradoc Evans yn ennyn melltith am weddill ei oes oherwydd ei bortread di-enaid o'r gymdeithas wledig, grefyddol, Gymraeg.

Y fam yn y cerbyd gyda'r rhai lleiaf, y tad yn gyrru un wagen, Iago yn gyrru y llall, a David Rhys y brawd hynaf yn gyrru y drol, a'r ddwy chwaer hynaf, Mary ac Elisabeth ar gefn ceffyl ar yn ail i yrru y gwartheg ar ceffylau.

Efallai y cofiwch i Rhys Owen a Lleucu Meinir beri difrod i Swydda Bwrdd yr Iaith dros flwyddyn a mwy yn ôl.

Pwysleisiai Rhys Thomas y saer pan yn rhoi y bechgyn ifainc i ddechrau gwneud olwyn fod y gwaith yn un "exact iawn'.

Cododd calon Rhys.

Y sêr yn y ddrama oedd cyfaill da imi, John Ogwen gyda'i wraig Maureen Rhys, ac yn un o'r golygfeydd roedd bron yr holl gymeriade yn sefyll ar bont ac yn canu'r anthem genedlaethol.

Yn y cyfamser, roedd yr wythnosolion Cymraeg yn barod i gyhoeddi defnydd y Blaid, ac yr oedd gan dri golygydd gysylltiad agos a'r blaid - Meuryn, Prosser Rhys, (Y Faner) a Dyfnallt Owen (Y Darian), yr olaf o bapurau Cymraeg De Cymru.

Syr John Rhys.

Cyfeilydd - Rhys Jones.

Arbrawf ym myd ffantasi a ffansi fel Rhys Llwyd y Lleuad a Hcn Ffrindiau oedd Stori Sam fel y cydnebydd yr awdur ei hun.

Yr oedd Rhys Thomas yn saer nodedig ac yr oedd ganddo weithdy helaeth iawn, a dysgai amryw o fechgyn ifainc i fod yn seiri coed yn eu tro.

Roedd yn fore heulog braf er bod yr awel yn ddigon main i beri i Rhys gerdded yn gyflym.

Newidiodd Rhys fywyd Hywel a hynny mewn sawl ffordd - dechreuodd Hywel a Llew gwympo mas ac o ganlyniad cafodd Hywel ei saethu.

Diau fod eithriadau, sef y bodau hynny a eilw'r Sais yn freaks of nature, ac os ydyw Prodder Rhys yn un o'r freaks hynny, y mae'n wrthrych tosturi.

Er mawr siom iddo collodd Llew Rhys, mab Nia, i Hywel.

'Iawn, iawn,' cytunodd Rhys gan ddechrau gwthio'r bygi i ben y stryd.

'Nei di mo ngadel i i fynd i'r hen gollege ene, a 'nei di, Rhys?' ' Atebodd Dafydd drosof, ac yr oeddwn yn ddiolchgar iddo ``Mi gewch siarad am hynny eto, Miss Hughes,'' ac wedi ychwanegu ychydig o eiriau cysurus, aeth Dafydd ymaith.

John Rhys a Brynmor Jones yn cyhoeddi The Welsh People.

Casglodd y cyfarwyddwr artistig Michael Bogdanov y dalent orau yng Nghymru ynghyd gan gynnwys Shirley Bassey, Tom Jones, Charlotte Church, Jonathan Pryce, Ioan Gruffudd, Lisa Palfrey, Angharad Rhys a Dennis O'Neill.

Ia, mi ddo' i.' Roedd Rhys yn ddryslyd ei feddwl.

Fe'i collfarnwyd yn y wasg enwadol er iddi gael croeso gan Prosser Rhys, awdur y bryddest nwydus 'Atgof' yn yr un flwyddyn, fel 'un o'r darnau mwyaf addawol ac arwyddlon a sgrifennwyd gan fardd ifanc ers blynyddoedd'.

Beth bynnag, ar ôl i Miss M. Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

I ffwrdd â chi, felly, os hoffech wybod lle bu Lewsyn ap Moelyn ar herw, lle bu Rhys Gethin yn cuddio a lle roedd Gwenno Cwm Elan yn gwerthu cwrw heb drwydded...

Y mae rhai, medd Sion Dafydd Rhys, 'a fynnynt doddi a difa holl iaith y Cymry, a chyfleu a dodi iaith y Saeson yn ei lle hi: yr hynn beth yssydd ymhossibl ei gwbl-hau a'i berpheithio, heb ddifa yn llwyr holl genedl y Cymry, a'i gwneuthur yn Seisnic'.

