Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

wneir

wneir

O na bai bancio mor llwyddiannus â hyn: mae BBC Cymru yn cyflenwi 30 y cant o gynnyrch Cymraeg S4C, ond yn denu bron i 50 y cant o'r holl wylio a wneir ar raglenni Cymraeg.

Dylid nodi'n eglur gyfrifoldebau athrawon dosbarth ac athrawon eraill o safbwynt cydgysylltu'r ddarpariaeth a wneir gan yr ysgol a chan asiantaethau eraill.

Mae'n ystyried y ffordd y bydd penderfyniadau a wneir yn y Cynulliad, San Steffan ac Ewrop yn effeithio ar bobl Cymru.

Fodd bynnag, diolchwn am bob darganfyddiad a wnaed, ac a wneir o gyfnod i gyfnod, sy'n ysgafnhau ac yn cyfoethogi bywyd dyn.

a wneir ar eu sail.

Fel canlyniad i weithredoedd Manawydan rhddheir Rhiannon a Phryderi, dychwelir gwraig Llwyd ato, daw bywyd a dedwyddwch yn êl i Ddyfed, ac ni wneir drwg i neb.

Seilir asesiad o ansawdd y dysgu a arddangosir gan ddisgyblion ag AAA ar eu sgiliau fel dysgwyr yn y gwaith a wneir.

defnydd a wneir o iaith mewn dysgu pynciol b.

Caiff dyletswyddau y Cyngor Darlledu eu rhestru yn Siartr y BBC. Yn fyr, maent yn cynnwys: sefydlu a monitror farn gyhoeddus am raglenni a gwasanaethau drwy ymchwil cynulleidfa; cynghorir BBC ar sut mae'r amcanion yn adlewyrchu buddiannau Cymru; cynorthwyor Gorfforaeth i lunio amcanion, eu monitro a helpur gwaith o ddosrannu cyllid ar gyfer rhaglenni a gwasanaethau o fewn cyllideb gyffredinol Cymru; cyflwyno barn i'r BBC os oes newid arwyddocaol yn sail adnoddur Gorfforaeth; gwneud yn siwr fod unrhyw sylwadau, cynigion a chwynion a wneir gan gynulleidfaoedd yng Nghymru yn cael eu trin yn addas; adolygu a mynegi barn am raglenni â gynhyrchir gan BBC Cymru fel rhan o'r Adolygiad Perfformiad Blynyddol; gwneud yn siwr fod anghenion talwyr y ffi drwydded yn cael eu diwallu yn gyffredinol; gwneud sylwadau ar y cyd-destun cystadleuol a gwleidyddol yng Nghymru i'r graddau y maen effeithio ar raglenni a gwasanaethau BBC Cymru.

Bu Alison Quinn hefyd yn ymweld â Mexico a Montserrat i recordio rhaglenni oedd yn edrych ar y gwaith elusennol a wneir gan Gymry ym mhob cwr o'r byd yn For Love Not Money, tra y teithiodd y gohebydd materion cymdeithasol, Gail Foley, i Chernobyl gyda grwp o blant o'r ardal yn dychwelyd adref ar ôl gwyliau yng Nghymru, i weld sut y mae trychineb 1986 yn parhau i effeithio ar eu bywydau bob dydd.

Yn hytrach maent yn cael eu talu'n uniongyrchol am y gwaith a wneir ganddynt.

Ystyriwn mai gwaith o natur cyhoeddus a wneir gan asiantau fydd yn ceisio am gomisiwn i roi gwasanaethau cymorth i ysgolion a cholegau unigol, megis hyfforddiant-mewn-swydd, ymgynghori neu arolygu (dan gomisiwn i SPAEM, i'r Cynghorau Cyllido neu i awdurdod lleol), gan fod y fath wasanaethau wedi'u cynnig hyd yn ddiweddar gan gyrff cyhoeddus, awdurdodau addysg lleol yn enwedig ac, yn achos arolygu ysgolion a cholegau, AEM a oedd yn atebol i'r Goron.

