Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

society

society

A diben y seiadau, fel yr esboniodd Williams yn Drws y Society Profiad, oedd diogelu, amddiffyn, grymuso a chyfoethogi ysbrydoledd y dychweledigion.

Bu digon o drafod ganddynt ar lên Cymru yn gyffredinol, o Ganu Llywarch Hen i Tywyll Heno, o Drws y Society Profiad i Un Nos Ola Leuad.

Mesur o'i bwys yn y maes hwn yw iddo gael ei godi yn ddiweddar yn Is-lywydd yr English Place-Names Society.

Pwrpas y British Physiological Society wrth ddatgelu hynny yr wythnos o'r blaen oedd profi fod merched yn gryfach cymeriadau na dynion.

Cyhoeddodd amryw o bapurau o'i waith ei hun yn y Philosophical Transactions of the Royal Society, cylchgrawn sy'n dal yn fyw heddiw a'r cylchgrawn gwyddonol uchaf ei barch ym Mhrydain.

Ai siarad ar ei gyfer yr oedd Williams Pantycelyn pan ysgrifennodd yn Drws y Society Profiad, "yn nyfnder ac eithaf anghrediniaeth yw yr amser i Dduw roi ffydd, a phan fo dyn wedi methu mae Duw yn ymddangos"?

Doeddwn i ddim wedi sylweddoli, mae'n amlwg, fy mod innau hefyd yn gynnyrch y gymdeithas honno, a bod y 'consumer society' bondigrybwyll wedi esgor ar ddiwylliant cyfan yr oeddwn innau'n rhan ohono yn ddiarwybod i mi fy hun.

Hi yw ysgrifenyddes a phrif sefydlydd y Ghost Search Society.

Mae'r ddarlith yn fy atgoffa o ddarlith enwog arall yn y byd Celtaidd, sef y ddarlith a draddodwyd gan mlynedd i eleni gan Douglas Hyde i'r National Literary Society yn Nulyn dan y teitl, The Necessity for De-Anglicising Ireland.