Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

stori

stori

"Rydw i wrth fy modd yn gwrando ar stori." "Mi wyddost am y rhostir anial sydd yna y tu allan i bentref Plouvineg ac am y meini hirion anferth sydd yno?" meddai'r ych.

Rhag ofn i chwi feddwl mai rhyw greaduriaid seriws iawn oeddem, dyma stori neu ddwy sy'n f'atgoffa o'r hwyl a'r mwyniant a gawsom yn ein hymwneud â'n gilydd ac â'r darlithwyr.

Un sylw ar gyfer yr academyddion cyn symud ymlaen - y mae pwysigrwydd neilltuol i lên gwerin cyfoes am ei fod yn cael ei astudio yng nghyd-destun y gymdeithas a'i creodd, ac felly yn ei gwneud hi'n haws i ddarganfod amcan neu bwrpas y stori neu'r gred - a thrwy hynny ddeall rhyw gymaint am ein cymdeithas a ni'n hunain ac am rôl llên gwerin drwy'r oesoedd.

Roedd stori Norman yn un rhyfeddol.

Syniad gwych sy'n ychwanegu at gefndir y stori.

Am gael gair efo Mr Rees cyn iddi agor, medda' fo." Does gen i ddim cystal trwyn a Snowt am stori, ond mae gen innau glust sy'n gwrando.

Stori ola'r gyfrol yw'r unig un lled-hunangofiannol ar ran yr awdur.

Mae'n arwyddocaol mai'r sgwrs hon oedd yr un gyntaf yn y gyfres 'Crefft y Stori Fer' .

Ail lyfr yng nghyfres Byd o Beryglon gan Gary Paulsen ydi'r Arth Grisli ac mae'r stori wedi ei chyfieithu o'r Saesneg i'r Gymraeg gan Esyllt Nest Roberts.

Mi fyddai yna stori ysgafn yn y Cymru'r Plant weithiau, ond prin y byddai hi byth yn ddigon digri i'w hail- adrodd ar y ffordd adre o'r ysgol neu wrth aros iddi stopio bwrw glaw ar bnawn Sadwrn.

'Esgusodwch fi, Mister Arlywydd,' meddai un arall o'r cynorthwywyr dan ei anadl, 'ond Mrs Thatcher yw'r ddynes hon, ac nid Mrs Gandhi.' Fe wn i hynny'n iawn,' meddai Brezhnev yn ddiamynedd, 'ond Croeso i'r Undeb Sofietaidd, Mrs Gandhi yw'r geiriau sy wedi eu sgrifennu ar y darn papur yma o'm blaen i.' Mae'r stori yn ddameg berffaith o'r hyn y mae'r bobl yn ei farnu a aeth o'i le yn hanes yr Undeb Sofietaidd.

A bu gan Dr Gwynfor Evans ei hunan gyfraniad creadigol eithriadol i'r stori.

ond tuedda fy naratifau hir dirgel ddyn a hen lwybr i fod yn stori%au aml-lawr, yn wir tuedda fy stori%au i fod yn stori%au aml-lawr, hynny yw fod sawl haen stori%ol iddynt.

Hefyd am £2.95 mae'n bris da am lyfr gwreiddiol Cymraeg - gyda llawer o luniau a stori a "gafael" ynddi.

Ac ~n yr ymdrech, mae'r stori yn trosgynnu ei hun i dir myth; yn troi'n ddeunydd tebycach i'r chwedlau oesol mawr am y wledd yng Ngwales, Brân ar Ynys y Merched, Cyrch Arthur i Gaer Siddi neu Beredur i'r Castell Grisial.

Mae stori drist yn gysylltiedig â'r gystadleuaeth.

Unai maen nhw'n rhy hawdd ac yn ymylu ar fod yn blentynnaidd eu hiaith a'u stori, neu maen nhw'n or- uchelgeisiol ac mae unrhyw fwynhad o'u darllen yn cael ei golli yn yr angen i chwilota mewn geiriadur bob yn ail gair.

"Wyt ti wedi clywed honno am y ras rhwng y crwban a'r ysgyfarnog?" "Do, siŵr," meddai un arall o'r plant/ "Clywais i honno pan oeddwn i'n ddim o beth." "Debyg iawn, debyg iawn - a beth mae'r stori fach honno wedi ei ddweud wrthyt ti?" "Mae hi'n bwysig dal ati," meddai un o'r merched.

