Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

traddodiadol

traddodiadol

Efallai nad ydym yn sylweddoli mai llên gwerin yw yr hyn y byddaf yn ei drafod, ond cawn weld fod yr un hanfodau yn perthyn i'r credoau a'r straeon cyfoes hyn, ac a berthyn i lên gwerin traddodiadol.

Yr ugeinfed o Chwefror oedd y dyddiad, tri ugain taten o Sharpe's Express mewn un gyfres o dair ffram a orchuddir a'r teip traddodiadol sydd fel ffenestri, a deugain ychwanegol o'r math Manna mewn cyfres arall o dair ffram orchuddir â phlastig.

Nid bod cyfraniad cerddorol yr Eglwys yn ddisylw gan fod organ a chôr eglwys gadeiriol neu abaty yn sicr o fod yn hyfrydwch i glust pwy bynnag a'u clywai Ond yr oedd crefft y telynor a'r crythor proffesiynol yn dai yn hynod fyw a derbyniol, a pharch mawr yn cael ei ddangos tuag at feistri'r re/ pertoire traddodiadol helaeth a chywrain, sydd bellach wedi llithro bron yn llwyr o'n gafael.

Caiff eu noddwr ei foli ganddynt yn y dull traddodiadol, fel y gellid disgwyl, ac y mae'r hyn a ddywedir ganddynt am ei groeso brwd a'i ddiwylliant yn arbennig o werthfawr o safbwynt astudio'r traddodiad nawdd.

Roedd y rhesymau am hyn yn gymhleth ac amrywiol iawn ond un rheswm diamheuol oedd y ffaith nad oedd y cyrsiau a arweiniai at yr arholiadau traddodiadol mewn ieithoedd modern yn atyniadol i'r mwyafrif.

bywyd ysgol, eisteddfota." Y nod oedd plethu elfennau o'r 'pasiant' traddodiadol gyda themâu personol am fywydau'r disgyblion.

Islam yw crefydd traddodiadol Libya, a'r unig grefydd yno heddiw.

Y maent wedi bod yn fygythiad i'r papurau lleol traddodiadol mewn rhai ardaloedd, drwy fod yn ffynhonnell newyddion lleol, ac aethan mor bell a ffurfio Cynghrair.

Yr unig waith lleol arall yn ystod yr amser hwn oedd crefflau traddodiadol y cylch, sef gwaith y gof, y melinydd, y pobydd, y crydd ac, wrth gwrs, y siopwr, oherwydd bu saith siop yn Llanaelhaearn ar un adeg.

Nid yw pob serch yn brochus ddiwreiddio safonau traddodiadol fel y gwna serch Blodeuwedd a Siwan.

Un feirniadaeth ohonynt y gellir o bosib ei gwneud yw eu bod yn tueddu i ganolbwyntio ar y newyddion 'da', ac i osgoi pethau fel hanes llysoedd lleol, ysgariadau, ac ati, a'u gadael i'r papur lleol traddodiadol, Saesneg ei iaith yn bennaf.

Yn ychwanegol at y dosbarthiadau traddodiadol ceir rhwydwaith o ddosbarthiadau yn y gweithleoedd, ac fel rhan o hyfforddiant mewn swydd.

Nid yw ef ac Arlywydd Ffrainc, Jaques Chirac, ceidwadwr traddodiadol, yn cyd-weld.

Yn ddiweddar cryfhawyd ei bolisi iaith cynradd trwy ddatgan o blaid dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg yn yr ardaloedd traddodiadol Gymraeg.

Mae yna le o hyd felly i ganu traddodiadol yng Nghymru ac mi fydd y cystadlu ar y llwyfan nos Sadwrn yn para tan yr oriau mân.

Crëwyd y cronfeydd i gynnig cymorth i ardaloedd sydd wedi dioddef o ganlyniad i ddirywiad diwydiant traddodiadol yr ardal ac sydd angen hwb ariannol o ganlyniad.

