Mae'n sicr bellach mai Stephen Hendry, Pencampwr y Byd ar saith achlysur, fydd yn chwarae Stevens yn rownd yr wyth ola.

Adeiladu ar achlysur lansio llwyddiannus Cymru'r Byd y BBC i sefydlu gwasanaeth dyddiol Cymraeg o safon ar gyfer siaradwyr Cymraeg ar draws y byd.

Roeddwn ar y pryd wedi bod yn gweithio fel un o bedwar Cyfreithiwr Erlyn yn swyddfa'r Prif Gyfreithiwr Erlyn, Awdurdod Heddlu Dyfed-Powys yng Nghaerfyrddin, ers rhyw ddwy neu dair mlynedd cyn i'r achlysur 'rwy am ei ddisgrifio ddigwydd.

Dwi'n cofio achlysur i Cyrnol Darbishire, cyfarwyddwr y chwarel, roi trip i bawb o'r gweithwyr i'r Wembley Exhibition, a Mam yn dweud wrtho: 'Byddwch chi'n ofalus.

Gallai unrhyw ddigwyddiad neu achlysur roi cychwyn iddo - gweld ci defaid yn gweithio neu fustych yn pori, ac yn enwedig sôn am beiriant golchi.

Roedd gan yr hen Lloyd y ddawn ddiamheuol o hoelio sylw'i gynulleidfa gyda dywediadau a delweddau cofiadwy, megis "Mae'r diafol fel y clacwydd, pan fyddwch chi'n meddwl eich bod chi wedi ei goncro, mae e'n troi 'nol ac yn eich brathu chi." Ar un achlysur fe gyhuddodd ei braidd o fod "mor gul a whilen racer".

Enillodd ffilm ar John Cale y Rhaglen Gerddoriaeth Orau yng ngwobrau BAFTA Cymru eleni, a Satellite City gafodd y Wobr Adloniant Ysgafn Orau ar yr un achlysur.

Roedd milwyr Iran ym mhob man oherwydd yn ystod y rhyfel rhwng y ddwy wlad roedd Iraq wedi ceisio defnyddio'r groesfan ar fwy nag un achlysur er mwyn cael mynediad i Iran.

Yr achlysur y tro hwn ydi priodas un o'r prydferthaf o aelodau seneddol y wlad honno, fis Gorffennaf, Jane Devine.

Caiff ei darlledu ym mis Hydref 2000, ar achlysur 600 mlwyddiant marwolaeth Chaucer.

Dydio ddim, rywsut, yr ymadrodd syn siwtior achlysur.

Dymunaf ddiolch yn fawr iawn i bawb a anfonodd gardiau a rhoddion i mi ar achlysur fy ymddeoliad.

Arferai diwrnod dipio fod yn achlysur gymdeithasol a phawb yn helpu ei gilydd.

Ar sawl achlysur cês gyfle i ymarfer gyda'r

Digwyddodd hyn bron ar ddiwedd y gwyliau ac er bod y fam a'r tad yn sylweddoli y dylent roi cyfrif am yr achlysur ar unwaith i'r awdurdodau yn y Cei, eto sylweddolsant y byddai yn rhaid iddynt aros yn hwy yn Sir Aberteifi nag y trefnasent, felly, dyma benderfynu mynd â chorff y famgu adref gyda nhw a chymryd arnynt ei bod wedi marw gartref gan hysbysu'u meddyg teulu o'r ffaith bod marwolaeth wedi digwydd a gofyn iddo ef ddelio â'r mater ar ôl cyrraedd gartref.

Y mae tuedd ynom ni'r cyfreithwyr i ddefnyddio'r Saesneg ar bob achlysur posibl: wele Gyngor Tref Pwllheli, rai wythnosau'n ôl, yn cystwyo dau gwmni o gyfreithwyr o dref nid nepell (a'r partneriaid yn y ddau gwmni yn Gymry Cymraeg þ un o'u plith yn Brifardd Coronog!) am iddynt anfon llythyrau uniaith Saesneg at y Cyngor Cymraeg hwnnw.