Ond yr ydym yn achub y blaen ar ein stori.

Cododd y brenin ei law ac ynghanol twrw'r dŵr gwaeddodd: Dowch ar fy ôl i rwan a gwyliwch rhag llithro ar y cerrig." Fel stori o lyfr yn yr ysgol, diflannodd o dan y pistyll dŵr.

Y cwbl y gallwn feddwl amdano oedd stori arswyd Gwrach Llyn y Wernddu.

Ar yr wyneb stori yw am ddieithryn sy'n dod i godi ei babell mewn pentref bychan a'r holl anghydfod mae hynny'n ei achosi ymhlith y trigolion.

Yn y sefyllfa honno yr oedd Rondol yn yr hanes gan Pitar Wilias, ar wahan mai enwau dychmygol a ddefnyddiodd o yn ei ddarlith oherwydd i 'nhaid wrthod rhoi caniatad iddo ddefnyddio ei enw fo a Nain, ac am y tro cynta dyma gyfle i chi gael y stori fel yr oedd.

Pedair stori garu yn astudio sawl math o berthynas.

Nid yw'n syndod yn y byd mai'r stori fer yn hytrach na'r nofel yw ffurf ryddiaeth fwyaf poblogaidd ieithoedd lleiafrifol.

Mae hi yn sicr yn stori o lwyddiant o dan amgylchiadau sy'n swnio'n ofnadwy.

Fel gyda gweddill y llyfrau, mae'r lluniau sy'n cyd-fynd a'r stori yn ddeniadol o syml a'r llyfr ei hun yn fach ac yn dwt ac o faint cyfleus i'w ddarllen yn y gwely.

Wrth gwrs ei fod o yn y Beibl, ond mi welais i beth hefyd mewn stori sentimental yn 'Woman's Own' dro 'nôl, a mwy fyth wrth wrando ar gaset "Hwyl yr ŵyl" gan y Mudiad Ysgolion Meithrin.

Sut felly mae argyhoeddi pobl o'r hyn sy'n stori fawr ?

Fel y gwelwch chi mae ffaith a ffuglen, yn ogystal â'r hyn a ddigwyddodd gynt a'r hyn sy'n digwydd nawr, wedi cael eu cydblethu yn y stori ryfedd ac enwog hon.

Fel y dywed Islwyn Lake, Cadeirydd Cymdeithas y Cymod yng Nghymru, yn ei Ragair i'r gyfrol hon, gwnaeth Dr Gwynfor Evans gymwynas â ni wrth gofnodi "stori'r dystiolaeth heddwch" mewn dull mor hwyliog a hwylus.

Tybiwn ùveled aml wers arall yn y stori ond tybiaeth efallai oedd y rheini hefyd.

Yn stori garu hudol a doniol Donizetti, L'Elisir D'Amore (cynhyrchiad gan RM Associates i BBC Cymru) crewyd cyffro o wahanol fath gan y par gyda'u dehongliad iasol o'r darn hyfryd hwn a ddangoswyd ar BBC Two.

Os bydda ganddo fo stori newydd, mi fydda ar y ffôn - "Glywaist ti hon?" neu, "Dwi isio mynd i lle ar lle heno, sgin ti rwbath i mi?" Mae llawer yn gwybod iddo deimlo i'r byw na chafodd arwain y 'Steddfod Genedlaethol.

Gallwn hefyd fanylu ar ddiweddglo sawl stori lle mae'r tro yn un anghyfarwydd.

Roedd y plant, mab a merch, wedi aros ar ddi-hun, nid i geisio dal Sion Corn ond i weld os oedd asyn y teulu'n cydymffurfio â'r stori.

Diffyg diddordeb oedd y peth tristaf am etholiad y Cynulliad ac onibai am lwyddiant rhyfeddol Plaid Cymru, yr unig stori fyddai wedi mynd a bryd y wasg oedd y nifer isel a bleidleisiodd.

Doedd gen i ddim byd i'w wneud ond dal i fyfyrio ar stori Owen Owens.