Gallai weld fod Rhys wedi cynhyrfu ac roedd gwân foddhaus ar ei hwyneb.

O gofio'r hanes am John Evans o'r Waunfawr yn cyfarfod Indiaid cochion o Gymry Cymraeg aeth un rhigymwr lleol ati i ysgrifennu 'pryddest' yn priodoli profiadau tebyg i D Rhys Jones yn y Wladfa: "Medd Pat, wel dyma ddiawl o waith yw cwrdd ag Indiaid coch y paith."

Rhys, y gyfrol ar adnau i Lyfrgell Genedlaethol Cymru.

Synied am y genedl yn nhermau'r iaith Gymraeg y mae Sion Dafydd Rhys yma: y mae iaith a chenedl yn gyfystyr iddo, ac y mae'n cydnabod bod bygythiad gwaelodol i'w bodolaeth yn y math o feddylfryd unoliaethol a ymgorfforir, er enghraifft, yn y Ddeddf Uno.

Mae hi'n gwbl gwbl gyfoes." Fydd Manon Rhys ddim yn newid llawer ar Cwmglo ar gyfer cynulleidfa fodern.

Bu Dumps, Sharon Slag, Rhys, Ifs ar criw yn llwyddiant mawr yn Pam Fi Nady Fe? gan ddenu cynulleidfa fawr.

R'yn ni'n trio gwitho'n galed a joio hefyd." Mae Rhys Evans sy'n actio'r prif gymeriad ar y llwyfan bron trwy gydol y perfformiad - dyna pam yr aeth Laurel Davies am ddisgybl chweched dosbarth ar gyfer y gwaith.

Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

Dal i chwarae gyda Cli%o yr oedd Rhys.

Fe arhosodd y gwas suful Huw Onllwyn Jones i gymryd cyfrifoldeb am y sector preifat; fe ddaeth Rhys Dafis o Tai Cymru i ofalu am y sector cyhoeddus a Meirion Prys Jones o Orllewin Morgannwg i daclo addysg.

Ni ddaeth y sôn am dranc meibion yr arglwydd Rhys i'w clustiau.

Estynnodd Seimon dennyn Cli%o i Rhys a chymerodd Mrs Huws ofal o'r bygi.

Ceid Cymry ymhlith lladmeryddion y syniadau radicalaidd - pobl fel Richard Price, Morgan John Rhys,Tomos Glyn Cothi, David Williams a David Davies, Treffynnon.

Gwrthwynebydd arall yw'r Cynghorydd Rhys Sinnett sy'n poeni am gamddefnydd o arian y cyhoedd ac yn anghytuno â barn Lyn Davies bod unrhyw gyhoeddusrwydd i Sir Benfro (boed dda neu ddrwg) i'w groesawu.

Mae geiriau Gruffydd Robert, wrth gwrs, yn enwog iawn: 'E fydd weithiau'n dostur fynghalon wrth weled llawer a anwyd ag a fagwyd im doedyd, yn ddiystr genthynt amdanaf, tan geissio ymwrthod a mi, ag ymgystlwng ag estroniaith cyn adnabod ddim honi.' A dyma Sion Dafydd Rhys yntau yn mynegi'r un pryder: 'Eithr ninheu y Cymry (mal gweision gwychion) rhai o honon' ym myned morr ddiflas, ac mor fursennaidd, ac (yn amgenach nog vn bobl arall o'r byd) mor benhoeden; ac y daw brith gywilydd arnam gynnyg adrodd a dywedud eyn hiaith eynhunain' - ac ymlaen ag ef i ddiarhebu'r cyfryw bobl mewn iaith braidd yn rhy liwgar i'w dyfynnu yn gysurus yn Hebron Clydach!

'Mae hi'n gyfeillgar iawn,' sylwodd Rhys, gan gyfeirio at Cli%o.

Dyna'i reswm dros ddewis Rhys Williams yn gefnwr.

Cafodd Rhys Williams ddau gais, a chais yr un i Owain Ashman a'r mewnwr ifanc Ryan Powell.

Pob dymuniad da i Bethan Lewis, Yr Acer, Rhys ab Owain, Glyn Uchaf ac Emyr Lewis , Ty'r Llythyrdy sydd wedi symud i Ysgol Y Creuddyn.