Cafodd ambell un ei bigo gan yr awen yn un swydd i sgrifennu'n y llyfr, gan lunio penillion a gyfeiria at ryw ddigwyddiad arbennig yn hanes fy rhieni, neu at yr achlysur pan roddwyd y llyfr o'u blaen - ffordd i guddio'u personoliaeth eu hunain gyda chyfeiriadau bachog at rywun arall.

Hoffwn fanteisio'n arbennig ar y cyfle hwn i ddiolch i ddau o'n haddysgwyr amlycaf, yr oedd y Gymraeg yn agos iawn at eu calonnau, am eu cyngor cadarn a'u cefnogaeth barod i waith y pwyllgor ar bob achlysur, sef Mr Illtyd Lloyd (Prif Arolygydd Ysgolion Cymru a ymddeolodd yn gynt eleni) a Mr Gareth Lloyd Jones (Ysgrifennydd Cyd-bwyllgor Addysg Cymru a fydd yn ymddeol ddiwedd Awst).

O edrych ar y llyfr dros y blynyddoedd, nid y cyfraniad ei hun a gâi sylw fy mam bob amser ond yn hytrach y cofio am yr achlysur pan wnaed ef.

Maen achlysur arbennig i'r chwaraewyr ac i bob un syn dilyn Morgannwg.

Ar yr achlysur hwnnw, gwisgodd Grys T gydag enw Britney Spears arno.

Mae Cronje ei hun wedi cyfaddef iddo gymryd arian oddi wrth fwci ar fwy nag un achlysur.

Yn anffodus, ni cheir yr ewyllys hwnnw gan bob swyddog, nac ar bob achlysur o bell ffordd.

Yr achlysur fyddai dathlu ei flwyddyn gyntaf fel arlywydd, a doedd dim amser i asesu'n iawn a oedd Menem yn wirioneddol werth ei bortreadu.

Mae disgwyl torf o 11,000 yn Rodney Parade a fe fydd yn dipyn o achlysur.

Daeth i gof Mali yr achlysur pan welodd Dilys yn dda i ganmol siwt goch a wisgai Mali gan ddweud ei bod yn rhoi lliw iddi; amheuai Mali mai awgrym oedd hynny fod ei chroen yn ddiliw heb gymorth y siwt.

Cyfeiliodd Cerddorfa a Chorws Genedlaethol Gymreig y BBC i lawer o'r artistiaid yn ogystal â pherfformio anthem newydd a gyfansoddwyd yn arbennig ar gyfer yr achlysur gan y cyfansoddwr cyfoes adnabyddus Karl Jenkins.

Ar hyd y lle i gyd gwelsom faneri - llawer ohonynt yn datgan yr achlysur arbennig - Majove Dni - Y cyntaf o Fai, sef diwrnod pwysig yng nghalendr y comiwnyddion.

"Stopa'r blydi bugle 'na, Cadwgs, neu mi fydd yr ast yma mas trwy'r blydi chimli." Ar achlysur arall roedd yr hen frawd yn traethu'n huawdl am berthynas a oedd yn bopeth ond dirwestwr.

Yn ogystal â bod yn achlysur crefyddol y mae iddo hefyd ei arwyddocad gwladgarol.

Mae'n cyhoeddi cyfrol o Drafodion (mae cyfrol 1999 ar gael yn awr) ac yn cynnal tri achlysur arbennig pob blwyddyn- Cyfarfod y Gwanwyn, gwibdaith yr Haf a'r Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol gyda siaradwr gwadd.

Dro arall y canfu+m i'r rhyfeddod prin yn ffurf oenig annhymig oedd achlysur ymweliad cerbydaid ohonom â Dolwar Fach, ym mlwyddyn dathlu daucanmlwyddiant geni Ann Griffiths, llynedd blwyddyn y gwres diddiwedd.

Yr oedd yn achlysur arbennig iawn.

Mawr oedd y syndod a'r llawenydd a'r siarad trwy'r gymdogaeth ar yr achlysur; ond yr oedd Robin y Glep, druan, fel wedi ei daro â dychryn a mudandod; yr oedd ei holl ddaroganau wedi profi'n gelwyddog.

Y mae hwn yn un achlysur y byddain well gan bawb fod wedi cael eu profin anghywir.

