Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ydym

ydym

Efallai nad ydym yn sylweddoli mai llên gwerin yw yr hyn y byddaf yn ei drafod, ond cawn weld fod yr un hanfodau yn perthyn i'r credoau a'r straeon cyfoes hyn, ac a berthyn i lên gwerin traddodiadol.

Gyda chymaint o ansicrwydd ynglyn â chymaint o bynciau eraill yr ydym yn disgwyl arweiniad Arbenigwyr arnyn nhw y dyddiau hyn go brin y gall yr un ohonom ni fforddio cysgun dawel iawn.

Yr ydym i gyd yn cydnabod hyn o berthynas i ladd damweiniol ac anfwriadol.

Yr ydym yn cyhoeddi yma y sgwrs yn llawn fel ag y digwyddodd.

Wrth fod Cymdeithas yr Iaith wedi ennill brwydr ar ôl brwydr, yr ydym yn ennyn hunan-hyder yn ein mudiad a'n pobl i greu dyfodol newydd i Gymru.

Daw'r gair 'ystwyll' o'r gair Lladin am 'seren', a'r seren a arweiniodd y Doethion i Fethlehem yw'r un yr ydym yn sôn amdani.

Bu ef mewn amryw longau, rhai yn llwglyd, fel yr ydym wedi clywed sôn amdanynt, ac eraill â bwyd da a dywaid fod pob un o longau rhyw gwmni yn cael enw da am fwyd.

Yr ydym yn meddu ar wareiddiad, ebe George Steiner (a'i drosi'n llythrennol), am ein bod wedi dysgu cyfieithu allan o amser, neu (a dyma'i ystyr) am ein bod wedi dysgu dehongli'r gorœennol a gedwir mewn geiriau.

Yr ydym yng Ngwern Hywel, cartref yr unig deulu cefnog yn Ysbyty Ifan sy'n perthyn i'r Methodistiaid.

Ond yr ydym yn achub y blaen ar ein stori.

Hynny yw, yn ein profiad beunyddiol, cyn inni roi ein cyneddfau gwyddonol ar waith, yr ydym yn gweld y byd yn ei gyfanrwydd cyfoethog.

Ond os ydym am sicrhau buddugoliaeth rhaid mabwysiadur tactegau ymosodol a drylliou hamddiffyn yn hytrach na chanolbwyntio ar ein hamddiffyn ein hunain.

Ac o achos hyn a rhesymau eraill, yr ydym mewn llawer lle wedi cadw'r ymadroddion Hebraeg, er y gallant daro braidd yn chwithig yng nghlustiau y rheini nad ydynt wedi ymarfer yn dda â hwy ac ymddigrifo hefyd yn ymadroddion persain yr Ysgrythurau Sanctaidd.

Mae yna glybiau house, drum'n bass, garage a trance i enwi dim ond rhai, a dim ond rwan yr ydym ni fel Cymry yn dechrau dod yn gyfarwydd â rhai o'r enghreifftiau hyn yn ein mamiaith.

Ond weithiau yr ydym am wybod mwy am pam yn union y ceir yr amrywiadau hynny.

Yr ydym bawb ohonom bellach yn derbyn pwynt y beirniad Victoriaidd, E.

A dyma nhw - gweddillion un o'r byddinoedd ag yr ydym wedi bod am y pedair blynedd ddiweddaf yn siarad yn eu cylch - yn dilyn eu camrau o fan i fan, brwydr ar ôl brwydr - dyma hi!

Gollwng hwy, iddynt fynd i'r wlad a'r pentrefi o amgylch i brynu tipyn o fwyd iddynt eu hunain.' Atebodd yntau hwy, 'Rhowch chwi rywbeth i'w fwyta iddynt.' Meddent wrtho, 'A ydym i fynd i brynu gwerth ugain punt o fara a'i roi iddynt i'w fwyta?' Yr Arglwydd Iesu, yn ôl adroddiad Ioan, a gymerodd y cam cyntaf yn y sefyllfa ddyrys trwy ofyn i Philip: 'Lle y gallwn brynu bara i'r rhain gael bwyta?' Amcangyfrifodd Philip, y Swyddog Bwyd, debyg, ymhlith y deuddeg, y byddai eisiau o leiaf werth ugain punt o fara i roddi tamaid i bob un.

