Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

un

un

Aeth hi ag ef i'r gegin a gellir dychmygu syndod y gŵr parchus, ac yn wir ei sioc, pan ddangosodd y wraig iddo y gwydr deuben a ddefnyddir i amseru berwi wy - ond un mwy lawer na hynny - yn llawn o lwch llwyd.

"Tydi hi'n anodd deud y dyddia ma a phawb yn gwisgo'r un fath?

"Ydach chi'n dwad yr un ffordd â mi?" gofynnais.

Ar adeg arall roedd o'n gweithio hefo un ar ddeg o ddynion eraill mewn chwarel, hwn eto mewn lle pur wyllt, a phawb yn byw mewn cytiau a gofalu am eu bwyd eu hunain.

"Y gamp fwyaf ydi hedfan yn isel, nid yn uchel," meddai peilot arall tra'n bwyta brecwast un diwrnod.

Ar sedd gefn ei gar roedd 'na un o'r hetie anferth 'na maen nhw'n ei wisgo yn nhaleithie America.

"Allwch chi ddim dweud 'fuck ' yn Gymraeg, ond mae ' n dderbyniol yn Saesneg," meddai, gan roi'i fys ar un o'r elfennau mwya' rhyfeddol yn sgandal Cwmglo hefyd.

"Ac wedyn, rhaid i chi gael pump beic yn lle un beic," meddai'r dyn trwsio sosbenni.

am un o'r gloch dywedodd y ferch fod rhaid iddi hi fynd.

* gynnig mwy nag un model ieithyddol i ddisgyblion, e.e.

Ar ôl cyfnod o ddala, aeth Phil i weithio ffwrnais pan oedd tuag un ar bymtheg mlwydd oed, a dyna'r gwaith caletaf yn y felin bryd hynny.

Ar ddiwedd y gêm nid oes un gair yn sefyll yn ddigyswllt mewn gwagle.

Ag yntau'n un o arweinwyr blaenllaw Prydain, sefydlodd Richard Hickox y City of London Sinfonia ym 1971 ac ef yw ei Chyfarwyddwr Cerddorol.

Ac yn sicr dyna'r disgrifiad gore o'r gêm yn erbyn Lloegr a oedd yn un o'r geme rhyfedda i mi ei chwarae o gwbl.

A'r awgrym yw fod modd i'r bardd ymryddhau yn yr un modd.

A chynigiodd yr un gwr ddau swUt i minnau os awn, dywedais wrtho yr awn; a rhedais o heol y Bont Pawr oddi amgylch yr HaU yng nghanol y dref yn noethlyrnun; a dychrynodd rhyw wraig feichiog wrth fy ngweld, nes yr aeth yn sal.

Adroddir un hanesyn awgrymog amdano gan Mr T Ceiriog Williams.

Abertawe, yn isa ond un yn yr Ail Adran, sydd a'r problemau gwaetha.

"Chaw chiw chol chim?" sef o'i gyfieithu "Be di enw o?" Na sori, doedd o ddim yn adnabod yr un Patrick!

Ac mi fasa'n o ddrwg ar aml un ohonom ni oni bai am y rheiny.

(Mae'r un peth yn wir am y dyfalu a fu ynghylch agwedd Gwen at John Phillips, y pregethwr a fu'n gyfrwng ei hargyhoeddi.

"Wyt ti wedi clywed honno am y ras rhwng y crwban a'r ysgyfarnog?" "Do, siŵr," meddai un arall o'r plant/ "Clywais i honno pan oeddwn i'n ddim o beth." "Debyg iawn, debyg iawn - a beth mae'r stori fach honno wedi ei ddweud wrthyt ti?" "Mae hi'n bwysig dal ati," meddai un o'r merched.

"Rydym wedi cadw cymeriad y tai." Dywedodd, hefyd, fod y Cyngor yn falch o'r un math o waith adnewyddu a wnaethpwyd yn ardal Hirael, Bangor, lle roedd y tai yn edrych yn amrywiol, ac nid yn undonog o gwbl.

Adeiladu rhesymegol Gellid symud oddi wrth unrhyw un o'r elfennau hyn yn ei thro i ddatblygu unrhyw frawddeg newydd.

a dyfod ac ambell un i'r wybodaeth ohoni yw un o brif amcanion y gadair y dydd heddyw'.

Ac er y gellir barnu bod y dro%edigaeth ysbrydol yn un gonfensiynol iawn, y mae profiad o'r fath yn llawer llai dibynnol ar gyfundrefn resymegol y mae'n rhaid ei gweithio allan yn ofalus, ac mae hefyd yn nes at draddodiad y nofel Gymraeg y dylanwadwyd arni i gymaint graddau gan y cofiant.

A allech ddychmygu un o'n swyddogion pwysig yn dweud, "Y Gymraeg yw'r peth pwysicaf yn y Cwricwlwm Cenedlaethol yng Nghymru%?

A phob un yn brysio yma ac acw ar orchymyn y Gwylwyr.

Aelod o deulu'r cnofilod yw'r gwningen, yr un fath â'r llygoden, hynny yw, anifail

A bod yn onest, doedd yr un ferch wedi mennu rhyw lawer arno.

"Mae'n rhaid i ni saethu Hurricane hwn i lawr!" rhuodd un o swyddogion y Lufftwaffe, llu awyr yr Almaen.

"Dyma'r goes fetel," gwaeddodd un o'r gelyn wrth edrych drwy ddarnau o'r Spitfire ar ôl iddi gwympo.

Ambell waith gwahoddai Miss un ohonyn nhw i ddod o flaen y dosbarth i siarad am ei gi.

"Rhywun wedi clymu wifren gref ar draws y ffordd o un goeden i'r llall!

Ac un o'r pethau sydd yn fforddio mwyaf o gysur i mi y funud hon ydyw, ddarfod i mi fy hun gario allan drefniadau claddedigaeth fy hen feistr er boddhad pawb, heb ymgynghori â neb ond Dafydd Dafis.

`Roedd clasuron Comiwnyddiaeth,' meddai un economegydd ifanc, `yn dangos sut i fynd o sustem breifat i sustem gomiwnyddol.

"Yr un siap â phâr o drôns," meddyliodd Morfudd.

Ar un olwg dyma un o'r llyfrau anhawsaf i ddyn geisio dywedyd gair amdano.

Alla i ddim dod o hyd i un o'ch safleoedd/storïau.

"Mae'r bobol yn y lle hwn yn dioddef newyn difrifol," ysgrifennodd William Booth amdanynt un tro.

Am hynny, ystyria y pethau hyn, fel na chredech dy fod yn well na'r un o'th gyd-ddynion, rhag it wrth feddwl, ddisgyn o'th falchder ar frys, a chael dy frifo mwy wrth ystyried fod gwraig dlawd yn gwenu ar sebon bob dydd gan gofio'r sbort a roddaist iddi.

A pha un bynnag, roedd ganddo reitiach pethau i feddwl amdanynt.

"Ond cofia," ychwanegodd, "mi fydd yn rhaid i ti roi cweir i un o'r hogia cyn y cei di lonydd ganddyn nhw." Er cased gen i glywed y newydd hwn ganddo, sylwn gyda boddhad ei fod wedi newid y "chi% bell i'r "ti% agosach ac anwylach.

Am flynyddoedd gwrthododd y Brifysgol roi eu tîm cyntaf allan yn ein herbyn gan ddweud nad oeddem yn deilwng o'r fath anrhydedd, ond un flwyddyn fe gawsom gêm yn erbyn eu tîm cyntaf, ac er iddi fod yn gêm galed, cafodd y Brifysgol gweir.

(ii) Ieithyddiaeth Ddisgrifiadol, yn canolbwyntio ar ddadansoddi a disgrifio'n syncronig, hynny yw, mewn cyfnod arbennig neu, nodweddion ieithoedd unigol, gan gynnwys iaith ardal (tafodiaith) neu ddosbarth arbennig neu hyd yn oed iaith unigolyn (idiolect); (iii) Ieithyddiaeth Gymharol, yn cynnwys cymharu dau gyfnod yn hanes un iaith neu'r berthynas rhwn nifer o ieithoedd; astudiaeth hanesyddol, ddeiacronig y gelwir y math hwn o waith ieithyddol; (iv) Ieithyddiaeth Gymwysedig.

"Rwyt ti'n ystyfnig fel mul," gwenodd un nyrs.

A phan fydd un ohonynt yn holi lle mae'r 'bobl bach', yr ateb a roddaf yw na ellwch eu gweld - mae'n ddiwrnod rhy niwlog.

(i) Bod pob corff ar y pwyllgor i gael un pleidlais yng nghyfarfodydd y pwyllgor.

"Ac yli." ar yr un gwynt, "cyn i ti glirio dy hen betha estyn slipars dy daid i Yncl Hughes.

A phan welsant fi yn dyfod atynt, ac yn gwybod fy mod yn ddirwestwr, daeth un ohonynt o'r tu ôl i mi ac ymaflodd am fy nghanol a gwasgodd fy mreichiau, a chymerodd un araU hanner peint o gwrw, gan feddwl ei dywaUt i fy ngenau, er fy ngwaethaf, gwasgais innau fy nannedd mor dynn ag y medrwn, nes y methasant yn eu hamcan."

`Ci Ivan.' `Beth mae e'n ei wneud yn y fan hon?' `Ni fuasai'n gadael Ivan ond am un rheswm - i nôl cymorth.

A dyma'i chymar - un gangen eithin dal, a losgwyd yn ddu deryn haf ar erwau Brynhafod.

A dyma nhw - gweddillion un o'r byddinoedd ag yr ydym wedi bod am y pedair blynedd ddiweddaf yn siarad yn eu cylch - yn dilyn eu camrau o fan i fan, brwydr ar ôl brwydr - dyma hi!

A gosod y gornel honno ym mhen pellaf, pellaf, un y maes parcio.

Ac i ble'r wyt ti'n mynd rwan?' 'Yr ydw i wedi cael gwahoddiad i dy Emrys i de.' 'Gad imi roi un gair o gyngor iti cyn iti fynd yno.' Edrychai'r Golygydd yn ddifrifol iawn.

"Doedd dim amdani%, meddai ar ddiwedd un ohonyn nhw "ond cychwyn tuag adref".

Ar un olwg gwelaf HANES yr ardal drwy ffenestri fy ystafell a thrwy ffenestri'r meddwl, a dod i'r farn nad oes angen croniclo hanes plwyf di-nod yng nghanol sir Aberteifi gan fod y cyfan o flaen fy llygaid.

Adnewyddwyd a nerthwyd pob un o'r rhain yn ystod ail hanner y ganrif.

(a) Adroddiad y Prif Weithredwr mai un o amodau sefydlu'r uned oedd trosglwyddo'r cyfrifoldeb am y storfa o'r Adran Dechnegol i'r Uned Gwasanaethau Uniongyrchol.

Achos mae'n ymddangos nid yn unig na fydd Bebb ei hun ddim yn chwarae am gryn amser ond bod pryder ar un adeg y byddai'n colli ei olwg oherwydd yr ergyd a gafodd.

Ac mi af innau y ffordd arall ac mi welaf rywun ac mi ddwedaf innau dy fod ti wedi marw, ac nad oes gennyf yr un ddima goch y delyn i dy gladdu'.

A dweud wrthynt fy mod i wedi marw ac nad oes gen ti yr un ddima at fy nghladdu.

