Yn y diwedd, fe gymodwyd rhwng Morgan ac Evan Meredith gan neb llai na Syr John Wynn o Wedir, y bu priodas ei frawd ieuengaf ag aeres Maesmochnant yn achos effeithiol yr holl helynt, ac am ychydig flynyddoedd fe fu tawelwch cymharol yn Llanrhaeadr, fel y buasai yn ystod blynyddoedd cyntaf trigiant Morgan yno.

Syr Julian Hodge yn agor Banc Masnachol Cymru.

Wrth drafod y 'fortune and force of necessitie' yn ei gronicl gwelodd Syr John ei gyfle i ychwanegu rhyw gymaint o fri a gwrthydri at yrfa Maredudd yn y modd y bu iddo gryfhau ei afael ar Nanconwy yn fwy parhaol.

Syr Clough Williams-Ellis yn marw.

Mi fuo am gyfnod cyn priodi â gwraig weddw ydi hi ar hyn o bryd, a 'dwyt ti'n synnu dim at hynny wedi byw o dan yr un gronglwyd â hi am wsnos - cyn priodi mi fuo'n gwasanaethu hefo rhyw nob a'i wraig - Syr Simon a Ledi Gysta chwedl hitha, ac mae'r rheini wedi troi yn 'i phen byth wedyn.

Dywedodd cadeirydd yr awdurdod, Syr David Rowe-Beddoe: Mae twf y gwasanaethau ariannol ac e-fasnach yn hanfodol er mwyn gwneud Cymru'n fwy llewyrchus.

Cafwyd sawl cyfraniad hefyd gan Syr Tom Finney.

Ychydig yn ol fe ailddarllenais lyfr a gyhoeddwyd flwyddyn fy ngeni, sef Old Memories Syr Henry Jones.

Syr John Rhys.

Gan fod Syr John Wynn wedi etifeddu tiroedd Gwedir wedi marw ei dad Morys Wynn, gwnaeth ei orau i greu ystad helaeth a gwethfawr.

Chum mawr i mi wyddost ti.' ''S'gin i ond gobeithio, Syr, y medrwch chi gysuro'i weddw o yn 'i hadfyd.' 'Paid ti â poeni am hynny, Obadeia Gruffudd.

Annwyl Syr,

yn yr un flwyddyn gwelwyd angladd syr w.

Ond pa wendidau bynnag sydd i mi þ a rhinweddau, rai, yn ddiamau þ buont yn gyfrwng i droi Huwcyn, Ffridd Ucha, maes o law yn Sir (nid Syr) Hugh Evan Rowlands.

Sut ydych chi'n hoffi'ch brandi, syr?" "Fel mae o'n dod," meddwn i.

Cafodd y fraint o arlwyo gwledd i'r ddiweddar Frenhines Mary, ac wedi hynny, i'r Dywysoges Elisabeth (fel y'i gelwid bryd hynny), y Tywysog Philip, yr Arglwydd Mountbatten a llu o enwogion eraill, megis Mrs Eleanor Roosevelt, Syr Winston Churchill a Dug Caerloyw.

Gellid yn hawdd dybio mai cynnar yw'r englynion, ond fel y nododd Syr Ifor Williams, er eu bod yn cynnwys enghreifftiau o hen ffurfiau neu gystrawen, ceir ynddynt hefyd odlau a geiriau a awgryma.

Cymharodd yr Esgob Lewys Bayly o Fangor (a fuasai ar un cyfnod yn hen elyn i Wynn) deulu Gwedir i farch na wyddai ei nerth ei hun; cydnabuwyd mai gair Syr John oedd yr uchaf a'r parchusaf ymhlith ei gyd-ysweiniaid ar y fainc yng Nghaernarfon; a rhydd ef ei hun yr argraff yn gyson yn ei ohebiaeth iddo dderbyn addysg a disgyblaeth fonheddig a chwrtais.

Yn wahanol iawn i atgofion sur Syr Anthony Meyer yn ei lyfr sbeitlyd 'Stand Up And Be Counted' mae fy atgofion i am yr ymweliad hwn yn un hapus iawn.