Rhoddi tro drwy fynwentydd y cedyrn a gwympasant - a sefyll ar rai o'r meysydd a'r llanerchi ag ar ydym yn y pedair blynedd a basiodd mor gynefin â'u henwau ag yr ydym ag enwau ein mamau a'n chwiorydd, ar tai y'n ganwyd ynddynt.'

Er inni ddisgrifio gwr neu wraig fel "gwyddonydd", nid ydym yn golygu wrth hynny nad ydynt yn ddim byd arall.

Ar hyn o bryd yr ydym yn targedu'r cwmnïau ffôns symudol.

Nid ydym wedi ceisio amcangyfrif y costau na llunio amserlen fanwl yn y ddogfen hon.

Dyna paham yr ydym wedi gosod yn deitl i'r papur hwn Her i Ysgolion Gwledig. Dyna paham y gresynwn wrth glywed addysgwyr yn cwyno am 'broblemau' ysgolion pentrefol.

Wrth gwrs fy mod in cydymdeimlo ar pedair mil o blant syn dioddef ond mewn oes pan ydym yn ymddiried cymaint o bethau i gyfrifiaduron y mae rhywbeth yn llesol mewn gweld nad yw y rheini mor anffaeledig ag y mae rhai ou gweision yn tybio.

Mae'n arwyddocaol, flwyddyn gyfan ar ôl i'r Cynulliad gael ei sefydlu nad ydym eto wedi cael dadl ar yr iaith Gymraeg.

Os ydym am edrych ar wlad sydd i'w chymharu â'r hyn allai ddigwydd yng Nghymru, yna at y Basgiaid y dylem droi.

Rhaid cyfaddef nad ydym yn cael cnwd trwchus ers rhai blynyddoedd bellach ac mae'r sawl sydd yn barnu eu bod yn gwybod, yn beio'r effaith tþ-gwydrol y mae llygredd y Ddaear yn ei gael ar y tywydd, am hynny.

Tydi a'n creodd ni; arnat Ti yr ydym yn dibynnu bob eiliad o'n hoes.

Dyma'r colegau yr ydym yn son amdanynt felly.

Gwyddom, os tynnir i lawr y babell ddaearol hon yr ydym yn byw ynddi, fod gennym adeilad oddi wrth Dduw, tŷ nad yw o waith llaw, sydd yn dragwyddol yn y nefoedd.' Ie, diddorol yntê?

Fel yn bennaf oll y cadwasom yr ystyr a llafurio bob amser i'w adfer yn gwbl gywir, felly yr ydym â'r parch mwyaf wedi cadw priod ddull y geiriau yn gymaint ag i'r Apostolion wrth lefaru wrth y Cenhedloedd ac ysgrifennu atynt yn yr iaith Roeg eu cyfyngu eu hunain i ymadrodd bywiog yr Hebraeg yn hytrach na mentro ymhell trwy ystwytho eu hiaith i lefaru fel y llefarai'r Cenhedloedd.

Os yr ydym am fynnu ymosod fel hyn ar anifeiliaid gadewch inni, o leiaf, wneud hynnyn ramadegol gywir.

Tystiolaeth rhai merched a'i cofiai yn eu plentyndod oedd ei fod yn '...' ac ychwanegodd un a oedd yn hyn na'r lleill: '....' Fe ddichon nad oedd Daniel Owen y nofelydd mor ddiniwed ag yr ydym wedi arfer meddwl.

Dyna enghreifftiau yn yr oes 'oleuedig' hon o rai pethau na ddylem eu gwneud oherwydd eu bod, meddir, yn anlwcus, er nad ydym yn rhyw siwr iawn pam.

Un genedl fawr Brydeinig ydym, o dan yr un Llywodraeth, yn cael ein cynrychioli yn yr un senedd gyffredinol, ac y mae ein gwir nerth yn ein hunoliaeth... ac y mae'n rhaid imi ddweud nad oes ynof ond ychydig o gydymdeimlad â'r cri a godir yn y dyddiau hyn am gael Plaid Gymreig yn y senedd.

Os ydym wir o ddifrif am greu dyfodol i'r Gymraeg rhaid i'r Cynulliad ddeffro a sylweddoli pa mor anferth yw'r dasg o drawsnewid sefyllfa'r Gymraeg. 03.

Mae'n addas inni ein cyflwyno ein hunain, ein teulu, ein ffrindiau, ein hardal, a'n gwlad i'r Duw trugarog sy'n cofio mai llwch ydym ac yn ein cylchynu â'r gras a ddatguddiodd mor ysblennydd inni yn ei Fab, Iesu Grist, sydd yr un ddoe, heddiw ac am byth.