I grynhoi, ceisiwyd gwneud yr achlysur yn un cenedlaethol i Gymru gyfan, i alluogi Caerdydd a Chymru i ddangos eu hochr orau i'r byd.

Ac fel sy'n gwbl briodol wrth reswm ar achlysur-on o'r fath, rhyw duedd sy' ynom ni, 'o fryniau Caer-salem' fel 'tai, i edrych yn ôl ar 'daith yr anialwch', ar ei 'throeon' a'i hofna'.

Mae cystadleuaeth ar y gweill hefyd i lunio plat/cwpan i ddathlu'r achlysur.

Dros nos yr oedd Stevens ar y blaen o 11 ffrâm i 5 yn erbyn Stephen Hendry - pencampwr y Byd ar saith achlysur.

Yr adeg o'r flwyddyn, pan ymddengys fel petai'r afon yn troi'n ôl ar ei hub, dyma achlysur yr þyl enwog, La Fete des Eaux, (Gþyl y Dyfroedd), pan fydd pawb mewn hwyliau da'n dathlu'r cynhaeaf a'r cyflawnder o bysgod.

Cawsom ar ddeall fod Mrs Thatcher yn bwriadu dod i'r achlysur.

Ac yr oedd gêm y noson, rhwng Aberystwyth a thîm gorau Cymru, Wrecsam, yng nghystadleuaeth y Cwpan Cenedlaethol, yn deilwng o'r achlysur.

I nodi'r achlysur trefnwyd dau gig yn Y Cwps; Nos Wener Mai 31, Meic Stevens; Nos Sadwrn Mehefin 1, Geraint Lövgreen.

Datblygiad mwyaf arwyddocaol y flwyddyn oedd achlysur lansio BBC Cymrur Byd, safle Cymraeg sydd bellach yn golygu bod siaradwyr Cymraeg ledled y byd, am y tro cyntaf, yn cael cyfle i weld papur newydd arlein dyddiol yn Gymraeg, wedii ategu gan wasanaeth chwaraeon, erthyglau, a chysylltiadau â nifer o safleoedd eraill fel Pobol y Cwm a Ffeil, y rhaglen newyddion i blant a wneir gan BBC Cymru ar gyfer S4C. Mae hwn yn un o'r dyfeisiau cyfryngol mwyaf arwyddocaol yn Gymraeg ers agor S4C ar ddechraur 1980au, ac mae eisoes yn denu cannoedd o ymweliadau gan siaradwyr Cymraeg ledled y byd.

Gala Chwaraeon oedd yr enw ar achlysur.

Wedi iddyn nhw reoli'r hanner cynta a mynd yn agos at sgorio ar bump achlysur cafwyd camgymeriad gan Clayton Blackmore, cyn-chwaraewr rhyngwladol Cymru, yn chwarae ei gêm gynta i Fangor.

Ar yr achlysur hwn fe sylweddolais fod gennym arweinydd arbennig ac unigryw a hynod o alluog a dim ond mater o amser oedd nes y byddai yn brif weinidog.

Dathlodd Amgueddfa Werin Cymru yn Sain Ffagan 50 mlynedd, a nodwyd yr achlysur ar BBC Radio Wales yn y rhaglen What About The Gardens?

Yr oeddwn i a'm priod a chynifer o'r plant ag a oedd wedi eu geni bryd hwnnw'n bresennol ar achlysur ei dadorchuddio yn un o raliau'r Blaid.

Os mewn troedigaeth grefyddol yr oedd ei ddiddordeb ef, onid achlysur cyfleus - ond sylfaenol amherthnasol - oedd y cyd-destun hanesyddol a ddewiswyd?

Galwyd milwyr i setlo'r helynt a gododd ar achlysur praw arweinwyr y gweithwyr, a saethwyd pedwar o'r dorf a ymgynullasai - dau ddyn a dwy wraig.

Dywedodd ar sawl achlysur sut yr oedd cymeriadau byw ei blentyndod yn mynnu ail-fyw yn ei gof, fel y mynnai Gŵr Glangors-fach, ei ferched a'r cymeriadau eraill feddiannu ei ddychymyg.

