Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ryfel

ryfel

gweithred o drosedd yw pob rhyfel, gan gynnwys rhyfel amddiffynnol, a phan eir i ryfel, meddai, ystyriwch hyn am funud : yn ôl pa safon neu wrth pa fesur yr ydych am reoli eich dialedd fel na fydd yn gallu bod yn fwy na'r union daliad sy'n ddyledus ichwi am yr hasliau a dreisiwyd neu'r anrhydedd a sarhawyd ?

Cyndyn iawn i gymryd rhan mewn unrhyw weithred filwrol fu'r Almaen ers ailuno'r wlad yn 1989 oherwydd y cof am ddinistr yr Ail Ryfel Byd.

Gan ei bod yn gyfnod o ryfel, ein llwyddiant fel myfyrwyr meddygol yn unig a'n cadwai o'r lluoedd arfog.

Nid radio oedd yr unig gyfrwng i ddatblygu rhwng y ddau Ryfel Byd.

Nofel wreiddiol yng Nghyfres Corryn yn trafod cyfnod yr Ail Ryfel Byd.

Cychwyn yr Ail Ryfel Byd.

Dychwelaf at y cwestiynnau hyn yn y man ond yn gyntaf rhaid amlinellu y newidiadau mawr yn y brif defnydd o'n cefngwlad yn y degawdau ers yr Ail Ryfel Byd.

Nid oedd pethau'n edrych yn obeithiol o bell ffordd, yn enwedig wrth i lyngeswyr, a oedd yn barod i fyw yn ôl yn y dyddiau cyn dyfodiad yr awyren, anfon dwy long ryfel fawr gyda'u miloedd o forwyr i gael eu chwythu allan o'r dŵr rywle ym mhendraw'r byd.

A oes yna le i gredu, felly, fod polisi%au rheoli galw Keynesaidd wedi ansefydlogi yn hytrach na sefydlogi'r economi Prydeinig yn y blynyddoedd wedi'r Ail Ryfel Byd?

Y prif gwestiwn gan rai felly yw, faint o fwyd planhigion sydd ynddo, a yw cystal a gwrtaith buarth fferm neu Growmore sydd wedi dal ei dir mor dda ers blynyddoedd yr ail ryfel byd?

Bu'n filwr yn y ddwy ryfel byd gan ddod yn hyddysg yn yr iaith Almaenig.

Yn yr awdl hon mae'r bardd yn dychwelyd at y thema gyfarwydd o filwyr dau Ryfel Byd yn aflonydd yn eu beddau am fod yr heddwch eto yn fregus dan gysgod y bom.

'Roedd rhai rhannau o awdl Sarnicol yn broffwydol, yn enwedig yr englyn toddaid sy'n sôn am 'ddewrion y gad' yn 'Mynd i ryfel' nes bod 'chwerw wylo' ar aml i aelwyd drwy Gymru.

Thema ganolog: Rhyfel, effaith y Rhyfel, parhad rhyfel dan gysgod y Bom ac wrth i'r Swyddfa Ryfel fygwth dwyn tir Cymru, y Rhyfel oer: yr Ail Ryfel Byd yn torri cyn i'r Eisteddfod gael cyfle i weithredu'r drefn newydd, a gorfod ailaddasu eto ar ôl y Rhyfel, nes cyrraedd y flwyddyn dyngedfennol bwysig honno, 1955, pan ddechreuwyd sôn am foddi pentref Cwm Cwelyn, yr ysgogiad mwyaf i genedlaetholdeb Cymreig y cyfnod diweddar.

Yr ail oedd Elwyn Evans, mab Wil Ifan, a oedd wedi llunio pryddest afaelgar, gref am ei brofiadau fel milwr yn yr Ail Ryfel Byd.

Protestio am ryfel Fietnam yn parhau.

Yna, dan bwysau bygythiad yr Ail Ryfel Byd i fodolaeth cenedl y Cymry, mae'n mynegi ei safbwynt yn ddigamsyniol.

Ceir disgrifiad manwl o amaethyddiaeth Epynt, a chilieni yn arbennig, gan Ronald Davies yn ei lyfr, a dengys fywyd fyddai'n nodweddiadol o ardal amaethyddol yng nghefn gwlad Cymru cyn yr Ail Ryfel Byd.

Nid yw'n dilyn y buasai'r deallusion Cymraeg a edmygai'r beirdd a'r llenorion hynny yn ystod y blynyddoedd rhwng y ddau Ryfel wedi ymddwyn yn yr un modd mewn amgylchiadau cyffelyb.