Nid gofyn am garedigrwydd yr ydym ond am hawl a berthyn i bob cenedl.

Ar yr un trywydd yr ydym wedi trefnu cwis chwaraeon rhwng holl glybiau chwaraeon yr ardal a rhaglen adloniant amrywiol mewn nifer o glybiau.

Dyma'r elfen sy'n selio a'r ysbrydol (Beth ydym ni?

Nid ydym yn derbyn dadleuon y Dde a leisir gan Dorïaid ac aelodau o'r Blaid Lafur na ddylid rhoi gofynion deddfwriaethol ar y sector preifat i ddarparu gwasanaeth yn Gymraeg.

Cael ar ddeall mai i Bari yr ydym i fynd, i A Rest Camp.

Yn yr unfed ganrif ar bymtheg daeth y chwyldro diwylliannol yr ydym yn arfer cyfeirio ato fel y "Dadeni Dysg" i'w anterth.

Dyna fyddai yn iachawdwriaeth i'n gwlad yn y ganrif yr ydym ar fyned iddi' (John Williams, Brynsiencyn, R.

Ond y mae yr un mor galed i lawer o drigolion Moscow ddeall paham yr ydym ni mor hoff o Mr Gorbachev.

Proffesiynoldeb Nid ydym yn byw yn y jwngwl bellach.

Nid ydym yma ond prin ddechrau dysgu gwersi marchnata effeithiol a disgybledig.

'Ydym wir,' meddai Iestyn.'

Nid ydym wedi cael un Binney i'n dysgu i blygu yn wylaidd syn yn yr olwg ar y 'Goleuni Tragwyddol', nac un Alford i'n galw gyda 'Forward be our watchword' i adael ofn y diffydd, a gweled goreu Duw a dyn yn y dyfodol; ac ni chawsom un Newman i weddio gyda ni am arweiniad yr 'hawddgar oleuni'.

Yr oll yr ydym ni'n gofyn amdano yw bod cyflogwyr yn rhoi swyddi i bobol yn ôl eu gallu, nid yn ôl y ffaith a ydynt yn anabl ai peidio."

Yr ydym yn hynod obeithiol wrth edrych ymlaen at y dyfydol gyda tho ifanc braf iawn yn gweithio'n galed i newid delwedd draddodiadol cymdeithasau Cymreig yr Unol Daleithiau o fod yn glybiau y "Blue Hairs" yn llawn hen bobl sydd heb weld y Gymru gyfoes ac sydd ddim eisiau ei gweld.

Nid ydym well o resynu at y ffaith na feddyliai ef, fwy nag odid neb arall yn ei oes, am Gymru fel cenedl.

Efallai nad ydym bob amser yn sylweddoli lawn cymaint ag y dylem y fath gyfuniad prin o gynwysterau y mae'n rhaid wrthynt mewn cyfieithydd ysgrythurol.

I ddibenion gwyddonol, y mae'n gwbl briodol inni ynysu'r wedd gemegol, dyweder, ar beth bynnag yr ydym yn ei astudio.

Erbyn y fath amser a hwn yr ydym wedi dyfod i'r byd, ac .

Onid ydym yn ymwybodol iawn o gwmni Saunders Lewis ei hun wrth iddo'n tywys trwy hanes ein llenyddiaeth?

Neb o'r unedau'n gwybod dim am bwrpas y ddirprwyaeth, ond clywsom fwy nag un awgrym mai diwedd y daith oedd Rwmania; os felly, yr ydym ar y llwybr iawn.

Yr ydym felly, yn ogystal â darparu rhaglen lawn o weithgareddau i hybu'r Gymraeg yn y gymuned, mewn cydweithrediad ag awdurdodau ac asianteithiau eraill, yn weithgar ym meysydd datblygu'r economi, gwella'r amgylchfyd a thai a chynllunio.

Yn wir, rhaid adfer yr agwedd ymofyngar yn gyson os ydym am feithrin gonestrwydd academaidd.

Mudiad adfer iaith ydym, a chyfathrebu yw'r nôd, a hynny mewn grwpiau bach lle mae modd ennill hyder.

Yr ydym ni'n yn y Gymdeithas yn mynnu fod adolygiad trylwyr o bolisi iaith y Cyngor Sir yn digwydd.

Yr ydym yn erbyn stigmateiddio menywod yn y modd hwn, a thramgwyddo eu hawliau sifil.