Yn yr un cyfnod, aeth Morris Williams, perchen Gwasg Gee ers rhyw flwyddyn ar y pryd, yn aelod o gyngor Bwrdeistref Dinbych; a gallodd roi gwybod am ei lwyddiant i'r Tri yn eu carchar, drwy lunio stori fer am lwyddiant y Blaid Ddirwestol mewn etholiad yn Nhretomos (Tomos Gee, wrth gwrs) a'i hanfon i'r Eisteddfod Genedlaethol i'w beirniadu gan DJ Williams, yntau wedi cael caniatâd yr awdurdodau i feirniadu o'r carchar.

Stori sy'n codi lwmpyn i'ch gwddw chi, deigryn i'ch llygad chi?

'Ond pwy ŵyr am y stori?'

Doedd y stori yna am y siop yn Wrecsam ddim yn wir?

Cerddi sy'n rhan o stori a geir ganddo'n aml, a rhaid cael y stori%wr a'r stori ynghyd i'w gwneud hwy'n wirioneddol effeithiol.

Arbrawf ym myd ffantasi a ffansi fel Rhys Llwyd y Lleuad a Hcn Ffrindiau oedd Stori Sam fel y cydnebydd yr awdur ei hun.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Stori: Eirian James a Dylan Iorwerth.

Mwynheais hefyd y stori gyntaf yn y casgliad, Dacw alarch ar y llyn, lle'r oedd mam a merch mewn cyfyng-gyngor wrth benderfynu wynebu'r dyfodol.

Mae carped sy'n adrodd darnau o'r stori ar lawr swyddfa'r cofrestrydd ac ni chaniateir i unrhyw un ganu unrhyw fath o gerddoriaeth yn y Bungelosenstrasse oherwydd ar hyd y stryd hon, yn ôl y chwedl, yr arweiniodd y Pibydd y plant cyn iddyn nhw ddiflannu.

Faber a Faber gyfrol dan yr enw 'An Athology of Welsh Short Stories', pedair ohonynt yn gyfieithiadau o rai Cymraeg ac un o'r pedair stori dan y teitl 'The Strange Apeman' gan Mr Tegla Davies.

Ond prin ydyw'r ymdrech i weld ystyr neu arwyddocâd seicolegol i'r 'cymeriadau' a'r digwyddiadau yn y stori.

"Ddim hyd yma, neu fuaswn i byth wedi mentro ailadrodd yr holl stori wrthych chi heno." "'Rydym yn ffodus ein bod ni wedi gofalu am gaban," meddai fy ngwraig wrth i'r llong symud oddi wrth y cei yn Dover am un o'r gloch y bore.

Yn hytrach, y nod oedd paratoi un eitem ddeuddeng munud o hyd a fyddai'n dweud fy stori i ymhleth â stori'r newyn.

Mae Lyn Ebenzer, wrth addasu'r ddrama deledu a gyd- sgrifennodd gyda Sion Eirian, wedi llunio stori slic a gafaelgar, ac mi roedd troi'r tudalennau i mi yn angenrhaid.

Gyda llawer ebychiad o 'Ie, ie, rwy'n cofio Nhad yn dweud,' a 'Dyna oedd y stori glywes i gyda Mam, druan,' gwrandawyd arno'n rhestru gweithredoedd y tadau.

Stori Reg Morrell

'Rwy'n siŵr fod nifer o ddarllenwyr wedi clywed stori gyffelyb i hon, neu wedi ei darllen fel stori newyddion - byddwn yn falch iawn o'u clywed - danfonwch hwy ymlaen i Llafar Gwlad.

Fel gyda'r gweddill, dyma stori dda, sy'n cael ei hadrodd yn dda ac sy'n creu ymateb, emosiwn a chynhesrwydd.

Ymhen hir a hwyr adroddais y stori am y gwely wrth y bechgyn a chawsom lawer o hwyl ynghylch y digwyddiad.

Mewn teledu, fel ar y papur lleol mwya distadl, nid yw gwerth stori yn newid o gwbl.

Yn hanes Russell hefyd, mae'n bosib' gweld elfen arall a ddatblygodd yn thema gref yn hanes gohebu tramor; y modd yr oedd personoliaeth y gohebydd ei hun yn dod yn bwysig a'r negesydd yn mynd yn rhan o'r stori.

Fydd hi ddim yn hir yn awr cyn y bydd rhyw Gywir Wleidyddyn yn torchi ei lewys er mwyn mynd ati i ail-sgrifennu pob stori am gwningod i blant fel eu bod yn adlewyrchu y gwirionedd newydd hwn.