I lawn ddeall prosesau'r môr, mae'n rhaid galw ar ymchwilwyr o lu o wyddorau "traddodiadol" megis cemegwyr, biolegwyr, ffisegwyr, daearegwyr a mathametgwyr.

Y peuoedd traddodiadol i'r Gymraeg oedd yr aelwyd, y teulu ymestynnol, y gymdogaeth, y gymuned, y capel neu'r eglwys a mannau gwaith.

Yr oedd yr ymagwedd hwnnw, meddid, yn rhyddhau dyn oddi wrth lyffetheiriau ymadroddion traddodiadol crefydd.

Mae un sector o'r diwydiant yn darparu ar gyfer y 'Farchnad Dwristiaid', gan lunio tirluniau traddodiadol sy'n ail-wampio technegau a delweddau o dramor ac o'r gorffennol...

Daeth y syniad am y 'dinesydd defnyddiol' yn gyfarwydd i wladweinwyr, sef y gwr cyffredin a allai wasanaethu'r wladwriaeth mewn sawl ffordd am ei fod yn llythrennog ac yn fwy hyblyg o'r herwydd, â'r gallu i fyw a gweithredu y tu allan i'w gylch pentrefol traddodiadol.

Y peth traddodiadol i'w wneud mewn pasiantau ac operâu roc yw cyflwyno talp o hanes ardal - am arwyr y gorffennol, am ddigwyddiadau cynhyrfus neu stori'r oesau.

Yn y dull traddodiadol Gymreig roedd yn rhaid cael pwyllgor i ddod a phopeth i fwcwl gyda dros 300 o Gymry yn edrych ymlaen at fwynhau gwledd Gwyl Dewi yn un o westai Dubai yng nghwmni'r gwr gwadd, Phil Steele o adran chwaraeon BBC Cymru Wales.

Ni chredaf y byddwn yn gwneud unrhyw gam a'r awdur trwy ei ddisgrifio yn fwy o swyddog traddodiadol nag yn un o'r to newydd mwy rhyddfrydol.

Bryd hynny yr oedd Sinn Fein am ddisodli'r Blaid Wyddelig fel erfyn gwleidyddol y mudiad cenedlaethol; y Cynghrair Gwyddeleg yn ymdynghedu i edfryd yr iaith Wyddeleg; y Gymdeithas Wyddelig Athletaidd yn trefnu chwaraeon traddodiadol Gwyddelig; y Mudiad Cydweithredol Amaethyddol, y Mudiad Undebau Llafur dan arweiniad rai fel Connolly, y theatr, y cwbl yn rhannau o'r Mudiad Cenedlaethdol - heb sôn am yr l.RB Yr oedd y rhwyd wedi ei thaflu mor eang fel nad oedd angen i ŵr ifanc wneud mwy na mwynhau chwarae bando (...) ar brynhawn Sul, ac yr oedd wedi ei dynnu i fewn i'r mudiad.

(b) Ysgolion traddodiadol

Pryder ynglyn â chrebachu'r iaith yn y cadarnleoedd, ei dirywiad fel iaith gyntaf ar yr aelwyd, ac yn y defnydd a wneir ohoni mewn cyd-destunau 'traddodiadol'; gobaith ynghylch y cynnydd yn niferoedd y bobl ifanc sy'n ei siarad, y cynnydd yn y defnydd a wneir ohoni mewn cyd-destunau newydd ac yn y cyfleoedd newydd i'w defnyddio.

GWARCHOD NATUR, DAEAREG A'R TIRWEDD: Gall cloddio mwynau gael effeithiau uniongyrchol ac anuniongyrchol ar warchodaeth natur ac ar adnoddau tirweddol Gwynedd, o ran colled neu ddirywiad cynefinoedd lled-naturiol a newid tirweddau, tirffurfiau a defnyddiau tir traddodiadol.

Yn nechrau'r ganrif hon cafwyd ymgeision ffurfiol i wella anifeiliaid traddodiadol Cymru trwy sefydlu cymdeithasau ar gyfer y Defaid Mynydd Cymreig a'r Gwartheg Duon.