Beth bynnag, ar ôl i Miss M. Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

Yn arwyddocaol cyhoeddwyd codi'r gwaharddiad hwnnw ddiwedd 1992 gan Syr Patrick Mayhew, a hynny fel rhan o'r negodi manwl rhwng y Llywodraeth Brydeinig a Sinn Féin a arweiniodd at gadoediad cyntaf yr IRA a'r broses heddwch a gynhyrchodd Gytundeb Belffast.

'Rydych chi'n darllen Saesneg, felly?' 'Ydw, syr.' 'Blynyddoedd Cynnar Methodistiaeth.

Mae croeso iddi hi fyw yn ôl patrwm Ledi Gysta os ydi'n dewis hynny, ond mae disgwyl i mi siopwr ynghanol gwlad, drefnu 'mywyd ar yr un llinella â rhyw sprigyn o Syr hefo mwy o bres neg o synnwyr, yn afresymol.

Croesawyd Mr Richard Elis, Prifathro Ysgol Syr Thomas Jones, i Ysgol Cemaes.

O Lechfaen, syr.

Y maent yn pwysleisio na ddylai neb ddod i mewn i Ysgol Syr Huw Owen i barcio.

Croeso i Llangi%an, syr.

Mae'n ymddangos fod Syr Simon a Ledi Gysta yn arfar cnoi pob tamaid ddeng waith a thrigain cyn ei lyncu.

Plaid Cymru oedd y cyntaf i wneud datganiad cyhoeddus o blaid trefnu Ymgyrch am Senedd i Gymru, er bod Undeb Cymru Fydd dan arweiniad TI Ellis, Syr Ifan ab Owen Edwards, Moses Griffith, Dafydd Jenkins, Gwynfor Evans ac eraill yn cefnogi'r syniad.

Soniodd Syr Thomas Parry-Williams wrthyf un tro i gasgliad cyfoethog anghyffredin o lyfrau prin gyrraedd siop Galloway.

Efallai fod mab hynaf ac aer Maurice Wynn, yr enwog Syr John Wynn o Wedir yn ddiweddarach, wedi bod yn gyd-ddisgybl â Morgan am rai blynyddoedd, er bod mab y sgweier ryw wyth mlynedd yn iau na mab y tenant.

`Mwy nag y leiciwn i ddweud wrth neb, syr.' Sisialodd Ernest air yng nghlust ei dad, ac ebe'r olaf: `Faint gymeri di amdani, Harri?' `Yr un geiniog lai na chanpunt,' ebe Harri.

Tyrd yn d'ôl 'fory.' 'Ond heddiw, syr, y deudodd Emrys .

Dusty Springfield, Stanley Kubrick, Dirk Bogarde, Cardinal Basil Hume Syr William Lloyd Mars-Jones, Emyr ( Feddyg) Jones, Meredith Edwrads, Elfed Lewis, Peter ( Goginan) Davies, Guto Roberts, Ioan Bowen Rees, Mathonwy Hughes, J.E.Caerwyn Williams, Raymond Edwards, Elen Roger Jones, Ifor Wyn Williams, Dick Richardson, Moc Morgan, Clive Jenkins, Esme Kirby, Syr Harry Llewellyn, Harriet Lewis, Eirene White, Gwyn Jones( Llenor ) yn marw.

Gan yr Athro Alun Llywelyn Williams (heblaw am draethawd Mrs Hughes ac un ysgrif yr un gan Syr Thomas Parry Williams a Dr Pennar Davies) y cafwyd yr ymdriniaeth fwyfaf gofalus o 'Sonedau y Nos'.

A'r dyddiau hyn, wele'r genedl yn chwitho ar ol Syr Thomas Parry.

Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

gallasai syr william preece fod wedi dweud llawer o hanes david hughes wrth robert griffith, oherwydd am gyfnod buont yn gyfeillion agos, yn cydweithio'n broffesiynol ac yn cyd gyfarfod yn gymdeithasol tra'n byw yn llundain.