Ar ôl gweithio ar sawl stori am y pentre penderfynodd symud yno i fyw.

'Wnewch chi ddweud stori yr Hywyn cyntaf un wrtha i eto hefyd?'

Ond er hyn i gyd, ar ôl adrodd ei stori, fe gafodd gymeradwyaeth frwd a churo traed a churo dwylo gan ei gydwladwyr.

Llyfr stori-a-llun i blant ifanc am Teigr Bach yn gofalu am Teigres Fach.

Wyneb 'mor sur â phot llaeth cadw' sydd gan Huw yn y stori 'Gobaith', ac i Poli, mae'r nam ar y diwrnod y bu'n dyheu amdano 'fel pry du wedi disgyn i lefrith' ('Mis Medi').

Oherwydd natur y gwaith, arferir derbyn yn ddigwestiwn air gohebwyr y papurau lleol neu'r newyddiadurwyr sy'n gweithio ar eu liwt eu hunain, ond y gwir yw nad oes raid i ohebydd feddu ar lawer o ddychymyg i greu ei stori%au ei hun pe bai newyddion yn brin !

Bron nad yw Mihangel Morgan yn frenin y stori fer, yn y Gymraeg ac yn Saesneg, erbyn heddiw.

Yn y gynhadledd hon y penderfynwyd cyhoeddi - diolch i'r Weinyddiaeth - Atlas Ceredigion, Detholiad o Bant a Bryn, Cerddi Gwlad ac Ysgol, Stori%au o Chwedlau Sir Aberteifi a Cen Ceredigion.

Ychwanegodd mai'r gamp yw cyfuno'r elfennau hynny o lun, llais, gair a stori.

Meddygol oedd stori Dean White hefyd, ond mewn cyd-destun gwahanol iawn.

Stori o Gyfnod y Rhyfel Decwm'.

Ar ddydd Mercher y cyhoeddir y Gwyliwr, ac am ddeuddydd cynta'r wythnos fy mhrif broblem i fel golygydd yw dod o hyd i stori ddiddorol ar gyfer tudalen blaen y papur.

Nid oes yna yr un stori wan ac fe yrrir y darllenydd ymlaen gan yr awch i ddarllen mwy a mwy.

Fersiwn o Gaerdydd ar stori sydd i'w chlywed ym mhob rhan o Gymru sydd isod.

Yn gyffredinol, gellir dweud yn null y Rhodd Mam mai dau fath o newyddion sydd: digwyddiadau a ddisgwylir, a stori%au annisgwyl na ellir darparu ar eu cyfer ymlaen llaw.

Dechreuodd Carol eu diddanu drwy ddweud wrthynt am ryw Nadolig pell yn ôl, pan oedd Anti Lynda'n fabi bach fel Iesu Grist yn y llyfr stori Nadolig.

Stori gyfarwydd oedd hi yn gêm arall y Cwpan Cenedlaethol - Caerdydd yn curo Llanelli, sy'n cael tymor anodd yn y Cynghrair Cenedlaethol, ar Barc Ninian.

Nid stori o'r bwthyn i'r palas, efallai, ond fe ddringodd Henry Jones o stol gweithdy crydd i gadair athroniaeth ym Mhrifysgol Glasgow.

Mae pawb dipyn bach yn dwp ar ôl clywed y stori%au ysbryd yma." Dringodd y pump i fyny'r ysgol raff i'r ffau yn y dderwen a bodlonodd Smwt i eistedd yn gwarchod wrth fôn y goeden.

Mae'r llyfr ar gyfer plant sy'n dysgu Cymraeg wedi cael ei sgwennu mewn iaith symlach gyda brawddegau byrrach gan wneud y stori'n hawdd iawn i'w dilyn.

Roedd y stori yn hollol wahanol ar yr ochr arall - yr ochr chwith i'r afon.