Yn anffodus mae nifer y Boda Tinwen yng Nghymru wedi lleihau dros y degawd diwethaf ac y mae'r gwaith a wneir gan y Gymdeithas er Gwarchod Adar a'r Cyngor Gwarchod Natur, yn chwilio am y rhesymau dros hyn.

Yn groes i'r gred boblogaidd, mae'r defnydd a wneir o ysgolion cynradd gan y gymuned wledig yn isel iawn.

Trwy gydol yr amser mae'r defnydd a wneir o'r iaith a ddaw i'w glyw yn ymwneud â phethau ac â digwyddiadau go iawn.

Mae'r math o ddefnydd a wneir ohoni yn mynd i ddylan- wadu ar y math o insiwleiddio sydd ei angen i wrthsefyll yr oerni a thywydd garw.

Os cedwir llyfrau costio ar wahân, y mae'n bwysig eu bod yn cael eu cysoni â'r llyfrau ariannol; oni wneir hyn, y mae yna berygl i gamgymeriadau lithro i mewn.

O safbwynt datblygu addysg Gymraeg i ateb gofynion byd gwaith, byddai'n werthfawr ymgymryd ag ymchwil i'r defnydd a wneir ac y gellid ei wneud o'r Gymraeg mewn gwahanol swyddi yn y sector cyhoeddus a phreifat.

Mae BBC Cymru yn cyflenwi 30 y cant o gynnyrch Cymraeg S4C, ond yn denu bron i 50 y cant o'r holl wylio a wneir ar raglenni Cymraeg.

mae'r sianel ddigidol wedi llwyddo bron i ddyblur cynyrchiadau teledu a wneir yng Nghymru ar gyfer Cymru.

Pryder ynglyn â chrebachu'r iaith yn y cadarnleoedd, ei dirywiad fel iaith gyntaf ar yr aelwyd, ac yn y defnydd a wneir ohoni mewn cyd-destunau 'traddodiadol'; gobaith ynghylch y cynnydd yn niferoedd y bobl ifanc sy'n ei siarad, y cynnydd yn y defnydd a wneir ohoni mewn cyd-destunau newydd ac yn y cyfleoedd newydd i'w defnyddio.

Gwlad amlieithog a fu Prydain erioed ond ni wneir hyn yn amlwg yn y gyfundrefn addysg yn Lloegr.

Ymhob un ohonynt, dadansoddir y testun yn bwyllog, symudir o bwynt i bwynt yn rhesymegol, dosrennir y pwyntiau'n is- adrannau, nodir yr athrawiaethau sydd yn ymhlyg ym mhob rhan, a goleuir y datganiadau a wneir gan brofion, sef cymariaethau, trosiadau, cyferbyniadau, daduniadau, oll wedi'u tynnu naill ai o'r Ysgrythur ei hun, o lyfrau a ddarllenasai Rowland, neu o'r byd naturiol yr oedd ei ddarllenwyr yn gynefin ag eœ Mae iddynt fframwaith o resymu clir.

Maen ystyried y ffordd y bydd penderfyniadau a wneir yn y Cynulliad, San Steffan ac Ewrop yn effeithio ar bobl Cymru.

Addas i'r haf yw'r cawl oer a wneir o stribedi betys, sug oren, iogurt a dŵr cyw iar.

Dylid gwneud arolwg o'r defnydd a wneir o adnoddau Cymraeg mewn ysgolion.

Mae'r sianel ddigidol wedi llwyddo bron i ddyblu'r cynyrchiadau teledu a wneir yng Nghymru ar gyfer Cymru.

ar derfyn y cyfarfod cefnogodd y gynulleidfa'r datganiad hwn : gan gredu bod rhyfel yn anghyson ag ysbryd cristnogaeth ac yn dinistrio lles gorau dynoliaeth mae'r cyfarfod hwn yn awyddus i ddatgan ei gefnogaeth i'r ymdrechion a wneir ar hyn o bryd gan y gymdeithas heddwch i ledaenu syniadau cywir am y drwg a wneir gan ryfel...