Buom wrthi am fisoedd yn paratoi ar gyfer yr achlysur arbennig hwn, a than y fath amgylchiadau yr oedd yn wyrthiol inni lwyddo i wneud cymaint.

O ganlyniad i lwyddiant ysgubol Parti Ponty, gwyl fywiog a gynhaliwyd ym Mharc Ynysangharad, Pontypridd, y llynedd penderfynwyd ailgynnal yr achlysur.

Rhyseitiau ar gyfer pob achlysur gan y cogydd teledu poblogaidd.

Datblygiad mwyaf arwyddocaol y flwyddyn oedd achlysur lansio BBC Cymru'r Byd, safle Cymraeg sydd bellach yn golygu bod siaradwyr Cymraeg ledled y byd, am y tro cyntaf, yn cael cyfle i weld ‘papur newydd' arlein dyddiol yn Gymraeg, wedi'i ategu gan wasanaeth chwaraeon, erthyglau, a chysylltiadau â nifer o safleoedd eraill fel Pobol y Cwm a Ffeil, y rhaglen newyddion i blant a wneir gan BBC Cymru ar gyfer S4C.

Dyma'r ail flwyddyn yn olynol i BBC Cymru ennill y wobr hon, a hynny am ddramâu treiddgar ar y ddau achlysur.

Flynyddoedd yn ddiweddarach gellid dadlau o hyd i'r achlysur fod yn un hollbwysig.

Dymuniadau gorau i Claire Carpenter a Lawrence ar achlysur eu priodas.

Cafwyd parti bach i ddathlu'r achlysur yng ngwesty Eryl Mor.

Y mae'r wybodaeth ar y dudalen yma am achlysur pan gafwyd llifogydd.

Roedd y cyfarfod ei hun yn dipyn o achlysur - yn ffrwyth bron i flwyddyn o lythyru, e-bostio a ffonio wrth geisio cysylltu â chynrychiolydd democrataidd (eto'n rhyfedd o ddirgel) trigolion Gorllewin Casnewydd.

Cyplyswyd yr achlysur â chyfarfodydd pregethu blynyddol yr eglwys a'r pregethwr gwadd yn y rheini oedd T.Glyn Thomas, Wrecsam.

A phan gafodd yr athro achlysur i longyfarch Hector ar ateb i ryw bwnc bach nid oedd terfynau i lawenydd y disgybl newydd, a phan ofynnodd un o'r merched yn y dosbarth i Hector, wedi'r wers, am help a chyfarwydd ar bwynt a barai anhawster iddi, teimlodd yntau, am y tro cyntaf, efallai, ias o'r pleser a ddaw o awdurdod o oleuni cywir ar y broblem.

Mae hefyd yn dangos yn eglur greddfau naturiol yr artist yn Judith - yr angen i ddehongli pethau yn eu ffurfiau mwyaf elfennol, i ymdoddi i mewn i fyd natur yn hytrach na'i orchfygu, ac i gario synnwyr o sensitifrwydd ar bob achlysur.

Mi fydd yn achlysur arbennig ar Erddi Sophia ac os bydd y tywydd yn braf fe ddylse torf enfawr ddod i weld y gêm.

Ond byddai'n aml yn dyfalu a oedd ensyniad Dilys yn fwriadol ai peidio; ac felly ar sawl achlysur arall.

Cof, o leiaf, am Ddafydd Miles yn ei ddisgrifio ar achlysur cyffelyb 'yn wadlo yn y glaw'.

Ceir llawer achos lle gellir recordio'r sain ar wahân i'r ffilm, un ai ar recordydd caset bychan neu ar achlysur cwbl wahanol hyd yn oed ychwanegu'r sain at y ffilm wedi'r golygu gwaith copi%o.

Nid oes amheuaeth mai achlysur Cymraeg yn ogystal a Chymreig yw Eisteddfod yr Urdd.

Roedd yn ddiwedd ar gyfnod prysur tu hwnt, o benodi Nick Evans fel Swyddog Comisiynu Choice, adeiladu stiwdio bwrpasol, penodi staff cyflwyno a chynhyrchu a chynllunio rhaglenni hyd at achlysur lansio llwyddiannus BBC CHOICE Wales.