Dehongliad John Griffiths oedd eu bod nhw wedi symud i'r De i geisio torri'n rhydd am eu bod nhw'n colli eu grym traddodiadol yn Washington ac Efrog Newydd.

Yr oedd hyn ddiwedd y tridegau pan oedd carcharau yn garcharau fel y byddai'r mwy traddodiadol yn ein plith yn dweud.

Ond nid oedd y symudiad yma i ffwrdd oddi wrth y sectorau traddodiadol yn cael ei adlewyrchu mewn ymlediad o'r sylfaen economaidd er mwyn darparu marchnad gyflogaeth fwy amrywiol.

Gofynnwyd am awdl 'mewn cynghanedd gyflawn' yn hytrach nag ar y mesurau traddodiadol arferol.

Fodd bynnag, er bod yr NCT yn cymryd cam i'r cyfeiriad cywir, ofna'r Gymdeithas nad ydyw'r Swyddfa Gymreig wedi achub y cyfle i lunio canllawiau grymus a fyddai'n fodd i warchod yr iaith yn ei chadarnleoedd traddodiadol a hyrwyddo ei hadferiad mewn ardaloedd a'i collodd yn ystod y ganrif a hanner diwethaf.

Bu Cinio Nadolig Ysgol Llangelynnin yn bryd arbennig iawn ar hyd y blynyddoedd ac fe gaed pryd traddodiadol yn flynyddol.

Yr oeddan nhw yn priodoli prysurdeb eleni i'r ffaith fod yna fwy o alw nag a fu, y dyddiau hyn, am Nadolig Traddodiadol.

Storïau yn seiliedig ar chwedlau Cymreig traddodiadol.

Erbyn hyn, does dim gorfodaeth arnyn nhw i wisgo'r dillad traddodiadol.

Erbyn hyn, does dim gorfodaeth arnyn nhw hyd yn oed i wisgo'r dillad traddodiadol, duon, hir.

Tybed a ydyw swyddogaethau a phriodoleddau traddodiadol y ddau ryw (ddoe a heddiw) yn cael eu torri i lawr i raddau dan bwysau'r galar (ac o bosibl am fod y bardd yn canu'n groes i arfer y traddodiad barddol)?

Roedd Gareth Lloyd yn chwech ar hugain oed, fodfedd yn fyr o'r chwe troedfedd traddodiadol, ond nid angenrheidiol, yr heddlu, du ei wallt ond golau, os nad gwelw, ei wynepryd.

Yn yr anialwch, bydd y llwythau'n dosbarthu eiddo yn ôl angen yr unigolyn, ac mae sosialaeth Gadaffi yn rhoi mwy o bwyslais ar yr unigolyn nag yw'r Marcswyr traddodiadol.

Dylifodd estroniaid wrth y miloedd i gefn gwlad a bwriwyd yr iaith Gymraeg a'r diwylliant traddodiadol i enbydrwydd.

Mae cyflawni nodau gwahaniaethedd yn cryfhau'r dulliau dysgu newydd ar draul dulliau traddodiadol.

Mae Cyngor Ceredigion yn dadlau fod yr holl gysyniad traddodiadol o gymuned bentrefol wedi dod i ben.

Croeso cynnes a chyfeillgar mewn ty nodweddiadol yn dyddio o'r ganrif ddiwethaf wedi'i leoli yn y stryd fwyaf traddodiadol yn Y Gaiman, Patagonia.

O blith y mynaich traddodiadol, Urdd y Sistersiaid oedd bwysicaf yng Nghymru: hwy oedd piau mynachlogydd yr Hendy Gwyn ac Ystrad Fflur a Chymer, er enghraifft, a lleiandai Llanllyr a Llanliugan, er mai'r Premonstratensiaid oedd piau Abaty Talyllychau ac Urdd S.

