Bob nos, o bump o'r gloch nes ei bod hi'n tywyllu roedd s n morthwylio a llifio yn llenwi'r lle.

Doedd llawer ohonyn nhw ddim hyd yn oed yn Gristnogion a doedden nhw byth yn tywyllu drws yr eglwys, ond roedd pawb yn benderfynol y buasen nhw'n adeiladu'r eglwys orau y medren nhw.

Roedd hi'n dechrau tywyllu nawr a doedd e ddim yn hoffi bod tu allan yn y tywyllwch ar ei ben ei hun.

Mae gwaith y chwaraewyr yn y gymuned yn gwneud Cerddorfa'r BBC yn uniongyrchol berthnasol i fywydau llawer o bobl yng Nghymru – yn enwedig y rheiny nad ydyn nhw hwyrach wedi tywyllu drws neuadd gyngerdd o'r blaen.

Er bod ein hoedfeuon yn gyfarfodydd cyhoeddus, agored i bawb, ychydig o'r ieuenctid sy'n tywyllu'r drysau.

Ar ôl awr o gerdded y lonydd y tu allan, a hithe'n dechrau tywyllu, bu raid iddi gydnabod nad oedd Rick am ddod.

Ond tywyllu cyngor a wna'r syniad fod hanes yn gyfoes yn y modd hwn.

Cymraes ddi-Gymraeg o Bort Talbot oedd y Chwaer Jean Ryan - menyw dal, ei gwallt golau'n britho ac yn pipian drwy ei phenwisg a'i llygaid glas yn cwato y tu ôl i sbectol a oedd yn tywyllu gyda'r haul.

Roedd hi'n un ar bymtheg oed as wedi tyfu'n ferch ifanc dal, osgeiddig; y gwallt cyrliog melyn a fu ganddi pan oedd yn blentyn wedi tywyllu'n frown golau cochlyd.

Mae gwaith y chwaraewyr yn y gymuned yn gwneud Cerddorfar BBC yn uniongyrchol berthnasol i fywydau llawer o bobl yng Nghymru - yn enwedig y rheiny nad ydyn nhw hwyrach wedi tywyllu drws neuadd gyngerdd o'r blaen.

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Mewn ymgais i guddio'i theimlad, meddai, "Eto i gyd, roeddech chi braidd yn rhy arw...neithiwr...doedd dim angen...doedd gennych chi ddim hawl..." "Wnes i mo'ch brifo chi," meddai, a'i lygaid yn tywyllu.