Nodwedd benodol yr haen hon yw mai ystyried y ffordd y mae ymwybyddiaeth o bwysigrwydd iaith mewn cyfathrebu pynciol yn y cyd-destun uniaith a wneir, cyn symud i gymhlethdod y sefyllfa ddwyieithog.

staffio - penodi athrawon a'r defnydd a wneir ohonynt (dylid rhoi sylw arbennig i'r defnydd a wneir o unrhyw athrawon nad ydynt yn arbenigo yn y pwnc ac i natur y gefnogaeth a dderbyniant); dylid rhoi sylwadau gwerthusol ar ansawdd y cyfarwyddyd yn y pynciau a'r HMS a ddarperir i holl athrawon y pwnc a'r cyfraniad a wneir gan staff cynnal.

Er mai gwirion iawn fyddai dadlau nad oes yna unrhyw berygl yn deillio o'r defnydd a wneir o'r fath belydriad, dylid tanlinellu'r ffaith fod yna ochr arall i'r stori.

adeiladau ac ystafelloedd - y defnydd a wneir o'r adeiladau a'r ystafelloedd presennol, effeithiolrwydd rheolaeth unrhyw arian sydd ar gael ar gyfer eu gwella fel amgylchedd dysgu a pha mor briodol ydynt yn gyffredinol ar gyfer y cwricwlwm y mae'r ysgol am ei gynnig.

Gwerth y Pecyn Hwn i Chi Bwriad y pecyn hwn yw eich helpu chi yn y gwaith o drefnu addysg ddwyieithog a chreu ymwybyddiaeth yn athrawon eraill yr ysgol o sut y gallai: y defnydd a wneir o iaith hybu dealltwriaeth o bwnc a sut y gallai pwnc helpu i ddatblygu iaith, yn arbennig yr ail iaith.

Dim ond pan wneir hynny y caiff defnyddwyr y gwasanaeth eu galluogi i fyw bywyd yn ol eu gwerthoedd personol eu hunain.

Dal i ymateb i'r ornest a wneir yn y penodau sy'n dilyn, yn gyntaf trwy'r ymddiddan digrif rhwng yr Yswain a'r Person - er na chuddir pechodau y naill na'r llall, cyflwynir portreadau digon cydymdeimladol o'r ddau hyn - yna yn yr ymryson bywiog pan yw Gwen yn ceisio dysgu pader i'r Person.

Y camau amlwg nesaf yw edrych ar faint o nwyddau'r siopau hyn a wneir yng Nghymru ac ymhle mae buddsoddiadau'r banciau.

Ar y noson bydd Cymdeithas yr Iaith hefyd yn rhyddhau ffigurau yn dangos pa ddefnydd wneir o'r Gymraeg flwyddyn ar ôl sefydlu'r Cynulliad.

Eglurodd y defnydd a wneir o hypnoteiddio mewn meddygaeth a diolch i Mrs Gwyneth Hughes am ddod gydag ef i arddangos ei ddawn.

Collir arwyddocâd y syniad o bobl Dduw, os tynnir ef allan o'i gyd-destun yn niwinyddiaeth y cyfamod ac etholedigaeth Dyna a wneir pan geisir ei esbonio fel balchder cenedlaethol, a'i gymharu â'r teimladau o falchder a ddangosir gan bobloedd eraill.

defnydd cyffredinol a wneir o iaith yn yr ysgol a'r gymuned.

Mae 49 y cant o'r holl wylio a gwrando a wneir ar radio a theledu yng Nghymru yn cael ei wneud i wasanaethau'r BBC a 67 y cant o'r holl wrando a gwylio ar raglenni Cymraeg yn cael ei wneud i raglenni a ddarlledir neu sydd wedi eu gwneud gan BBC Cymru.

Fel yr awgrymwyd eisoes cynnil yw y defnydd a wneir o liw.

Cyfeiliant yw'r rhamant i'r hanes yn y 'rhamant hanesiol'; mae'n bwysig am fod bywydau personol pobl yn bwysig ymhob oes, ond ni wneir mor a mynydd ohono.