Bu'n rhaid aros am ryfel byd arall i gael gwaith yng Nghymru i'r Cymry na chonsgriptiwyd mohonynt i'r lluoedd arfog.

Hefyd ar ôl yr Ail Ryfel Byd, bu raid i nifer o Lydawiaid ffoi, i Gymru ac Iwerddon yn bennaf.

Llongwyr ar fwrdd y llong ryfel Rwsiaidd Potemkin yn cymryd y llong drosodd, taflu'r swyddogion i'r m“r a chodi'r faner goch.

Llongwyr ar fwrdd y llong ryfel Rwsiaidd Potemkin yn cymryd y llong drosodd, taflu'r swyddogion i'r m"r a chodi'r faner goch.

Jeans a'r hen gotia peilot yna, fel tasan nhw'n ysu am ryfel" "Fedrach chi ddim deud wrth y llais?" Roedd yn bwysig ei bod yn cael gwybod.

hynny yw, pe codai anghydfod rhwng gwlad a gwlad yna disgwylid i'r ddwy ohonynt ofyn i rhyw wlad a oedd yn gyfeillgar â'r ddwy ohonynt i'w cymodi a'u hatal rhag mynd i ryfel.

Bellach, pan fydd trychineb neu ryfel neu storm, fe ddaeth yn arferol clywed lleisiau Cymry alltud yn sôn am eu profiadau.

Cerddi eraill: Yr ail oedd Elwyn Evans, mab Wil Ifan, a oedd wedi llunio pryddest afaelgar, gref am ei brofiadau fel milwr yn yr Ail Ryfel Byd.

Ar adegau cyhyrfus, fel bygythiad y Bom-H neu Ryfel y Culfor, yr oedd caredigion heddwch yn closio at ei gilydd ac yn ymuno mewn cyfarfodydd a phrotestiadau.

Achos John Profumo, yr Ysgrifennydd Gwladol Dros Ryfel, a'i berthynas anweddus â Christine Keeler a Mandy Rice-Davies.

Hwn yw'r cyfansoddiad a orfodwyd ar Orllewin yr Almaen ar ddiwedd yr ail Ryfel Byd er mwyn sicrhau na cheid yno ddim eto weld gwladwriaeth gref, gor-ganolog ac unbenaethol.

'Roedd yr Ail Ryfel Byd wedi cychwyn.

Ond pan ddaeth sôn am ryfel rhyngom ni a'r Almaen, wel, fe aeth pethe'n annifyr iawn 'ma, fel y gallwch chi ddeall.

Wyddai neb beth oedd ei hanes - ai mynd i ryfel yntau dychwelyd yr oedd hi.

Defnyddiwyd Y Gododdin , Aneirin, yn sail i'r bryddest, a sonnir ynddi am y ddwy genhedlaeth a aeth i ryfel, cenhedlaeth y Rhyfel Mawr a chenhedlaeth yr Ail Ryfel Byd.

"Mae'n gas gen i'r holl sôn 'ma am ryfel, Beti.

ar derfyn y cyfarfod cefnogodd y gynulleidfa'r datganiad hwn : gan gredu bod rhyfel yn anghyson ag ysbryd cristnogaeth ac yn dinistrio lles gorau dynoliaeth mae'r cyfarfod hwn yn awyddus i ddatgan ei gefnogaeth i'r ymdrechion a wneir ar hyn o bryd gan y gymdeithas heddwch i ledaenu syniadau cywir am y drwg a wneir gan ryfel...

Gyrrodd i fyny at Cefnbryn Isaf, ac egluro i David Lewis a'i wraig Anne fod Adran Ryfel y Llywodraeth yn bwriadu meddiannu'r ardal ar gyfer ymarfer tanio.

Clywais mai 'Y Rhyfel Cartref Ewropeaidd' yw enw'r Tsieiniaid ar yr Ail Ryfel Byd.

Prin iawn oedd profiad Schneider a'i gyfoedion o'r ofnau a'r boen a oedd wedi dilyn yr Ail Ryfel Byd.

Cynhaliwyd seremonïau dathlu diwedd yr Ail Ryfel Byd hanner canrif ynghynt.

Prin y mae angen gwell dehongliad o'r modd yr oedd y safbwynt cenedlaethol yn tyfu yng Nghymru rhwng y ddau ryfel na'r brawddegau llwythog hyn.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Cychwyn yr Ail Ryfel Byd.