"Gallwch ysmygu, syr.

'Fe fydd y gwasanaeth arbennig yn cael ei gynnal yn syth ar ôl y plygain bore 'fory.' 'Yn yr eglwys, syr?' gofynnodd Seimon.

Meddai: "Y mae hunan lywodraeth seneddol i mi yn fater o gydwybod Gristnogol" Gwelai Syr Ifan ab Owen Edwards ddisglair olau 'mlaen.

Cadwch draw o'r syr-jy-ri.

Ceir enghraifft o hynny yn ymdrech rodresgar Syr John i arddangos rhagoriaeth ei dras.

Brenin yr oiks ydi Michael Caine a fu'n cwyno gymaint dros y blynyddoedd fod yna ragfarn yn erbyn ei acen Cocni y mae on awr yn mynd i gael ei wneud yn Syr.

Ond yr oedd teulu arall yn Sir Gaernarfon a fynnai dorri crib Syr John Wynn a herio ei flaenoriaeth.

Yn y cyntaf, er enghraifft, ceir peintiad adnabyddus Syr E. J. Poynter, Ffyddlon hyd Angau, llun canwriad Rhufeinig yn glynu wrth ei le pan oedd y diluw tân yn disgyn ar dref Pompeii.

Yn ôl Syr Ifor Williams, awgryma'r enw ffrwd gref, un yn llifo'n nerthol.

"Pwy oedd honna?" "Miss Carmen Sternwood, syr." "Mi ddylech chi ei d'yfnu hi.

'Mae'n anodd dychmygu y gallen nhw fod wedi mynd ymhellach nag a deithion ni heddiw, Syr - ddim mewn cyn lleied o amser.

Cyfyd cwestiwn arall yn sgil hyn: onid moethusrwydd braidd, felly, yw cynnwys dwy ysgrif yr un ar 'Mair Fadlen' ac ar 'Marwnad Syr John Edward Lloyd'?

Penodi Syr David Maxwell Fife i'r swydd newydd, Gweinidog Materion Cymreig.

Dull arall oedd sicrhau tiroedd rhai a fu farw heb ewyl1ys, troseddwyr, eiddo teyrnfradwriaeth fel a ddigwyddodd yn hanes Syr Rhys Ap Gruffydd a Syr John Perrot.

Y flwyddyn ganlynol yn Ysgol Haf y Weinidogaeth Iacha/ u yn Aberystwyth, cymerais fendith dros ferch bedair ar ddeg oed a fu'n dioddef ers rhyw ddeng mlynedd gan ffurf ar y cryd cymalau a enwir ar ôl Syr George Frederic Still - y gŵr a wnaeth ymchwil yn y maes hwn - yn Salwch Still.

"Bore da, syr." "Bore da'n wir !

'Na.na, does dim pwynt!' 'Syr Troes y milwr a cherdded allan o'r neuadd, a'i esgidiau'n atseinio ar y llawr caled.

Heb os nac onibai, prif arwr yr History i Syr John, os gellir synied am arwr o gwbl ynddo, oedd ei hen daid Maredudd ab Ifan ap Robert, sylfaenydd y teulu yn Nanconwy yn ail hanner y bymthegfed ganrif.

"Sam!" !Ai ai, syr?" "Dywed i mi, pryd mae'r arddangosfa o waith y plant yn yr Ysgol Gyfun?" "Bob nos yr wythnos hon.

Rhyngddynt, byddant yn cynnwys sêr mor enwog â Syr Anthony Hopkins, Sean Connery a Richard Gere.

LLAWENYDD o'r mwyaf oedd clywed y newyddion mai ein Golygydd dawnus a gweithgaf fydd yn derbyn Medal Syr Thomas Parry Williams, er clod yn yr Eisteddfod Genedlaethol yng Nglyn Nedd eleni.

