Contributed by: David Wood
I bentre'r sir roedd pobl Môn Yn mynd yn lluoedd difyr, Ac wrth ei gilydd pawb yn sôn Am ornest y meirchfilwyr. "Pwy gariai'r dydd?" roedd holi mawr, Ac enwid llanciau dewrion, Ond trechu'r oll a wnaeth ryw gawr, Rhyw gawr o wlad y Saeson: Roedd hyn i'r Cymry yn sarhad, Rhai fu mor enwog yn y gad. Yr hen Gymry gwlatgar edrychent mewn trallod, Gan ofyn a ydyw'r meib dewr wedi darfod; Digalon y gwragedd a'r annwyl rianod Wrth weled fod estron yn trechu'r holl wlad. Y cawr farchogai 'mlaen ac ôl, A'r Cymry yn alarus, A'i farch a'i garnau rwygai'r ddôl, A heriai yntau'n wawdus. Ond hanner awr cyn hanner dydd, Yr adeg i derfynu, Y dyrfa fawr gweiddi sydd Fod marchog yn dynesu: I fewn i'r cylch ar garlam aeth, A'i farch yn ewyn fel min traeth. Ymdrechai'r ddau farchog yn fedrus a hoyw, Ond buan o'i gyfrwy y Sais gadd ei fwrw; Y dewr Owain Tudur gadd glod y dydd hwnnw, A chadw bri Gwalia yn loyw a wnaeth!