Y Gainc Osod Bod prawf teg i'w gymeradwyo ar bob cainc a arferir heddiw i bwrpas Cerdd Dant, ac yn unol â'r diffiniad traddodiadol ohoni "ei bod yn cynnwys ffigur a rhedfa% a neilltuolion eraill - bydd iddi ddal y prawf hwnnw, neu fethu.

a'r heddlu traddodiadol.

Gyda'r cwtogi gan yr Awdurdod nid oedd yr ysgolion yn cael Cinio Nadolig, ond fe sicrhaodd Mrs Jones fod yr ysgol yn cael eu cinio Nadolig Traddodiadol fel o'r blaen yn aml iawn ar ei chost ei hunan.

maent i gyd yma, ac ar du ôl drws y granar yn Hafod Elwy - yn ôl Huw Williams yn ei gyfrol Fy Milltir Sgwâr, mae'r pennill traddodiadol yma wedi ei sgrifennu:

Roedd y posibiliadau o gael hyd i waith yn dylanwadu'n drwm ar batrwm traddodiadol oedran plant yn aros yn yr ysgol.

Y mae lle inni i gyd bryderu pan welwn hen werthoedd traddodiadol yn diflannu.

Gresynodd Lewis at agwedd unllygeidiog a chyfyngus beirniaid mewn perthynas a'r hen feirdd: 'Dywedir mai seiri campus oeddynt ar syniadau traddodiadol.

Mae nifer gynyddol o ysgolion traddodiadol uwchradd (o'u cyferbynnu ag ysgolion dwyieithog penodedig) yn dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg.

Maen nhw'n dal i gredu y gellir defnyddio strwythur traddodiadol y stori, gwead o ddisgrifiad a sylwebaeth a deialog, strwythur sy'n perthyn i fyd gwahanol iawn, i ddarlunio diffyg strwythur a diffyg cyfeiriad y byd sydd ohoni.

Diflannodd ffermio cymysg traddodiadol a ganed 'agri-business' - o leiaf mewn rhannau helaeth o Brydain, y Cyfandir a'r Amerig.

Nodwedd amlwg iawn yr arwyddion uchod yw eu bod mor debyg eu naws i'n harwyddion tymhorol traddodiadol ni.

Ni welsai yr un arwydd fod pobl wedi teithio ar hyd yr hen lwybrau masnach traddodiadol, y rhai a groesai ac a ddilynai weithiau gyda'i ffrindiau, y Senwsi.

"O'i gymharu â rhai o'r symiau ar y rhestr cyfalaf, dyma swm bitw, bitw iawn," meddai'r Cung Huws, a ychwanegodd: "Dwi'n amau ers tro bod 'na gynllun gan y Swyddfa Gymreig, a gan Gwynedd hefyd, i sianelu arian mawr i ganolfan gwleidyddol poblogaidd sy'n cael eu gweld -- a hynny ar draul yr ardaloedd diwydiannol traddodiadol, lle byddai'r arian yn gwneud mwy o les.

Amcangyfrifir mai'r diwydiant Technoleg Wybodaeth fydd defnyddiwr trymaf ynni erbyn troad y ganrif, gan oddiweddyd y diwydiannau traddodiadol drwm a gysylltir yn arferol â defnydd uchel ar ynni.

Un o gwmniau recordio mwyaf gydag amrywiaeth o gerddoriaeth o'r traddodiadol i ganu pop.

Ac eto y mae caneuon ac alawon gwerin traddodiadol gwledydd fel Sbaen, Iwerddon a Romania wrth fy modd, yn enwedig pan mae nhw'n swnio fel petaent wedi tyfu o bridd y gwledydd yna.

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Bwyd traddodiadol a baratowyd ar y dechrau - cig rhost, tatws a llysiau.

Efe a achosodd i'r economi aros yn ei hunfan am gyfnod hir, meddir, drwy osod y pwyslais i gyd ar atgyfnerthu'r diwydiannau trymion traddodiadol a alluogai Rwsia, yn ei farn gyfeiliornus ef, i gystadlu a gwledydd nerthol y gorllewin.