Petai gofod yn caniata/ u, ymarferiad dadlennol fyddai cymharu gweledigaeth Glanmor Williams ag un Charles Edwards, neu O. M. Edwards, neu Syr J. E. Lloyd neu Dr Gwynfor Evans neu Dr John Davies.

Diamau y gall y ddau syr.uad fod wedi eu plethu i'w gilydd ar adegau,- neu ynteu fod yn sefyll mewn gwrthgyferbyniad i'w gilydd.

Cafodd sawl bluen i'w het drwy sicrhau yr unig gyfweliad a roddodd y seren o Hollywood, Keanu Reeves, yn Ngwyl Glastonbury ynghyd â sgwrs brin gyda Syr Cliff Richard.

'Mr Richards, syr?' mentrodd Dan.

`Ddaru mi ddim edrach wir, syr,' ebe Harri.

Awgryma Henry Rowlands fod Cafnan (neu Cafnant) yn dynodi lle '...' , ac er bod Syr Ifor Williams hefyd yn egluro Cefni yn yr un modd nid yw'n sôn dim am Cafnan.

"Arhoswch fan yma am funud, syr," meddai'r Sarjiant, ac aeth i mewn wrtho'i hunan â phapurau'r Doctor yn ei law.

Mae'n ddrwg gen i, syr, ond ...' Yr oedd y geiriau'n gwrtais ond yn gadarn.

Wedyn dyna William Phillips, Castell Pictwn, priod Janet Perrot, chwaer y cymeriad lliwgar hwnnw, Syr John Perrot.

Ceisiodd Syr John ddarbwyllo ei fab hynaf y dylai weithio'n fwy dyfal gyda'i astudiaethau yn Ysbyty Lincoln oherwydd, oni wnâi ei hun yn addas ar gyfer bywyd Llundain, byddai'n rhaid iddo fodloni ar fywyd y wlad.

Cynhyrchodd Presentable Productions hefyd Wild About Harry, portread hoffus o un o ddiddanwyr mwyaf poblogaidd Cymru, Syr Harry Secombe.

'Dydw i erioed wedi gallu chwerthin am ben campau unrhyw glown a 'does yna'r un slepjan (mae'n ddrwg gen i, Syr Wynff a Plwmsan) na phei gwstard wedi gallu gwneud imi wenu hyd yn oed.

Syr Ifan ab Owen Edwards yn ffurfio Urdd Gobaith Cymru.

'Ydwyf, yn wir, syr,' ebwn innau.

Ond gellais ymateb ar unwaith i fawredd 'Marwnad Syr John Edward Lloyd' ac i 'Marwnad T.

"Tyrd, Sam," meddwn i, "mi hoffwn fod yn ol yn y swyddfa cyn i Matthew Owen gyrraedd yno." "Ai ai, syr.

Y gwr hwnnw oedd Elias Henry Jones, mab Syr Henry Jones, yr athronydd.

Mi ffoniodd Syr Alex Ferguson o hefyd i ganmol y syniad o gael sesiwn ymarfer yn hytrach na chael gemau cyfeillgar ac i ymddiheurio na fydd Ryan Giggs yn La Manga.

Roedd emosiynau yn amlwg yn Christmas Oratorio from Weimar, sef pererindod epig yr arweinydd Syr John Eliot Gardiner i berfformio pob un o gantatas J. S. Bach ledled Ewrop ar eu dyddiau gwyl priodol.

Yr oedd cysylltiadau urddasol gan rai heblaw Knightley â phobl ddylanwadol fel Syr Christopher Hatton, William Cecil a Iarll Leicester.

Yn ogystal a hynny, roedd Syr Thomas yn gwmniwr gyda'r mwynaf ei galon a'r gwreiddiolaf ei hiwmor.Fel Tom Parry yr adweinid ef ym Mangor mewn cyfnod cynharach, ag ef oedd ffefryn ddarlithydd y dosbarth Cymraeg.Roedd ganddo bresenoldeb a phersonoliaeth oedd yn llwyr arbennig, heb son am ddawn i draethu'n feistraidd a chyson ddiddorol.