Cafodd swydd wedyn yn dysgu mathemateg a morwriaeth ar long ryfel a rhagor o gyfle i weld peth o'r byd.

Gwr arall yr oedd gan Waldo barch ato, yn ystod yr Ail Ryfel Byd oedd Dr E.

pwysleisio nad oedd unrhyw wlad i ochri drwy ryfel â gwlad a oedd yn rhyfela yn erbyn gwlad arall, nac i gefnogi dadl y naill wlad na'r llall dros fynd i ryfel.

Trwy'r lluniau hynny y clywais gyntaf am Ryfel Cartref Sbaen a'r Maes Cenhadol yn yr India; ac yn hynny o beth yn sicr fe roedd JH yn flaengar.

Swffragetiaid yn cyflawni gwaith dynion yn yr ymgyrch ryfel.

Nid cydymdeimlad â phopeth oedd yn digwydd yno, na chydymdeimlad dall, ond ymgais i ddeall beth oedd creu gwladwriaeth newydd ar ôl dwy ganrif a mwy o goloneiddio a hanner canrif o ormes gwleidyddol trwm, gyda dim ond un cyfnod byr o annibyniaeth i oleuo rhwng dau ryfel byd.

Williams Parry yn ei soned iddo, gellir ystyried chwechawd clo honno yn ddisgrifiad cyffredinol o'r dyn: Hen arglwydd ansoddeiriau a thwysog iaith, Pa fath wyt ti, neu o ba gymysg dras Pan yw pob dychan a phob can o'th waith Yn llawn o ryfel ac yn llyn o ras, O saint a phariseaid, moelni a moeth Llesmeiriol ymchwydd ac uniondra noeth?

Un bore Llun yn ystod yr Ail Ryfel Byd disgynnodd awyren fechan ar gae chwarae'r ysgol.

A chan fy mod yn ysgrifennu'r geiriau hyn pan yw'r tanciau'n rhuthro ar draws Croatia a bomiau'n disgyn ar gartrefi, ysbytyau ac eglwysi yn y dalaith honno, ni allaf lai na theimlo pa mor argyfyngus yw'r galw arnom yn Ewrob i gefnu ar ryfel a thrais fel cyfryngau i ddatrys ein problemau.

Dinistriwyd y byd hwnnw gan y Rhyfel Byd Cyntaf, a phan oeddynt yn dechrau dadebru ar ôl y chwalfa torrodd yr Ail Ryfel Byd ar eu gwarthaf, gan chwalu'r holl obeithion am amgenach byd.

Mewn ymgais i atal y Palestiniaid rhag manteisio ar gyfnod o ryfel i greu rhagor o helynt, cafodd pawb ar diroedd y meddiant eu cyfyngu i'w cartrefi am bedair awr ar hugain y dydd, am ddyddiau ar y tro.

Er ei bod wedi ei lleoli yng nghyfnod Maelgwn Gwynedd, yn y chweched ganrif, 'roedd iddi hi neges amserol iawn, sef dyfodol ysbrydol a diwylliannol Cymru ar ôl blynyddoedd barbaraidd yr Ail Ryfel Byd.

Defnyddiwyd Y Gododdin, Aneirin, yn sail i'r bryddest, a sonnir ynddi am y ddwy genhedlaeth a aeth i ryfel, cenhedlaeth y Rhyfel Mawr a chenhedlaeth yr Ail Ryfel Byd.

Roedd yn angenrheidiol, meddai, i'r milwyr gael lle i ymarfer tanio'u magnelau mawrion cyn mynd i ryfel, ac roedd blaenau cymoedd ac ucheldir Epynt yn ddelfrydol ar gyfer ymarferiadau o'r fath.

Mae'r teledu wedi bod yn rhan o fywyd y rhan fwyaf ohonom ers yr Ail Ryfel Byd.

Mae'n debyg mai amatur o'r enw Henry Crabb Robinson oedd y gohebydd tramor cynta' a'i yrfa yntau wedi ei chreu gan ryfel.

Ac fe benderfynwyd ein bod ni'n rhyddhau Dr Hort o'i waith gyda ni 'ma nes bydden ni'n cael sicrwydd nad oedd Hitler yn paratoi am ryfel.