Yr ydym ni sy'n Gymry, yn hawlio ein bod yn gyfrifol am wareiddiad a dulliau bywyd cymdeithasol yn ein rhan ni o Ewrop.

Pan ydym yn sôn am y ddarpariaeth bresennol yn y Gymraeg ar gyfer ieuenctid yr ydym yn syth yn meddwl am gyfraniad yr Urdd, y Ffermwyr Ifainc neu'r Ysgolion Sul.

Ar y naill ochr a'r llall y mae hen hanes yn dylanwadu ar ymddygiad pobl ac y mae'n bwysig os ydym byth am ddeall ein gilydd ein bod yn sensitif i'r dylanwadau hyn.

Mae'n debyg mai patrwm y tywydd yn ystod Mehefin a ddywed wrthym a ydym yn cael haf cynnar neu hwyr.

Yr ydym yn gyfarwydd â nifer mawr o ddiffiniadau o'r pwnc, yn amrywio o ddweud mai 'Economeg yw'r hyn y mae economyddion yn ei wneud', i'r disgrifiad hwnnw sydd yn sôn am rannu adnoddau prin rhwng galwadau niferus.

Nid dweud yr ydym na chywirwyd ychydig arno o bryd i'w gilydd yng nghwrs y tri chan mlynedd diwethaf, ond y mae'n ddychryn meddwl cyn lleied o waith cywiro a fu arno.

Yr ydym yn croesawu datganiad BT fel cam ymlaen ond mae'n gwbl anerbyniol fod disgwyl i Gymry Cymraeg sillafu'r neges a'i chyfieithu i'r Saesneg.

Nid trio dweud ni'n well na rhywun arall a bod gennym ni ryw neges ddwfn ydym ni.

Felly dylem fod yn gwneud yr hyn a allwn i ddatrys y problemau yr ydym wedi eu hachosi.

Wrth ddathlu pen blwydd stiwdio Bangor yn hanner cant oed, cofio yr ydym am gyfraniad Bangor i un arall o'r sefydliadau hanfodol hynny, sef cyfundrefn radio a theledu cenedlaethol.

Nid ydym wedi llwyddo fel y dymunem i wneud heddychiaeth yn rhan gynhenid o'r foeseg Gristionogol, fel, dyweder, geirwiredd neu ddiweirdeb.

Mae'n amlwg i bawb erbyn hyn mai prif bwrpas ail dymor Thatcheraidd yw troi bob un ohonom yn Gyfalafwyr trwy werthu i ni yr hyn yr ydym yn ei berchen yn barod, e.e.

Mae hyn yn rhywbeth yr ydym ni yn gyfarwydd iawn ag ef yn y Gymraeg hefyd - er yn yr achos hwn maen debyg y byddair geiriau canllawiau ac arweiniaid wedi llenwir bwlch.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod creu dyfodol llewyrchus i'r iaith Gymraeg yn un o brif gyfrifoldebau pobl Cymru a bod hynny yn rhan allweddol o ddemocrateiddio ein gwlad a chreu gwell dyfodol i'n pobl a'n cymunedau. Nid ydym yn derbyn fod y Gymraeg yn perthyn yn unig i'r ychydig rai a gafodd fynediad iddi drwy hap a damwain eu magwraeth a'u haddysg, ond yn hytrach y mae'n perthyn i bawb o bobl Cymru fel etifeddiaeth gyffredin, ac yn un o brif nodweddion Cymru fel gwlad.

Yr ydym wedi gweld ei bod yn reit hawdd siarad am a disgrifio amrywiadau mewn ffordd o fyw o un ardal i'r llall.

Yr ydym oll, fel Cymry, yn ei ddyled.

Mae'n rhaid trawsnewid diwylliant dwyieithrwydd o fewn gwleidydda a llywodraethu os ydym am gael mwy na façade ddwyieithog i Adeilad y Cynulliad.

Mae penodiad o'r fath yn un blaengar a holl bwysig os ydym am ddiogelu buddiannau plant yn ein gwlad.

Yr ydym i gyd ar brawf, fy arglwydd, canys trwy'n gweithredoedd yr ydym wedi difrïo ein gwlad a pheryglu dyfodol ein plant.

Disgwyl yn eiddgar yr ydym ni am albym ddiweddaraf Stereophonics hefyd.

Onid oedd modd creu llenyddiaeth a hyd yn oed greu prydferthwch o 'ddirni'r sefyllfa gyfoes, o'r bywyd yr ydym yn ei fyw'r awron'?