Bydd pedwar cam i'r ymgyrch: (1) caiff pob perchennog o 48 awr hyd at 90 diwrnod i wella'r sefyllfa; (2) dirwyon o hyd at 2.5m peseta; (3) atafaelu eiddo os na wneir sylw o argymhellion yr arolygwyr; (4) estyn y ddeddfwriaeth i weddill y gymuned.

Nid yw'r Archif yn derbyn dim cyfrifoldeb tuag at y Cynhyrchydd nac unrhyw berson sydd yn hawlio trwyddo ef yn sgil unrhyw ddefnydd a wneir o'r Gwaith /Deunydd.

Dangos Mathew Tomos yn marw'n serennaidd fodlon a wneir beth bynnag, fel pe i gymeradwyo'i fodolaeth ddibrotest.

Datblygiad mwyaf arwyddocaol y flwyddyn oedd achlysur lansio BBC Cymrur Byd, safle Cymraeg sydd bellach yn golygu bod siaradwyr Cymraeg ledled y byd, am y tro cyntaf, yn cael cyfle i weld papur newydd arlein dyddiol yn Gymraeg, wedii ategu gan wasanaeth chwaraeon, erthyglau, a chysylltiadau â nifer o safleoedd eraill fel Pobol y Cwm a Ffeil, y rhaglen newyddion i blant a wneir gan BBC Cymru ar gyfer S4C. Mae hwn yn un o'r dyfeisiau cyfryngol mwyaf arwyddocaol yn Gymraeg ers agor S4C ar ddechraur 1980au, ac mae eisoes yn denu cannoedd o ymweliadau gan siaradwyr Cymraeg ledled y byd.

Wedyn, mae'r gwerthiannau o ddiddordeb; os yw'r gwerthiannau'n cynyddu o un flwyddyn i'r llall, y casgliad rhesymol a wneir yw bod y busnes yn llewyrchus.

Ond mae hefyd wedi bod yn fodd i hoelio sylw ar y ddarpariaeth a wneir ar gyfer plant dan bump.

Yn achos Rhaglen neu Raglenni a wneir ar gyfer ysgolion neu addysg oedolion bydd talu'r Tal Gwaith a'r Tal Atodol yn rhoi'r hawl i'r Cynhyrchydd ganiatau darlledu'r Rhaglen ddwywaith cyhyd a bod yr ail ddarllediad o fewn pedair wythnos i'r cyntaf.

Wrth wneud cyllideb am flwyddyn, yn aml fe wneir amcangyfrif manwl am dri mis, dyweder, ac un brasach am weddill y cyfnod.

Er enghraifft, petawn i'n derbyn disgrifiad Einion Offeiriad o farddoniaeth þ 'Ni wneir cerdd ond er meluster i'r glust ac o'r glust i'r galon' þ byddai'n rhaid i fiwsig chwarae rhan bwysig iawn yn fy ngwaith.

Datblygiad mwyaf arwyddocaol y flwyddyn oedd achlysur lansio BBC Cymru'r Byd, safle Cymraeg sydd bellach yn golygu bod siaradwyr Cymraeg ledled y byd, am y tro cyntaf, yn cael cyfle i weld ‘papur newydd' arlein dyddiol yn Gymraeg, wedi'i ategu gan wasanaeth chwaraeon, erthyglau, a chysylltiadau â nifer o safleoedd eraill fel Pobol y Cwm a Ffeil, y rhaglen newyddion i blant a wneir gan BBC Cymru ar gyfer S4C.

Mae'n well gan lawer o bobl ddefnyddio porthiant planhigion naturiol a wneir trwy bydru gwastraff llysieuol, gweddillion bwyd a throiadau gwair mewn tomen gompost neu dail.

I'r rhai ohonon ni sy'n byw yn y byd go iawn, mae'r anghyfiawnder a wneir â'r iaith Gymraeg i'w weld yn amlwg ac yn ddyddiol.

