Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ysgolfeistr

ysgolfeistr

Ac ar ochr yr ysgolfeistr, mae'n weddol amlwg, oedd cydymdeimlad y Dirprwywr Mitchell.

Er enghraifft, yn y de a'r gorllewin, penododd Lingen dri is-ddirprwywr, William Morris, cyn-ysgolfeistr, a David Lewis, a David Williams, aelodau o Goleg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan.

Ymhlith y rhai fu'n cynnig ateb y cwestiwn oedd y seiciatrydd Dr Dafydd Huws a gynigiodd sawl math o berson, gan gynnwys yr ysgolfeistr a'r actor.

"Dwi'n dal i fod yn besimistaidd ac fel hen ysgolfeistr dwi wedi gweld y graff yn mynd lawr," meddai.

Mae'r ysgolfeistr yn ceisio rheoli'r gêm yn union fel y byddai athro yn ceisio rheoli dosbarth.

'Mi 'dw i'n methu'ch dallt chi, Siôn Lias, yn gadael Capel Pen am yr eglwys,' meddai Madoc Jones, yr ysgolfeistr.

Pan oedd Capel Ebenezer yn cael ei adeiladu byddem yn mynd yno yn aml i chwarae, ac rwy'n cofio un diwrnod weld yr hen Robaits yn nrws yr ysgol, a'r ysgolfeistr yn troi ac yn edrych arna i, a phan ddaeth yn ol at y dosbarth, cefais fy ngalw allan, a methwn wybod beth oeddwn wedi wneud.

A oes rhywrai'n cofio amdano ar ddechrau'i yrfa fel ysgolfeistr yn pallu newid sieciau'i gyflog am nad oedd yn teimlo'i fod wedi'i hennill yn llawn?

Yr oedd yn gas ganddo blant, a byddai yn dod i achwyn wrth yr ysgolfeistr yn aml am naill beth a'r llall.

Syrth mewn cariad ag ysgolfeistr o Almaenwr, ond gwrthyd ei briodi, 'gan ddewis yn hytrach ddioddef.' Yn nrama Lewis nid cenedl yw'r gwahanfur rhwng y ddau gariad ond amrywiad diddorol ar ddosbarth cymdeithasol.

Paratôi'r ysgolfeistr ni'n drylwyr iawn at y Nadolig a rhoddai i ni hanes y Nadolig cyntaf mor ddiffuant fel nad oedd modd i'r un plentyn ei anghofio.