Mae'n wir fod Cymry ifanc wedi anfon adroddiadau yn ôl o Ffrainc pan oedd cenedlaetholwyr Llydewig yn cael eu herlyn ar ôl yr Ail Ryfel Byd, ond eithriadau oedd y rheiny hefyd - pobl yn gweithredu am reswm gwleidyddol, penodol yn hytrach nag er mwyn stori.

dychwelsant toc gyda 'u darnau coed newydd, a gethin, chwarae teg iddo, wedi dod o hyd i un bron ar ffurf llong a 'i gyflwyno i ffred ffred mae honna fel llong ryfel, ebe wil wil barod?

Dathliad pwysig arall yw Dydd Oxi (sy'n golygu Na) ar Hydref 28 i gofio'r dydd y penderfynodd y Prif Weinidog ddweud Na a gwrthod mynediad i'r Eidalwyr i'r wlad yn 1940 - y weithred a sicrhaodd fod y Groegwyr yn ymuno â'r Ail Ryfel Byd.

A ddylai hi fynd gyda'r lli, rhoi ei hamcanion ei hun ar y silff am y tro, ac ymroi'n llwyr i hyrwyddo'r ymdrech ryfel?

Ei ddycnwch a'i wydnwch ef a gadwodd y Blaid yn fyw yn ystod y blynyddoedd anodd hyn, a'r un dewrder a fu'n gefn iddi ac a fu'n un o'r ffactorau a'i cadwodd rhag chwalu yn ystod blynyddoedd bygythiol yr Ail Ryfel Byd Yn y cyfnod cynnar hwn yr oedd dwy ochr i waith y Blaid.

Protestio yn Nhrawsfynydd yn erbyn bwriad y Swyddfa Ryfel i brynu tir yn yr ardal.

Yn awr, fel ag ar ôl yr Ail Ryfel Byd, mae arnom angen pobl sy'n fodlon gweithio a chreu cyfoeth i'r Almaen gyfan.

Fel pe bai hynny'n arwydd bod cyfnod wedi dod i ben, fe fu'n rhaid i Brydain, ar ôl ei hymdrechion ofer i sleifio allan o bob cytundeb rhyngwladol, fynd i ryfel.

Beth ddylai'r Tywysog Bach ei wneud - gwylltio a mynd i ryfel yn erbyn Man Friday, ynteu wrando arno a bwyta'r rhosyn?

Y blynyddoedd rhwng y ddau Ryfel oedd cyfnod ei greu mwyaf, blynyddoedd o newidiadau hanesyddol aruthrol pan drodd mwy nag un arlunydd ei gefn ar ganolfannau artistig ac ymgolli mewn tirlun arbennig.

Felly, pan deimla fod Brên a'r uchelwyr wedi'i sarhau, ymetyb Efnysien ê chreulondeb erchyll yn erbyn meirch Matholwch, lladd y Gwyddyl sy'n ymguddio yn y sachau croen, llosga ei nai yn fyw, a phair ryfel a ddaw'n agos at ddifetha dwy genedl ac a gymer fywyd ei lysfrawd a'i lyschwaer.

Creodd y bryddest hon gryn drafodaeth oherwydd ei bod yn cyfleu safbwynt gwahanol i'r safbwynt a goleddai gwrthwynebwyr y mewnfudo i gefn gwlad Cymru a welwyd ers yr Ail Ryfel Byd.

Mae'r baneri yn dangos dawn artistig y gwragedd, eu hymrwymiad i heddwch, a'u hatgasedd tuag at ryfel.

Bu+m mor fentrus adeg yr Ail Ryfel Byd â defnyddio'r gair 'cenedlaetholwyr' wrth gyfeirio at Iesu o Nasareth a Phaul o Darsus.

Y gair a ddefnyddiwyd amlaf i ddisgrifio cyflwr crefydd yng Nghymru ym mlynyddoedd yr Ail Ryfel Byd oedd 'argyfwng'.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Protestio am ryfel Fietnam yn parhau.

Yn ei bryddest mae Euros Bowen yn sôn am y bygythiad newydd a ddaeth wedi'r Ail Ryfel Byd, y gwrthdaro rhwng y gorllewin a'r dwyrain, rhwng y system gyfalafol a chomiwnyddiaeth, sef cyfnod y Rhyfel Oer, a'r byd dan gysgod difodiant.

O fewn mis i'w buddugoliaeth, a hithau wedi derbyn cynigion i fynd i ganu'n broffesiynol, cychwynodd yr Ail Ryfel Byd.

