Sefydlwyd Bwrdd Gwasg Prifysgol Cymru gan Statud y Brifysgol ym 1922.

Wedi Statud Awtonomi Gwlad y Basg ym 1979, cafwyd Deddf Normaleiddio'r Iaith Fasgeg ym 1982.

Mae hyn oll yn dod yn fater brys iawn erbyn hyn oherwydd - cyn diwedd 1999 - mi fydd yn rhaid i bob ysgol wledig (yn ôl statud) ffurfio ei Bwrdd Llywodraethol unigol.

Mae Statud Awtonomi Gwlad y Basg a'r ddeddf iaith yn nodi mai Basgeg yw iaith naturiol Gwlad y Basg; ac mai ieithoedd swyddogol Gwlad y Basg, yw Basgeg a Sbaeneg.

Yn sgil Statud Awtonomi Catalonia 1979, cafwyd Deddf yr Iaith Gatalaneg 1983 ac 1998.

Clasur mawr cyntaf y Deyrnas Gyfunol yn y Gymraeg yw'r Bardd Cwsc. Y frenhines Ann gyda Llyfr Statud Lloegr dan ei naill law a'r Beibl dan y llall yw arwr y clasur hwnnw.