Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ambell

ambell

Mae ambell i greadur bach eithaf diniwed, eithaf clên a charedig yn mynd yn rêl cingron pan ddaw o i'r capel.

Trodd ambell i sant yn bechadur.

Gallasai adrodd yn llawen ambell dro, ac mi'r oedd yn dysgu partin aelwyd erbyn pob amgylchiad a weithiau yn gwadd y cymdogion i ganu efo ni.

Mae criafolen yn ein gardd ni a byddaf yn mynd ati ambell dro a rhoi fy nhalcen ar y rhisgl.

Mae cytundeb rhwng pysgotwyr sewin a biolegwyr/naturiaethwyr fod gwahaniaeth rhwng pysgodyn yn 'bwydo' a physgodyn yn cymryd ambell i gegaid.

Fe fyddai ambell i wraig yn ymddangos yn sydyn yn y ganolfan fwydo i famau heb ei phlant a honni eu bod wedi marw dros nos, er bod y babanod wedi bod yn derbyn bwyd ers rhai wythnosau.

Ar ambell brynhawn Sadwrn yn yr haf âi â ni am dro i fyny at y Marchlyn am bicnic, ac yno ar lan y llyn adroddai hanesion am arwyr Cymru Fu wrthym.

Gallai'r ysgub, meddai'r gwiddon fod yn 'beryglus yn y dwylo anghywir oherwydd y nerth sydd ynddi.' Ymddengys i'r helynt achosi cryn bryder i rai o drigolion y pentref a dywedir bod ambell un wedi mynd cyn belled â gosod y Beibl yn ffenestri eu cartrefi er mwyn dadwneud unrhyw niwed.

Ar hyd y blynyddoedd, fe fu sawl sgandal o'r fath - Beddau'r Proffwydi gan WJ Gruffydd yn amau moesoldeb ambell flaenor; y gerdd Atgof gan Prosser Rhys yn awgrymu fod perthynas hoyw yn bosib yn Gymraeg ac awdur Saesneg fel Caradoc Evans yn ennyn melltith am weddill ei oes oherwydd ei bortread di-enaid o'r gymdeithas wledig, grefyddol, Gymraeg.

Ac ambell i gyngerdd ar nos Sadwrn i basio'r amser.

Mae'r wyneb yn edrych yn ddigon caled a farnish sgleiniog arno, mae yna ôl ambell grafiad ar y pren ac mae yna glo ar rai o'r drysau.

Pwy a ŵyr nad rhoi ddwywaith fyddai ymateb ambell un, yn hytrach na meddwl ddwywaith cyn rhoi?

a dyfod ac ambell un i'r wybodaeth ohoni yw un o brif amcanion y gadair y dydd heddyw'.

Deallai ambell air yma ac acw a mwy nac unwaith clywodd yr enw, 'Pierre'.

Mae'n rhyfedd gennyf sut y llwyddodd aml i saer coed i ddod i ben â'r gwaith cystal a heb ganddo ond ambell i erfyn priodol i'w gynorthwyo.

Drwy gyfrwng y colofnau hyn, bu Dewi Mai yn weithgar iawn yn ennyn diddordeb y cyhoedd gyda sawl sylw dadleugar, trwy drefnu nifer o gystadlaethau, ac ambell waith trwy fentro cyhoeddi rhestr y gwyddai'n iawn a fyddai'n debyg o dynnu nyth cacwn i'w ben.

Ambell waith gwahoddai Miss un ohonyn nhw i ddod o flaen y dosbarth i siarad am ei gi.

Mewn gwirionedd, cyn ambell gêm rygbi 13, roedd ofn mynd mâs ar y cae arna i.

Dyma nhw'n sisial eu ffordd drwyddi, a ninnau'n clywed ambell enw, '...

Y nodyn cynta' a wnes i yn fy llyfr oedd bod ambell un o'r cyrff main wedi'u lapio mewn sach fwyd a gyrhaeddodd yn rhy hwyr.

A phan glywodd Rondol fod Pitar Wilias yn gwneud montibag ohono ar lwyfannau'r wlad, y cyfle cyntaf a gafodd fe ddwedodd wrtho, 'Weli di Pitar - ma'n nhw'n dweud wrtha i dy fod yn cymryd fy enw'n ofer am fy mod yn cymryd ambell i lasiad o gwrw, ac na fyddi byth yn son am dy ffrindia sy'n llyncu wisgi.