"...?" oedd y cwestiwn a daflwyd ato un tro gan ryw ohebydd neu'i gilydd.

A dyna'r paratoad gwaethaf un ar gyfer y prawf i ddod.

A dyna fi, yn hollol anfwriadol, wedi taflu dþr oer ar yr 'ha ha' a minnau wedi bwriadu codi'ch calonnau chi, a f'un innau i'ch canlyn.

"Ddim hyd yma, neu fuaswn i byth wedi mentro ailadrodd yr holl stori wrthych chi heno." "'Rydym yn ffodus ein bod ni wedi gofalu am gaban," meddai fy ngwraig wrth i'r llong symud oddi wrth y cei yn Dover am un o'r gloch y bore.

A fi sydd wedi ei ddal!' Un cyndyn oedd y swyddog i gydnabod ei feiau fo'i hun, byddai'n well ganddo gydnabod beiau pobol eraill a'u harestio nhw am hynny.

"Ddaru o dy frifo di?" gofynnodd un o'i gyfeillion.

"Fedrwch chi ddychmygu rhywun yn mynd o'i fodd i weithio i ffatri yng nghanol Lloegr ar ael ei fagu yma?" gofynnodd hi un diwrnod.

Aeth y dydd yn ei flaen ym Mhant Llwynog a phob un yn mynd i'w ffordd ei hun.

Ac i'r gwragedd (oedd hefyd yn y Cymun) ddod ataf i gydymdeimlo'n dyner "hefo'r hogyn bach." "Mi ddangosodd yr hen lanc i ddannedd cil heddiw'n o glir on'do?" meddai un wraig wrth y llall.

(Esboniwyd wrthym ar ol hynny nad oedd y gyfraith yn caniatau i unrhyw silff mewn siop fod yn hollol wag.) Mewn un cornel o'r ystafell safai dau giw hir o bobl yn ddistaw ac yn llonydd.

Aeth un ohonynt â'i gariad oddi arno, morwyn fach a garai ond yr ofnai siarad â hi.

.' (neu 'ffisig coch', 'ffisig gwyrdd' neu 'ffisig du', yn ôl y galw.) Un gaeaf pan oeddwn yn llanc, o fethu â chael gwared â pheswch go gyndyn, nid oedd dim amdani ond galw yn Llys Meddyg i ddweud fy nghwyn.

Ac os methodd ambell un wneud ei farc ar lwyfan eisteddfodol 'does raid iddo boeni dim oll canys fe fydd yn bownd o raddio'n feirniad o'r radd flaena' mewn dim o dro.

Ac er na chlywasai Morfudd mo'r sgwrs, trodd y pwyllgor siaradus fesul un yn euog tua thref y prynhawn hwnnw.

Ac yn hynny o beth, rydym yn dychwelyd at un o'i hoff emosiynau.

"Un o'r gogledd yw hon," eglura un ohonyn nhw.

Ar un ochr, tynnodd lun powlen pysgodyn aur, ar yr ochr arall, bysgodyn.

[Trysorir popeth; dychwelir popeth - Gol.] Er mwyn hybu'r achos, comisiynodd Gerallt rhai o feirdd y Talwrn i gyfansoddi pennill graffiti un tro a dyma un ymgais gwerth chweil:

"Dydyn ni byth yn cael dim i'w yfed, dim ond cael te yn ein llygaid, te yn ein gwallt, te yn ein trwynau, a the ar ein crysau." A dyma'r dyn trwsio sosbenni yn cau un llygad ac yn meddwl yn galed.

Ar un adeg yr oedd y gwr o Gaerfyrddin ar ei hôl o bedair ffrâm i un.

Adargraffiad o un o'r llyfrau mewn cyfres wreiddiol a doniol yn cyflwyno Rala Rwdins a Rwdlan.

Ac wrth feddwl am hynny, mae o'n beth rhyfedd, yn 'tydi, fel mae ambell un yn newid pan ddaw o i mewn i'r capel?