Yn ddiweddarach, mae'n debyg, daethpwyd o hyd i ail lyfr cofnodion y Dafydd ymhlith papurau John Rhys.

Sylweddolodd Rhys fod dau fachgen bach o'r dosbarth cyntaf wedi bod yn eu gwylio.

'A sut wyt ti'r hen law?' wrth Rhys.

Yn ddarlithydd prifysgol cyn iddo ymddeol y mae un o'r awduron, Alun Rhys Cownie o Gaerdydd, yn ddysgwr ac yn awr yn byw ym Mhwllheli lle dysgodd Gymraeg.

Roedd Rhys wedi deall bod arian yn brin fyth oddi ar iddyn nhw symud a dod i fyw i'r tŷ yma, toc ar ôl i Mali'i chwaer fach gael ei geni.

'E?' Edrychodd Seimon yn syn arno a theimlodd Rhys ei wyneb yn cochi.

Ceir disgrifiad o fywyd y fynachlog yn y cywydd a ganodd ei gar Rhisiart ap Rhys i'r abad Dafydd, a chanmolir yr haelioni ganddo yntau yn ei foliant.

Ond mae Hywel yn caru Rhys a llwyddodd i gael meddiant ohono yn y diwedd ar ôl i Nia fod mewn damwain erchyll.

Dull arall oedd sicrhau tiroedd rhai a fu farw heb ewyl1ys, troseddwyr, eiddo teyrnfradwriaeth fel a ddigwyddodd yn hanes Syr Rhys Ap Gruffydd a Syr John Perrot.

Cododd storm o brotest yn sgîl coroni Prosser Rhys gan fod y bardd yn trin rhyw yn gignoeth agored yn ei bryddest, gan gynnwys gwrywgydiaeth.

Prifathro'r ysgol leol ar y pryd oedd gwr nodedig, unigryw ar lawer ystyr, o'r enw D Rhys Jones.

Doedd Rhys ddim yn siŵr iawn fyddai prynu ci swnllydneth doeth.

Yn awr, wrth i ferch Kitchener Davies, Manon Rhys, baratoi at addasu Cwmglo ar gyfer y llwyfan modern, mae yna nofel a drama arall a allai siglo'r sefydliad.

Gall Caerdydd edrych ymlaen at gêm gartre yn erbyn Cheltenham yn yr ail rownd fis nesa a chroesawu'r amddiffynnwr Rhys Weston o Arsenal i Barc Ninian.

Disgwylir y bydd cefnwr ifanc Caerdydd, Rhys Williams, yn dychwelyd yn lle Stephen Jones o Lanelli.

Doedd Rhys ddim yn meddwl ei fod o am ffwdanu cymaint â hynny.

Rhys: Brwyn y tir llaeth sy'n melynu'r hufen, fe allwn gywiro menyn a magu lloi .

Rhys yw'r prif gymeriad, yn wynebu'r cyfuniad art`erol o waith ysgol a chariad cynta', ac mae'r ysgol yn llawn o gymeriadau nodweddiadol.

Arfon Rhys

Helô, Rhys; a sut wyt ti, pwt?' gofynnodd i Mali a gwenodd Mali lond ei hwyneb.

Bu Dumps, Sharon Slag, Rhys, Ifs a'r criw yn llwyddiant mawr yn Pam Fi Nady Fe? gan ddenu cynulleidfa fawr.

Pan ddychwelai Dafydd Dafis a minnau o'r fynwent, dychmygwn glywed fy hen feistr yn dweud wrthym, ``Thanciw, Rhys thanciw, Dafydd Dafis; gwnaethoch yn dda,'' a Dafydd a minnau megis yn cydateb, ``Yr hyn a ddylasem yn unig a wnaethom i ti''.

Dewiswyd Rhys Williams yn safle'r cefnwr - er iddo ddiodde anaf i'w goes yn gêm Caerdydd ag Abertawe ddydd Sadwrn.

Cynhyrchodd raglen arbennig yn dilyn Refferendwm Cytundeb Heddwch Gogledd Iwerddon gyda chysylltiadau byw gan ein gohebydd gwleidyddol Bethan Rhys Roberts ym Melfast ac Aled Huw yn Nulyn.

Bydd nifer o wynebau cyfarwydd fel Cerys Matthews, Rhys Ifans a Ioan Gruffydd yn talu teyrnged iddo, nid yn unig fel cerddor, ond hefyd am ei waith arloesol fel cyfarwyddwr a chynhyrchydd teledu.