Dyna wnaeth iddo fe ddwgyd pethe ambell waith, i ddial arnyn nhw, a gweithio siape arnyn nhw trwy'r ffenestri ...

Mae'n Llyfrgell Genedlaethol ni yn cael grant cyn lleied ag ambell Lyfrgell Brifysgol yn Lloegr am fod y Saeson yn ein gweld ni fel Cenedl israddol.

Dyma un arall o'r erthyglau na chafodd eu hailgyhoeddi, ac mae'n hawdd deall pam, gan fod ynddi ambell osodiad a fuasai'n anathema i'r Saunders Lewis diweddarach.

Mae'r llyfryn yn rhagweld pethau'n mynd o chwith hefyd, achos gall ambell i briodas chwalu cyn iddi ddod at ei gilydd hyd yn oed.

Mae'n cynnig rhai atebion i'r cwestiwn "Pam?" yn hytrach na "Phwy?" ac yn ddwy awr o fyfyrdod digon boddhaol ar gwestiwn llosg (sori, mae nhw'n slipo mas ambell waith).

Dôi ambell i filwr adre o'r rhyfel yn gloff, yn brin o fraich ac weithiau'n ddall ond arwydd o statws oedd hynny.

Mae honno'n cynnwys hunanladdiad, ambell reg a'r hyn y bydd parchusion yn ei alw'n 'fratiaith'.

gwyddent am ambell bren i 'w ddringo, neu caent hyd i ryw bostyn i anelu cerrig ato neu dorri or llwyni rifolfer a phistol fel rhai starski a hutch.

Ond er fod darnau o gymaint o bobol oeddem ni yn nabod yng nghymeriadau Nedw, yr oedd pawb ohonyn nhw yn bobl go iawn yn eu nerth eu hunain hefyd, ac ambell dro mi fyddai pobol y pentra yn troi yn ddarnau o gymeriadau Nedw.

Doedd dim asiantau gwerthu tai yn yr Oesoedd Canol ond mae gennym ni ddisgrifiadau gwych o ambell dy pwysig o'r cyfnod.

Merched du llachar yw gwragedd Cwffra, merched cryf, llon, ac yn eu plith ambell un dawel, feingorff, na fyddai ei symud drwy'r tŷ yn ddim amgenach na chwyth o berarogl neu dincial isel tlysau arian.

Dyffryn afon Lledr yn llawn ffresni i gyfeiriad Bwlch y Groes a llethrau'r Drosgol, efo ambell oen bach yn prancio yn ei afiaith ar y llechwedd.

Dyma'r unig sefydliad Undodaidd y gwyddai ambell Undodwr anghysbell amdano.

Eir allan o'r ffordd ambell waith i ddangos fod ambell ganwriad ac ambell lywodraethwr 'o'n hochr ni'.

(Ganddi hi roedd y baedd Large White gorau ar Benrhyn Llyn.) Rhesymau gwahanol, fodd bynnag, a barai fod y postman lleol - priod a thad i bump o blant, a blaenor gwerthfawr gyda'r Annibynwyr - yn troi i mewn i Gerrig Gleision ambell i fin nos o dan yr esgus o ddanfon teligram.

Nid yr un drefn sydd ym mhob gwaith; mae y malwr ei hun, yn ambell i le, yn gorfod tyllu'r rhain, ond mewn llefydd eraill mae dyn sy'n gwneud dim ond tyllu.

Roedd hitha 'di trio ambell beth unwaith neu ddwy, a mwynhau uchelfanna'r profiad: crwydro'r bydysawd, yn lliwia a syna o bob math; teimlo'n hollol tu allan iddi'i hun; colli gafael arni'i hunan, ar amser a lle ...

Nid aeth dewin yn agos at broflenni Samhain - nofel ffantasi sy'n fwrlwm o ddwiniaid a chreaduriaid rhyfedd a chymeriadau - ambell i necromanser, hanner-ore a chewri wedi eu gwneud o bridd sy'n cymysgu gyda'r camgymeriadau gosodi.

Dyna awgrym holl naws y llyfr a diau y bydd ambell un mwy eangfrydig yn gwrido braidd wrth rai o'r sylwadau.

