Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

tywysog

tywysog

Yr unig wahaniaeth yw fod y Tywysog hwnnw yn cyflawni ei gampau ef mewn ysgol go arw ym mherfeddwlad Awstralia.

Ef a roes fawredd i ymgyrch Cymdeithas yr Iaith yn erbyn gwarth arwisgiad y tywysog Charles yng Nghaernarfon, seremoni, fe wyddom heddiw, a wthiwyd ar eu gwaethaf ar y teulu brenhinol Seisnig gan Swyddfa Gymreig y Blaid Lafur er mwyn lladd cenedlaetholdeb Cymru.

Os nad wyf yn camgymryd fe fydd dyfodol Gruffudd eto yn y fantol ac fe gaiff ei ergydio fel ceiliog gwynt rhwng y Tywysog a Dafydd yr hanner Norman o Lys Aber." Erbyn hyn 'roedd y sbi%wr yn awyddus i gychwyn i'w daith.

Siawns na fyddai'r Tywysog Bach a Man Friday yn deall ei gilydd.

Mi fuo'r arglwydd Gruffudd yn rhy hir yng ngharchar Degannwy..." "Mab naturiol ein Tywysog..." "O waed pur Cymreig..." "Yn byw fel gwr bonheddig ers chwe blynedd bron yng ngharchar Degannwy a Sinai'n gywely iddo!" Chwerthin amrwd wedyn nes i rywun eu hatgoffa y byddent at drugaredd yr Ymennydd Mawr a'r Gwylliaid pe rhyddheid yr arglwydd Gruffudd.

Canys ni cheisiodd Saunders Lewis a'i ddau gydymaith ond cyflawni yn union yr hyn a argymhellir yn awr gan y Tywysog Charles - sef gwarchod y Winllan a roddwyd i'w gofal.

Efallai na ddylem fod yn gofyn a ddylai rhosyn y Tywysog Bach gael ei fwyta.

Cafodd y fraint o arlwyo gwledd i'r ddiweddar Frenhines Mary, ac wedi hynny, i'r Dywysoges Elisabeth (fel y'i gelwid bryd hynny), y Tywysog Philip, yr Arglwydd Mountbatten a llu o enwogion eraill, megis Mrs Eleanor Roosevelt, Syr Winston Churchill a Dug Caerloyw.

Os nad oes, mae o leiaf dwy ffactor y gellir eu hystyried:- (a) Mae'r hyn a wnaeth, wedi ei wneud pan oedd yn blentyn y byd hwn, yn ddieithryn i wladwriaeth Israel Duw, ac o dan lywodraeth tywysog llywodraeth yr awyr.

Credai'n ffyddiog y byddai'r Tywysog Albert yn ymroi i ddysgu 'iaith Gomer', fel y gweddai i'r sawl a hanai o dras Llywelyn Fawr.

Arwisgo Tywysog Cymru yng Nghernarfon a Lloyd George yn geffyl blaen.

Bur gerddorfa ar corws yn rhan o hanes wrth iddi groesawu Cynulliad Cenedlaethol Cymru gyda chyngerdd gala urddasol ym Mae Caerdydd - lle perfformiodd y casgliad mwyaf erioed o ddiddanwyr Cymreig gerbron y Frenhines, Tywysog Philip a Tony Blair.

Mae ef newydd fod ym Mharis i ddweud wrth bawb ei fod yn mynd yn ôl i Gymru i hawlio ei deitl a'i ; diroedd fel Tywysog 'Ond pam ddylai'r milwyr Ffrengig hyn ymladd dros Owain, gofynnwn.

Yn Tywysog Ola Cymru, cyflwynodd y ddarlledwraig Elinor Jones, y canwr Dafydd Iwan, yr hanesydd Richard Wyn Jones a'r awdures Angharad Tomos eu safbwyntiau personol ynglyn â'r teulu brenhinol.

Weithiau fe fyddai hi yng ngharchar Degannwy yn cadw cwmni i'w gwr, yr arglwydd Gruffudd, neu bryd arall yn pledio'i achos efo gelynion y Tywysog.

Mae'n drist meddwl na chaiff merched godre Ceredigion arlwyo gwledd ar gyfer y tywysog mwyn byth mwy ar ben yr odyn yng Nghwmtydu.

Cafwyd rhaglenni unigol gan gynnwys comedi oedd yn seiliedig ar brotest y beirdd yn erbyn BBC Radio Cymru, rhaglen ddogfen i nodi pen-blwydd y Tywysog Siarl yn 50, cystadleuaeth garolau genedlaethol a chyngerdd acwstig gan BBC Radio Cymru o'r Ganolfan Technoleg Amgen yng nghanolbarth Cymru.

Cyfarfyddodd a Maelon Dafodrill, tywysog ifanc, golygus, mewn gwledd a syrthiodd y ddau mewn cariad a'i gilydd.

Ddeng mlynedd ar hugain ar ôl Arwisgo Tywysog Cymru a'r dathlu a'r protestiadau a oedd yn nodweddiadol o'r digwyddiad, bu cyfres o raglenni diddorol yn dadansoddi sefyllfa'r frenhiniaeth heddiw.