Ar y llaw arall, mae'n bwysig bod maes dysgu Cymraeg i oedolion yn gallu ymateb i'r her yn yr ardaloedd traddodiadol Cymraeg trwy ddysgu Cymraeg i fewnfudwyr.

Mae sawl ffordd o ddatrys y broblem drwy ddefnyddio dulliau traddodiadol o raglennu cyfrifiadur, ac mae rhaglenni pwrpasol i'w cael ar y farchnad i wneud yn union hynny.

Byddent hefyd yn gymorth i ymgyrraedd at amcanion parc cenedlaethol trwy ddefnyddio adeiladau lleol traddodiadol a allai ddirywio yn eu cyflwr, ac hefyd ddarparu arall gyfeirio fferm sydd yn amgylcheddol dderbyniol.

Un perchennog fu'n amaethu'r tir am gyfnod maith gan ddefnyddio dulliau traddodiadol.

Mae'n amlwg oddi wrth ei holl gynnyrch, er gwaethaf ei barch at reswm, at drefn, at ffurf mewn bywyd a chelfyddyd, nad pleidiwr llythyren farw'r ddeddf ydyw o gwbl, oherwydd mae'n barhaus yn herio'i gymeriadau i gamu y tu hwnt i gylch cyfyng eu harferion traddodiadol a gweithredu'n greadigol er mwyn meddiannu gwirionedd uwch.

Mae'r nodyn a ganlyn sydd gan Maredudd ab Iestyn ei hun yn y rhaglen yn bwysig ac yn ddadlennol iawn, 'Fel pensaer mae gennyf ddiddordeb mewn ffurfiau adeiladau traddodiadol neu frodorol a'r modd y maent wedi eu gosod yn y tirwedd.

Y gwahaniaeth rhyngddynt oedd fod un garfan - y mynaich traddodiadol - wedi eu cyfyngu i fynachlogydd ac wedi cymryd fel eu prif orchwyl gynnal y cylch o wyth gwasanaeth canonaidd ddydd a nos; tra oedd y lleill - y Brodyr - yn cael gadael eu priordai er mwyn mynd ar hyd y wlad i bregethu, gan gardota am eu cynhaliaeth wrth fynd.

Eto, y mae'n werth oedi uwchben geiriau Saunders Lewis, oblegid y mae oblygiadau pellach i'r gwrthgyferbyniad a wnaeth rhwng Williams a'r beirdd traddodiadol.

Mor wahannol fu'r gaeaf eleni i syniadau Mr J Rhys Davies, Pontyberem am aeaf traddodiadol - Oriau maith yr oriau mân - y gwydr goed Yn y gwynt yn gwegian Briw a gwae sy lle bu'r gân Ac angau lle bu'r gyngan.

Fe'i lluniwyd mewn cyfnod a oedd ar y ffin rhwng amaethu traddodiadol ac amaethu yn y dull newydd.

Erbyn hanner amser, roedd pob un o dîm Llanelli yn teimlo'n hanner marw, a phan aeth y chwib, ro'n i'n disgwyl 'mlân yn eiddgar at y darn oren traddodiadol.

Nid awdl ar fesurau traddodiadol oedd hon, ond cerdd ar fesur y tri-thrawiad.

(i) Dylid cynnig cymwysterau, a gydnabyddid gan y cyhoedd, ar gyfer cyrsiau byrrach na'r cwrs pum mlynedd traddodiadol.

barn y gweithgor oedd fod canllawiau asesu yn fwy priodol na'r pennawd cynllun marcio, gan fod asesu datganiad yn wahanol i gynllun marcio traddodiadol.

Efallai y bydd A Ddioddefws a Orfu hefyd yn creu ymateb mwy cymysg na'r drama-gerddi traddodiadol, gydag elfennau digon caled yn y stori a defnydd helaeth o'r hyn sy'n cael ei alw'n 'fratiaith'.