Dyma fi wedi difetha'ch het chi, syr.' 'Hidiwch befo,' meddwn innau.

Cyn bo hir daeth yn ôl a dweud, "Mae Cyrnol Grant yn barod i'ch gweld chi nawr, syr." "A!

Dywed Syr John Wyn o Wydir i William Morgan dderbyn addysg yng Ngwydir, a thystia'r bardd Siôn Phylip fod yno 'ysgol ragorol rad'.

Disgrifir yn fyw iawn gyfnodau maith o anhrefn ac anweddustra yng nghorff History Syr John Wynn.

"Edrychwch ar ei ôl o'n ofalus nes cyrhaeddwn ni'r gwersyll newydd." "Reit, syr." Ond wedi meddwl am y peth dechreuais deimlo braidd yn flin fod y Capten mor hunanol, a phan ddaeth y lori heibio i lwytho'n taclau, a minnau'n helpu gyda'r gwaith, dechreuais ddyfalu sut y gallwn i ei ffidlan hi i gadw fy ngwely.

Felly, nid balchder yn ei hynafiaid nac unrhyw awydd i sefydlu cyff breiniol iddo ef ei hyn a'i dylwyth o gyfnod Gruffudd ap Cynan ymlaen oedd yr unig fwriad a goleddai Syr John Wynn pan ysgrifennodd ei History of the Gwydir Family.

Roedd rhai pethau wedi newid, a hynny er gwaeth, er enghraifft, meddwdod a chyflwr tai, a chyfleusterau carthffosiaeth fel yr amlygwyd hwy yn ail adroddiad Dirprwywyr iechyd trefi gan Syr Henry De la Beche.

Byddai'i modryb yn deud fod Syr Simon yn arfar cael 'i sgwrio cyn brecwast bob dydd hefo brws sgwrio, gymra fy llw y byddai raid i minna fynd trwy'r un oruchwyliaeth.

Y rheolwr mwya llwyddiannus yw'r Albanwr Syr Alex Ferguson.

Ryan, Syr Ben Bowen Thomas, Grace Williams, Steve Biko, Anthony Eden, Wernher von Braun, Elvis Presley, Groucho Marx, Leopold Stokowsky, Maria Callas, Bing Crosby, Syr Terrance Rattigan a Charlie Chaplin yn marw.

Tybed a all trigolion Gwaun Cae Gurwen fancio ar gefnogaeth Syr Anthony Hopkins i'w hymgyrch i gadw banc Barclays y pentref yn agored.

'Williams,' meddai yntau, 'gwell yw i chwi atal eich tafod, onide rhaid i chwi gymryd y cwbl.' 'O'r gorau, syr, gwnewch felly,' ebe finnau.

Protestiodd Syr John Wynn mai ei brif uchelgais fel Swyddog lleol oedd cadw trefn a llywodraethu'n gytbwys a theg yn ei sir er iddo fethu â chyflawni hynny bob amser.

Yn ôl Syr Ifor Williams daw'r enw o 'cafn', sef pant o fath.

Dechreuodd Syr Francis Simon ei ragymadrodd i'w lawlyfr The Neglect of Science drwy ddweud, " Mae'r byd wedi ei saernio yn y pen draw gan ddarganfyddiadau gwyddonol ...

Rhan o'n cynhysgaeth ni yw mawrygu'r iaith ac yr ydym yn dra dyledus i'r ysgolheigion hynny, fel Syr John Morris Jones, a'n dysgodd ni i geisio anelu at y safonau uchaf posibl wrth drafod yr iaith.

Syr Wyn Roberts yn symud o'r Swyddfa Gymreig.

Mi af inna' i gael gair efo Mr Rees." "Ai ai, syr.

Yn ôl Syr Paul Condon mae'r broblem yn aros, ac mae'n fygythiad gwirioneddol i'r gêm.

Syfrdanol hefyd yw adroddiad Syr Thomas Wyn, Glynllifon, Archwiliwr Cyfrifon Cymru wedi i'r Llywodraeth gymryd gofalaeth Ystad y Goron.