Llongyfarchiadau yn ogystal i label Fitamin Un, sydd yn mynd o nerth i nerth ar hyn o bryd; ac os ydych yn awyddus i archebu copi o sengl Pep Le Pew, cyfeiriad y label ydi: Fitamin Un, 8 Stryd Tywysog Leopold, Caerdydd.

Mewn ymdrech ar y cyd rhwng staff ymgynghorol AALl Dyfed, Albion Concrete, Pwyllgor Tywysog Cymru, yr ysgolion ac Uned o'r Fyddin Diriogaethol, mae nifer o ysgolion yn Nyfed wedi derbyn pibellau draenio enfawr.

Dathlodd Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ei phen-blwydd yn 70 gyda dau gyngerdd arbennig: un yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd, ym mhresenoldeb Ei Uchelder Brenhinol Tywysog Cymru, Noddwr Brenhinol y gerddorfa, a'r llall yn Neuadd y Brangwyn, Abertawe.

Ond yn ol arfer yr amser trefnwyd iddi briodi tywysog arall gan ei thad.

Gofynnodd y Tywysog Bach iddo: 'Wyddoch chi sut i helpu fy rhosyn truan i, sy'n colli ei liw ac yn gwywo?' Dangosodd y Man Friday ei ddannedd mewn gwên fawr ac ateb: 'Mae'n rhaid i ti ei fwyta e'.

Daliai Meic i wynebu Serosadam, y Tywysog Arian.

Gwaith peirianyddol y Tywysog Nacashidze.

"Ydy, Elystan." "Mi ddaw'r hogiau adre' o'r Deheubarth, adre o'r rhyfel gyda hyn efo byddin y Tywysog, Gwgon." "Ia, yn fuddugoliaethus." "Ac heb ddim i'w wneud am nad oes ar y Tywysog eisiau brwydro 'chwaneg yn erbyn ei hanner brawd yng nghyfraith, brenin Lloegr." "Fedar y sawl a aned i ryfal ddim diodda' segura.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ffurfio'r mudiad gwrth-arfau niwcliar, CND. Tywysog Charles yn derbyn y teitl 'Tywysog Cymru'. Wyth aelod o dîm pêl-droed Manchester United yn marw mewn damwain awyren ym Munich.

Dafydd fab y Tywysog ag Isabel, merch yr anffodus Wiliam de Breos a grogwyd ym Maenor Crogen.

Mi freuddwydiais neithiwr fod y Tywysog Bach wedi glanio ar y blaned lle roedd Man Friday yn byw.

Y Tywysog Charles yn cyfaddef ar y teledu ei fod yn siarad gyda phlanhigion.

Rhaid imi gyfaddef mai rhyw dueddu i ochri efor Tywysog Charles yr ydw i yn y ddadl planhigion genynnol yma.

Trodd oddi wrth y Tywysog Arian i wynebu, er mawr syndod i Meic, fyddin fawr o ddynion a merched wedi'u gwisgo'n debyg iddo a oedd wedi ymgynnull y tu ôl iddo.

Y mae rhywun yn cydymdeimlo â'r Tywysog William pan yw ef a'i dad a'i daid a'i nain yn erfyn am lonydd iddo fyw ei fywyd heb ymyrraeth newyddiadurwyr a thynwyr lluniau.

Gelwid ef y Tywysog mawr ond marw a wnâi pob dyn byw.

Y Tywysog Albert, gŵr Victoria, ddaeth â'r arferiad (o'r Almaen) o gael coeden wedi ei haddurno.

Ac fe gyhoeddwyd llythyr Vincent o fewn ychydig wythnosau i'r Eisteddfod yn y Royal Albert Hall lle llwyfannodd y Cymry eu teyrngarwch diarhebol gerbron Tywysog Cymru a'i deulu, lle cadeiriwyd Berw am awdl i Victoria a lifeiriai o edmygedd a diolch, lle bu Henry Richard AS, a 'savants' cyfarfodydd y Cymmrodorion, yn sicrhau pawb o fewn clyw na châi'r Gymraeg atal llanw'r Saesneg.

"Does gen i ddim yn erbyn y Tywysog Siarl yn bersonol, ond gallai fod wedi gwneud llawer mwy i ni, yn enwedig yng Nghaernarfon."

ac ymweliad y Tywysog Charles â Weatherfield.

Bu'r gerddorfa a'r corws yn rhan o hanes wrth iddi groesawu Cynulliad Cenedlaethol Cymru gyda chyngerdd gala urddasol ym Mae Caerdydd - lle perfformiodd y casgliad mwyaf erioed o ddiddanwyr Cymreig gerbron y Frenhines, Tywysog Philip a Tony Blair.

Wrth iddo annerch Comisiwn Cefn Gwlad Cymru, gwelodd y Tywysog Charles yn dda i ddyfynnu geiriau'r diweddar Ddoctor Saunders Lewis (o bawb!):

'Does neb sy'n herio Serosadam, Tywysog Arian y Tair Planed, yn dianc â'i fywyd.' Dechreuodd chwyrlio'r mes yn ei law.