Er mor ddiddorol ac atyniadol yw rhai o'r ffresgoau a'r ffenestri hyn, y gellir eu gweld o hyd mewn ambell eglwys yng Nghymru a gwledydd eraill, ni ellid honni ar unrhyw gyfrif eu bod yn ddigonol i gymryd lle darllen y Beibl a myfyrio arno.

Bwrdd, ambell gadair, cwpwrdd a gwely, un cul.

Ar ambell fore Llun gellid gweld tua dwsin o ffermwyr gyda phâr o geffylau yn disgwyl eu pedoli, a gallai rhai fod yno hyd y prynhawn.

Ambell dro, Spitfire oedd yn ennill.

Ac os methodd ambell un wneud ei farc ar lwyfan eisteddfodol 'does raid iddo boeni dim oll canys fe fydd yn bownd o raddio'n feirniad o'r radd flaena' mewn dim o dro.

Dim ond ambell adeilad sy'n dal i sefyll:mae ffrwydron cudd ym mhob man a does yna ddim dwr nac unrhyw gyfleusterau eraill.

Mae'n weithredu sy'n golygu protestio, herio'r Drefn ac ennyn llid ambell un.

Mae ambell ddyn yn amgyffred gwirionedd gyda'r un angerdd ag y mae dyn arall yn colli ei galon i ferch : mae'r gwirionedd yn ei feddiannu, megis ac y mae'r munud y digwydd hynny'n dyngedfennol yn ei hanes.

Ambell i waith, mewn cwrdd gweddi, byddai Anti yn darllen rhan o'r Ysgrythur ac yn ei egluro, gan ddal ei spectols o flaen ei llygaid gyda'i llaw.

Yn eu plith mae ambell i faer a llysgennad lleol.

'Roedd tai bychain yng nghanol coedwig bambw ar un ochr, a chaeau tyfu reis (paddy fields) gydag ambell i ychen yn y canol yr ochr arall.

Yn yr un modd, yn Gaeaf yn Nrws y Coed, a'r eira yn blanced wen yn gorchuddio'r byd, gwelir ambell i ddafad yn crafu am welltyn glas ac yn llwyddo i gyfleu y ddelwedd gydnabyddedig o'r ddelfryd o'r gaeaf.

Cofio gyda thynerwch ambell dro, a chyda gwên dro arall.

"Rwyf wedi meistroli ambell frawddeg sy'n fantais wrth fy ngwaith" meddai'n gellweirus wedyn.

Ac wrth feddwl am hynny, mae o'n beth rhyfedd, yn 'tydi, fel mae ambell un yn newid pan ddaw o i mewn i'r capel?

Buom yn cerdded am tua milltir yn eu dilyn ar hyd y Broadway - yn gofyn ambell gwestiwn i un a'r llall, ac yn gweled y derbyniad cynnes a roddid iddynt gan y New Yorkiaid ar eu taith drwy eu dinas tua'u cartref.

Yn yr ail act cawn nifer o olygfeydd gwrthgyferbyniol, un o olygfa o'r eglwyswyr yn cynllwynio sut i gasglu camdystiolaeth ac yn gwledda gyda'r ysbi%wyr ar ddechrau'u taith; golygfa arall o Bentre'r Bobol lle mae arweinwyr Ymneilltuaeth yn ymgasglu i weld beth sydd yn digwydd, ac yma y cawn Lywelyn y Bardd yn ffroeni bradwriaeth, a'r Annibynnwr, Davies, yn cymharu'r hyn sydd yn digwydd â hen Frad y Cyllyll Hirion, ac yna ambell olygfa ddoniol lle mae'r ysbi%wyr yn holi plant yr Ysgol Sul ac yn eu baglu â'u cwestiynau, gan geisio tystiolaeth i'w gwneud yn ymddangosiadol dwp, ond lle mae'r plant yn tybio bod yr ysbi%wyr yn rhai twpach.

Roedd prysurdeb cyffredinol ar y rhelyw o'r cychod drudfawr gydag ambell lanc ar ben y riging yn gosod golau neu erial.

Mae'n werth troedio ambell ffordd unig weithiau: wyddoch chi ddim pwy allwch chi ddod i'w gyfarfod.