Perthynai'r ddwy, yn eu ffyrdd gwahanol, i fudiad llenyddol pur boblogaidd yn Ffrainc tua dechrau'r drydedd ganrif ar ddeg: mudiad a welai ar y naill law ymgais i gysylltu'r chwedl Arthuraidd (cyfraniad mwyaf Cymru i ddychymyg Ewrop, o bosibl) â chyfnod y Testament Newydd a sefydlu'r Greal Sanctaidd yn un o brif themâu llên Ffrainc, a mudiad a oedd yn dyst ar y llaw arall i symud pendant oddi wrth yr hen arfer Ffrengig o gyfansoddi naratif ar fesur ac odl i lunio stori%au rhyddiaith.

Y peth pwysig yw fod pobl yn cofio pwynt canolog y stori - cofiwch eich bod chwithau'n cadw eich gair!

Un dda am ddweud stori oedd hi.

Stori bur wahanol oedd gan Siôn Elias, fodd bynnag.

MANON, GWENAN A GWYN - Stori Fer gan Dafydd Arthur Jones

Ond, ar hyd yr amser, mae hynny wedi bod yn fater o anfon newyddiadurwyr cyffredinol allan i wneud stori arbennig mewn lle penodol.

Mae'r cyfan o'r storiwyr hyn, serch hynny, o ran techneg, yn perthyn yn ddiogel i fraddodiad y stori fer Gymraeg, er mor gyfoes eu deunydd.

Weithiau byddai'n darllen o Lyfr Del neu Lyfr Nest, neu weithiau o gyfrol dreuliedig o Chwedlau Grimm, a'n llygaid ninnau'n grwn dan arswyd 'waeth faint mor aml roeddem ni wedi clywed y stori o'r blaen.

Amlyga elfennau athronyddol i'r stori gyda'r naratif yn y person cyntaf, a'r person hwnnw (yr awdur, o bosib, ond nid o reidrwydd) yn rhoi ei hun yn sefyllfa Duw gan ddweud mai fel hyn y mae Duw yn edrych ar bawb o ddydd i ddydd ac fel hyn y gall brofi ein camweddau inni ar Ddydd y Farn.

'Stori o' - nid 'am' - mae'n wir, ond buasid wedi disgwyl darlun llawnach o dipyn o'r cyfnod.

mae'r llyfr yn dilyn stori Catatonia o'r cyfarfyddiad cyntaf rhwng Cerys a Mark yn gig Rhyw Ddydd ym Mhontrhydfendigaid (ie, myth yw'r stori am gyfarfod wrth byscio yng Nghaerdydd), trwy ddyfynnu erthyglau ac adolygiadau o bob math o gyhoeddiadau ar hyd a lled Cymru ar byd - canmoliaeth o bob cyfeiriad.

Ac o dro i dro, bydd yn rhaid rhoi cerydd i ohebydd swrth am fod yn hwyrfrydig i anfon stori oedd yn tarddu yn union ar garreg ei ddrws.

Wir, fe awn i mor bell a dweud fod ofan Madog arni hi o'r dechre; ac roedd pob un a'i stori.

Cyhoeddwyd ugeiniau ohonynt yn y papurau newydd dros y blynyddoedd, ac mae lle i amau fod ambell stori ddi-sail wedi cael ei darlledu hefyd.

Yn naturiol, does dim modd bwrw golwg feirniadol o ddifri ar bum cyfrol wahanol iawn i'w gilydd o fewn cwpas erthygl fer: hwyrach, serch hynny, fod rhywfaint o bwrpas mewn croniclo bras- argraffiadau sy'n codi o ddarllen cynifer o stori%au gwahanol y naill ar ôl y llall o fewn ychydig ddyddiau, a'r cyfan ohonyn nhw, rhaid dweud, yn gynnyrch llenorion go iawn sy'n grefftwyr yn y maes ac sydd, o'r herwydd, yn gwybod beth y maen nhw'n ceisio'i wneud.

Y mae trydedd ffilm, "Y Daith Adref", a fydd yn cynnwys pedair stori arall o gasgliad Chaucer, ar y gweill ar hyn o bryd.

Dechreuai'r stori gyda golwg pell yn ei lygaid.

Roedd ganddo ef gydwybod gymdeithasol effro iawn, wrth gwrs, ond yr esiampl a gynigiai ei stori i'r genhedlaeth yn union cyn f'un i oedd gwerth hunan-wellhad: goruchafiaeth hunan-ddisgyblaeth, diwydrwydd, a byw'n dda, gwerthoedd oedd wedi eu hangori mewn patrwm cymdeithasol di-sigl.