Cost y Rhyfel i Gymru: lladd 20,000 yn y Lluoedd Arfog a'r Llynges Fasnach; 1000 wedi eu lladd yn y bomio; tua 350,000 o 'faciwis wedi dod i Gymru, a'r Swyddfa Ryfel yn meddianu 200,000 erw, sef 10%, o dirwedd Cymru.

Rhywle mewn ystafell ddirgel yn y Swyddfa Ryfel yn Llundain bu dynion yn gwyro uwch map o fynydd-dir Cymru, ac wedi astudio'r tirwedd a chyfrif erwau, daethpwyd i benderfyniad.

Er i'r cyfnewid cyhuddiadau hyn ymylu ar ryfel preifat rhwng y golygyddion o dro i dro, gan dueddu gadael y darllenwyr mewn penbleth ar yr ymyl, cyfrannodd at y broses o godi ymwybyddiaeth ynglŷn â mater yr Eglwys Sefydledig.

Meddyliwr radical ydoedd ef, a ysgrifennodd yn helaeth ar ryfel a heddwch, comiwnyddiaeth a chyfalafiaeth, y bom hudrogen a dyfodol dyn, a chenedlaetholdeb a rhyng-genedlaetholdeb.

Ar ôl trafod Billy Meredith symudwyd i'r cyfnod rhwng y ddau ryfel byd ac at dri chwaraewr o'r Alban - y Wembley Wizards: Alex James, Alex Jackson a Hughie Gallacher.

'Roedd Ffrainc a Phrydain wedi ymrwymo i amddiffyn Gwlad Pwyl rhag oresgynwyr, ac aeth Prydain i ryfel yn erbyn Yr Almaen ddeuddydd ar ôl goresgyniad Gwlad Pwyl.

Ar ôl crynhoi'r dystiolaeth am agwedd yr Eglwys Fore at ryfel a dangos ei hymlyniad diwyro wrth heddychiaeth, a dweud ychydig am ddechreuadau heddychiaeth fodern, daw'r awdur at ei brif bwnc.

Gwnaethpwyd hyn yn wreiddiol er mwyn sicrhau ffynhonell ddibynadwy o fwyd yn sgil y profiad, yn ystod ac ar ôl yr Ail Ryfel Byd.

Daeth atebion i law oddi wrth y Gwir Anrhydeddus Syr Wyn Roberts a Swyddfa Dramor y Llywodraeth yn dilyn ein gwrthwynebiad i Ryfel y Culfor.

Mae'r bryddest yn llawn o angst y cyfnod ôl-Ryfel: siom, dadrith, euogrwydd, gwacter ystyr, a chais i foddi'r gwacter ystyr hwnnw yn y clybiau nos yng nghanol meddwdod, anfoesoldeb, y 'tango' a 'jazz'. Ceir ynddi ddisgrifiadau cignoeth o ymladd yn y ffosydd.

Ei syniad oedd cael gwragedd ar draws y byd i greu baneri eu hunian ar y thema 'Y pethau na allwn ddioddef gweld eu dinistrio gan ryfel niwcliar'.

Ymladdasai drwy'r holl ryfel bu ei fywyd mewn perygl mawr bob dydd.

Yn sicr yr oedd distryw yr Ail Ryfel Byd yn fwy cyffredinol ac eithafol nag a gafwyd yn y Rhyfel Byd Cyntaf - yn enwedig ym myd cyfalaf sefydlog, hynny yw, adeiladau a pheiriannau.

Arweiniodd hyn at ryfel annibyniaeth yn y chwedegau cynnar.

'Gwrando' ar y sêr Yn ystod yr Ail Ryfel Byd datblygwyd RADAR, ac ar ddiwedd y rhyfel sylweddolwyd y gellid defynddio'r un dechnoleg i 'wrando' ar signalau o'r gofod.

Costiodd y ddau ryfel yn ddrud i'r llywodraeth ganolog, a oedd yn benderfynol o amddiffyn undod gwladol Ethiopia, yn arbennig am fod Massawa, un o'i hunig ddau borthladd, ar dir y gelyn yn Eritrea.

Daliaf i fod y math o Gymreictod a'r math o Ewropeaeth a fynegir yma gan Gruffydd yn rhagori ar y fersiynau a arddelid gan Saunders Lewis yn ystod blynyddoedd enbyd ac argyfyngus yr Ail Ryfel Byd.

Pan dorrodd yr Ail Ryfel Byd allan ymunodd a'r Llu Awyr fel "Wireless Operator".

Yna, daeth yr Ail Ryfel Byd.