Cyhoeddwyd ugeiniau ohonynt yn y papurau newydd dros y blynyddoedd, ac mae lle i amau fod ambell stori ddi-sail wedi cael ei darlledu hefyd.

Yn ôl y drefn arferol, roedd pawb oedd wedi mynd ar y trip wedi cyfrannu ychydig o newid mân 'fel cydnabyddiaeth i'r dreifar', ac rwan fod pawb arall wedi disgyn o'r bws oddi allan i'r post, fe estynnodd Elsie Williams y cwbl i Elfed: swp o ddarnau dwy geiniog a phum ceiniog ac ambell bisyn deg wedi eu casglu mewn pecyn marjarîn oedd yn dal i gynnwys ychydig friwsion ar ôl brechdanau rhywun.

Ysgymunwyd hi hefyd ar ambell aelwyd, ac mewn llawer i ysgol.

Yn y dyddiau hynny unwaith bob chwarter y byddai'r gof yn danfon ei filiau allan, ac ambell dro byddai bil y gof bron 'hyd braich'.

Digon hawdd credu bod rhywbeth cyntefig yn perthyn iddo hefyd wrth weld ambell enw tîm pêl-droed wedi'i sbre%o'n goch ar wal - Hwn-a-hwn "rules OK!" Gall gofnodi ymgyrch herfeiddiol hefyd - cofiaf weld "English visited Panti% gyda'r dyddiad oddi tano yn Neuadd Breswyl Gymraeg Pantycelyn yn Aberystwyth.

Aeth y gwersyll yn ddistaw a chodwyd ambell ddryll.

Mi ddes i i gysylltiad a Euros Bowen pan o'n i yn Manafon roeddwn i'n mynd drosodd ambell i noson, ac roeddem ni yn sgwrsio am sut yr oeddwn i yn teimlo am dirwedd Cymru ac yn y blaen, ac roedd o yn dweud fod hyn, "yn dangos eich bod chi'n Gymro%.

Yn aml gwelir coeden o'r fath yn tyfu gerllaw ambell hen ffynnon iachusol.

Ond prin y gallent hwy, hyd yn oed, gystadlu o ran harddwch â'r eglwysi cadeiriol, yr hen eglwysi clas (megis Llanbadarn Fawr) ac ambell eglwys blwyf, heb sôn am abatai a phriordai'r gwŷr wrth grefydd- casgliad nodedig o adeiladau gwych dros ben.

Arweiniai John hwy yno'n ddiddadl, ambell dro i wrando ar bregeth.

Erbyn hynny nid angen athro oedd arnom ond "referee%, a gwnaeth Bob Edwards y gwaith hwnnw'n orchestol gan daflu ambell sylw neu gwestiwn bachog i ganol y stormydd geiriol.

Ond ein hunig obaith yw dod o hyd i ambell ddelwedd i'w troi yn rhan o'n bywydau, rhan o fytholeg ein bywydau, i aros yn y cof, ynrhan o frethyn ein cyfansoddiad.

Rydw i'n cael fy nhemtio i roi'r gorau iddi'n y fan yma er mwyn rhoi cyfle i chwithau wneud hynny ond gan fod ambell un yn pendwmpian eisoes mae'n well imi egluro'r cysylltiad a welaf i rhwng drama fach, fawr, neu ddrama fawr, fach R.

Yn wir, ni chai gyfle i ddweud fawr o ddim ac eithrio ambell 'Bobl bach!' neu 'Brensiach annwyl!' Roedd hi'n methu'n glir a dod dros y ffaith fod yr holl bethau hyn wedi digwydd a hithau'n gwybod dim amdanynt.

Mae prinder adlodd i besgi wyn ar ambell ffarm ac mae eraill, lle bu gwrteithio am ail dyfiant, yn ceisio ennill crop ychwanegol o silwair yn yr hydref.

Mae'n wir hefyd ei fod ambell wythnos yn ei chael yn anodd i lenwi'r golofn, a gwelir tuedd iddo "hollti blew ar adegau felly.

Cymaint haws oedd ganddi weini trugaredd a thosturi efo dwylo a chusan; gwisgo a dadwisgo, golchi a bwydo, trwsio a smwddio, anwylo a chribo, cysuro teuluoedd 'euog' a dwrdio ambell un esgeulus.