Dylid ystyried sut y cynllunnir gwaith; cydbwysedd y dulliau addysgu a threfniadaeth y dosbarth; ansawdd cyfraniadau'r athro; cyflymder a phriodoldeb y gwaith ar gyfer oedran a gallu'r disgyblion; y cynnydd a wneir tuag at ddarllen cyson ac ysgrifennu estynedig; darpariaeth ar gyfer drama, addysg y cyfryngau a gwybodaeth am iaith; defnyddio technoleg gwybodaeth a'r llyfrgell.

Cyfaddawdu a wneir yn aml wrth ddefnyddio ffrwydron i gloddio yn lle cloddio hir a llafurus â llaw.

Rheolir swm yr halen yn y gwaed gan yr arennau hyn hefyd, yr hyn a wneir gan y tagellau yn y pysgodyn.

Casgliadau yn ymwneud a dulliau /arddulliau dysgu a'r cyfle a roddant i ddefnyddio iaith Yn ei ymwneud a'r defnydd a wneir o iaith yn yr ystafell ddosbarth, ymdrin a dulliau ac arddulliau dysgu yn yr ystyr ehangach yr oedd yr ymchwil.

adnoddau - effeithiolrwydd cyllidebu'r ysgol ar gyfer llyfrau, deunyddiau, cyfarpar ac offer priodol; hygyrchedd yr adnoddau hyn i ddisgyblion; a'r defnydd a wneir o'r holl adnoddau sydd ar gael gan gynnwys llyfrgell ganolog a meysydd adnoddau wrth ddysgu'r pwnc.

Yn drydydd, trwy gynnull gweithwyr prosiectau amrywiol y sector wirfoddol fel ag a wneir ym Meirionnydd.

Mae'n rhyfedd meddwl pan wneir awgrymiadau fel hyn o ganolfannau ddylai fod yn ddibynnol, iddynt hwy ac eraill fychanu gwerth deilbridd pan ddaeth y syniad o ddefnyddio mawn i fod, gan ddweud fod deilbridd yn ffynhonnell pob math o afiechydon planhigion a phryfetach tra bod mawn yn glir ohonynt!

Ysgrifennwyd y ddwy gerdd yma yn amlwg o safbwynt hollol fodern, ac ni wneir ymdrech i gydymdeimlo â syniadau'r Rhufeiniaid eu hunain nac i drin eu llenyddiaeth fel rhywbeth a fu, yn ei ddydd, yn llawn nor gyffrous a newydd â'r 'telynegion Cymraeg'.

Lliw yw litmws a wneir o blanhigion.

Yn draddodiadol mae sudd betys a te betys (a wneir o'r dail) yn feddyginiaeth rhag diffyg gwaed, i gywiro pwysedd gwaed isel ac i wrthwneud gormod o asid yn y cylla.

Nid dyna a wneir, ond hawlio ystyriaeth i'r pregethau print fd dosbarth o lyfrau ymhlith eu llyfrau eraill.

Yn y byd technolegol, diwydiannol sydd ohoni heddiw, gellid dadlau bod Saesneg yn gyfoethocach iaith, yn iaith sy'n fwy atebol na'r Gymraeg i'r miloedd o alwadau a wneir arni.

Dywedodd Lenihan na wneir unrhyw gyhoeddiad cyn diwedd y mis.

(a) Rheolaeth Datblygu o ddydd i ddydd yn gyffredinol gan gynnwys (ond nid er cyfyngu ar hawliau'r Pwyllgor mewn unrhyw fodd) ymdrin â'r rhelyw o geisiadau unigol am ganiatâd cynllunio neu dystysgrif defnydd sefydlog neu faterion o'r fath a phob gweithrediad yn deillio o'r cyfryw a hefyd pob mater ynglŷn â gorfodaeth yn codi o'r Deddfau Cynllunio ac unrhyw Is-ddeddfau a Rheoliadau a wneir dan y Deddfau hynny gan gynnwys rheolaeth ar hysbysebion, coed, adeiladau rhestredig a materion o'r fath.

Trwy ddefnyddio cynllun costio, y mae'n bosibl mesur cyfraniad y gwahanol adrannau i'r elw a wneir.

Trwy'r broses yma, fe wneir yn siwr nad yw llythyren pentref yn ymddangos ddwywaith yn y 'DNA' teithio newydd.