Er eu trwyddedu, fodd bynnag, 'roedd cryn wrthwynebiad i'r Beiblau Saesneg hyn, gan eu bod yn cefnu'n aml ar destun cyfarwydd y Fwlgat, a chan fod eu Saesneg cartrefol yn taro'n chwithig onid yn gableddus ar glustiau a ymhyfrydai yn sŵn mawreddog, litwrgi%aidd y Fwlgat Lladin.

mae'n syniad eithaf tori%aidd.

Ymladdfa real ond sifalri%aidd, briodol i farchog urddol yw natur y cae niwl, nid ysgarmes carwr eiddigeddus â threiswyr penffordd arfog.

Mecklenburg West Pomerania - ymosodiad ar faes gwersylla gan ddeg ar hugain o skinheads yn cario cyllyll a baneri Natsi%aidd.

Rŵan wrth imi edrych yn ôl fel hyn, ni allaf lai nag ystyried y sgarmes gi%aidd yna fel trobwynt mawr yn fy adnabyddiaeth o Talfan.

Yna, roedd hi mewn byd gwahanol, byd tywyll yn llawn o goed tal a'u brigau'n gwau trwy'i gilydd, byd dirgel ci%aidd y carlwm a'r cadno, y ffwlbart a'r fronwen, byd y wiwer a'r draenog a'r twrch daear a'r holl anifeiliaid eraill na chofiai mo'u henwau.

Ond hwyrach mai'r hysbyseb gwaetha un dros roi grym yn nwylo'r werin yw'r portread ci%aidd a gawn o Wil James.

Heb unrhyw amheuaeth, yr oedd y Rhyfel yn grwsâd yn erbyn rhuthr y gwrth Dduw Natsi%aidd, a gelyn rhyddid, ond ymofidiodd am fod canlyniadau'r Rhyfel, sef casineb, rhagfarn, bydolrwydd, anobaith, colli ffydd yn Nuw a dyn, pylu'r ddeddf foesol a diystyru'r ysbrydol ar gynnydd.

Prynais yno hefyd rai o lyfrau Mordaf Pierce a gwþr llengar eraill o sir Aberteifi; cefais yno gannoedd o lyfrau yn ymwneud â sir Feirionydd o gasgliad Edward Griffith y llyfrbryf, Dolgellau, ac yno, yn ddiweddar, deuthum ar draws set gyflawn o gopi%au o'r "Undebwr" papur Tori%aidd a gyhoeddid yn sir Aberteifi adeg helynt Iwerddon.

Diau eu bod hwy yn eu gweld yn stori%au am farchogion llys Arthur, a disgwylient ganfod yn y categori hwnnw nodweddion cyfanrwydd yr ymchwil sifalri%aidd, lysaidd, ond o fewn y cyd-destun cyfeiriol hwnnw byddai rhaid i bob stori gynnal ei hapêl ei hun.

Trosglwyddodd i minnau rai llyfrau prin iawn, aa gwerthodd imi, ar ôl iddo sicrhau casgliadau helaeth Elfyn ac Alafon, bentyrrau o newyddiaduron Cymraeg fel "Llais y Wlad", y papur Tori%aidd a olygid gan Tudno a'r "Brython" dan olygiaeth J. H. Jones.

Daw'n amlwg yn y man fod y cyfaill hefyd yn fab i un o'r troseddwyr Natsi%aidd, ond y mae ef wedi diarddel ei dad, yn wahanol i'r adroddwr, sy'n mynnu cadw cyfrinach ei dad er ei fod yn llawn sylweddoli difrifoldeb ei droseddau.

Ond os na fydd hynny'n gweithio chwaith, yna fydd gen i ddim dewis ond eistedd yma wrth y bwrdd efo'r sgript o'm mlaen i a thrio ei wneud o felly.' Ac mae'n anodd dychmygu unrhyw artist yn methu â chael ysbrydoliaeth yng nghegin glyd y bwthyn Hans Christian Andersen-aidd hwn, gyda'r gath yn canu grwndi'n ddedwydd ar y silff ffenestr.