Y saer coed arall a adnabu+m oedd un a ddysgwyd yn ei grefft gan y Rhys Thomas uchod.

Rhys sy'n rhoi'r ffync a'r jazz yn y grwp a mae o'n hen scally bach drwg...

"Cam ddehongliad oedd e,' meddai Manon Rhys.

Rho ben y tennyn i Rhys a chymer di'r posteri yma,' meddai Mrs Huws wrth Seimon.

Canlyniad hyn i gyd oedd genedigaeth ei fab, Rhys.

Ymddengys fod Rhys frawd Hopcyn, yntau, yn noddi copio a chyfieithu llawysgrifau.

Tad Rhys.

Aelodau Evans ydy Alex Philp, llais, Rhys Elis, gitar, Dylan Evans, gitar, Aled Williams, Bas a Dewi Jones, drymiau ac ar Hydref 16 mae'r grwp yn rhyddhau eu Ep cyntaf o'r enw Evans ar label nodedig Sylem o Fetws y Coed.

Llyncai Rhys bob gair a glywai gan ei fod o am ddysgu'n iawn sut i ofalu am gi.

Edrychai Rhys ymlaen at yr amser pan gâi o ymuno yn sgwrs y bechgyn, gan frolio campau ei gi o.

'Roedd Prosser Rhys yn adlewyrchu'r chwalu ar yr hen safonau a oedd yn digwydd mewn diwylliannau eraill ar ôl y Rhyfel Mawr, megis yng ngweithiau James Joyce.

Yr oedd ein llywydd y Professor John Rhys yno.

Rhys Stephen (Gwyddonwyson) gweinidog amlwg ym Manceinion a chefnogwr brwd i Ieuan Gwynedd a oedd yn hanu o Dredegar - fe ystyriwyd offeiriaid sir Fynwy hefyd yn fradwyr ar ôl i'w tystiolaeth i'r Comisiwn gael ei chyhoeddi.

DAVIES fydd ar grwydr yng Nghlwyd, ORIG WILLIAMS ym Mae Colwyn, RAY GRAVEL yn Aberystwyth, JENNY OGWEN yn Llanbedr- pont-Steffan, ELIN RHYS yng Nghaerfyrddin, JOHNNY TUDOR yn Hwlffordd, KEVIN DAVIES yn Abertawe a GILLIAN ELISA yng Nghaerdydd.

'Roedd y beirniaid wedi cael digon ar barodrwydd y beirdd newydd i drin pynciau fel y nwydau rhywiol, yn enwedig ar ôl helynt 'Atgof' Prosser Rhys, a dyna un rheswm pam y gwrthodwyd cadeirio Gwenallt.

Mae sibrydion bod Rhys Weston, amddiffynnwr Arsenal a chapten tîm dan 21 Cymru, ar fin arwyddo i Gaerdydd.

Gallai Rhys deimlo ei hanadl yn boeth ar ei glust a throdd ei ben tuag ati.

Mrs Jane Jones, brithdir oedd yn llywyddu'r cyfarfod a'r gwestai gwadd oedd John Ogwen a Maureen Rhys.

Deuthum o hyd i drysorau lawer yno - casgliad mawr o lyfrau Williams Pantycelyn, Morgan Rhys, yr emynydd, Nathaniel Williams (y gūr y cafodd Ann Griffiths y clod am rai o'i emynau), Thomas Dafis, Argoed, Phylip Dafydd, Dafydd Williams, Llandeilo Fach, John Thomas, Rhaeadr Gwy, a Dafydd Jones o Gaio.

Mae newyddion gwell am y cefnwr Rhys Williams.

'Hei, Rhys tyrd yn d'ôl...' clywodd Dad yn galw ond cymerodd arno beidio â chlywed.

Cawsant ddirwy drom a phenderfynodd Rhys na fyddai yn ei thalu.

Ieuan Wyn, Aled Rhys Wiliam.

Roedd yn gyfaill i Gruffydd ap Cynan a Rhys ap Tewdwr.

Rhys Nicholas arnynt) i'w gwerthu yn y rhanbarth.

Cystadleuwyr eraill: James Nicholas, Dafydd Owen, Tom Parry-Jones, Emrys Roberts, W. Rhys Nicholas.

Yn teimlo mymryn yn flin wrthi, neidiodd Rhys i lawr o'r siglen a mynd i weld beth oedd yn ei phoeni.

Meddwodd Rhys yng ngwres ei chusanu nes teimlo'n benysgafn braf.