Byddwn yn mund i mewn i ambell dŷ a chael croeso Cymraeg ganddynt.

Waeth befo eu bod yn torri'r gyfraith: oni welwyd ambell Seneddol yn ymlafnio'i orau rhy las wrth geisio chwarae'r gem yn ol rheolau hunangar ei feistres?

Syndod oedd clywed y math o gerddoriaeth mae aelodaur grwp yn ei wrando, o glasuron Queen i Guns n Roses ac ambell i anthem ddawns Ibiza.

Yn enedigol o'r ardal - fe'i magwyd yn Nhalysarn - dywed i'r holl bwyllgorau fod yn eithriadol o weithgar ac er fod llai o "ddwylo'' i'w cael nag mewn ambell ardal arall oherwydd poblogaeth denau ni fu pall ar eu brwdfrydedd, meddai.

Mae Ben, Mererid a Karen yn mynd ar ôl newyddion ymhob rhan o Gymru ac ambell waith bydd y tîm yn mentro dramor.

Dolur unochrog yw'r Eryrod, er y gall ambell bothell ymddangos mewn mannau eraill o'r corff.

Dygwyd i gof ambell gelwydd.

Ar yr un llaw, clywir dadlau bod hunanoldeb ar gerdded trwy'r tir, a bod achos ambell streic yn anystyriol o bitw.

Mentrodd ambell un ofyn iddi yn chwareus wrth fynd heibio, "Morfudd, Morfudd, beth wyt ti'n ei wneud â'r holl wlân yna?" Chwerthin yn amwys fyddai hi wedyn, heb godi'i phen a heb roi'r gorau i drotian, ond sylwai rhai ar wawr o dristwch yn ei llygaid.

Nid wyf am geisio ail-ddweud hanes 'Fel Hyn y Bu', gan fod y gerdd yn ei ddweud ef yn gryno ddigon, a chan y bydd y rhai a glywodd Waldo'n ei adrodd yn helaethach, yn hynod anfodlon ar unrhyw ail ferwad a geir gennyf i, er ei bod yn weddus nodi fy mod innau'n ei gofio'n ychwanegu ambell damaid apocryffaidd, megis y sôn fod y brigâd tân wedi gorfod dod allan gyda'r heddlu i chwilio am y sbi%wr.

Mae ambell berson mwy sensitif na i gilydd wedi cael ei daflu i'r llawr fel pe bai sioc drydanol wedi mynd drwyddo.

'Diffyg creu yw'r broblem fwya ond ro'dd hi'n dda gweld ni'n sgori ambell gais ddydd Sadwrn dwetha.

Cafodd ambell un ei bigo gan yr awen yn un swydd i sgrifennu'n y llyfr, gan lunio penillion a gyfeiria at ryw ddigwyddiad arbennig yn hanes fy rhieni, neu at yr achlysur pan roddwyd y llyfr o'u blaen - ffordd i guddio'u personoliaeth eu hunain gyda chyfeiriadau bachog at rywun arall.

Roedd ambell un yn anesmwyth ac yn dyrnu'r drws a gweiddi, '...' .

Agor ambell i anrheg gan Mam a Dad.

Oedd, mi 'roedd yna ambell ddyn llyfr bach fel yna hefyd.

O dan ambell bentwr o gerrig, mae cyrff pedwar plentyn.

Fel bron pob dolur arall fe all ei effaith fod yn ddifrifol ambell waith.

Synnwn i ddim nad yw ambell i blentyn ysgol yn dipyn o grât injian Rover i'w athrawon.

Yn bur aml byddem yn dysgu testun y Sul cynt a rhoddais fy nghas ar ambell bregethwr am ei fod wedi codi testun go fawr.

Mentrodd ambell wylan atom i fegera, crawcian o'r uchelderau wnai'r gigfran.

Cred ambell yrrwr tacsi ei bod yn lwcus i gael cerbyd â'r llythyren U yn y rhif.

Yn araf, araf ac yntau'n rhoi ambell sblash o wrthwynebiad â'i gynffon ac yn dangos dyfnder ochr arian a sgleiniai yn y tywyllwch, tynnais ef dros y rhwyd - a'i chodi .

Roedd llawer o'r cownteri yn gwbwl wag - ac eithrio ambell ddarn o gig neu damaid o gaws.