Nid oes digon o sylw yn cael ei roddi i'n gwybodaeth o'r hyn yr ydym yn ceisio ei fesur, ac ni ddylai natur arbrofol llawer o'n ffeithiau canolog gael ei boddi gan geinder techneg fodem economeg.

Yn y cyfarfod - fydd yn cael ei gynnal am 12.30 Dydd Mercher bydd y Gymdeithas yn egluro pam yr ydym yn galw am Ddeddf Iaith berthnasol i'r unfed ganrif ar hugain.

Faint callach a gwell ein byd ydym ni o wybod hynny dydw i ddim yn siwr.

Yr ydym yn gadael rhigolau plaid am ein bod o'r farn mai mater tyngedfennol o bwys mawr yw sicrhau hunan lywodraeth ar fyrder" Dyna osod y pwnc yn ei le, ynghanol cymeradwyaeth frwdfrydig.

Gall gwraig yr ydym yn ei disgrifio fel "gwyddonydd" fod yn fam, yn chwaer, yn ddiacon mewn eglwys, yn gwsmer mewn siop, yn gerddor, yn aelod o Ferched y Wawr.

Nid ydym wedi cadw at y rheol yn rhanbarthol, er mwyn cael mwy o gystadlu, ond os bydd cangen yn mynd i Fachynlleth - mewn un gystadleuaeth yn unig y gall gystadlu.

Testun pryder arall i GiF yw'r posibilrwydd y newidir y dull o gyllido i gontract yn hytrach na grant, ac yr ydym yn paratoi grwpiau ar gyfer y posibilrwydd hwn lle mae'r Gwasanaethau Cymdeithasol yn rhan o'r cynllun.

John Williams: 'Yr ydym ninnau yn berffaith sicr, fy nghyfeillion, ein bod wedi cychwyn y gwaith yma ar orchymyn y Meistr!' Dywedodd fod yna rai am iddynt gwtogi'r apêl i hanner can mil gan gredu bod siawns iddynt gyrraedd y swm hwnnw, ond dywedodd y Parch.

Os ydym am sicrhau fod pobl ifanc yn gwbl rugl yn y Gymraeg, ar lafar ac yn ysgrifenedig, mae'n amlwg fod yn rhaid darparu addysg cyfrwng Cymraeg neu ddwyieithog iddynt.

Yr ydym wedi byw drwy'r canlyniadau.

Joseph Harris, a Mr John Evans, wedi troi yn eglwyswyr, nid yw ddim i ni yn mhellach, nag yr achosodd i ni y drafferth o sefydlu y Cyhoeddiad hwn, ond yr ydym yn ddisgwyl cael difyrwch digonol i ad-dalu hyny o draul".

Ychwanegwyd yr iwaleiddio: Y mae aristocratiaeth neu oligarchiaeth, a garfer y gair sy'n well gwrthwyneb i ddemocratiaeth, yn meddwl rheolaeth yr ychydig dros y llawer, yn rhinwedd yr afael gadarnach sydd gan yr ychydig ar bethau materol y byd, ac wrth y pethau materol meddyliaf ei gyfoeth, ei allu cymdeithasol, ei allu politicaidd, ei ddysg, - popeth sydd gyda'i gilydd yn ffurfio'r rhith yr ydym yn byw yn ei ganol.

Mân straeon oedd y rhain yn y papurau, colofnau yr ydym wedi cynefino â nhw bellach.

Bwriadwn gyflwyno'r ddeiseb i'r Cynulliad Cenedlaethol mewn rali fawr yng Nghaerdydd yn hydref 2001. Beth yr ydym yn ei ddisgwyl gan y Cynulliad Cenedlaethol?

Mae'r lechen yn cynrychioli'r tô ac felly yn arwydd o'r cartrefi yr ydym yn eu darparu, tra bod yr eryr (sy'n amlwg yn siap y lythyren 'E' am Eryri) yn aderyn a hed yn uchel ac mae hyn eto'n arwydd o safon uchel gwaith y Gymdeithas.

Mae hynny yn rhywbeth yr ydym ni yng ngwledydd Prydain yn gwybod yn iawn amdano.

ehangu terfynau ein diwylliant Cymraeg, ystwytho a chymhathu ein Cymreigrwydd i gynnwys a mynegi'r gwareiddiad dinesig diwydiannol yr ydym yn byw ynddo heddiw.