Yr ail oedd Elwyn Evans, mab Wil Ifan, a oedd wedi llunio pryddest afaelgar, gref am ei brofiadau fel milwr yn yr Ail Ryfel Byd.

Cerddi eraill: Yr ail oedd Elwyn Evans, mab Wil Ifan, a oedd wedi llunio pryddest afaelgar, gref am ei brofiadau fel milwr yn yr Ail Ryfel Byd.

A dyna sicrhau gwrthdaro ffyrnig yn graidd i nofel hynod afaelgar.

Mae'r drymiau a'r allweddellau yn asgwrn cefn i'r gân sy'n ei gwneud yn hynod afaelgar a chofiadwy.

Yn sylfaenol y mae'n gân wych sydd, unwaith eto, yn afaelgar.

Ac y mae'r ailadrodd ar 'hen' yn wirioneddol afaelgar.

Can sy'n syml o ran hanfod ond ar yr un pryd yn hynod afaelgar.

Nid oedd f'ymateb y tro hwn lawn mor frwd a phan ddarllenais y llyfr gyntaf dros hanner can mlynedd yn ol, ac eto mae'r stoi'n dal yn un afaelgar, yr hanes am fab i grydd o bentref bach Llangernyw yn gadael ysgol yn ddeuddeg oed ac yn llwyddo i gyrraedd prifysgolion Glasgow a Rhydychen: Ar ol peth trafferth medrodd fy mrawd John a minnau berswadio Mam i adael inni gysgu yn y gwely ym mhen tywyll y gweithdy.

Wrth 'go iawn' fe olygid nofelydd a allai hoelio sylw cynulleidfa, trwy adrodd stori afaelgar, llunio deialog fyrlymus a chreu cymeriadau amrywiol 'o gig-a-gwaed', fel y dywedir - nofelydd a oedd yn gyforiog o'r rhinweddau henffasiwn, os mynnir.

Ar ôl i'r brawd Richard Owen godi i fyny fe ganwyd 'Dyma gariad fel y moroedd', ac wedi dyblu a threblu ar hwnnw fe daeth John Roberts Blaenau i weddio, ac yr oedd y brawd hwnnw y noson honno fel y mae hyd heddiw, yn hynod o afaelgar, ac yr oedd yn gweddi%o â'i lais uchel bod sôn am ddiwygiad yn y Sowth, ac fe ddywedodd lawer gwaith: