Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

twrch

twrch

Mae dyn 'fel twrch daear, yn byw .

A chaiff llawer un drafferth i weld mai gwaed misglwyf ydyw gwaed y Widdon Ddu, ac mai symbol o gedor merch ydyw barf Dillus, a phen y Twrch Trwyth yn 'groth wrywaidd', gyda'i glustiau'n labiae majorae.

Yna, roedd hi mewn byd gwahanol, byd tywyll yn llawn o goed tal a'u brigau'n gwau trwy'i gilydd, byd dirgel ci%aidd y carlwm a'r cadno, y ffwlbart a'r fronwen, byd y wiwer a'r draenog a'r twrch daear a'r holl anifeiliaid eraill na chofiai mo'u henwau.

Mi gysgais fel twrch .

Felly y lleddir y wedd ddistrywiol i dadolaeth, a gwneir yr un peth i'r wedd gyffelyb mewn mamolaeth wrth ladd y Twrch, sy'n cynrychioli, dan gochl creadur gwrywaidd, yr hen fam o hwch a ildiodd fywyd i Culhwch, ond a oedd - fel y dywedodd James Joyce am ei famwlad - am ei fwyta'n fyw wedyn.