Ynteu a ydym i dderbyn nad yw dyfynnu'r geiriau hyn ond yn rhethreg gwag ar ran Tywysog, nad yw'n deall, neu nad yw o ddifrif ynghylch, y geiriau y dewisodd eu llefaru?

Yn hytrach na gwylltio gyda Man Friday, daw'r Tywysog Bach yn ôl at ei rosyn ac adrodd stori wrtho am Man Friday a'r blaned arbennig y mae'n byw arni.

Faint a fynnir o ddeunydd am Loegr ac Ewrop þ Harri Tudur yn glanio yn Aberdaugleddau a'r Cymry druan yn llawenhau o feddwl fod Tywysog o Gymro yn mynd i'w lordio hi tua Llundain yna ac yn mynd i ddod â'r mil blynyddoedd i ben.

Ochri efo'u Tywysog y byddai pobl Dolwyddelan gan arswydo rhag y Gwylliaid, yr Ymennydd Mawr a'r pry bychan o Gripil, Gwgon Gam.

Beth ddylai'r Tywysog Bach ei wneud - gwylltio a mynd i ryfel yn erbyn Man Friday, ynteu wrando arno a bwyta'r rhosyn?

Tywysog Charles yn derbyn y teitl 'Tywysog Cymru'.

Roedd Helen Mary Jones am sicrwydd - yn Saesneg - y byddai lefel bresennol y gwasanaethau yn adran ddamweiniau ac argyfwng Ysbyty Tywysog Philip, Llanelli, yn parhau.

Bur sêr yn perfformio gerbron y Frenhines, y Tywysog Philip, Tywysog Cymru, Tony Blair a 60 o arweinwyr gwledydd.

Yr oedd y Tywysog Charles yn mynychu yr ysgol go arbennig hon ar gyfer cael ei droi o fod yn llanc i fod yn ddyn - os nad dros nos yna, yn sicr, dros gyfnod o wythnosau.

Geni'r tywysog Charles.

Ac fe ddywed y Man Friday yntau stori am y Tywysog Bach diddorol a'i rosyn.

Cawn olwg ar ffynhonnell gyllidol werthfawrocach na'r enillion tirol; sef y brenin yn ennill y gallu a'r breintiau a berthynai i Lywelyn Ap Gruffydd yn y gogledd ynghyd a'r wrogaeth a berthynai i'r Tywysog.

Mewn llythyr at ei dad, y Brenin Harri IV, disgrifia'r tywysog sut y teithiodd tuag at Sycharth a 'phan gyrhaeddon ni, nid oedd yr un enaid byw i'w weld, ac felly llosgon ni'r llys cyfan yn ulw.' Rydym ni'n ffodus heddiw fod Iolo Goch wedi disgrifio'r llys hwn o'r Oesoedd Canol mor fanwl cyn iddo ddiflannu am byth.

Yn y castell hwn hefyd y ganed eu Tywysog, Llywelyn ab Iorwerth.

Yn Tywysog Ola Cymru, cyflwynodd y ddarlledwraig Elinor Jones, y canwr Dafydd Iwan, yr hanesydd Richard Wyn Jones ar awdures Angharad Tomos eu safbwyntiau personol ynglyn âr teulu brenhinol.

Huana, ei chwaer oedd yn gwarchod Owain Goch a Llywelyn gan eu llusgo o gaer i gaer dan orchymyn y Tywysog.

"Mae o'n tynnu pobol, beth bynnag," meddwn "Gobeithio y dôn nhw i weld y perfformiad." "O, mi fydd 'na rai yn bodloni ar ei weld o'n mynd a dwad, 'run fath a'r tywysog yng Ngholeg Aberystwyth." Mae 'ma gar yn troi i mewn i lôn yr ysgol; ia, fo ydi o, mae'r gofalwr yn agor y giât." Yr oedd y cynnwrf yn dechrau cydio ynof finnau.

Hwn oedd y tro cyntaf ers y Tywysog Charles, Charles 1 wedyn, ym 1616.

Diau y byddai'n ymddwyn yn fwy bonheddig gerbron Tywysog Cymru na cherbron tîm rygbi Bae Colwyn, ond Bedwyr oedd Bedwyr ble bynnag yr âi, Bedwyr y sgwrsiwr hwyliog, Bedwyr y cefnogwr unllygeidiog, Bedwyr y rhefrwr didderbynwyneb a'r rhegwr.

Ddeng mlynedd ar hugain ar ôl Arwisgo Tywysog Cymru ar dathlu ar protestiadau a oedd yn nodweddiadol o'r digwyddiad, bu cyfres o raglenni diddorol yn dadansoddi sefyllfar frenhiniaeth heddiw.

Bu'r sêr yn perfformio gerbron y Frenhines, y Tywysog Philip, Tywysog Cymru, Tony Blair a 60 o arweinwyr gwledydd.

Beth am edrych ar gyfarfyddiad y Tywysog Bach a Man Friday o ongl arall.