Ac yn ôl y sgrifenwyr gwleidyddol, un peth sydd wedi gwneud argraff fawr ar y Blaid Llafur ym Mhrydain yw'r defnydd eang o ebost fel arf i berswadio pleidleiswyr.

"Ar ôl i mi wybod i sicrwydd nad oedd neb yn y plas mi chwiliais y lle'n fanwl, a welais i'r un cŷn."

Ar bnawn o heulwen tanbaid ym mis Mai eniUodd Cymru, bron yn anhygoel, o bedair gôl i un.

Aeth Hridesh ac Indra, un o seiri ifainc y gweithdy, i

Aeth Badshah at J. W. Roberts i Sylhet i ddweud fod Nolini, un o'r genethod a fagwyd gan Pengwern, yn honni ei bod hi, wrth basio'r ystafell ymolchi ym myngalo Pengwern tua 9 o'r gloch y nos, wedi gweld y cenhadwr hwnnw'n cusanu Philti.

Ac mae'r un peth yn wir hyd yn oed am rai o'r Rwsiaid mwyaf diwylliedig.

A waeth i chi heb â cheisio meddwl amdanoch eich hun fel un ohonyn nhw,meddai, gan amneidio tuag at brif adeilad y ffatri.

Ac yr oedd yn yr un adeilad wraig dlawd a'i gorchwyl ydoedd glanhau lloriau swyddfeydd, a'r grisiau a gysylltai loriau gwahanol yr adeilad hwnnw.

Amser cinio daeth un o uchafbwyntiau'r penwythnos.

.~ Ynghanol y gêm taflwyd dwy botel tuag ataf o'r dorf ac wrth i mi eu pigoo'r llawr i'w cymryd at yr heddlu rhedodd un o ddyruon camera y papure~ newydd tuag ataf i dynnu llun.

Ac ni fedrwn sefyll ym mhulpud Bwlchderwin heddiw, a pheidio â meddwl, pe gwelwn wraig hyn na'r cyffredin yn y gynulleidfa, "Oedd 'nacw'n un ohonyn NHW tybed ?" Wrth edrych yn ôl trwy niwl y blynyddoedd, nid bara a gwin Y Cymun hwnnw, yn anffodus, sydd wedi aros, ond trwyn arswydus y Parch.

A chan i'r Saeson benderfynu hefyd fod gwahaniaeth rhwng aims ac objectives fe'n gorfodwyd ninnau i wneud felly yr un modd.

`Mwy nag y leiciwn i ddweud wrth neb, syr.' Sisialodd Ernest air yng nghlust ei dad, ac ebe'r olaf: `Faint gymeri di amdani, Harri?' `Yr un geiniog lai na chanpunt,' ebe Harri.

"Yr offeiriedyn balch, anwybodus, anghristionogol yn Rhydychain neu Lanbed, sydd yn ry fonheddig i ddarllen un gair o'r ysgrythyr, nag i wybod dim oll o gynhwysiad y llyfr hwnnw; - Methodistiaeth yw hyny yn ei olwg; ac y mae ef ei hunan, a'i deulu gartref, lawer o raddau yn rhy genteel i fod yn debyg i Fethodistiaid...".

"Neidia ar ei gefn, Deio," meddai Idris, "i ti gael marchogaeth i'r Cwmwd." "Na wnaiff wir," meddai Cadi yn yr un llais yn union â'i mam, "ddim yn ei ddillad gorau." Gafaelodd Deio ym mwng Llwyd a cherdded ymlaen felly.

'A phan gyrhaeddodd Meiledi'r porthladd roedd y newydd, newydd gyrradd, bod 'i gorff o wedi'i gladdu yn yr eigion.' ''Fedra i ond dychmygu maint 'i siom hi, a chydymdeimlo i'r byw.' ''Does dim raid i ti fyta bara gofidia yr un eiliad yn 'chwanag.